Çocuğun kişiliğinin gelişmesinde, eğitiminin tamamlanmasında okulun önemi çok büyüktür. Çünkü çocuk genellikle yedi yaşından itibaren hatta ana okulundan başlayarak yüksek öğreniminin sonuna kadar uzun yıllarını okul sıralarında geçirmektedir. Bu uzun dönem çocuğun karakter ve davranışlarında kuvvetli bir biçimde gösterir. Okul-çocuk ilişkilerini daha iyi tanıyabilmek için, bu çevrenin emelini oluşturan öğretmen ve çocuk ilişkilerine kısaca değinmek yerinde olacaktır. Çünkü çocuğun okulla ilişkilerinin başlamasında ilk gördüğü ve karşılaştığı kişi öğretmendir. Öğretmen, çocuk için bilgi kaynağıdır. Çocuğun rehberidir. Hatta çocuğu anne ve babasından daha çok etkileme durumunda olan modeldir.
Romanya`da kimliğimizi korumak için en önemli şey çocuklarımızı Türkçe ve Din derslerine göndermektir. Sadece böyle dilimizi, dinimizi, örf ve adetlerimizi koruyacağız . Bu bizim borcumuzdur.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Ambasada Republicii Turcia la Bucureşti a marcat pe 1 septembrie cea de-a 87-a aniversare a Zilei Forţelor Armate. Cu acest prilej au fost depuse coroane de flori la Cimitirul Eroilor Turci din Bucureşti şi a fost oferită o recepţie de către ataşatul militar de la Ambasada Turciei, Memet Tural.
La recepţie au participat: deputatul U.D.T.R. Iusein Ibram, preşedinta comisiei de învăţământ Vildan Bormambet, preşedintele fililalei U.D.T.R. Bucureşti, Şemsi Turhan, consulul general al Republicii Turcia la Constanţa, Haluk Ağca, ataşaţi militari ai altor ambasade din Bucureşti. Ansamblul „Filizler” din Medgidia a oferit un program de dansuri tradiţionale turceşti.
În fiecare an în Turcia se sărbătoreşte pe 30 august Ziua Victoriei, comemorându-se eroii căzuţi la datorie în perioada 26-30 august, 1922 în bătăliile din apropiere de Afyonkarahisar. În acest an au fost depuse coroane de flori la mausoleul lui Atatürk de la Ankara iar preşedintele Abdlullah Gül şi premierul Recep Erdoğan au asistat la o paradă militară în faţa Centrului Cultural din Ankara.
Sorina Asan
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Membrii comunităţii turce din Constanţa şi ai filialelor teritoriale ale U.D.T.R. au sărbătorit cu bucurie şi emoţie Noaptea Puterii (Kadir Gecesi). În această noapte plină de înţelepciune şi iertare, belşug şi milostenie toţi cei prezenţi la geamia Hünkiar din Constanţa s-au rugat lui Allah. Convinşi de puterea acestei nopţi „mai bună decât o mie de luni, când porţile cerului se deschid şi din care se revarsă peste tot seninătate şi încredere“, şi-au deschis sufletele şi cu mâinile deschise s-au rugat într-o linişte deplină cu toate că interiorul geamiei devenise neîncăpător.
Imamul geamiei a recitat versete din Coran şi în predica ţinută nu a uitat să le spună tuturor să fie buni părinţi, vecini, prieteni; să-şi respecte semenii, să muncească mai mult, să se informeze, să vină cu idei şi soluţii pentru rezolvarea problemelor comunităţii. Au fost omagiaţi conducătorii şi evenimentele importante.
Pentru că în această noapte credincioşii se felicită între ei, făcându-şi cadouri, U.D.T.R. prin comisia de religie a pregătit produse alimentare culinare specifice acestei nopţi pe care le-a împărţit tuturor. Participanţii au avut astfel o seară mai plăcută şi gânduri mai bune. Asemenea momente întăresc familia şi comunitatea. De aceea, pentru a nu se uita, a se păstra şi perpetua tradiţiile religioase avem grijă ca în fiecare an astfel de evenimente să fie cinstite prin acţiunile noastre.
Omer Minever
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
La începutul lunii septembrie, preşedintele Traian Băsescu a onorat invitaţia primită din partea muftiului cultului musulman din România de a participa la masa tradiţională de iftar, organizată la restaurantul Marriot din Bucureşti. Preşedintele Băsescu a participat al doilea an consecutiv la o cină de iftar oferită de liderul comunităţii musulmane din România, alături de deputatul U.D.T.R., Iusein Ibram şi de şefii misiunilor diplomatice ale ţărilor islamice, la Bucureşti.
La iftar au mai participat preşedintele Departamentului de Cult Islamic din Turcia şi liderii spirituali ai musulmanilor din Bulgaria, Grecia, Bosnia-Herţegovina, Albania, Macedonia, Muntenegru şi Slovenia.
În deschiderea iftarului s-a citit ezanul, rugăciunea tradiţională ce precede masa de după apusul soarelui din luna ramazan, după care au rostit alocuţiuni preşedintele Traian Băsescu, profesorul Ali Bardakoğlu- Preşedintele Departamentului de Cult İslam din Republica Turcia şi muftiul Muurat Iusuf.
Preşedintele României a declarat: „Probabil că încă nu am înţeles toţi că libertatea fiecăruia dintre noi poate să meargă până acolo unde încalcă credinţa şi valorile altora. Sunt incidente în ultimii ani care arată că în numele libertăţii unii şi-au permis să încalce valorile celorlalţi. Pentru a respecta un om trebuie să-i respecţi întâi valorile. Cred că orice om politic trebuie să cunoască valorile lumii musulmane“. În discursul său Băsescu a mai afirmat că este mulţumit că în România etnicii turci şi tătari trăiesc de sute de ani în bună înţelegere cu populaţia majoritară, neexistând diferende pe criterii religioase.
După declaraţii, în care toţi invitaţii au fost unanim de acord că trebuie menţinut climatul de pace din Balcani, distinşii oaspeţi au servit cina de iftar.
Sorina Asan
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Luna Ramazan este a noua lună a calendarului islamic şi comemorează luna în care profetul Mahomed a primit revelaţia de la Dumnezeu. Timp de 30 de zile musulmanii adulţi trebuie să postească din zori până la apusul soarelui. Aceasta înseamnă abstinenţă de la mâncare, băutură, fumat şi relaţii conjugale în timpul orelor de post. Călătorii, femeile gravide, femeile care alăptează şi bolnavii pot amâna postitul, urmând să-l faca ulterior. În afară de acest lucru musulmanii trebuie să-şi modifice comportamentul; să nu mintă, să nu-i jignească pe ceilalţi. Luna Ramazan este considerată o lună a iertării şi a milei. Religia islamică stabileşte postul ca un mijloc de purificare, un exerciţiu de auto control şi o dovadă de credinţă.
Şi momentele dedicate rugăciunilor sunt la fel de importante. Tocmai de aceea, moscheile sunt deschise non-stop pentru ca orice musulman, din întreaga lume, să se poată ruga în faţa marelui Allah. Tradiţia islamică spune că, în această perioadă, porţile Paradisului sunt deschise, iar cele ale Infernului închise. Având în vedere că Postul Ramazanului reprezintă pentru musulmani un act de pietate şi recunoştinţă faţă de Allah, cel care i-a relevat Profetului Mohammed Cartea cea Sfîntă a Islamului, Coranul, pe parcursul celor 29 de zile de post se practică obiceiul împărţirii de bunuri către membrii mai săraci ai comunităţii. “Doar Coranul este singurul îndrumător pe calea credinţei. Fiind cel de-al treilea stâlp al Islamului, Postul Ramazanului debutează cu tradiţionalele urări către credincioşi. La sfârşitul postului, musulmanii sărbătoresc Ramazan Bayram-ul, timp de trei zile făcând vizite la rude şi prieteni”, a declarat şeful Cultului Musulman din România, Muftiul Iusuf Muurat.
În perioada 21 august – 19 septembrie a.c. populaţia musulmană din România a petrecut în post şi rugăciune luna Ramazan. Este luna în care musulmani ar trebui să citească şi să se străduiască mai mult să înţeleagă Coranul şi să îi ceară iertare lui Allah pentru greşelile făcute. În felul acesta musulmani vor putea simţi pacea spirituală şi frumuseţea acestei luni.
În timpul acestei luni, musulmanii nu mănâncă toată ziua, atât timp cât soarele este pe cer. După apusul soarelui până la răsărit se poate mânca orice. De obicei sunt două mese, una seara – iftar, şi una dimineaţa – sahur. La masa de seară – iftar, se strâng laolaltă rude, prieteni, vecini şi mănâncă împreună.
Uniunea Democrată Turcă din România, respectând tradiţia, a strâns laolaltă membrii comunităţii turce oferindu-le mese de „iftar“ la filialele sale teritoriale. La acestea, gospodinele au pregătit şi au servit tuturor feluri de mâncare tradiţionale, respectându-se meniul servit la mesele de mevlid, unde se servesc şapte feluri de mâncare, cu o anumită ordine prestabilită.
Luna Postului şi a Coranului este luna în care avem ocazia de a ne curăţa de păcate. Profetul Muhammed i-a vestit pe musulmani cu acest hadis: „cel care este credincios şi ţine post aşteptând răsplata doar de la Allah, i se vor ierta toate păcatele din trecut“.
Uniunea Democrată Turcă din România speră ca prin acţiunile sale de acest gen să ducă mai departe tradiţia religioasă islamică şi să facă cunoscută importanţa acestei luni sfinte.
Minever Omer
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
În perioada 11-13 septembrie 2009 în Tulcea s-a derulat a III-a ediţie a proiectului „Diversitate culturală“. Scopul manifestării a fost acela de a promova imaginea comunităţii turce în rândul celorlalte minorităţi etnice care convieţuiesc la Tulcea, dar şi în rândul majorităţii. În proiect a fost inclus şi simpozionul cu tema „Dobrogea – zonă de convieţuire interetnică“. În cadrul acestuia reprezentanţi ai comunităţii turce, ai celei aparţinând ruşilor lipoveni, precum şi ai comunităţii grecilor au prezentat tradiţii şi obiceiuri legate de sărbătorile religioase. După simpozion, comunităţile participante şi-au etalat frumuseţea dansului şi cântecului în cadrul unui spectacol folcloric. De asemenea, a fost organizată şi o expoziţie de costume tradiţionale vechi şi de publicaţii editate de U.D.T.R. Uniunea noastră a oferit participanţilor tricouri personalizate cu ocazia acestui eveniment.
Manifestarea a continuat în localitatea Crişan, unde au avut loc 3 concursuri premiate de U.D.T.R.: ţesături tradiţionale, gastronomie tradiţională şi pescuit sportiv.
Evenimentul s-a bucurat de un real succes, având în vedere participarea numeroasă a reprezentanţilor comunităţilor din zonă, precum şi articolele publicate în presă.
Omer Minever
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bayramlar, insanlar arasındaki karşılıklı sevgi ve saygının perçinlendiği günlerdir. Bayramlar, insanların birbirleriyle olan dargınlıklarını unuttukları, barıştıkları, kardeşçe kucaklaştıkları günlerdir. Bayramlar, milli ve dini duyguların, inançların, örf ve adetlerin uygulanıp sergilendiği, bir toplumda millet olma şuurunun şekillendiği, kuvvetlendiği günlerdir.
T.C.Köstence Başkonsolosluğu organizasyonu ve T.İ.A.D. Dobruca desteği ile düzenlenen Köstence’deki kutlama programı „Colonadelor“ Restoranda yapıldı. Bayramın 2. gününde düzenlenen Bayram etkinliğine tüm soydaş ve bölgedeki Türk vatandaşları davet edildi. Misafirleri kapıda karşılayan Başkonsolos Haluk Ağca, eşi Derya Ağca ve T.İ.A..D Dobruca Başkanı Hacı Vural konukları ile tek tek ilgilendiler. Bayram kutlamasına Romanya Demokrat Türk Birliği genel başkanı Osman Fedbi, genel sekreter Ervin Ibraim, Uluslararası Köstence Bilgisayar Lisesi ile Mecidiye Atatürk Koleji yöneticilerinin yanısıra çok sayıda davetli katıldı. Bayramlaşma programında misafirlere bayram geleneği olarak şeker, meyve suyu ve baklava ikram edildi. Hep bir arada, sevgi dolu ve huzurlu nice bayramlar geçirmek dileğiyle, Ramazan Bayramınız kutlu olsun!
Serin Türkoğlu
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
În data de 13 sept. 2009, U.D.T.R., prin comisia de femei a organizat o şezătoare – seară turcească în Constanţa.
În deschiderea manifestării, comisia de femei a organizat o masă rotundă cu tema „Folclorul turcesc în sec. XXI“ pentru care s-au pregătit mape de prezentare.
La această manifestare au fost invitate 100 membre ale comunităţii turce din Constanţa, Cobadin, Cumpăna, Medgidia, care s-au întrecut în a recita poezii, a interpreta cântece vechi iar din folcorul turcesc s-au spus ghicitori, proverbe, catrene şi povestiri. Cele mai merituoase au fost premiate de către organizatori. U.D.T.R. a oferit participanţilor CD-uri de prezentare, pliante, broşuri, reviste şi cărţi.
Pentru a întregi atmosfera de şezătoare, membrele comisiei de femei au pregătit produse culinare specific turceşti: pide, baclava, kirde, geantâk care au fost servite tuturor celor prezenţi.
În urma activităţii, femeile de etnie turcă s-au cunoscut mai bine, au făcut schimb de experienţă, transmiţând cultura turcă generaţiilor viitoare.
Minever Omer
Locuitorii din Cumpăna au avut două motive de sărbătoare în acest sfârşit de octombrie. În cadrul Zilelor Comunei, care s-au desfăşurat pe 22 şi 23 septembrie, a avut loc şi Ziua Recoltei, ajunsă la cea de-a V-a ediţie. Locuitorii din comună, dar şi din toate localităţile din judeţ s-au strâns pe stadionul din localitate, alături de reprezentanţi ai Direcţiei pentru Agricultură şi Dezvoltare Rurală, Camerei de Comerţ, Industrie şi Agricultură, Prefecturii, Consiliului Judeţean Constanţa, precum şi ai firmelor din domeniul agriculturii, industriei alimentare, construcţiilor de maşini, precum şi producători agricoli din întreaga ţară şi din străinătate. Printre invitaţi s-au mai numărat şi reprezentanţi din Grecia. Cu această ocazie s-a semnat şi un tratat de înfrăţire între comuna Cumpăna şi localitatea Meliki din Grecia. La eveniment au avut loc expoziţii de produse agricole, alimentare, zootehnice, expozanţii fiind premiaţi pentru cel mai frumos stand. Sărbătoarea a fost presărată cu momente artistice, susţinute de trupe şi ansambluri din localitate, judeţ şi din ţară, precum şi din localitatea cu care Cumpăna s-a înfrăţit.
„De cinci ani, la Cumpăna, s-a statornicit obiceiul ca noi, cetăţenii comunei, care ne-am desprins din rândul acelora pentru care pământul este sfânt, să ne ocupăm de organizarea sărbătorii Zilei Recoltei şi, mai nou, a Zilelor Comunei Cumpăna. Ziua Recoltei a fost şi este de când lumea, Ziua ţăranului român, a truditorului cu mâinile sfinte, care lucrează pământul în tăcere, cu gândul doar la Dumnezeu şi la familia lui“, a spus primăriţa comunei, Mariana Gâju. Aceasta a mai adaugat că ţăranul îşi îngăduie doar un moment de odihnă şi de fală pe an, aceea fiind Ziua Recoltei. Zilele Recoltei au fost încheiate cu programe artistice de divertisment oferite de trupa „Spitalul 9“ şi de o discotecă în aer liber, unde au cântat formaţii precum „Hora“, „Româncutze“ şi cunoscuta interpreta Corina. De asemenea, cetăţenii comunei au avut posibilitatea să urmărească şi programe artistice, unde au mai evoluat interpreţi recunoscuţi ai muzicii populare româneşti. Printre aceştia se numară Maria Cârneci, Constantin Măgureanu, Ovidiu Homorodean, Maria Olaru etc. Alături de artiştii renumiţi ai muzicii populare din România au susţinut spectacole şi numeroase ansambluri folclorice din judeţul nostru. Seara, invitaţii au putut admira focuri de artificii, care au marcat şi sfârşitul manifestărilor.
Minever Omer
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
În perioada 29-30 septembrie 2009 s-au defăşurat Consfătuirile cadrelor didactice de limba şi literatura turcă şi religie islamică la Şcoala nr. 11 din Constanţa.
Din partea U. D.T.R. au participat d-nul Ibraim Ervin – secretar general şi d-na Bormambet Vildan – şef Comisie învăţământ, din partea I.S.J. Constanţa d-na insp. Ulgean Ene, din partea Muftiatului Cultului Musluman din România a participat d-nul Ablachim Onder-consilier cu probleme educative.
D-na Ene Ulgean a prezentat raportul activităţii la disciplina limba turcă şi religie islamică pe anul şcolar 2008-2009. Astfel, în anul şcolar trecut au funcţionat 17 profesori, 37 institutori, învăţători şi 9 educatori. În anul şcolar 2009-2010 din patru Centre Metodice au rămas două centre:
Totodată s-au făcut propuneri de activităţi metodice şi extracurriculare care se vor desfăşura în colaborare cu U.D.T.R. şi U.D.T.T.M.R. (olimpiadele şcolare de limba şi literatura turcă şi religie islamică, 23 Aprilie – Ziua Copilului, consursuri şi spectacole cu ocazia sfintelor sărbători „Ramazan Bayramı” şi „Kurban Bayramı” şi altele.
Iomer Subihan
OKULMapus damı bana çok şey öğretti |
YAŞIYORUM DEMEKÇok merak ediyorum kendimi Bu sabah kapımı çaldım Oh ne güzel bir sabah |
AZİZ NESİN
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Ambasadorul Statelor Unite ale Americii la Bucureşti, Mark Gitenstein şi soţia sa Elizabeth au oferit în luna ramazan o masă de iftar pentru şefii misiunilor diplomatice de religie islamică precum şi pentru liderii comunităţii turce din România. Cina de iftar a avut loc pe 18 septembrie la reşedinţa ambasadorului american, din strada Kisselef. Au onorat invitaţia diplomatului american deputatul Iusein Ibram, secretarul general U.D.T.R. Ervin Ibraim, muftiul cultului musulman din România, Muurat Iusuf, consilierul superior din cadrul D.R.I., Aidun Curt-Mola, ambasadori, oameni de afaceri de origine turcă şi arabi.
Oaspeţii au fost întâmpinaţi de ambasadorul Mark Gitenstein şi de soţia acestuia, de ataşatul cultural Julie O’Regan şi de consilierul pe probleme politice, Kevi E. Sechrest. În deschiderea mesei de iftar, ambasadorul S.U.A. a citit mesajul transmis de preşedintele Barack Obama comunităţii musulmane din România şi a asistat la ezan, rugăciunea musulmanilor înainte de servirea mesei de după apusul soarelui. A urmat servirea invitaţilor cu apă şi curmale, conform tradiţiei.
Iftarul s-a desfăşurat într-o atmosferă cordială în care oaspeţii au dialogat cu ambasadorul şi cu ceilalţi membrii ai misiunii diplomatice americane. Secretarul general U.D.T.R. Ervin Ibraim a vorbit despre organizaţia pe care o reprezintă despre proiectele desfăşurate în cadrul uniunii pentru promovarea spiritualităţii turcilor din România. Ervin Ibraim a mai amintit că în România statul prin Departamentul pentru Relaţii Interetnice sprijină promovarea diversităţii culturale şi libera exprimare a credinţelor religioase, Dobrogea fiind un exemplu de convieţuire interetnică fără diferende. La rândul său ambasadorul Gitenstein a amintit că este evreu de origine şi că pe 19 septembrie va sărbători Roş Haşana sau Anul Nou Evreiesc.
Iftarul s-a bucurat de o atenţie deosebită şi din partea doamnei Elizabeth Gitenstein care s-a informat despre fiecare detaliu în ceea ce priveşte ritualul pe care îl au musulmanii înainte şi în timpul mesei de iftar.
Preşedintele Barack Obama a oferit şi el o cină de iftar pe 1 septembrie, prilej cu care s-a adresat tuturor musulmanilor care trăiesc în America. În mesajul său Obama a spus că Islamul este parte a Americii şi că „musulmanii din SUA sunt o comunitate extraordinar de dinamică şi diversă cu familii care se întind pe mai multe generaţii sau care au emigrat recent, cu musulmani de diferite rase şi etnii şi cu rădăcini în fiecare colţ din lume….Înainte de toate, ei sunt părinţi de succes, buni vecini şi cetăţeni activi”.
Sorina Asan
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Köstence’ye, Dobruca’ya, Romanya’ya hoş bulduk, safalar getirdik. Safa bulduk, güzellik bulduk. Türkiye’den bütün kardeşlerimizden selamlar getirdik, dualar getirdik. Sizlerin ve bütün Köstence’deki, Romanya’daki kardeşlerimin Ramazan ayını tebrik ediyorum. Allah sağlık, affiyet içinde nice ramazanlara ulaştırsın.
Bütün kardeşlerime selam ediyorum. Romanya asırlardır İslamlığa buluşmuş, Islamın şerefini, izetini, itibarini yaşamış bu bölge, burada kardeşlerimizin bugün hürriyet içinde, özgürlük içinde dinlerini, dinlerin icabla yerine getiriyor. Burada icdadımızın bıraktığı çok güzel camiler var ve biraz önce Sarı Saltuk, Gazi Paşa camilerine uğradım, diğer Mecidiye uğradım, orada ecdadığımızın bıraktığı o güzel camileri gördüm. Tabi bir kısmını aya kaldırmışız, Türkiye Diyanet Vakfı, TİKA, Türkiye’deki hayır sevenler, Romanya’daki hayır sevenler onları aya kaldırmış. Ona çok memnun oldum. Orada yapmamız gerekenler var fakat ondan daha önemlisi insan; o camilerin içinde ibadet edecek, o camilerin içini dolduracak insanlara ve gençlere ihtiyacımız var. İnsanlık camileri aya kaldırdığımız gibi, gençlerimizde o cami hizmetlerine paralel geliştiririz, aya kaldırırız çünkü camiler insanlar için var. İnşallah hem camilerimiz hem caminin içindeki güzel insanlarımızın sayısı gittikçe artar, Allah sizlere sağlık, affiyetler versin, bütün Romanya’daki kardeşlerimiz, selam ediyorum saygılar sunuyorum.
Şimdi tabi biz Romanya’ya Balkan ülkelerinin müftüleriyle birlikte dönüp geldik, Batı Trakya Müftülerimiz, Kara Dağa Müftümüz, Bosna Hersek Müftümüz, Kosova Müftümüz, Romanya Müftümüz ve Türkiye Diyanet İşleri Başkanı birlikte geldik, birlik cumhurbaşkanımızın ihmayesinde iftar ettik hizmetlerimizi konuştuk, sorunlarımızı konuştuk, tabi Balkanlar dünyanın çok önemli bir bölgesi. Balkanlar’da demokrasi var, Balkanlar’da özgürlük var ve bütün dinler, bütün farklı gruplar ve ayırım olmaksızın barış içinde yaşamaya çalışıyor. Bu açıdan bu balkanların manzarası, bu durumu son derece önemli. Ben Romanya’daki müslümanları çok diri, ayakta, bilinçli, kimliğine kişiliğine dinine sahip buldum. Romanya Müslümanları Başkanı, Murat hocamızı çok seviyoruz. Sizlerin gayretlerini gördüm, çok mutlu oldum, biraz önce din görevlilerimizle birlikte toplantı yaptım,onlarda çok aşklı, şefkli, heyecanlı buldum, çünkü din hizmetleri önemli. Bizim geleceğimiz teminat altına alan, geleceğimizi sağlayan üç unsurumuz var; bir-dinimizi unutmayacağız, iki dilimizi unutmayacağız, üç aile yapımızı, büyüklere saygımızı, küçüklerimize sevgimizi unutmayacağız. Bunları koruduğumuz sürece, örfümüzü, adetimizi, geleneğimizi koruduğumuz sürece bizim yarınlarımızın bugünden iyi olur. Romanya’ya ilk defa geliyorum, çok mutlu oldum, inşallah bir sonra geldiğimde daha güzel şeyler görürüm. Şimdi tabi Türkiye, anavatan Türkiye’de Balkanların her bölgesinde insanlarımız var, romenler var, arnavutlar var, boşnaklar var her gruptan insanlarımız var. Türkiye’de bir ahenk içinde yaşıyor. Tabi ki İstanbul ile, Bursa ile, Balkanların çok büyük irtibatları var. Bakın ben, burada adeta kendimi Türkiye’deki gibi hissediyorum insanların güller yüzleri, sıcak ev sahipliği o sevencenliği, Türkiye’den bir farkı yok, Balkanlarda güzel, tabiat güzel, insan güzel, insanın sıcak kanlılığı ve artık bu kadar sıkıntılar geride kaldıüını düşünüyorum. Ateist dönemimde, komunist döneminden sıkıntılar geride kaldı artık biz şimdi huzur içinde, barış içinde bir arada yaşamanın hazına vardık, inşallah bu dönemi, bu özgürlükleri biz lehimize değerlendiririz çünkü özgürlük risktir, baskı kötüdür, amma özgürlükte risktir. Özgürlüğün lehe dönmesi için aleyihimize olaması için iyi fırsat değerlendirmeniz için eğitime önem vermemiz, çocuklarımıza, gençlerimize sahip çıkmamız gerekiyor, o yüzden radyonuzu tebrik ediyorum, çok önemli çok iyi hizmet yapıyorsunuz, bu boşluğu dolduruyorsunuz. İnşallah 24 saat yayın yaparsınız, illerde de televizyon yayınına geçersiniz.
Bütün Romanya’daki müslüman kardeşlerime Allah’ın selamını, Allah’ın rahmetini, niyaz ediyorm.
Nurcan İbraim
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Ertuğrul Osman, cel care ar fi fost sultanul Turciei dacă Imperiul Otoman nu s-ar fi destrămat, a murit într-o clinică privată din Istanbul, la vârsta de 97 de ani.
Cunoscut şi ca „ultimul otoman“, Osman a fost ultimul nepot al sultanului Abdul-Hamid II, care a fost exilat după crearea statului turc modern de către Mustafa Kemal Ataturk. Dacă ar fi fost împărat ar fi purtat numele de Osman al V-lea sau Ertuğrul I. Osman Ertuğrul era cel mai vârstnic dintre ultimii descendenţi ai sultanilor otomani.
În loc să conducă Imperiul Otoman dintr-un somptuos palat din Istanbul, în ultimii 64 de ani, Osman Ertuğrul şi soţia sa, prinţesa Zeynep, urmaşă a ultimului rege al Afganistanului, au trăit la New York, într-un apartament cu două dormitoare, închiriat în Lexington Avenue din Manhattan. Cu ani în urmă ajunseseră să crească nici mai mult, nici mai puţin de 12 câini, bucurându-se de simpatia copiilor din vecini care îi ajutau la plimbarea şi îngrijirea lor! Cum era şi firesc, Osman Ertuğrul era o personalitate fascinantă pentru jurnaliştii de pretutindeni, având în vedere ce a fost şi ce a ajuns. La fiecare interviu, răspundea plat că nu regretă viaţa de după Imperiul Otoman şi nu îşi doreşte o eventuală revenire pe tronul otoman, pentru că „democraţia evoluează bine în Turcia şi este mai bine aşa”. Osman Ertuğrul a impresionat de fiecare dată cu gândirea sa profundă dar şi cu solidele sale cunoştinţe în domeniul politic şi arhitectonic.
Nilgün Panaitescu
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Anadolu'nun geleneksel konukseverliği üzerinde duralım isterseniz.
Bu konukseverliğin kökleri tarihin derinliklerine iner. Türklerin kendi ülkeleri ve şehirlerine, köylerine, kasabalarına gelen yabancılara, gariplere, kimsesizlere, yolculara karşı insanca, dostça davranışları, kısacası konukseverlikleri çok eskidir. Bugün de Anadolu’nun birçok köy ve kasabasında, köyün ve kasabanın ortaklaşa malı olan köy odaları «misafirhaneler» vardır. Bir konuk geldiği zaman bu odalarda ağırlanır, yedirilir, içirilir. Karşılığında hiçbir şey beklenmez. Bu odaların giderleri, sıra ile ya o köyde oturan varlıklı aileler tarafından ya da köy sandığından karşılanır. Aslolan konuğu hoşnut etmektir. Bunun için yapılması gereken ne varsa yapılır, ayrılırken konuğun gideceği yere kadar azığı düzülür.
Anadolu’daki konukseverlik gelenek ve göreneğinin temelinde eski ahi gelenekleri yatmaktadır. Anadolu Selçukluları devrinden Osmanlıların son yıllarına kadar bir esnaf ve sanatkar örgütü olarak bilinen ahiliğin her köyde, her kasabada ve şehirde, ocakları, odaları ve tekkeleri vardı. Ahiler, geleneksel kurallarına göre gelen konukları ağırlar, bunu bir topIum görevi sayarlardı. Bir şehirde birkaç ahi ocağı bulunur, bunlar şehirlerine gelen konukları ağırlamak için biribirleriyle yarış ederlerdi.
On dördüncü yüzyılın başlarında Anadolu’da bir gezi yapan tanınmış Arap seyyahı Tanealı Ibni Batuta, Anadolu’yu karış karış gezerken hep bu ahi tekkelerinde konaklamış, Türklerin gösterdikleri konukseverliği seyahatnamesinde anlata anlata bitirememiştir.
Ibni Batuta, Anadolu için şöyle der:
„Tanrı, güzelliklerini öteki ülkelere ayrı ayrı dağıtırken burada hepsini bir araya getirmiştir. Burada dünyanın en güzel insanları, en temiz giyimli halkı yaşar, en nefis yemekler pişirilir. Allah’ın yarattıkları içinde en şefkatli, en konuksever halk Anadolu’dadır.”
650 yıl önce bunları söyleyen Seyyah ibni Batuta, bir Anadolu yolculuğunda Denizli’ye uğrar. Bundan sonrasını ibni Batuta’dan dinleyelim:
„Şehre girdiğimiz sırada, çarşıdan geçerken dükkanıardan çıkan birçok insan atlarımızı çevirerek yularlarına sarıldı. Bir başka topluluk ise bunları durdurarak onlarla tartışmaya başladı. Aralarında tartışma uzayıp kızıştı. Ne konuştuklarını anlamadığımızdan korkuya düştük, bunların yol kesen eşkıyalar olduğu kuşkusuna kapıldık. Sonra Arapça bilen birisi ortaya çıktı. Ona, birbiriyle tartışan bu insanların bizden ne istediklerini sordum. Dedi ki bunlar Ahilerdir. Bizimle ilk karşılaşanlar Ahi Sinan’ın adamları, sonradan gelenler de Ahi Duman’ın kardeşleriymiş. Her iki taraf da bizim kendi misafirleri olmamızı isterler, bu yüzden tartışırlarmış. Onların göstermekte olduğu bu yüksek konukseverliğe hayran olmamak elde değildi. Sonunda işi Kura çekmek suretiyle halletmeye karar verdiler ve sulh oldular. Kim kazanırsa önce o tarafın tekkesine konuk olmamız kararlaştırıldı. Kura, Ahi Sinan tarafına düştü. Ahi Sinan sevinçliydi. Adamlarıyla birlikte bizi karşıladı, birlikte tekkesine giderek konuğu olduk. Bize hemen çeşitli yiyecekler getirdiler. Yiyip içip dinlendikten sonra Ahi Sinan hepimizi hamama götürdü, yıkandık. Üç dört kişi bir arkadaşımızın hizmetindeydi. Hamamdan çıktıktan sonra, yeniden büyük bir sofra kurdular, meyveler, tatlılar ikram ettiler.”
„Ibni Batuta Seyahatnamesi”nin hemen her sayfasında, Anadolu’da görülen konukseverlik anlatılır. Anadolu, Ibni Batuta’nın da anlattığı gibi bir kasabaya, bir şehre gelen konuğu paylaşamadıkları için aralarında kavga dövüş yapacak kadar konukseverdir. Bu anlayış, bu görenek de dünyanın hiçbir ülkesinde olmamıştır.
Konuk sevmek, konuğa ikramda bulunmak, insan sevgisinin başında gelir. Anadolu insanı, yemeğini konuğuna yedirmekten, konuğunu memnun etmekten zevk alır. Bir görevi yapmış olmanın rahatlığını duyar.
Şekerin hemen hiç bulunmadığı yıllarda bir öğretmen, bir köye konuk olur. Akşam yemekten sonra evde bir telaştır başlar. Ev sahibi sandığının anahtarını bir türlü bulamaz. Evin her köşesi aranır, taranır, anahtar yok. Sonunda sandığı kırmaya karar verirler, sandık kırılır, öğretmen işin farkına o zaman varır. Ev sahibi kırdığı sandıktan küçük bir çıkın çıkarır, içerisinde üç şeker vardır. Evet, konuğuna şekerli bir kahve ikram etmek için sakladığı üç şeker.
Anadolu’nun konukseverliği üzerine söylenecek çok söz, anlatılacak çok hikaye vardır.
Mehmet ÖNDER
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Yediyordu Elif kağnısını
Kara geceden geceden.
Sanki elif elif uzuyordu, inceliyordu
Uzak cephelerin acısıydı gıcırtılar
Inliyordu dağın ardı, yasla
Her bir heceden.
Mustafa Kemal'in Kağnısı derdi kağnısına
Mermi taşırdı öteye, dağ taş asardı.
Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifçik
Nam salmıştı asker içinde.
Bu kez yine herkesten evvel almıştı yükünü
Doğrulmuştu yola önceden önceden.
Ökuzleriyle kardeş gibiydi Elif
Yemezdi, içmezdi, yemeden içmeden onlar.
Kocabaş, çok ihtiyardı, çok zayıftı
Mahzundu bütün bütün Sarıkız, yanı sıra
Gecenin ulu ağırlığına karşı
Hafiftiler, inceden inceden.
İriydi Elif, kuvvetliydi kağnı başında.
Elma elmaydı yanakları, üzüm üzümdü gözleri,
Kınalı ellerinden rüzgar geçerdi daim;
Toprak gülümserdi çarıklı ayaklarına
Alını yeşilini kapmıştı, geçirmişti,
Niceden niceden
Durdu birden Kocabaş, ova bayır durdu.
Nazar mı değdi göklerden, ne?
Dah etti yok. Dahha! dedi, gitmez
Ta gerilerden başka kağnılar yetişti geçti gacır gucur
Nasıl durur Mustafa Kemal'in kağnısı.
Kahroldu Elifçik, düsünceden düşünceden
Aman Kocabaş, ayağını öpeyim Kocabaş.
Vur beni, öldür beni, koma yollarda beni.
Geçer, götürür ana çocuk mermisini askerciğin
Koma yollarda beni, kulun köpeğin olayım.
Bak hele üzerimden ses seda uzaklaşır
Düşerim gerilere, iyceden iyceden.
Kocabaş yığıldı çamura,
Büyüdü gözleri, büyüdü yürek kadar,
Örtüldü gözleri örtüldü hep.
Kalır mı Mustafa Kemal'in kağnısı, bacım
Kocabaş'ın yerine koştu kendini Elifçik.
Yürüdü düşman üstüne yüceden yüceden
Fazıl Hüsnü Dağlarca
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nde geçiş ülkesi olarak yer alan Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya arasında, Proje’nin ortaklaşa olarak gerçekleştirilmesine ilişkin Nabucco Hükümetlerarası Anlaşması İmza Töreni ve Zirve Toplantısı 13 Temmuz 2009’da transit, tüketici ve tedarikçi ülkelerden cumhurbaşkanı, başbakan ve bakan düzeyinde katılım ile Ankara’da gerçekleştirildi.
Türkiye’nin yanı sıra projeye taraf ülkeler arasında yer alan Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Avusturya ve Almanya’nın katılımlarıyla yürütülen ve Avrupa Birliği Komisyonu’nun kolaylaştırıcı rol üstlendiği Hükümetlerarası Anlaşmaya ilişkin müzakereler Ocak-2009’da başlanmış ve Haziran-2009’da yapılan yedinci tur toplantıyla sonuçlandırılmıştır. Avrupa’nın doğal gazda Rusya’ya bağımlılığını azaltacak Nabucco projesinde katılımcı ülkelerin anlaşma noktasına gelmesinde arabulucu olarak çalışan AB Komisyonu kritik bir rol oynamıştır. Öte yandan Moskova ve Kiev arasında son yıllarda yaşanan doğalgaz krizinin Avrupa’yı zora sokması, Nabucco’yu imza aşamasına getiren sürecin hızlanmasında etken olmuştur.
Hükümetlerarası Anlaşma, her şeyden önce Proje’nin hayata geçirilmesi açısından “dönüm noktası” olarak önemli bir aşamayı oluşturmaktadır. Proje fikrinin gündeme getirildiği günden sonra geçen uzun sürecin ardından nihayet geçiş ülkeleri arasında Hükümetlerarası Anlaşma imzalanması hattın aktif hale geleceği adına en önemli adımdır.
Projede yer alan geçiş ülkeleri arasında Hükümetlerarası Anlaşmanın imzalanması, Nabucco’nun kredibilitesini artırarak, tedarikçi ülkelerin Proje’ye ilgilerinin artması bakımından da önem taşımaktadır. Proje’ye doğalgaz tedarik edecek ülkelerin başında Azerbaycan, Türkmenistan, Irak ve Mısır gelmektedir. Ancak uluslararası ve bölgesel konjonktüre göre Suriye, Katar hatta Rusya ve İran gibi ülkeler de tedarikçi ülkeler arasında yer alabilecektir.
Hazar Denizi ve Ortadoğu’da yerleşen doğalgaz kaynaklarının Avrupa piyasasına ihracını hedefleyen Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi, hem ekonomik hem de sözkonusu bölgelerin Avrupa ile entegrasyonunu sağlama, bölgesel güvenlik, barış, istikrar, refah ve demokratik gelişme adına stratejik öneme sahip bir enerji hattı projesidir. Avrupa Birliği’nin yanı sıra Türkiye’nin enerji güvenliği açısından da büyük önem taşıyan Proje’nin hayatiyet kazanması, tedarikçi, tüketici ve nakledici ülkeler arası karşılıklı bağımlılığı da artıracaktır. Doğudan batıya uzanan Nabucco, bir başka açıdan da “medeniyetlerarası ittifak”a katkı sağlayacak olan projedir.
Nabucco, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı’ndan sonra Hazar enerji kaynaklarının Avrupa piyasalarına ihracına ilişkin en önemli projesidir. Avrupa’nın ve Türkiye’nin enerji güvenliği, Avrupa’nın doğalgazda Rusya’ya bağımlılığı ve bu çerçevede gündeme gelen Nabucco Projesi’nin işlerlik kazanması bakımından önem taşımaktadır. Rusya’nın Avrasya boru hatları üzerindeki tekelini kırma da hedeflendiğinden, Proje özellikle ABD ve AB tarafından Rusya’ya karşı alternatif bir doğalgaz boru hattı olarak desteklenmektedir 2010’da başlanıp 2014’te tamamlanması planlanan hattın toplam uzunluğu 3300 kilometredir. Projeye finansman desteğini ise Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Yeniden İmar ve Kalkınma Bankası ile Nabucco Uluslararası Şirketi sağlayacaktır. Projenin maliyeti 2005 yılında yapılan fizibilite çalışmasında 4,6 milyar Euro olarak belirlenirken, artan enerji ve çelik fiyatları nedeniyle bu rakamda revizyona gidilmiştir. Son hesaplamalara göre Proje yaklaşık 8 milyar Euro’ya mal olacaktır. Proje maliyetinin %30’unu paydaşlar, kendi öz sermayeleriyle karşılayacaklardır. Bu da her paydaş için 400 milyon Euro anlamına gelmektedir. Görüşmeleri 2002 yılında başlayan ve 2004 yılında Nabucco Doğalgaz Boru Hattı şirketi kurulanprojede Türkiye’den BOTAŞ, Bulgaristan’dan Bulgargaz, Romanya’dan Transgaz, Macaristan’dan MOL, Avusturya’dan OMV ve Almanya’dan RWE olmak üzere altı paydaş yer almaktadır.
İlk aşamada yıllık yaklaşık 10 milyar metreküp kapasiteye sahip olacak hattın tam kapasiteye ulaşması durumunda, yıllık kapasitesinin toplamda 31 milyar metreküp olacağı düşünülmektedir. Yıllık doğalgaz tüketimi 500 milyar metreküp olan Avrupa’nın, 2020’ye doğru 700 milyar metreküpe çıkacağı düşünüldüğünde, Nabucco’nun Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının yaklaşık %5’ini karşılayacağı görülebilmektedir. Böylece Avrupa doğalgazda Rusya’dan ithale karşı ilave bir hatta ulaşmış olacaktır. Her ne kadar alternatif bir hat olmakla birlikte, projenin uygulamaya konulması, Avrupa’nın Rusya’ya doğalgazda bağımlılığını azaltsa da, Rusya’nın Avrupa pazarında etkinliğinin azalması anlamına gelmemektedir.
Hazar ve Ortadoğu doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya naklini hedefleyen Nabucco Projesi Türkiye için “birinci öncelikli ve stratejik” öneme sahiptir
Hattın yaklaşık 2000 kilometresi (besleme hatları dahil) Türkiye’den geçecektir. Nabucco Hattı’nın büyük bir bölümünün Türkiye’den geçecek olması, diğer yandan AB’nin doğal gaz ihtiyacının %5’ini karşılayacak olması Türkiye’yi Bakü-Tiflis-Ceyhan’dan sonra ikinci kez uluslararası “enerji koridoru” haline getirmiştir. Petrol ve doğal gaz bakımından zengin İran, Hazar Havzası ve Irak’a komşu olan Türkiye, doğu-batı enerji koridorunda doğal bir hat haline gelmiştir. Dolayısıyla Nabucco hattı ile Türkiye, Avrupa Birliği’nin enerji kaynaklarına ulaşmasına aracılık ederek hem siyasi konumunu güçlendirmiş hem de enerji ihtiyacını çok küçük yatırım harcamalarıyla sağlamış olacaktır.
Türkiye’nin enerji stratejisinin önemli boyutlarından biri; Avrupa’nın enerji güvenliğine katkı sağlamak ve bu bağlamda doğalgazda Avrupa’nın dördüncü ana arteri olmaktır. Bu hedef doğrultusunda, 2007 yılında Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Enterkonektörünün hayata geçirilmesiyle ilk somut adım atan Türkiye için Nabucco, gerek söz konusu hedefini güçlendirmesi, gerekse enerji kaynağı ve nakil hattı çeşitlendirmesiyle Avrupa’nın enerji güvenliğinin artırılmasına önemli katkılar sağlayacaktır.
Ayrıca yapılan Hükümetlerarası Anlaşma, Türkiye’nin Avrupa Birliği ile ilişkilerine de yeni bir boyut kazandıracaktır. Zira Türkiye, AB ile müzakere sürecinde enerji konusunda üzerine düşeni yerine getirme adına önemli bir adımı atmıştır. Anlaşmanın imzalanması, Türkiye’nin AB’ye üyeliği konusunda tereddütleri olan ülkelerin endişelerini gidermesi bakımından ayrı bir öneme sahip gelişmedir.
Türkiye’ye hem yatırım sürecinde, hem de 25 yıllık işletme sürecinde Nabucco Projesi ile ekonomik açıdan da önemli kazanımlar elde edecektir: Doğalgaz boru hattının yapım sürecinde en az 5 bin kişiye istihdam imkanı sağlanması ve 4,5-5 milyar Euro yatırım yapılması beklenmektedir. Böylece ülke ekonomisine canlılık da kazandırılmış olacaktır. Anlaşma’ya göre hattan elde edilecek vergi gelirlerinin dağıtımında boru hattının ilgili ülkelerden geçen uzunluğu kriter olarak alınacaktır. Dolayısıyla hattın faaliyet geçmesi ile elde edilecek vergi gelirlerinden yaklaşık %60’ı, yani en büyük payı Türkiye’ye kalacaktır. Bu durumda Türkiye’nin hatta elde edeceği yıllık vergi geliri 400-450 milyon Euro olacaktır.
Anlaşma aşamasına gelmesinde geciktirici etkiye sahip olmakla birlikte, Türkiye’nin Nabucco’dan doğalgazın %15’ini almakta ısrar etmemesi de dikkat çeken gelişmelerden biridir. Türkiye’ye %15 ile gelecek miktar 4,5 milyar metreküpe tekabül etmektedir. Türkiye’nin %15’te ısrarcı olmamasında, imzalanan Hükümetlerarası Anlaşma’daki bir madde de etkili olmuştur. Sözkonusu maddede; “ortak ülkelerin istemeleri halinde öncelikle gazın %50’sine varıncaya kadar olan miktar bu ülkeler için kullandırılır” ifadesine yer verilmektedir. Yani nihai olarak hattan ihracı gerçekleştirilecek 31 milyar metreküp doğalgazın yarısı olan 15,5 milyar metreküpe kadar olan kısmı ortak ülkelere kullandırılabilecektir. Bu ise arz güvenliği açısından Türkiye de dahil, ortak ülkeler için bir imtiyazdır.
Öte yanda Türkiye’nin Nabucco için bir tedarikçi ülke olma durumuda sözkonusu olabilir: Türkiye, Nabucco hattı için tedarikçi ülke olarak öne çıkan Azerbaycan, İran ve Rusya’dan doğalgaz, Nijerya ve Cezayir’den ise LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) ithal etmektedir. Yine Nabucco için tedarikçi ülkeler arasında gösterilen Mısır, Türkmenistan ve Irak ile de Türkiye’nin anlaşmaları bulunmaktadır. Dolayısıyla Türkiye, muhtemel gaz kesintilerine karşın elindeki kaynakları devreye sokarak hat için alternatif bir tedarikçi ülke olabilir.
Rusya ve Azerbaycan devlet enerji kurumları Gazprom ve SOCAR arasında 27 Mart 2009’da imzalanan memorandumun ardından 29 Haziran 2009’da Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in Bakü ziyaretinde Gazprom ve SOCAR arasında doğalgazın alış ve satış anlaşmasına ilişkin temel şartlar imzalandı. İmzalanan anlaşma, Azerbaycan’ın Moskova’ya 2010’dan itibaren yılda 500 milyon metreküp doğalgaz satışını ve Nabucco Projesi için de önem taşıyan Şahdeniz-2’den gaz satışında Rusya’ya öncelik verilmesini öngörmektedir.
Her bir enerji kaynağı anlaşmasının hem ekonomik hem de siyasi öneme sahip olması gibi bu anlaşma da hem ekonomik hem de siyasi anlam ve önem taşımaktadır. Anlaşma çerçevesinde ihracı gerçekleştirilecek olan doğal gaz miktarının 500 milyon metreküp olması, hem Azerbaycan hem de Rusya açısından sembolik bir rakamdır: Doğalgaz potansiyeli 1,5 trilyon metreküp olarak hesaplanan Azerbaycan açısından 500 milyon metreküplük anlaşma semboliktir. Öte yandan çok büyük doğal gaz rezervleri olan Rusya açısından da anlaşma sembolik karakter taşımaktadır. Her ne kadar yapılan Rusya-Azerbaycan doğalgaz anlaşması hem Azerbaycan hem de Rusya için ekonomik açıdan sembolik bir adım olarak değerlendirilse de, siyasi açıdan büyük önem taşımaktadır.
Azerbaycan ile doğalgaz anlaşması imzalayan Rusya’nın bu hamlesi, Nabucco’nun hayata geçişini geciktirici çabaları arasında yer almaktadır. Bugün için Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının %46’sını sağlayan Rusya’nın temel amacı Avrupa’ya doğalgaz ihracında temel tekel konumunu devam ettirmektir. Moskova ekonomik açıdan anlamlı ve faydalı olmayan anlaşmaları imzalamakla, her halükarda enerji alanında bölgedeki tekelini korumda ısrarlı olduğuna ilişkin olarak, Nabucco Projesi’ni gerçekleştirmek isteyen ülkelere mesaj vermek istemiştir. Rusya Avrupa’nın doğalgazda kendisine bağımlılığını artırmak ya da en azından devam ettirmek için iki doğalgaz boru hattının inşasını arzu etmektedir. Bu hatlar için Türkmenistan ve Azerbaycan’ın doğalgazını satın almak istemektedir.
Yrd. Doç. Dr. Osman Nuri ARAS
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Mecidiye’de bulunan Kemal Atatürk Ulusal Koleji Casa de Cultura’da yapılan bir törenle yeni eğitim yılına başladı. Törene, T.C. Köstence Başkonsolosu Haluk Ağca ve eşi Derya Ağca, Mecidiye Belediye Başkan Yardımcısı Sorin Ţuţuianu, Mecidiye Polis Şefi Dogaru Vasile, Romanya Demokrat Türk Birliği Eğitim Komisyonu Başkanı Vildan Bormambet, Romanya Müslüman Tatar Türklerinin Demokrat Birliği Mecidiye Şubesi Başkan Yardımcısı Bektaş Osman, öğrenci velileri ve öğrenciler katıldı.
Tören Romen ve Türk Milli Marşlarının okunmasıyla başladı. Okul Müdürü Accan Mologani, yaptığı açılış konuşmasında, yeni bir eğitim ve öğretim yılına başlamanın heyecanı içinde olduklarını söyledi. Bu sene lise kısmında Teoloji, Filoloji, Matematik-İnformatik ve Anaokulu Öğretmenliği olmak üzere dört bölüm bulunduğunu, okulun öğrenci sayısının son yıllarda hızla arttığını ve bu sene itibarıyla okulda 341 öğrencinin eğitim göreceğini söyledi.
T.C. Köstence Başkonsolosu Haluk Ağca, Mecidiye Belediye Başkan Yardımcısı Sorin Ţuţuianu, Mecidiye Polis Şefi Dogaru Vasile, Romanya Demokrat Türk Birliği Eğitim Komisyonu Başkanı Vildan Bormambet ve Romanya Müslüman Tatar Türklerinin Demokrat Birliği Mecidiye Şubesi Başkan Yardımcısı Bektaş Osman yaptıkları konuşmalarda yeni eğitim ve öğretim yılının başarılı olması dileklerini paylaştılar.
Okulun Türk tarafı idarecisi Erhan Çelik yaptığı konuşmada okulun açılış gününde kendilerini yalnız bırakmayan misafirlere teşekkür ederek, Romanya’da yaşayan soydaşların dil, din, tarih, gelenek-görenek ve adetlerini yaşatmak ve gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarmak için kurulan Mecidiye Kemal Atatürk Ulusal Koleji’nin bu misyonunu başarılı bir şekilde yerine getirdiğini ve gelecekte bu başarı seviyesinin daha da artırılması için Türk tarafı olarak bütün imkanların seferber edildiğini, okulun lise bölümüne Teoloji sınıfının yanında Filoloji, Matematik-İnformatik ve Anaokulu öğretmenliği bölümlerinin de açıldığını ve soydaş öğrencilerin bu bölümlere yönlendirilmesi gerektiğini söyledi. Bu sene ilk defa olarak Türkiye tarafından okula bir Müzik Öğretmeni atandığını ifade eden Erhan Çelik, bundan böyle okulun kültürel faaliyetlerde adını daha sık duyuracağını sözlerine ekledi.
Törende Okulu tanıtıcı bir video gösterisi yapıldı. Okunan şiirlerin ardından folklor gösterileri ile tören sona erdi.
Okul öğrencilerinin tamamına T.C. Köstence Başkonsolosluğu tarafından birer spor ayakkabısı, defter ve kalem hediye edildi.
Erhan ÇELİK
Mecidiye Kemal Atatürk Ulusal Koleji
Türk Tarafı İdarecisi
Bu sınırlar al kanımla çizilmiş,
Bu şehirler ellerimle dizilmiş,
Tarihte ağlamış, çok kere gülmüş,
Şehitler toprağı Türkiye’m benim.
Şerefle dalgalan şanlı bayrağım.
Mertlikle doludur benim her çağım.
Bu dağlar, bu taşlar ana kucağım,
Gaziler otağı Türkiye’m benim.
Göktürk Mehmet Uytun
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Genellikle yakın akrabalara, arkadaşlara, komşulara verilen davetlerde yemek töresi bazı küçük değişikliklerle gerçekleşir. Ailenin ve davet edenlerin yakınlığına göre ve kişilerin seçimine göre bu davetler ya kadınlar için ayrı, erkekler için ayrı sofralarda verilir; ya da sofralar aynı odalarda kurulabilir. Bir üçüncü ihtimal, kadın sofralarının gündüz evde, erkek yokken yapılmasıdır. Erkek sofraları gece işten sonra verilir.
Yemeğe davet eden, “filan akşam yemeği bizde yiyelim, Allah ne verdiyse” gibi alışılmış sözle işi bağlar.
Konuklar yemeğe gelirken “teşekkür b’bında” konuk evine yada evin çocuklarına uygun bir armağanla gelirler. Yalnız erkeklerin olduğu davetlerde bu armağan töresi pek yoktur. Konuk hanım, paketi ev sahibi arkadaşına “Size layık değil ama” gibi bir küçültme ifadesiyle uzatır. Ev sahibi hanım da, “Ne zahmet ettiniz aşk olsun” diye karşılar, teşekkür eder.
Çok eskilerden başlayarak, bu sofralarda konuklara önce bir kaşık bal sunulurdu. Ya da reçel. Bu ikram, “Tatlı tatlı konuşalım, tatlı tatlı yiyelim” deyiminin balla ifadesi olarak kabul edilirdi.
Bir de aileye, adı “Tanrı misafiri” olan ve yemek vakti habersiz gelenler olurdu. Onlara ilk sorulan soru “Yemek yediniz mi” ya da “Aç mısınız” dı. Eve sahibi tel’şlanmaz, zora girse bile öfkesini (varsa), asla belli etmez, “Misafir umduğunu değil, bulduğunu yer” diye, konuğunu sofraya oturturdu. Arada, gelen konuk yeterince doymadı endişesiyle, salata gibi, peynir gibi yan yemeklerden birini uzatır, konuk, “istemem, doydum” gibi bir nedenle kabul etmeyince:
“Misafir ev sahibinin kuzusudur, üzme beni al” gibi bir ısrarla salatayı yada peyniri ya da onlar gibi bir yiyeceği konuğunun önüne sürerdi.
Haberli ya da habersiz, misafir sofrasındakilerden biri su ister ve içerse suyu verene “Su gibi aziz ol” diye teşekkür eder ya da kendinden genç biri su vermişse “Berhüdar ol, oğlum” ya da “kızım” der, gülümserdi.
Sofraya, ailenin parasal durumuna, yaşadığı şehre ya da yöreye göre kış günleri çorbayla başlayan yemek, et türlerinden biriyle devam eder, ardından pilav gelir, soğuk yemekler ya da börekler, tatlılar birbirini kovalar, herşey bitince konukların en yaşlısı teşekkür eder, küçük bir dua okur, sonra da burada okuyacağınız şiirsel bir ikramla yemek olayını kapatırdı.
Yağsın sofranıza nur
Kaza- bel', bu evden geri dur
Evin sahipleri olsunlar m'mur.
Bu sofralarda sıkça tekrarlanan teşekküre ait deyimler:
Konuk, evin bereketidir. Var olun, sağ olun.
Misafirin baş üstünde yeri var.
Türke selam ver, sen yiyeceğini düşünme.
Peynir ekmek, hazır yemek… Ve en güzeli de: "Yiyeceğini değil, yedireceğini düşün" anımsatmasıdır.
Geleneksel kuruluşlarımızın yaşam biçiminden doğduğu belli olan toplu sofra töresi asker ocağında, tekke, dergâh ve zaviyelerde, okullarda, kervansaray ve hanlarda gerçekleşmiştir. Bu sofralarda yemek parası genellikle vakıflardan ödenirdi.
Yemek zamanı, görevlisi tarafından bina dışında uygun bir yerden, yüksek sesle yapılan “sofraya s’l’ ya huuu” çağrısı ile duyurulur, o binadaki herkes işini bırakır ve kimseyi bekletmemek için hemen elini yıkayıp yemekhaneye giderdi. Herkes bu sofralardan hangisine oturacağını bildiği için hiyerarşideki yerine oturur, saygıyla, edep kuralları içinde, ortak peçete diyebileceğimiz uzun, “yağlık” adlı el dokuması örtünün, önüne gelen bölümünü dizlerine örter, sofra büyüğünün besmelesini beklerdi. Hemen bütün kaşıklar birden o kocaman çorba k’sesine dalar ve yemek töreni böylece başlardı.
Aile sofrasının kuralları burada da geçerliydi. Konuşma, gülüşme, yemek seçme, ekmeği ısırarak yeme başkalarının hakkına el uzatma yoktu.
Yemek bitiminde toplumun büyüğü ya da onun seçtiği biri yemek dualarından birini okur, sonra da bir tutam tuz ağıza atılırdı.
Toplu yemek sofraları doğal olarak erkeklerin yemek yediği yerdi ve kadınlar bu sofralara katılamazdı.
Türkler arasında 11 ayın bir sultanı diye anılan Ramazan ayının kendine özgü pek çok töresi vardır. Biz burada sadece bu törenin sofrasından söz edebileceğiz.
Ramazan günlerinde de sofraların her gün iki türlüsü kuruluyor. Bir iftar sofrası. Öbürü sahur sofrası.
İftar sofrası, saati belli olan ve akşam saatlerinde açılan sofradır. Genelde oruç açma zamanını ve sofraya daveti şehirlerde ve kasabalarda toplar patlatarak haber verirlerdi insanlara.
Top sesini duyanlar aile sofralarının töresine uyarak yerlerine otururlar ve oruç açarlardı. Yani bütün günü hiçbir şey yemeden geçirenler oruç bozarlardı. Ya birkaç yudum suyla. Ya bir zeytinle.
Ramazan sofralarının ilki olan iftar sofrası iki aşamalıdır. Birinci aşama “İftariye” denilen ilk fasıl, ikincisi de yemeklerin yendiği ikinci fasıl.
İftariye, açlığın verdiği hızla yemeklerin üstüne atılmayı önlemek üzere tertiplenmiş çerez sofrasıdır bir anlamda. Küçük tabaklarda ve sahanlarda reçeller, peynirler, zeytinler ve benzeri yiyeceklerden teker teker alınır. Bunların yanında fırınlardan yeni çıkmış pideler vardır.
İftar sofrası bittikten sonra bir anda kaldırılır. O sıra akşam namazının okunma sırasıdır. İsteyenler ezanla gelen sese uyarak akşam namazını kılar. Sonra, yeniden hazırlanmış olan sofranın başına oturulur. Çorbadan sonra araya giren yemek normal sofralarda pek olmayan yumurtalı pastırmadır. Yalnız pastırma da olabilir. Bu pastırmanın pişiriminde bazı özellikler vardır. Soğanlı pişmesi gibi.
Saray sofralarında hemen her ramazan günü var olan pastırma evlerde her gün olur muydu bilemiyorum.
Sonra gelen yemekler etle başlar ve genel olarak güllaçla biter.
Belli saatlerde yenen sahur yemeği ikinci ve orucu karşılama yemeğidir. Sabaha karşı yenir. Bu yemeğin misafiri olmaz. Ev halkı arasında yenir. Gündüz, insanı susatmayacak, ama tok tutacak yemekler yapılır. Sahur sofrasında mutlaka hoşaf olur. Pilav, makarna, börek türleri bu yemeğin tutucu yemekleridir.
Hıdırellez gibi, bayram günleri gibi, ailede ölüm ayı gibi, düğünler, sünnetler gibi sayılı özel günlerde bazılarının özel bir yemeği vardır, o da pişirilir. Ama her zamanki yemek listelerinden seçmeler yapılır. Özel gün yemekleri ve tatlıları içinde dikkati çeken en önemli yemek helvadır.
Doğum, ölüm, gurbetten gelme, gurbete gitme, sünnet, hastalıktan kurtulma gibi pek çok olayda… ya bir kazanç ve hoşluk sonnuda ya da bir kayıp ve keder nedeniyle Osmanlı evlerinde mutlaka helva pişer ve eşe dosta ya helva dağıtılır ya da helvaya davet edilirdi.
Neden helva? Bunu bilemiyorum. Ama bu törenlerin baş oyuncusu bakıyorum her zaman HELVA.
Osmanlı İmparatorluğuna ilk İngiliz büyük elçisi olarak gelen Sir Edward Burton’un İstanbul’da şerefine verilen ilk ziyafetin raporunda Kraliçeye yazdıkları için şunlar da var:
- Yaklaşık yüz türlü yemek saymış.
- Gül şerbetinin nefis lezzetini unutamıyormuş.
- Yemek bitince ellerini buhur suyu denilen, içinde öd ağacı, misk, sandalağacı ve çiçek suyu bulunan çok güzel kokulu bir suyla yıkamışlar.
Bir de: Her padişah, her ramazanda her on yeniçeriye bir büyük tepsi olmak üzere baklava yaptırıyor. Her tepsiyi iki yeniçeri saraydan alarak yeniçeri ocağına getiriyor. Ertesi gün bu gümüş tepsiler ve üstüne örtülen futalar saraya gönderiliyor.
Yeniçeriler, yönetimden memnunsalar tepsilerdeki baklavaları kabul ediyorlar ve bitiriyorlar. Ama memnun değilseler, baklavalar olduğu gibi geri gönderiliyor. İşte böyle efendim.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Biberleri tepsiye alın. 170 derecelik fırında közleyin. Biberler pişince çekirdeklerini çıkarın ve doğrayın. Doğranan biberleri servis tabağına alın. Üzerine ince doğranmış sarımsak, maydonoz, fesleğen ve yeşil soğan yapraklarını serpin. Sirkesini, yağını ve tuzunu ilave ettikten sonra servis yapın.
Elmaların kabuklarını soyup içini çıkardıktan sonra incecik doğrayın. Elmaları tavaya alarak sotelemeye alın. Üzerine iri parçalanmış fındık, ceviz ve incirleri ekleyin. Biraz da limon kabuğu rendesi ekleyerek sotelemeye devam edin.
Kafes kısmını oluşturmak için milföylerden 4 tanesini uçları üst üste gelecek şekilde tepsiye yerleştirin. Daha sonra hamurların kenar kısmına şerit şeklinde yumurta sarısı sürün. Milföylerden kenarları için şerit kesin. Sürdüğünüz yumurtaların üzerine yerleştirin. Orta kısmına iç harcı dökün. Üzeri için de şeritler keserek üstüne yerleştirerek kafes şekli verin. Üzerine tekrar yumurta sarısı sürerek 175 derecede pişirin. Üzerine pudra şekeri serperek servis yapın.
Kavun ortadan ikiye zik zak şeklinde kesilir. İçerisine doğranmış şeftali, kiraz, kivi konur. Üzerine portakal suyu gezdirilir. En son servis yaparken dondurma konularak servis yapılır.
İlk olarak patlıcanlar fırın tepsisine dizilerek fırında közlenir. Daha iç harcı hazırlanır. Bunun için soğan yemeklik doğranarak sıvıyağda sotelenmeye alınır. Üzerine mantar, biber ve salça ilave edilerek sotelenmeye devam edilir. Daha sonra üzerine minik minik doğranmış tavuk eti eklenir. Bir süre sotelendikten sonra üzerine ince doğranmış maydanoz, tuz ve karabiber eklenir.
Pişen patlıcanların ortası kesilerek içerisine hazırlanan harç doldurulur. Üzerine bir dilim domates, bir dilim biber ve biraz kaşar peyniri rendesi konularak fırında pişirilir
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Grimm Kardeşler
Evvel zaman içinde yaşlı bir keçinin yedi yavrusu varmış. Bir anne çocuklarını nasıl severse o da yavrularını öyle severmiş. Günün birinde keçi, yavrularına yiyecek bulup getirmek için ormana giderken onları çevresinde toplamış:
– Sevgili çocuklarım demiş; ben ormana gidiyorum. Kendinizi kurttan sakının. Eğer kurt evimize girerse hepinizi kıtır kıtır yer. Bu alçak çok kez türlü kılıklara girer, ama kaba sesinden, kapkara ayaklarından onu hemen tanıyabilirsiniz!
Küçük oğlaklar:
– Sevgili annemiz, demişler, gözün arkada kalmasın… Güle güle git, güle güle gel… Biz kendimizi koruruz.
Keçi melemiş, iç rahatlığıyla yola çıkmış.
Aradan çok zaman geçmemiş. Evin kapısını biri çalmış:
– Sevgili çocuklar diye seslenmiş, kapıyı açın bakayım. Anneniz geldi, hepinize bir şeyler getirdi.
Fakat oğlaklar kurdun kalın sesini tanımışlar; içerden seslenmişler:
– Sen annemiz değilsin… Onun sesi hem ince, hem de tatlıdır. Senin sesin kalın. Sen kurtsun!
Bunun üzerine kurt bir dükkâna gitmiş, iri bir tebeşir parçası satın almış, bunu yemiş, sesini inceltmiş. Sonra geri dönerek yine kapıyı çalmış:
– Sevgili çocuklar, kapıyı açın bakayım, demiş; anneniz geldi, hepinize ormandan bir şeyler getirdi.
Kurt kapkara ayaklarını pencereye dayamışmış. Oğlaklar bunu görünce yine bağırmışlar:
– Sana kapıyı açmayız. Annemizin ayakları seninkiler gibi kara değil. Sen kurtsun!
Kurt yine geri dönmüş, bir fırıncıya gitmiş:
– Ayağımı bir taşa çarptım demiş; üzerine biraz hamur sürer misin ?
Fırıncı kurdun ayaklarına hamuru sürmüş. Kurt bu kez değirmenciye koşmuş:
– Ayaklarıma bir parça un serp demiş.
Değirmenci kendi kendine:
– Kurt yine birini aldatmak istiyor demiş, un vermek istememiş. Fakat kurt:
– Dediğimi yapmazsan seni yerim! diye bağırınca değirmenci korkmuş, hemen bir avuç un alarak kurdun ayaklarına serpmiş. İnsanlar böyledir zaten!
Bunun üzerine alçak hayvan üçüncü kez eve gitmiş, kapıyı çalmış:
– Sevgili çocuklar, kapıyı açın bakayım demiş; anneniz geldi, hepinize ormandan bir şeyler getirdi.
Oğlaklar bağrışmışlar:
– Önce ayaklarını göster de anneciğimiz olup olmadığını anlayalım! demişler.
Kurt ayaklarını pencereye dayamış. Oğlaklar bunların beyaz olduğunu görünce kurdun sözlerine inanmışlar… Kapıyı açmışlar. Bir de ne görsünler?.. Bu giren kurt değil mi? Oğlaklar ne yapacaklarını şaşırmışlar, saklanacak yer aramışlar. Biri masanın altına kaçmış. İkincisi yatağa sokulmuş. Üçüncüsü sobanın içine girmiş. Dördüncüsü mutfağa saklanmış. Beşincisi dolaba girmiş. Altıncısı çamaşır sepetinin altına sokulmuş. Yedincisi de duvar saatinin içine girmiş. Fakat kurt vakit yitirmeden birer birer hepsini yakalayıp tutmaya başlamış. Yalnızca saatin içindeki yedinciyi bulamamış. Karnı da oldukça doyduğu için onu aramaktan vazgeçmiş, çıkıp gitmiş.
Evin önünde geniş bir çimenlik varmış. Orada bir ağacın altına sırt üstü yatmış, uyumaya başlamış.
Aradan çok zaman geçmeden keçi anne eve dönmüş. Aman Tanrım! Bir de ne görsün? Evin kapısı ardına kadar açık. Masa, sandalyeler devrilmiş. Çamaşır sepeti paramparça olmuş, yatıyor. Yastıklarla yorganlar yerlere atılmış… Keçi anne yavrularını aramış; hiçbir yerde bulamamış. Birer birer adlarını çağırmaya başlamış. Hiçbirinden karşılık alamamış. Sonunda sıra sonuncunun adına gelmiş. O zaman ince bir ses duyulmuş:
– Duvar saatinin içindeyim, anneciğim!
Keçi, yavrusunu oradan çıkarmış. Küçük oğlak kurdun gelişini, öbür kardeşlerinin hepsini yediğini anlatmış. Keçi annenin, zavallı yavruları için ne kadar gözyaşı döktüğünü kestirebilirsiniz. Sonunda bu acıyla dışarı çıkmış. Küçücük oğlak da birlikteymiş.
Çayırlığa vardıkları zaman kurdu bir ağacın altında yatar bulmuşlar. Öyle horluyormuş ki, ağacın dalları titriyormuş. Keçi anne kurdu uzun uzun seyretmiş. Karnında bir şeylerin kıpırdadığını, oradan oraya gidip geldiğini görmüş. İçinden:
– Aman Tanrım, demiş, yoksa kurdun akşam yemeği yaptığı yavrularım hâlâ sağ mı?
Bunun üzerine küçük oğlak eve kadar koşa koşa giderek makası, iğne-ipliği getirmiş. Keçi anne canavarın karnını yarmış. Daha küçük bir yarık açılır açılmaz oğlaklardan biri kafasını dışarı çıkarmış. Bir parça daha yarınca altısı da arka arkaya fırlayıp çıkmışlar. Hepsi dipdiri sapsağlammışlar. Meğer kurt aç gözlülüğü yüzünden bunları çiğnemeden yutmuşmuş. O andaki sevinci bir düşünün! Hepsi sevgili annelerinin boynuna sarılmışlar. Hoplayıp, sıçramaya başlamışlar. Keçi anne demiş ki:
– Haydi bakalım, şimdi gidip, taş toplayıp getirin… Uyanmadan şu dinsiz imansızın karnına dolduralım.
Yedi oğlak çabucak taşları bulup getirmişler; kurdun karnını tıklım tıklım doldurmuşlar. Sonra keçi anne çabucak derisini dikmiş. Bu arada kurt bir şey sezmemiş, yerinden bile kıpırdamamış.
Kurt uykusunu alınca ayağa kalkmış. Karnı taşla dolu olduğu için pek susamışmış. Bir pınarın başına gidip su içmek istemiş. Yürürken oraya buraya kımıldadıkça karnındaki taşlar çarpışmaya, takırdamaya başlamış. Bunun üzerine kurt:
Şu acayip işe bak!
Karnım bir şeyle dolmuş;
Yuttuğum altı oğlak
Sanki birer taş olmuş!
demiş. Pınar başına varınca suya doğru eğilip içmek istemiş. Gel gelelim, karnındaki taşlar yüzünden suya yuvarlanmış. Bağıra bağıra boğulup gitmiş.
Yedi oğlak bunu görünce koşa koşa gelmişler:
– Kurt öldü! Kurt öldü! diye bağrışmışlar. Anneleriyle birlikte pınarın çevresinde hoplayıp dönmüşler.