Prin retragerea domnului Asan Murat din funcţia de preşedinte al Uniunii Democrate Turce din România, aceasta a comvocat în data de 3 noiembrie 2001 Conferinţa Naţională a U.D.T.R. în vederea alegerii noului preşedinte.
Conferinţa extraordinară s-a desfăşurat în sala Prefecturii Jud. Constanţa. In urma dezbaterilor, în funcţia de preşedinte a fost numit domnul Conferenţiar Universitar Dr. Ibram Nuredin, director al Departamentului de Arte al Universităţii “Ovidius“ din Constanţa. In numărul acesta vom creiona personalitatea noului preşedinte pe ţară a Uniunii Democrate Turce din România, pentru o mai bună cunoaştere a domniei sale de către etnicii turci, membrii U.D.T.R.
Născut la 18 mai 1943 în municipiul Constanţa, a urmat clasele I-IV la Şcoala generală din Eforie Sud, clasele gimnaziale la Şcoala Generală nr. 1 din Constanţa, şcoală cu predare în limba turcă, apoi Liceul nr. 3 din Constanţa.
In anul 1961, în urma unui examen exigent, domnul Ibram Nuredin devine student la Facultatea de filozofie, secţia “filozofie generală“ din cadrul Universităţii Bucureşti. După absolvirea facultăţii, datorită calităţilor profesionale ocupă, pe rând, fucţiile de asistent universitar(1969), lector universitar (1973) şi conferenţiar universitar (1990).
Lucrarea “Conceptul de filozofie în opera lui Constantin Rădulescu Motru“, este teza de doctoratcare îi conferă titlul de doctor în filozofie. Cei 36 de ani neîntrerupţi, la catedră, au făcut din omul Ibram Nuredin O personalitate cu un loc bine definit în societatea românească. Şi cum filozofului îi place să cocheteze şi cu politicul, iată-l pe domnul Ibram Nuredin şi membru al C.P.U.N. pe municipiul Constanţa (1990).
Odată cu înfiinţarea Universităţii “Ovidius“ se împlică substanţial în activităţile profesionale, didactice ştiinţifice, social-culturale, în cadrul Consiliului profesoral şi din Senatul Universitar. Intre anii 1991-1996 este numit prodecan al Facultăţii de litere şi istorie, iar în perioada februarie-aprilie 1996 ocupă pentru scurt timp funcţia de decan interimar al acestei facultăţi. Din 1998 devine Director al Departamentului de Arte din cadrul Universităţii “Ovidius“.
“Ca membru al comunităţii turce şi tătare mi-am adus modesta contribuţie la revitalizarea învăţămîntului în limba maternă, am sprijinit înfiinţarea la Colegiul liceal “Constantin Brătescu“ a clasei de limba română – limba turcă, iar la Universitatea “Ovidius“, la Facultatea de litere, a specializării de română – turcă şi a Colegiului de Institutori “Kemal Ataturk“ cu specializările limba turcă – limba română şi limba turcă – limba engleză.
Sunt colaborator la gazetele bilingve Hakses şi Karadeniz ale comunităţilor turce şi tătare. Am participat la simpozioanele naţionale şi internaţionale pe probleme de istorie, limbă, cultură şi civilizaţie turcă şi islamică, dar şi pe probleme de relaţii interetnice – ca participant cu comunicări şi ca moderator – simpozioane organizate de Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani din România şi Uniunea Democrată Turcă din Romînia. Am elaborat şi redactat, în colaborare, Statutul Uniunii Democrate a Tătarilor Turco-Musulmani din România şi Proiectul Statutului Cultului Musulman din România (2000). Sunt membru fondator şi membru al Consiliului de conducere al Centrului Internaţional de Studii Româno-Turce “Ataturk“ de pe lângă Universitatea “Ovidius“ din Constanţa“, a ţinut să precizeze domnul preşedinte al U.D.T.R., domnul Ibram Nuredin.
Atât activitatea profesională, didactică, ştiinţifică şi socială au contribuit la palmaresul distincţiilor şi diplomelor primite de domnul Ibram Nuredin, dându-i, astfel posibilitatea să candideze la funcţia de preşedinte al U.D.T.R. Vom trece în revistă distincţiile şi diplomele primite în ultimii 14 ani de activitate.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Aplicarea Legii privind venitul minim garantat va determina, în decurs de câţiva ani, o scădere cu circa 15% a ratei sărăciei din România, a declarat, la Palatul Victoria, ministrul muncii şi solidarităţii sociale, Marian Sârbu, informează Mediafax. El a arătat că rata sărăciei a crescut de la 19, din totalul populaţiei, cât se înregistra în anul 1996, la 43% în anul 2000, determinând în această perioadă o scădere a puterii de cumpărare de circa 25%. Numărul persoanelor considerate sărace a crescut de la trei milioane, în 1996, la aproape opt milioane, în anul 2000.
Marian Sîrbu a afirmat că aplicarea, începând cu data de 1 ianuarie2002, a Legii privind venitul’ minim garantat va ameliora situaţia materială a acestor persoane situaţia materială a acestor persoane şi va reprezenta un mijloc eficient de combatere a sărăciei. “Au mai fost încercări de combatere a sărăciei, dar nu s-au înregistrat rezultatele scontate datorită lipseii de colaborare dintre instituţiile centrale şi locale, precum şi a surselor financiare insuficiente“, a spus Sîrbu. Marian Sărbu şi ministrul administraţiei publice, Octav Cozmîncă, au prezentat directorilor Direcţiilor Judeţene de Muncă şi Solidaritate Socială şi secretarilor Consiliilor Judeţene principalele prevederi ale Legii 416/2001 privind venitul minim garantat.
În baza actului normativ, familiile şi persoanele singure, cetăţeni români care au împlinit vârsta de 18 ani au dreptul la un venit minim garantat, ca formă de asistenţă socială, prin acordarea unui ajutor social lunar. Nivelul lunar al venitului este de 1.134.000 lei pentru familiile formate din două petrsoane, de 1.575.000 lei pentru familiile de trei persoane, de 1.953.000 lei pentru familiilede patru persoane şi de 2.331.000 lei pentru familiile formate din cinci persoane. Pentru fiecare altă persoană care depăşeşte această categorie se vor acorda câte 157.500 lei. În situaţia persoanelor singure, nivelul lunar al venitului minim garantat este de 630.000 lei.
Marian Sîrbu a precizat că de ajutorul social vor beneficia circa 750.000 familiii şi persoane singure, efortul financiar, de 5.750 miliarde lei, urmând să fie suportat de la bugetul de stat, în proporţie de 80%, şi de la bugetele locale. De reglementările actului normativ vor beneficia şi familiile sau persoanele singure, cetăţeni ai altor state sau apatrizi, care au reşedinţa sau domiciliul în România.
Familiile şi persoanele singure cu venituri nete lunare până la nivelul venitului minim garantat beneficiază de o majorare cu 15% a cuantumului ajutorului social pe familie, în cazul în care cel puţin un membru al acesteia dovedeşte că lucrează pe bază de contract individuale muncă sau convenţie civilă de prestări servicii. Persoanele apte de muncă pentru care se asigură venitul minim garantat vor efectua lunar cel mult 72 de ore la solicitarea primarului, acţiuni sau lucrpri de interes local.
Pentru a beneficia de acest ajutor social, persoanele apte de muncă trebuie să prezinte o adeverinţă eliberată de agenţiile pentru ocuparea forţei de muncă din care să rezulte că nu au refuzat nejustificat un loc de muncă oferit sau că nu au refuzat nejustificat un loc de muncă oferit sau că nu au refuzat să participe la un program de pregătire profesională.
Un minim garantat, persoanelor singure şi famiile beneficiare de ajutor social vor primi, începând cu data de 1 noiembrie 2002, şi un ajutor pentru încălzirea locuinţei în perioada de iarnă.
Ajutorul se va da prin majorarea nivelului lunar al venitului minim garantat cu 500.000 lei pentru o familie sau persoană singură, în cazul în acre utilizează pentru încălzirea locuinţei energie termică furnizate de sistemele centralizate, şi cu 250.000 pentru o familie sau persoană singură, în cazul în care utilizează sisteme de încălzire cu lemne, cărbuni, gaze naturale şi combustibili petrolieri.
Soţiile celor care satisfac serviciul militar obligatoriu vor beneficia, la cerere, în cazul în care nu realizează venituri sau dacă acestea sunt mai mici decât salariul de bază minim brut pe ţară, de un ajutor social în valoare de 1,4 milioane lei, pe întreaga perioadă a satisfacerii stagiului militar. Pentru a beneficia de acest ajutor, persoanele trebuie să îndeplinească o serie de condiţii, şi anume să fie gravide, începând cu luna a patra de sarcină, să aibă copii în întreţinere în vârstă de până la şapte ani sau să fie încadrate în gradul I sau II de invaliditate.
Legea privind venitul minim garantat stabileşte şi dreptul mamelor la o alocaţie în valoare de 1,4 milioane de lei pentru fiecare dintre primii patru copii. Alocaţia se acordă o singură dată pentru fiecare copil. Primarul va răspunde de plata tuturor acestor drepturi, Consiliul Local având obligaţia să asigure, cu prioritate, fondurile necesare.
(Cuget Liber)
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Atatürk 1.74 boyunda, genellikle 74-76 kilo ağırlığındaydı. Düzgün, çevik, atletik vucut yapısıyla oldu-ğundan daha uzun boylu görünürdü. Yıllarca yakınında bulunmuş Hasan Rıza Soyak, onun fizik portresini şöyle anlatmaktadır:
„Saçları altın sarısı, yüz, güneşin hafif yanmış koyu pembe. Alın, dikkatı çekecek kadar enli ve kırışık… Kaşlar, gür ve şahlanmış gibi alnına doğru kalkık… Gözler, iri, gök mavisi renginde ve çelik pırıltılarla dolu… Elmacık kemikleri biraz çıkık… Burun, kusursuz fakat kanatları dolgun olduğundan büyük görünür… dudakları ince, üst dudak altındakinden daha belirgin… Çene, kararlı ve kuvvet anlatan yapıda geniş… Omuzlar da öyle; geniş ve yuvarlak… Göğüs kabarık… Pazılar dolgun kaslı fakat ellerle parmaklar ince ve uzun… Karınsız, bacaklar düzgün, ayaklar da eller gibi ince…
Atletik vucutlu, zarif endamlı, keskin ve derin bakışlı, ciddi tavırlı, hareketleri canlı ve çevik, her haliyle alımlı bir erkek güzeli…“ (Atatürk’ten Hatıralar, 1973. cilt I.s 3)
Atatürk sert ve otoriterler görünüşüne karşın yüreğinde büyük bir insan sevgisi ve saygısı taşırdı. Kendisini yakından tanıyanların hemen hepsi, merhametli, çok kibar, kimseyi kolay kolay kırmayan bir yaratılışta olduğunda birleşmişlerdi. En önemsiz bir kişiye bile yönetilmiş kaba, kırıcı, insan kişiliğiyle bağdaştırılması olanaksız davranışlar karşısında çok üzülür, üzülmekle de kalmaz, sert tepkiler gösterirdi.
Hele kaba kuvvete, zorbalığa hiç tahammülü yoktu. İu olay onun nasıl bir karekter yapısında olduğunu çok güzel belirtmektedir:
„Cumhuriyetin ilk yıllarında bir gün Atatürk, Çankaya’daki eski köşkün üst katındaki kitaplıkta oturmaktaydı. Birden bire bahçeden gürültülerle dolu hiddetli bir ses yükseldi. Merakla ba*ını salondaki pencereye çevirdi. O anda yüzü kıpkırmızı kesildi. Bana dönüp bağırdı:
- Bak… Bak… Bu adam ne yapıyor? Yahu, hiç insan dövülür mü? Bu ne ahmaklık… Çabuk koş, mani ol ve oradaki adamları köşke getir…
O sırada ben de ayağı kalkmış, pencereye yanaşmıştım. Milli Savunma Bakanlığınca köşkün dış idaresine bakmakla görevlendirilmiş alaydan yetişme emekli ve yaşlı bir subayın birkaç kişiyi azarlayıp tokatlamakta olduğunu gördüm. Yerde birkaç eski torba ile darmadağın bir durumda giyecek eşyaları vardı.
Bu işçiler, bir süre bahçede çalıştırılan ve o gün yurtlarına dönmek üzere bulunan Yunanlı tutsaklardı.
Koşarak bahçeye çıktım, yanlarına gittim, bizim yaşlı arkadaşı öfkeden zangır zangır titreten olayı öğrendim. Meğer tutsakları sıkı sıkıya aramış, torbalarından kendi eşyaları arasında Atatürk’ün özel sigaralarından birkaç paket çıkmış… Herhalde bunları, tutsaklara köşkün içinde hizmet eden bizimkilerden biri vermişti; başka türlü olmasına olanak yoktu. Yaşlı adam birkaç sözle yatıştırıldıktan sonra, tutsakları yanıma alıp köşke doğru yürüdüm. Atatürk antreye inmişti. Tutsaklardan biri uzaktan O’nu görür görmez, müthiş bir korku içinde titremeye başladı ve tam kapıya yaklaştığımızda düşüp bayıldı.
Ince duygulu büyük adam, bu görüntüden pek üzülmüştü. Buyruğu üzerine, yanımdakiler, tutsağın yüzüne su ve kolanya serperek ayılttılar…
Bu sırada ben de kendisine durumu arzetmiştim. Içeriden beş on paket sigara daha getirtti, tutsaklara dağıttı… Bir miktar para da verdirtti; sonra kendilerine yapılan kötü davranıştan üzüntü duyduğunu söyledi ve iyi yolculuklar diledi.
Köşkten ayrılırken tutsakların gözleri minnet yaşlarıyla doluydu. Tabii yaşlı geldiği yere gönderildi (Ali Rıza Soyak’tan).
Atatürk çok duygulu, ince yaratılışlı, merhametliydi. Ama ulus malı, devlet güvenliği söz konusu olunca duygularını bir kıyıya bırakmasını, duygularıyla değil aklıyla karar vermesini bilirdi. Son Osmanlı Padişahı Vahdettin, düşmanlarla işbirliği etmiş, ulusça giriştiğimiz Kurtuluş Savaşını baltalamak için elinden gelen kötülüğü yapmıştı. En son olarak da bir düşman zırhlısına binerek ülkeden kaçmak korkaklığını göstermişti. Işte bu eski padişah için, eski Osmanlı paşalarından birisi, Keçecizade Izzet Fuat Paşa, Mısır’dan Atatürk’e bir mektup yollamıştı. Paşa, mektubunda aşağı yukarı şunları söylüyordu: „San-Ramo’ya gittim. Orada Vahdettini ziyaret ettim. Konuşmaları sırasında Vahdettin siden övgüyle söz ettiler. Fakat bu altı yüzyıllık hanedan üyesinin durum ve tavrından geçim sıkıntısı içinde olduğunu, yardıma muhtaç bulunduğunu sezdim. Kendisine uygun bir biçimde yardımda bulunmazı rıca ediyorum.
Arkadaş uygar kişilliğinde yeri yoktu.
Bir savaşın büyük bir zafer kazanmış başkomutanı olarak yanmış yıkılmış köy, kasaba ve kentlerden geçerek gene cayır cayır yanmakta olan Izmir’e girdiğinde, konuk kalacağı evin merdivenlerini çıkarken basamaklara bir Yunan bayrağı serildiğini görmüştü.
- Bu nedir? diye sordu.
- Yunan bayrağı paşam, dediler. Yunan kralı Konstantin Anadolu’ya sürdüğü ordularını teftiş için Izmir’e geldiğinde bu evde kalmıştı. Ayaklarının altına Türk bayrağı serilmişti. Oda çiğneyip geçmişti.
O hatta yapmış, ben bu hatayı tekrar edemen. Bayrak bir ulusun şerefidir. Ne olursa olsun, yerlere serilmez ve çiğnenmez… Kaldırınız…
Büyük kişiler belki büyük yeteneklerde doğarlar, ama orada kalmazlar, bilgi ve kültürün engin kanatlarında daha da yükseklere çıkarlar. Atatürk, öğrencilik günlerinden başlayarak çok okuyan, araştıran, okuduğunu, öğrendiğini de benliğine sindiren bir kişiydi. Nice devlet adamlarının kitabı okul sıralarında bıraktıktan sonra bir daha ellerine basılı kağıt almadıkları tarihin acı gerçeklerinden birisidir. Böylesi kişiler, çoğu zaman yönetimine karıştıkları ulusları, uçurumla noktalanan sonlara götürmüşlerdir ya da parıltılı kısa yükselişten sonra bataklıklara gömmüşlerdir.
Atatürk, yanında bulunan kişilerin de tanıklık ettilkleri gibi, çok okurdu. Sanata, bilime engin bir saygısı vardı. Tüm bilim ve sanat adamları, en çok Atatürk döneminde el üstünde tutulmuştu, önemli görevlere atanmışlardır. Çalıştığı her yerde bir kitaplık kurmak alışkanlığındaydı. Bu kitaplar raflarda bir süs gibi durmazdı. Onları alır okur, kimi yerlerini altını çizer, notlar alırdı. Kitaplar, Atatürk’te uygulama alanına geçirilmiş bilgiler kaynağı olmanın en güzel örneğini vermişlerdir.
Atatürk canlı, hareketli, bulunduğu ve gittiği her yere sevinç ve neşe götüren bir kişiydi. Oysaki ondan kalan hemen bütün fotoğraflarda „gür kaşları çatık, yüz ifadesi sert, bakışları derin ve anlamlı“ olarak görülür. Fotoğrafın, bir kişiyi gerçek benliğiyle saptayamadığının en güzel örneğini Atatürk fotoğraflarında görürüz. Atatürk gerek Ankara’da, gerekse ülke içinde yaptığı gezilerde uğradığı kentlerde topluluklara hareket ve neşe götürmüştür. Şarkı söyleyenlere katılır, toplu oyunlar oynardı. Kendisi neşeli olduğu gibi çevresindekilerin de neşeli olmasını isterdi. Şu söz onurdur: „Neşeli olmayan insan, ya hastadır ya da başkalarına bildirmek istemediği bir kuruntusu, bir derdi vardır“.
Atatürk, insanları, doğayı ve ağaçları sevdiği kadar hayvanlara da sıcak bir sevgi gösterirdi. Bir hayvanın boğazlanmasına katlanmadığından kurban kestirmezdi. Kendisini ziyarete gelen İah Rıza ile birlikte gittikleri Çanakkale yakınlarında bir askeri binanın temel atma töreninde kendilerinden habersiz bir koyun kurban edilmek istenmişti. Hayvan tam boğazlanmak üzereyken işin farkına varan Atatürk:
- Durunuz! diye bağırdı. Durdular. O sırada iki devlet başkanı tarafından imzalanan bir belge, metal bir kutu içinde temele yerleştiriliyordu. Bu iş bitince Atatürk kesilen hayvanı görmemek için başını çevirdi.
- İimdi yapacağınızı yapın, dedi
Iran İah’ı hayret etmişti’
- Fakat Gazi Hazreti…“
Atatürk onun ne demek istediğini anlamıştı. Sözünü kesti.
- Ben kana bakamam, bir tavuğun bile boğazlandığını görmeye katlanamamda geldiği yere gönderildi (Ali Rıza Soyak’tan).
Atatürk çok duygulu, ince yaratılışlı, merhametliydi. Ama ulus malı, devlet güvenliği söz konusu olunca duygularını bir kıyıya bırakmasını, duygularıyla değil aklıyla karar vermesini bilirdi. Son Osmanlı Padişahı Vahdettin, düşmanlarla işbirliği etmiş, ulusça giriştiğimiz Kurtuluş Savaşını baltalamak için elinden gelen kötülüğü yapmıştı. En son olarak da bir düşman zırhlısına binerek ülkeden kaçmak korkaklığını göstermişti. Işte bu eski padişah için, eski Osmanlı paşalarından birisi, Keçecizade Izzet Fuat Paşa, Mısır’dan Atatürk’e bir mektup yollamıştı. Paşa, mektubunda aşağı yukarı şunları söylüyordu: „San-Ramo’ya gittim. Orada Vahdettini ziyaret ettim. Konuşmaları sırasında Vahdettin siden övgüyle söz ettiler. Fakat bu altı yüzyıllık hanedan üyesinin durum ve tavrından geçim sıkıntısı içinde olduğunu, yardıma muhtaç bulunduğunu sezdim. Kendisine uygun bir biçimde yardımda bulunmanızı rica ediyorum“.
Atatürk, bu mektubu okurken gözleri yaşarmış, başını iki yana sallamıştı. Özel kalem müdürüne:
Gördün mü çocuk, dedi, nerde o haşmet? Nerde o azamet? Nerede o saltanat? İimdi hepsinin yerinde yeller esiyor… Bu alemde hiçbir şeye güvenilmez. Bundan dolayı insanın hayatta hep ölçülü davranması gerekir.
Sonra düşünceye daldı, çok üzüldüğü her halinden belliydi.
- Ama nasıl yardım edebilirim ki. Benim özel servetim yok. Devlet hazinesi ise yoksul. Yurdumuzun en mamur yerleri özellikle son ölüm kalım mücadelesinde harap oldu… Söz konusu olan kişinin de hataları yüzünden vatan hak ve korunması için boğuşmak zorunda kaldık. İehit olan vatan çocukları arkalarında yüz binlerce yetim ve kimsesiz bıraktı. Devlet gelirini ancak yurdun imarına ve bu zavallıları yaşatmaya harcayabiliriz. Bu nedenle bu konuyu kapatalım. Yalnız bu mektubu zarfı ile birlikte bir belge olarak saklayınız. (Atatürk’ten Hatıralar, ciltI s.31-32)
Atatürk doğa sevgisiyle dolup, taşan bir insandı. Yeşilliksiz, susuz bir bozkır ortasında kurulmuş Ankara’yı yeşertmek için her çabayı harcamıştır. Bugün Gençlik Parkı, Cebeci Parkı, Yenişehir, Kavaklıdere, Çankaya, Bahçelievler gibi semtlerde ne yazık ki sayısı günden güne azalan güzelim ağaçlar onun buyruklarıyla dikilmişti. Ankara’nın batısını yeşil bir şeritle taçlandıran Orman Çiftliğini en çok bu amaçla meydana getirmişti. Oraya dikilen her fidanla ilgilenmiş, büyüyüp gelişmelerini çocuklarıymış gibi sevgiyle izlemişti. Hoyratça sökülen bir ağaç onu yürekten yaraladı. Orman çiftiliği kurulurken habersiz kesilen bir söğüt ağacı ile Çankaya köşkü genişletilirken gene kendisine haber verilmeden sökülen görkemli bir ağaç için günlerce üzülmüştü.
Balgat köyünün altındaki Söğütözü, Atatürk’ün çok sevdiği ve sık sık gittiği bir yerdi. Burada bol sulu bir küçük havuz ve yüz kadar yetişmiş söğüt ağacı vardı. Atatürk buraya, kendi deyişiyle bir koliba (kulübe) yaptırmak istemiş, uygun gördüğü yerde de yirmi otuz ağaç bulunduğundan bunları kaldırmak gerekmişti. Atatürk bir türlü kesilsin buyruğunu vermiyordu. Düşündü, taşındı… Sonunda bu ağaçların yerlerine değiştirilsin dedi. Bu işi de başında durarak kendisi yaptırdı. Çukurları kazdırdı. Söğütleri özenle söktürüp yeni yerlerine diktirdi. Günlerce gelerek sulattı. „Acaba tutacak mı?“ diye ona buna sordu durdu. Sonunda hiç fire vermeden hepsinin de tuttuğu görüldü. Atatürk gidip geldikçe onlara bakar, çoçuk gibi sevinirdi.
Atatürk bir ideal adamıydı. Onu bağlandığı, inandığı davadan hiç kimse döndüremezdi. Ama o bağlantılarında fanatik değil akılcıydı. En nefret ettiği şey de anlamadan, akıl erdirmeden körü körüne bağlanmaktı.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bilindiği gibi Eylül ayının 2001 tarihinde 5 ½ yaşında bulunan minik, Sali Demiler Erdoğan, tümor ameliyatı için 3.200 amerikan dolarlı bir tıbbı aletin satın alınması gerekiyordu. Maddi durumu müsait olmadığı için ailesi Romanya Demokrat Birliğine baş vurmuştu. Böylece, bizde Romanya’da bulunan Türk Resmi Diplomatik ve Özel Kuruluşlarına baş vurduk. Sağ olsunlar, en acil şekilde paralar toplandı ve minik yavrumuz hayatını kurtarıverdi. Ameliyat Bükreş Askeri hastanesinde yapıldı. Ameliyat iyi geçti fakat vüçüdü halea yaşama savaşını veriyor. Çocuğumuz halea Bükreş Askeri Hastanesinde.
Bir müddet bıraktık ki zaman geçsin ve sizlere güzel haber verelim. Ama yavrumuz Yeni Yıl başını hastanede geçirilmesini anlaşılırken size bütün hayır severlere küçük Demirelin ve aylesinin tarafından teşekürlerimizi etmek istedik ve Bayram vesilesiyle onların yanında olmasını umarım.
Ayriyeten T.C. Bükreş Büyükelçiliğine ve T.C. Köstence Başkonsolosluğuna teşekürlerimizi yerine getirirken aşağadaki kurumların maddi yardımlarını belirtmek isteriz.
| Köstence TIAD tarafından | 600 dolar ve 10.500.000 leı |
| T.C. Büyükelçiliği | 215 dolar ve |
| Bükreş Özer İnşaat | 500 dolar ve 13.500.000 leı |
| Bükreş Romanya-Türkiye Ticaret ve Sanayı Odası | 272 dolar ve 13 600 000 leı |
| Bükreş TIAD | 900 dolar |
Bilgilere devam edeceğiz. Hepinize Ramazan Ayı mutluluk ve aydınlı yarınlar getirsin.
Saygılarla Gülten Abdula
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Pentru a veni în sprijinul profesorilor de limba turcă vom începe prezentarea reglementărilor în domeniu ce consfinţesc desfăşurarea învăţământului în limbile minorităţilor naţionale.
În baza Hotarârii de Guvern 690/1997 privind organizarea şi funcţionarea Ministerului Educaţiei Naţionale, modificată şi completată cu Hotarârea de Guvern nr. 57/1998;
În conformitate cu prevederile Legii Învaţământului nr.84/1999, cu prevederile din Ordonanţa de Urgenţă pentru modificarea şi completarea Legii învaţământului nr. 84/1995;
Tinând seama de propunerile Ministerului Educaţiei Naţionale privind implementarea reformei în învaţământul preuniversitar,
Ministrul Educaţiei Naţionale dispune
Art.1. Se aproba Instrucţiunile privind studiul limbii materne de către elevii aparţinând minorităţilor naţionale care frecventează şcoli cu predare în limba româna prezentate în Anexa prezentului ordin.
Art.2. Direcţia Generală Învaţământ pentru Minorităţi Naţionale şi inspectoratele şcolare judeţene sunt autorizate să întreprindă măsuri şi acţiuni în vederea punerii în aplicare a prevederilor prezentului ordin.
Ministru, Andrei Marga
Secretar de Stat, József Kötö
Secretar General, Horia Gavrila
Consilier, Dakmara Georgescu
Director General, László Murvai
Director General, Liliana Preoteasa
Director, Christiane Cosmatu
Director, Stefan Aranyosi
INSTRUCŢIUNI privind studiul limbii materne de către elevii aparţinând minorităţilor naţionale care frecventează şcoli cu predarea în limba româna
În baza Legii Învaţământului nr. 84/1995 şi a Ordinului Ministrului nr. 4646/1998, elevilor aparţinând minorităţilor naţionale care învaţă în şcoli cu limba de predare română li se asigura posibilitatea studiului limbii materne.
În conformitate cu art. 180, Titlul VII din Legea Învaţământului, se stipulează:
“Asupra dreptului copilului minor de a urma şcoala în limba româna sau în limba unei minorităţi naţionale hotărăşte părintele sau tutorele legal instituit.”
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Comisia de Învăţământ a Uniunii Democrate Turce din România este compusă începând din luna februarie a acestui an din:prof. Ervin Ibraim-preşedinte, şef de lucrări univ. dr. ing. Erol Cârjali – viceepreşedinte, prof. Subihan Iomer – secretar, prof. Vildan Bormambet – membru pentru zona Medgidia şi prof. Eda Ali-membru pentru zona Tulcea.
Comisia de Învăţământ s-a implicat activ în buna desfăşurare a procesului de învăţământ în limba turcă.
Astfel Comisia de Învăţământ a sprijinit financiar şi logistic buna desfăşurare a Olimpiadei de Limba Turcă-faza judeţeană precum şi a Olimpiadei de Religie Islamică. De asemenea s-a acordat un sprijin consistent Olimpiadei de Limba Turcă-faza naţională, olimpiadă ţinută în acest an la Eforie Sud în cadrul deosebit al Taberei Luminiţa.
Comisia de Învăţământ a U.D.T.R. a sponsorizat în primăvara acestui an Concursul de Creaţie şi Recitare Poetică.
Uniunea Democrată Turcă din Româniaa a sprijinit activ dezvoltarea Colegiului de Institutori de Limba Turcă „Kemal Atatürk“ din cadrul Universităţii „Ovidius“ Constanţa.
Anul acesta Comisia de Învăţământ a U.D.T.R. a obţinut un număr de 5 burse pentru tinerii care doresc să studueze la facultate sau master în Republica Turcia.
Prin strădania membrilor Comisiei de Învăţământ un număr deaproximativ 20 de tineri de naţionalitate turcă profesează în învăţământ. Membrii Comisiei de Învăţământ a U.D.T.R. s-au implicat şi în cadrul activităţii Comisiei de Învăţământ a Consiliului Minorităţilor Naţonale unde s-a obţinut obligativitatea studierii limbii materne de către etnicii turci.
O altă realizare importantă a Comisiei de Învăţământ a constituit-o organizarea în luna august a acestui an a Taberei de Limba Maternă de la Sibiel. Au participat la această tabără un număr de aproximativ 90 de elevi şi profesori însoţitori. Elevii au fost selectaţii din rândul celor mai valoroşi elevi ai filialelor U.D.T.R. Aceştia au participat cu multă emoţie la cursurile de limbă, literatură şi cultură turcă, cursuri ţinute de profesori consacraţi de limbă turcă din Dobrogea.
Iată de ce Comisia de Învăţământ a U.D.T.R. caută să sprijine cu toate resursele de care dispune procesul de învăţământ în limba maternă turcă din România.
Prof. Ervin Ibraim
Preşedintele Comisiei de Învăţământ a U.D.T.R.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Negibe A.
Bir öğrencinin anı (hatıra) defterinden:
Istanbula uçakla (tayyare ile) geldim. Arkadaşlarımın kiraladığı bir odaya yerleştim. Hemen anneme, babama mektup yazdım. Ertesi günü yeni elbiselerimi giydim Üniversiteye gittim. Türkçe derslerinin günlerini, saatlerini öğrendim.
Boş saatlerimi değerlendirmek istiyordum. Bir yıldan beri Istanbulda bulunan bir henmşerimle şehri gezmeye çıktık. Istanbulda gezilecek, görülecek yerler pek çoktur: Camiler, türbeler, müzeler, sebiller, parklar, kapalıçarşılar, deniz, plajlar, Adalar, Boğazıcı…
Yürüyerek Beyoğuluna çıktık. Pek kalabalıktı. Yorulmuştum. Otobüse bindik. Odama döndüm. Yorgunluğum çabuk geçti. Karar verdim: Her gün Istanbulun bir semtini gezecek, gördüklerimi defterime yazacağım. Defterim önümde… Yazmak için konular arıyorum. Düşünüyorum, düşünüyo-rum. Güneş çekiliyor, akşam oluyor, etraf kararıyor. Gözlerimin önünde memleketimin manzaraları birer birer canlandı. Annemi, babamı, kardeşlerimi, arkadaşlarımı; herkesi, her yeri özlüyorum.
Türkçede-gerektikçe-bir isim, başka bir ismin anlamını tamlar.
Buna “isim tamlaması’ ’denir.’ ’Isim takımı’’ da derler.
Isim takımları ek alışlarına göre üç türlüdür:
Pagina realizata de prof. Ervin Ibraim
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
BRANCUŞI, Constantin (Hobiţa-Pestişani, Gorj, 1876 – Paris, 1957). Urmează Scoala de meserii din Craiova (1894-1998), apoi Şcoala natională de arte frumoase din Bucureşti (1898-1902), unde pentru scurtă vreme l-a avut profesor pe Ion Georgescu, apoi pe Vladimir C. Hegel. In timpul studiilor realizează bustul Gheorge Chitu, un Cap de expresie, ca şi o serie de copii – Ecorseul (impreună cu Dr. Gerota), Vitellius, Capul lui Laocoon. Mai realizează busturile Georgescu-Gorjan (1902) şi General Dr. Carol Davila (1903), aşezat mai tarziu (1912) in curtea Spitalului militar din Bucuresti.
In 1904 porneste spre Paris, trecând prin Budapesta, Viena, Munchen (aici stă un timp), prin Elveţia. Obţinând o bursă in Franţa în 1905, se înscrie la Şcoala de arte frumoase, în clasa lui Antonin Mercie. In 1907 este acceptat practician în atelierul lui Rodin, pe care îl va părăsi, orgolios şi plin de încredere, comparându-l pe maestrul său cu un arbore la umbra căruia iarba nu creşte. Brancuşi creează acum Portretul lui Nicolae Dărăscu, Bust de băiat, Cap de băiat, Dupliciu (1906) apoi Rugăciunea si Portretul lui Petre Stănescu, ce constituie un ansamblu funerar comandat pentru Buzău (1907).
Artistul începe să fie tot mai sigur de drumul pe care merge. Modelajul fin, sensibil la efectele luminoase se îndepărtează acum de incidentele de tip impresionist (Rodin) pentru a începe, în condiţiile afirmării unor tendinţe raţionaliste, între care cubismul, o lungă luptă pentru surprinderea esenţei, a ceea ce este durabil, sustras clipei. Cuminţenia pământului, o prima versiune a Sărutului (1907), Somnul (1908), Muza adormită (1909-1910), Pasărea măiastră (1910), Prometeu (1911), Domnişoara Pogany (serie 1912-1933), Primul pas (1913) sunt lucrări ce marchează aplecarea spre valorile artelor arhaice, ale etniilor negre sau oceanice. In această perioadă se imprieteneşte cu Modigliani. Un alt prieten al său, pictorul Henri Rousseanu, îi spune lui Brancuşi profeticele cuvinte: “…Tu ai transformat anticul in modern”. Sculptorul – din ce in ce mai cunoscut – se bucura de succes şi în S.U.A., la New York, unde, în 1913, participă la Expoziţia internaţională de artă modernă (vezi Armory Show) şi deschide prima sa expoziţie personală la “Photo Secession Gallery” prin grija lui Alfred Stieglitz si Edward Steichen. Expune la manifestările grupărilor “Tinerimea artistică”, “Arta Română”, “Contemporanul” etc. In atelierul său vor veni să lucreze mai mulţi tineri artişti: Irina Codreanu, Miliţa Petraşcu, Constantin Antonovici, Isamu Noguchi, George Teodorescu s.a.
Sculptorul caută principiile fundamentale ale formei, degajând-o tot mai puternic de aspectele efemere. Reducerea la structură a formelor organice are loc odată cu aplecarea spre formele primare, spre orizontul genezei vieţii (Principesa X, 1916; Primul strigat, 1917; Nou născutul, 1920; Domnişoara Pogany, Leda, 1920; Inceputul lumii, 1924). Seria de “Păsări în văzduh” aduce ideea ridicării în spaţiu, posibilitatea transcenderii cadrului concret de existentă. Brancuşi reuşeşte să anuleze efectele gravitaţionale, dematerializând, printr-o şlefuire îndelungată, volumele. Alteori – cazul Coloanelor fără sfîrşit dintre 1918-1928, ideea de înălţare este asigurată de creşterea pe verticală a unor moduli geometrici. Este o perioadă când sculptorul face schiţe şi pentru comandă – nerealizată – a maharajahului Yeswart Rao Holkar Bahadur, pentru un Templu al meditaţiei (1933).
Brancuşi vine în România dând curs chemării Ligii naţionale a femeilor din Targu Jiu, care dorea să închine un monument eroilor patriei căzuţi în timpul primului razboi mondial. Realizează tripticul Masa tăcerii, Poarta sărutului şi Coloana fără sfârşit (1937-1938) – capodopera marelui artist. Aici, ca şi în alte opere, Brancuşi regăseşte dimensiunile artei populare, ale intregului patrimoniu cultural românesc, pe care le-a introdus in atmosfera agitată a artei moderne. Un clar principiu solar, fundamentând o nevoie de ordine si raţiune, conduce demersul artistului popular spre aproprierea esenţelor realităţii. Atitudinea constructivă, pozitivă, ce se degajă din această abordare a fenomenelor vieţii face din Brancuşi unul din creatorii ce au marcat decisiv evoluţia sculpturii moderne. El propune – un unic ecou în conştiinţa artistică a primei jumatăţi de secol, ecou prelungit prestigios şi în arta zilelor noastre – o decantare şi o nouă integrare a spiritualităţii şi nensibilităţii. Asceza formelor, fascinaţia geometriei impunând o rigoare carteziană în conceperea spaţiului întâlnesc această permanentă tensiune antropocentristă, exprimată cu o căldură, cu o emoţionantă înţelegere.
Revelaţia străvechii culturi îi oferă nu atât o sumă de morfologii – reale fireşte, dar reduse la un pitoresc invocat de unii exegeţi ai săi – ci mai ales o structură morală şi filosofică. Preluând elemente de limbaj din zăcământul culturii populare, Brancuşi încarcă opera sa de forţe miraculoase. Iluminat de cultul pământului patriei şi al stramoşilor săi, sculptorul, “Genius loci al Romaniei”, cum îl numea Giulio Carlo Argon, este fascinat de zorii naşterii omului, descoperind, în fluxul imemorial al vremii, momentele cruciale ale vieţii – naşterea, iubirea, munca, creaţia, moartea. Spaţiul închis, circular, al marilor sanctuare dacice din Munţii Orăştiei, mâsurând curgerea vremii si menţinând treaz spiritul, este reluat de Brancuşi cu dorinţa de a sacraliza un loc, un punct evocator, unde timpurile – trecut, prezent şi viitor – se unifică. Crescând impetuos pe verticală, Coloana ascunde în simplitatea sa efortul constructiv, pentru a păstra, pur şi persistent, sensul înălţării umane, aspiraţia spre lumină, spre raţiune.
| Anii creaţiei: | 1937-1938 |
| Material: | piatra de Banpotoc |
| Dimensiune: | înalţimea de 0,76 m, diametru de 2,15 m plus 12 scaune în formă de clepsidră |
| Anii creaţiei: | 1937-1938 |
| Material: | piatra de Banpotoc |
| Dimensiune: | 5,27 × 6,58 × 1,84 m |
| Anii creaţiei: | 1937 |
| Material: | fontă metalizată |
| Dimensiune: | 29,33 × 0,90 × 0,90 m |
| Anii creaţiei: | 1913 |
| Material: | bronz poleit |
| Dimensiune: | 43.80 cm |
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Sadece Balkanlarda değil, Kafkasya’da, Kırım’da, OrtaAsya Türk cumhuriyetlerinde ve DoğuTurkistan’da sadece Türk dili değil, Turk kültürü de silinmeye çalışılıyor. Bir Tatar atasozüne göre “Felaket yalnız gelmez” – yani olumsuzluk yalnız ve tek değildir: peşisıra diğer olumsuzluklar da biribirini takip eder.
Türk Dunyasının da silinmesi veya yayılmaması için Batı ve Doğu devletleri dört elden karşı atağa geçmiş durumdalar. Burada ise beni en çok yaralayan Türk Cumhuriyetinin Ankara yöneticilerinin aymazliği. Kimseyi suçlamak istemiyorum ancak ilk yapılması gereken derhal Dişişleri Bakanliığının çok yonlu ve daha aktif olabilmesi için yenide organizayonudur. Bu sadece politik acıdan değil; sosyal, kültürel, dini ve cografik yönden olabilmeli.
En azından yüksek oğretimde yeni kaynakların sağlanarak Türkiyedeki universitelerde Türk kokenli oğrencilerin sayıları artırılmalı ve onlara ülkelerindeki olanaklardan daha olumlu koşullar sağlanmalı. Coktu, dağıldı ve battı batıyor denilen Rusya’nın dışişleri bakanliığının organizasyonunun 1950’lerden beri değişmediğini ve hatta personel sayısının yaklaşık 3 kat arttığını belirtmek isterim. Bu ayrıntıyı Globalleşme yökken düşenebilmiş olmaları Rus diplomasısının, bugun de en olumsuz koşullarda başarılı olabilmesine olanak saglıyor.
Devleti hantallığıyla ve konuları henuz kavraması ile başbaşa bırakarak bizler, birey veya kurumlar olarak elimizden geleni yapmalıyız. Umutlarımızı yitirmeden, bıkmadan usanmadan, kızmadan…. Daha çok iş, daha cok bilimsel ve kültürel çalışma ortamı, daha çok özveri…
Herbirimizin onlarca canlı ve sıcak ilişkisi olması o kadar da Türklüğümüzü tanıtabilmemize, özelliğimizi korumamıza, ve o kadar da kendi tarihimizi daha iyi yazabilmemize neden olacaktır. Turklüğümüzü Türk kanı taşıyanlara ve diğer toplumlara unutturmamak için ne kadar çalıştiığımızı da dış dünyaya göstermek zorundayız.
Romanya Demokrat Türk Biriğinin Kültür saygın yoneticileri ve çalışanlarına ve değerli uyelerine en güzel günler dilerim.
Hoşçakalın…
Saygılar…
Yard. Doc. Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Kahve, 16.asırın ortalarında gelmiş İstanbul’a. Gelişiyle beraber, başından pek çok macera geçmiş. Bazen yasaklanmış, gizli gizli içilmiş, bazen lehinde fetvalar verilmiş açıkça içilmiş. Kimi zaman “mey“ merkezli edebi gelenek taraftarlarının direnişliyle karşılanmış, kötülenmiş; kimi zaman taraftar bulmuş, övülmüş. Aleyhinde, beyitler, şiirler de var, lehinde de… 17. Asırda Nağzi çıkmış, “Münazara-I Kahve vü Bade“ adlı bir mesnevi yazmış ve bu iki muarızı İstanbul sokaklarında dolaştırarak karşılaştırmış; kah bade galip gelmiş kah kahve… Fakat bir gün, kahve, türk kültürünün ayrılmaz bir parçası haline gelmiş; atasözlerine, manilere, türkülere konu olmuş, hala da oluyor…
Kahve bir ibadet ayı olmakla beraber, eğlence tarafı ağır basan ramazanda iftar sofrasının vazgeçilmez bir içeceği olmuş. Merhum Prof. Dr. Amil Çelebioğlu’nun 1974 yılında yayınladığı ve yazarı veya düzenleyicisinin Emir Mustafa adlı bitirin olduğunu belirttiği “ Ramazanname“ adlı 1475 dörtlük ihtiva eden eser, 1826 yılı İstanbul’ unda yaşanan Ramazan ayının pekçok özelliğini gün ışığına çıkarmakta. Ramazanname’de Direklerarası’na sıkışıp kalmış bir İstanbul ramazanını anlatır. Bu arada kahvenin ramazan ayındaki yeri de zikredilir. Emir Mustafa, yazdığı veya düzenlediği eserinin mihverine ramazanda davul çalan bekçiyi yerleştirir ve metin baştan sona onun etrafında gelişir. Bilindiği gibi bu bekçiler sahur vakti davul çalarken mani söylemeleriyle meşhürdurlar. İşte bu bekçilerin söyledikleri manilerden bir kısmı kahve ile ilgilidir. Anlaşılan o ki, eskiden, iftarda veya iftarda veya iftar sofrasında, kahve içme geleneği yaygın imiş. Ramazan gelmeden bir takım tedsrikler yapılırken, hali vakti yerinde olmayan bekçi bile, kahve almayı ihmal etmezmiş:
“Uğradı bekçiniz derde
Gayetle harcı çok serde
Ramazanda içmek için
Kahve aldı sekiz perde (s.59) Eskiden insanlar zengin bir iftar sofrasında, hünkarlara yakışan bir ziyafetten sonra kahve içerlermiş:
İftarı ettik hünkarı
Eylemem bekçi inkan
Kahveler geldi meydane
Nuş eyledik çeşmesan (s.61)
Bu hünkarı iftarda ağır et yemekleri ve dolmalar bulunurmuş ve içilen kahveye misk ilave edilerek “mümessekmisk kokulu“ kahveler içilirmiş:
Kaba manca yahni dolma
Çokça yıyıp haşır olma
Mümessek kahve nuş eyle
İbadetten geri kalma (s.52)
Kahvenin, hele “ mümessek kahve’nin piştiğini gören keyif ehlinin yüzü gülermiş. Hatta bazıları, bir yudumda içermiş kahveyi:
Pişse mümessek kahveler
Ehl-I keyfin yüzü güler
Ba’zı ehl keyfli olur
Bir bütün kuzeyi siler (s.51)
“Mümessek kahve“ keyifi daha bitmedi. Bekçi şimdi Üsküdar taraflarındadır.: yolu Karacaahmeyi cıvarında Harmanlık mahallesine düşmüştür; orada mümessek kahve içecektir:
doğancılar’I geçelim
karacaahmed’I seçelim
harmanlık’ta karar edip
mümessek kahve içelim.
Kahve yalnız evde içilmez. Ramazan gecelerinin vazgeçilmez eğlence yerlerinden biri olduğu anlaşılan hamamlarda da içilir. Bekçi Hamamı Faslı’nda şöyle denmektedir:
Selsebili duvarında
Kapı kapı kenarında
Hamamın içinde kahvesi
Bahçesi var kenarında
…
Bekçiye kese sürdüler,
Çıkmaları pak gördüler.
Taşraya çıktık sultanım
Birer kahve getirdiler.
Kahveleri içip cana
Eyledik biz arz-I sena
Bahşiş ile mesrur edin
Hararete olur şifa.
Görüldüğü gibi, yorgun geçen bir Ramazan gününün ardından, hamamda iyice bir rahatlayan bekçi sahur için çıkmıştır; söylediği manilerde de hamamda içtiği ve harareti kestiğine inandığı kahveyi zikretmeden duramaz; bu arada bahşiş istemeyi de unutmaz.
Kahve varsa, ellbette kahvehane de bulunacaktır ve buralar da, keyif ehlinin uğrak yeri olacaktır. Emir Mustafa’nın anlattığı kahvehanelerden birisi de Kandilli’dedir: burada süslü pek çok kahvehane bulunmaktadır: oturup denizi seyretmenin tadı da bir başkadır:
Ne müzeyyen kahvehane
Birbiriyle düşmüş yan yana
Otur bak bahr-I ummana
Ne zıba oldu Kandili
Bu kahvehanelere, varlıktan yokluğa düşmüş mirasyediler de gelir, hem de sabahın erken saatlerinde. Onlar, baba parasını har vurup harman savurdukları için kahvaltında (buradaki kahvaltı şimdi bildiğimiz sabah kahvaltısı değildir. Sadece simit yerler:
Her seher kahveye gelir
Yarenlere ülfet kılar
Kahvaltısın sorarsan
Bir akçalık simit alır.
Elif.bayı bilmeyen, 24 harflık “ Rabbi yessir“ duasında onsekiz yanlışı olan bekçi bir mektep açacak ve çocukların zoruyla Kagıthane’ye gidip eğlenecektir. Ve orada kahve ibriğini kaynatıp her halde iftardan sonra kahve içecektir.
Bu mah aylar yücesidir.
Zevk u safa gecesidir.
Güş edin ağa efendim
Bekçi mektep hocasıdır.
Açacak bir ali mektep
Cem olacak uşaklar hep
Kendi elif.ba’yı bilmez
Ne okudur bilsem acep
Bekçinin çok işi vardır
Kazma gibi dişi vardır.
Rabbi yessir’de bekçinin
On sekiz yanlışı vardır.
Uşaklar seyir istedi
Bizi seyre götür dedi
Bekçi aldı uşakları
Azm.i Kağıthane etti
Kahve ibriği kaynadı
Cümle halk bizi dinledi
Kalktı bekçi de soyundu
Uşaklarla top oynadı
Gelelim yukarda bahsettiğimiz “kahvaltı“ meselesine:
Günümüzde kahvaltı, sabah yemeğinin adıdır. Kim bilir, eskiden atalarımız, sabahleyin iyice bir Zofradan kalktıktan sonra mutlaka kahve mi içerlerdi? Aslında şüphelenip soru sormays lüzüm yok. Sabah keyfinden kahveyi eksik etmemek amacıyla ve boş mideye de kahve dokunacağı için, kahvenin altına birşeyler yemek gerekirmiş ki o yemeğe “kahve altı“ndan “kahvaltı“ denmiş. Fakat, Ramazanname’de anlatılan kahvaltı, sabah kahvaltısı değil, iftar yemeğidir. Bütün bir gün aç susuz bu siyahı güzelin hasretiyle yanıp tutuşan insanlar, iftarlarını edip hemen kahvelerine kavuşmak isterlerdi. O yüzden iftarın bir diğer adı da “kahvaltı“ idi.
Bekçi iftarda, yani kahvaltıda sekiz somun ile bir sığır veya buzağı yermiş:
Bekçinizin yükü ağır
Arkasını etmiş yağır
Sekiz bütün somun ile
Kahvaltısı bir sığır
Bekçi bilmez hodu şodu
İftara gelirim dedi
Bir inek buzağısıyla
İftara kahvaltı yedi.
Tabii bu dörtlüklerde, ince bir alay da var. Bir bekçi nerde, iftarda, sığır veya buzağı yemek nerde? Olanı değil, gönlündekini dile getiriyor zavalı. Bekçi kendi halini görmezmiş gibi, bir de İstanbul sokaklarında dolaşan Pejmürdelerin hallerine tercüman olur ve onların kahvaltı sofrası özlemini şöyle söyler: yüzbin yumurta kaygana
Kahvealtısı gelse bana
Kırk sekiz bin okka reçel
Yesem ekmek bana bana
Ramazan tedarikleri aylar öncesinden yapılınca, kilerler dolacak ve fareler buralarda cirit atacaklardır. Elbette, iftardan onlar da nasiplerini alacaklar ve kahvaltıları, kazanda kaynayan süt olacaktır:
Tavlada durur atları
Yanınca gezer itleri
Kahvealtsın sorarsan
Kazanla kaynar sütleri
Alkolsüz içecek kültürü, yani şerbet geleneği bir hayli zengin olan atalarımız anlaşılan, yenibahar, portakal kabuğu ve kişniş karışımı şekerlerle beraber, Ramazanda kahveşekeri de yemeyi severlermiş:
Şekerlerde yanibahar
Portakal kabuğu da var
Kahveşekeri naziktir
Kişiniş şekeri bi.şumar
Ramazan ayındxa kahve içmeyi bu kadar seven atalarımız, bugün olduğu gibi, çay içmezler miymiş? İçerlermiş elbet. Ama o zamanlarda, çay henüz yaygın değilmiş ve şerbet türünden bir içecek olarak görülürmüş. Emir Mustafa, kahvenin yanında çay şerbeti de içildiğini bir dörtlükte belirtiyor:
Şekere olmaz bahane
Safalar bahş eder cana
Çay şerbeti de naziktir
Şifalar hasta insana
Bekçisiyle, iftarıyla, yemekleriyle, eğlencelesiyle ve ille de kahvesiyle, geçen asrın başlarında, İstanbul’da Ramazan böyle yaşanırmış.
Namık Açıkgöz / Türkiye
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
VAN – Yeşil Çay, değişik kanser risklerini azaltıyor, kanda kolesterol seviyesini düşürüyor, yaşlanmayı geciktiriyor ve değişik bakterilerin gelişmesini engelliyor. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Hayri Çoşkun, yeşil çayın yemek borusu kanserini erkeklerde yüzde 57, kadınlarda yüzde 60 oranında önlediğini belirterek, oksidasyon olmaması için toplandıktan sonra ezilme gibi işlemlerden korunduğunu, böylece doğal bileşenlerinin ve aromasının muhafaza edildiğini söyledi
M. Ziya Binler
Asya Büyük Hun Imparatorluğundan sonra, her cihetten temsi ettiği Türk kültürü itibari ile ikinci süper Türk Ümparatorluğu vasfında olan Gök Türk Hakanlığı “Türk“ sözünü ilk defa resmı devlet olarak kabul etmekle bütün millete ad verme şerefini kazanmış. Doğu Sibirya’daki Yakut Türkleri ve batıda Ogur (Bulgar) Türkleri dışındaki bütün Türk asıllı toplulukları birleştirmiştir.
Bunların kurdukları devletler şunlardır:
552- 745 yılları arasında en parlak devirlerini yaşadılar. Ötüken bunların başkenti idi. Gök- Türk hanedanı Mete’nin hanedanının bir devamıdır.
Göktürklere Çincede Tu- küe dendiği gibi, Tukyu da denir.
Göktürklerin kültürünü en güzel dile getirebn yazıtlardı. Göktürkler’de evlenmeler, kız ve erkek ailelerinin toplum içindeki yeri ve değeri ile eşit olmalarını gerektiriyordu. Bu da bize evlilikte küfü ve dikkat edildiğini gösterir. Küfüvü olmayan bir kız ile erkek evlenirse ondan doğan çocuklar ayrı bir muameleye tabi tutulurdu. Soylu bir ailenin oğlu, yine soylu bir ailenin kızı ile evlenebilirdi. Bu, aileler ve evlenen çiftler arasında uyuşma ve anlaşmayı, dolayısı ile evliliğin sürekliliği bakımından öngörülen ve günümüzde de değerini ilkelerdendir.
Evlilik öncesi tanışıp anlaşma göbi özellikler, ailelerin benimsedikleri şartlardandı. Günümüzde başlık diye adlandırılan, erkek tarafının kız tarafına vermekle yükümlü olduğu para, altın ve eşya gibi değerli armağanlar, ailenin maddı yetenek ve imkanları ile orantılı olarak verilirdi. Burada bir hususu da açıklamada yarar var. B. Ögel hocamızın belirttiğine göre, kalınsız kız verme usulüne bunlarda rastlıyoruz. Evlenmelerde kalın şart idi. Düğün herkesin servetine göre yapılırdı. Göktürk düğünlerinin ne kadar şaşaalı olduğunu yazıntılardan öğreniyoruz: “Türgiş Kağanına kızımı… fevkalade büyük bir törenle alıverdin… Türgiş Kağanı "ın kızını fevkalade büyük törenle oğluma alıverdin… Fevkalade büyük törenle alıverdim… yaptırdım“ Evlenen kızlar kelin adını alırdı. Ama genellikle kız-gelin tabiri müşterek kullanılırdı.
Resim Tanrı Kayra Han’ın yeryüzündeki bir eşi olan Göktürk Kağanına Tanrıça Umay Ana görünüyor ve bu Türk Kağanıyla evleniyor. Göktürkler, evlenme töreninde kopuz çalıp türkü söylerken
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Ramazan ayı, ilahi rahmetin bütün mü’minleri kuşattığı bir aydır. “Ramazan-I şerif geldiğinde cennet kapıları açılır; cehennem kapıları kapanır. Şeytanlar da kösteklenir, denir. Ramazan ayı öyle faziletli bir aydır ki, insanlık için bir hidayet kaynağı olan Kur’an-i Kerim bu ayda inmiştir.
Ramazan Ayı, kötülüklerden arınma ayıdır. Bu ayda mü’minler kalbini kötü duygu ve düşüncelerden temizleyerek tam bir gönül bağlantısı ile yüce Rabbine yönelir. O’ndan af ve mağfiret diler. Akraba ve komşuları ile münaswbetlerinde daha iyi davranmaya ve onlara karşı olan görevlerini yerine getirmeye çalışır. Çevresinde bulunan yoksullara ve kimsesiz çocuklara yardım elini uzatarak, bu insanı ve içtimai görevini yerine getirmenin huzurunu duyar.
Ramazan ayı, oruç ibadettinin kendisine tahsis edildiği bir aydır. Cenab-I Hakk’ın bizlere olan buyuruk ve yasaklarında bir çok hikmetler ve bizim için mutlaka fayda ve menfaatler vardır. Orucun farz kılınmasında da pek çok sır ve hikmetler saklıdır. Muayyen bir zaman için yemeyi, içmeyi ve cinsi yaklaşmayı terketmek demek olan oruç, mü’minin ahlaken yükselmesini re ruhen olgunlaşmasını sağlar. Çünkü oruçlu her an Yüce Rabininin huyurunda olduğunu hatırlayarak. O’na karşı gelmekten çekinir ve yasaklarından sakınır. Nitekim orucun farz olduğunu bildiren ayet-I kerimenin sonunda: “Umulur ki oruç sayesinde takva mertebesine yükselirsiniz.“ buyurulmuş ve orucun hikmeti duyurulmuştur. İttika, yani Günahlardan sakınmak ve iyi olan şeyleri yapmak, her ibadet ve amelin başında gelir. Allah’ın rıza ve sevgisini kazandırır. Nitekim Kur’an-I Kerim’de: “Allah katında en değerleriniz, O’na karşı gelmekten en çok sakınmanınızdır“ buyurmuştur.
İslam’daki orucun hedefi, nefsi terbiye ve ruhu tezkiyedir. Bizden önceliklere farz kılınmış olan oruçda sukut durmanın da yer aldığı düşünülecek olursa orucun manası daha iyi anlaşılmış olur. Nitekim Meyrem süresinde Hz. Meyrem’e: “ İnsanlardan birini görecek olursan, ben Rahman’a oruç adadım, bugün hiçbir insanla konuşmayacağım de “ Buyurulmuştur.
Nafile oruç tuttukları halde sabahtan akşama kadar başlaklarını çeşittiren iki kadın iftar etmek üzere izin istediklerinde. Resül- Ekrem Efendimiz: “Şu kadınlar, Allah’ın kendilerine tutmuşlar, fakat Allah’ın haram kıldığı şeyle iftar etmişlerdir.“buyurmuş ve onların tutumununu kınamıştır.
O halde oruç tutan Mü’min: gözünü Allah’ın yasakladığı haram olan şeylere bakmatan, kalbini Allah’tan uzaklaştıracak kötü duygu ve düşüncelerden, dilini yalan, gıybet, koğuculuk, iftara ve diğer yaramaz sözlerden, kulağını haram ve çirkin olan şeyleri dinlemekten, el, ayakk ve diğer uzuvlarını her türlü fenalıklardan; iftarda fazla yeyip mideyi tıka basa doldurmaktan sakınarak, Allah’I düşünerek, O’nun rahmet ve azabını bir an dahi gönülden çıkarmamalıdır.
İşte bu şekilde tutulan oruç, bizi ahlaken yükseltip, ruhen olgunlaştıracağı gibi, günahlarımızın bağışlanmasına da vesile olacaktır. Orucunda bu hususlara riayet edenler için Resül-I Ekrem Efendimiz şu müjdeyi vermişlerdir.
“Bir kimse, ramazan-I şerifin faziletine inanarak ve mükafatını umarak oruç tutarsa, geçmiş günahları bağışlanır.“
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
La musulmani, postul este de trei tipuri: postul Ramadanului – obligaţie rituală a Islamului, postul de pocăinţă şi postul benevol.
Postul Ramadanului este un post de o lună (luna Ramadan are 29 sau 30 de zile), iar în cursul acestei luni, ziua, cât este lumină (din zori, din momentul în care un fir alb poate fi deosebit de unul negru şi până la asfinţitul soarelui).
Cum anul lunar al musulmanilor este mai scurt (355 zile) decât anul calendaristic (365 zile) al creştinilor, luna de post poate cădea în orice anotimp. Momentul de începere a postului este stabilit pe bază de observaţii şi calcule de astronomi şi este anunţat prin diferite mijloace: prin emisari, prin focuri aprinse prin zgomot de tobe, iar în epoca modernă prin mass- media (RTV, presă, telegraf, telefon).
Postul obligatoriu pentru musulmani de ambe sexe, ajunşi la pubertate, sănătoşi la minte, implică: a vorbi mai puţin, a nu mânca, a nu bea (nici măcar apă), a nu fuma, a nu utiliza parfumuri, relaţiile sexuale şi jocurile erotice sunt interzise, gândurile să fie curate: fără minciuni, fără bârfă, fără calomniere şi fără ponegrire.
Seara se rupe postul, prin Iftar. Dimineaţa, în ultima treime a nopţii se serveşte o masă mai abundentă (Sahur). Se recomandă recitirea din Coran, sunt şi rugăciuni speciale.
Cei care nu sunt obligaţi să postească sunt: cei foarte bătrâni, bolnavii incurabili, handicapaţii, copii, femeile lăuze. Ceilalţi care în mod deliberat nu ţin post sunt obligaţi să hrănească săraci, sau ţin ulterior 2 luni de post.
Există o latură ludică în nopţile de Ramadan când toate localurile de distracţie sunt deschise, se mănâncă foarte bine, cu dulciuri şi preparate speciale, se spun poveşti, se deapănă amintiri de demult; totul este învăluit în atmosfera de mister care se întronează mai ales după miezul nopţii.
Vara, ţinerea postului Ramadanului e mai greu de suportat, mai ales pentru cei care fac munci fizice grele.
Postul este o şcoală a păstrării sănătăţii, a autodisciplinării, a călirii voinţei, este un control al cuvântului (dil), al sufletului (kalbin), al organelor trupului. Este un ritual religios de apropiere şi împlinire a voinţei lui Allah, este nimicirea animalităţii din om.
Prin restricţii alimentare şi de băut, prin curăţire spirituală omul se apropie de viaţa îngerilor şi câştigă bunăvoinţa lui Allah. Este interzis postul negru (a nu mânca nici de Iftar), căci a zis profetul Muhammad: „Tu ai obligaţii şi faţă de tine“.
În afara postului de Ramadan, dacă se doreşte, există un post benevol (nâfile oruç), se recomandă câte două zile consecutive.
Postul ţinut mai puţin de o lună, după cercetători, nu are mari efecte – se consideră a fi ţinut 40 de zile. Postul poate fi considerat benefic aţa cum „somnul de iarnă“ al animalelor este benefic pentru specie, cum pomii ce traversează anotimpul iarna, lipsiţi uneori chiar de apă, renasc primăvara cu frunze şi flori. Aşa cum motoarele şi maşinile trebuie şi ele odihnite periodic câteva ore, pentru a fi puternice şi a putea funcţiona. La fel sistemul nervos al animalelor trebuie odihnit pentru ca el să funcţioneze optim.
Cine ţine post în luna Ramadan şi mai adaugă 6 zile în luna următoare (numită Şevval), înseamnă că a ţinut post un an întreg (hadis relatat de Ebu Davud), după un calcul interesant: 1 lună = echivalentul a 10 luni, 6 zile = echivalentul a 2 luni (60 zile), deci în total 12 luni.
Conf. Dr. Nuredin IBRAM
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bulmanın keyfi
· Nasreddin Hoca kasabanın pazarına gitmiş. Eşeğini bir yere bağlamış. Alış veriş yapmış. Döndüğünde eşeğini bağladığı yerde bulamamış. Hemen bir tellâl tutmuş. Şöyle bağırtmaya başlamış.
“Nasreddin Hoca’nın eşeğini kim bulup getirirse, semeriyle, yularıyla ve üstündeki her şeyle beraber eşeğini ona verecek.”
Bunu duyan Hoca’nın tanıdıkları:
“Hoca efendi” demişler. “Eşeği bulana verecek olduktan sonra ne diye arıyorsun?”
“Kaybolan şeyi bulmanın keyfini bilmezsiniz siz!“ demiş Hoca. “Eşeği bulup getirene mükâfat olarak o eşek yeter. Gençliğimi bulup getirene bütün servetimi veririm. Cenneti bulsam, canımı da veririm.” demiş
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Dacă războaiele aduceau distrugeri şi nenorociri, dezlănţuind patimi şi ură, anii de pace scoteau la lumină bogata viaţă spirituală a comunităţilor etnice din Dobrogea. Fiecare dintre acestea îşi exprima într-un fel sau altul năzuinţa spre frumos, cultiva sentimente religioase şi îndemnul spre ştiinţa de carte, promovând normele unei bune convieţuiri.
N-au lipsit, desigur, momentele tensionate datorită asupririi la care erau supuşi creştinii în general, ca şi musulmanii de rând din partea unor dregători corupţi sau incompetenţi, ori jafurile şi distrugerile provocate de elementele declasate ale societăţii dobrogene; toate acestea anulau însă nota generală de bună înţelegere şi toleranţă reciprocă.
Statul otoman îngăduia şi chiar încuraja în anumite limite, şcoala şi biserica creştină, iar românii dobrogeni, ca şi cei veniţi din stânga Dunării, ca primii beneficiari ai unor valori spirituale propulsate dinspre Ţările Române, aduceau o preţioasă contribuţie către întreaga populaţie a Dobrogei.
Epoca la care ne referim ni se mărturiseşte prin edificiile păstrate până astăzi. Intr-adevăr în multe aşezări, alături de geamii şi moschei se înălţau biserici ale românilor, grecilor, armenilor, ruşilor, lipovenilor, bulgarilor, case de rugăciuni ale reformaţilor şi sinagoge evreieşti. Populaţia turcă şi tătară şi-a înteţinut vechile edificii de cult, a construit altele noi şi a manifestat un interes sporit faţă de instrucţia şcolară, mai ales după adoptarea unor reforme înnoitoare, ca aceea a învăţământului (1864). Până astăzi se păstrează şi a fost îngrijită Moscheia din Mangalia, monument istoric de mare valoare, care a beneficiat de veniturile unei moştenitri lăsată de prinţesa Esma-Han Sultan, fiica lui Baiazid al II-lea (1451-1512). La Constanţa, geamia Mahmudia a fost construită în 1822, iar Azizia în 1860. Cea mai mare dintre cele ridicate la Sulina, geamia Hamidia, datează din 1857. La Tulcea se înalţă o nouă geamie prin 1868. Cea mai frumoasă din Dobrogea era considerată la vremea terminării ei, Moscheia din Medgidia, datorită lui Said Paşa. În comuna Techirgol existau 5 geamii şi exemplele ar putea continua. Merită o menţiune specială frumoasa geamie din Isaccea (sec. XVIII – probabil) ca şi monumentele de cult ţi de învăţămînt din vechiul centru religios musulman de la Babadag – cu mormântul prezumtiv al legendarului Saltuk-Dede-Baba.
Pe lângă geamii funcţionau şcoli primare în care îşi desfăşurau activitatea ulemale(preoţi –învăţaţi). Existau de asemenea Medrese- şcoli de nivel mediu, finanţate de statul otoman.
Frumoase obiceiuri s-au păstrat în localităţile turceşti şi tătăreşti. Turcii anatolieni adunau fonduri pentru achitarea datoriilor unor locuitori închişi ca nesolvabili, donau îmbrăcăminte bătrânilor şi elevilor săraci, făceau clacă în folosul unor consăteni, lăsau întenţionat o parte din recoltă pentru folosul celor săraci etc. Tătarii obişnuiau să se adune, în zilele de Casim şi Nevruz pe care le sărbătoreau la aceleaţi date ca şi creştinii, pe un câmp sau lângă vreun lac, unde petreceau împreună. Aceste petreceri câmpeneşti erau sărbătorite şi de turcii anatolieni, care adăugau la acest mănunchi de sărbători cu caracter folcloric şi religios şi sărbătoarea de Hîdîrlez. Cu acest prilej, flăcăii se întreceau la alergări de cai sau la trântă, iar fetele cântau în grup căutându-şi astfel norocul din anul acela. Bătrânii ca şi bărbaţii însuraţi îşi făceau planuri pentru muncile agricole, angajau muncitori cu ziua şi argaţi. Este bine să amintim că în Dobrogea, Imperiul Otoman adusese agricultori şi crescători de animale care aveau grijă de armata otomană, oferindu-i din produsele obţinute, iar la ţărmul Dunării, în oraşele de pe malul ei, ostaşi de rang apărau hotarul. Copiii se jucau în leagăne sau făceau diferite giumbuşlucuri specifice vârstei lor. Chiar şi cerchezii, care în preajma şi în vremea războiului din 1877-1878 au comis jafuri şi nelegiuiri cumplite, probaseră în anii anteriori, calităţi remarcabile. Erau cinstiţi în afaceri şi ospitalieri, harnici şi pricepuţi în practicarea anumitor meşteşuguri. Confecţionau bastoane încrustate cu argint, coşuri şi coşuleţe de diferite forme, lucrate în lemn de răchită şi alun colorat, rogojini ţesute în a ochiuri şi executate cu fineţe în mozaic.
Creştinii şi ceilalţi etnici musulmani îşi aveau propriile lăcaşuri de cult pe lângă care se desfăşura, de regulă şi activitatea şcolară.
(va urma)
Iosif Colcer
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Dilek TAŞ
Adı Sedat Kandemir. 50 yılını Türkiye’nin çeşitli yerlerinden bularak sakladığı ve bunu bir meslek haline getirdiği taşa adamış bir sanatçı. Agate, firuze, zümrüt, aytaşı, kaplan gözü, akik, mercan, kristal onun hayatının bir parçası. Türkiye’de ve dünyada çok az kişi tarafından yapılan ve maddi değerinden çok insanlara faydalı olmayı amaçlayan taş sanatının gerçek bir ustası. Çocukluk yıllarında başlayan taş merakı 70 yıllık hayatına yön vermiş. Istanbul’da, Kadıköy Akmar Pasajı’nda Sert Mineral adını taşıyan mağazasında yaklaşık 17 yıldan beri hizmet veriyor. Her yaştan birçok müşterisi var. Hatta müşterileri arasında ünlüler bile var. Üstelik onun ünü Kadıköy’le de sınırlı değil. Dünyanın çeşitli yerlerinden gelen ya da telefonla sipariş veren müşterileri bile var.
Sedat Kandemir, her birini yurdun çeşitli yerlerinden kendi elleriyle bulduğu ve bazılarını işleyerek güzel şekiller verdiği taşları Kadıköy Akmar Pasajı’ndaki Sert Mineral adlı mağazasında insanların yararına sunuyor. Amacının reklam yapmak olmadığını röportaja başlarken ısrarla belirtiyor. Daha sonra ablasının rahatsızlığı için taş almaya gelen bir müşteriye para almadan verdiği taştan niyetinin gerçekten insanlara yararlı olmak olduğunu anlıyoruz. Kandemir’in bu konuda herhangi bir akademik eğitimi yok. O tecrübenin daha önemli olduğuna inanıyor.
Türkiye’de değerli taşlar konusunda iyi bir potansiyel olduğuna inanan Kandemir, bürokratik engellerin bunların ortaya çıkarmaya engel olduğunu belirtiyor. Almanya’da bu konuda kurslara da katılan Kandemir yurdışından getirttiği taşları da mağazasında satıyor. ‘Dünyada gözümüzün gördüğü her şey bir sebeple yaratılmıştır’ diyen Kandemir taşların da insanlara enerji vermek ve rahatlamalarını sağlamak için yaratıldığına inanıyor.
Yaptığı işin tıpla ilgisi bulunmadığını, alternatif bir tıp olduğunu söylüyor. Çaresi olmayan insanlara bana gelin diyor. Topkapı Sarayı en büyük hocam diyen Kandemir mağazasındaki yüzlerce taşı volkanik arazi ve dere kenarlarından buluyor. Her taşın aynı enerjiye sahip olduğunu söyleyen Kandemir işleniş biçimine göre taşların değerinin değiştiğini söylüyor. Burç taşı diye bir şey olmadığını söyleyen Kandemir kişinin enerjisine göre değişen taşların olduğunu belirtiyor. Sert Mineral’deki taşlar özelliğine göre 2 milyon ile 30 milyon lira arasında değişiyor. Özel koleksiyonluk değerli taşları da burada bulabilirsiniz.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Ay, Koç burcunda ilerlerken her şeyi koşar adım yapmak isteyebiliriz. Koç sabırsızdır, bu burçta bulunan Ay ise güne huzursuz, harekete geçmek isteyen, aceleci bir atmosfer getiriyor. Bununla birlikte Ay’ın boşlukta olduğunu da söylemeliyiz. Acele ile yapılan pek çok şey havada da kalabilir. Somut sonuçlar görmek daha çok yarına kalmakta. Koç’lar çok yoğun bir gün geçirmekteler. Yeni başlangıçlar ve evle ilgili konularda değişiklikler yapabilirler. Boğa’lar bugün her zamankinden daha sabırlı olmak durumundalar. Kendi kontrolü dışındaki gelişmelerden dolayı huzursuzluk çekebilirler. İkizler düne benzer şekilde pek çok konuyla bir arada ilgilenmekte. Arkadaşlarının düşüncelerinden yararlanabilir ama somut sonuçlara önem vermeliler. Yengeç’ler mesleki konulardaki becerilerini göstermek durumundalar. Üstleriyle ilişkilerinde daha özenli olmaya çalışmalılar. Aslan’lar güven içinde hareket edebilecekler. Gelişmeleri kendi istedikleri yöne çekebilecek güçteler. Yaratıcı konulara öncelik vermeliler. Başak’ların ortaklaşa konularda özellikle parasal açıdan gerginlikleri olabilir. Duygusal konularda sert tepkiler vermeye daha fazla eğilimliler. Bugün Güneş ve Neptün rahat açı yapmaya başlarken insancıl konular, yaratıcı hayal gücümüzü kullanabileceğimiz alanlar bulabiliriz. Terazi’ler için pek çok şey boşlukta, kararsızlık gösterebilir. İlişkilerinde daha net olmak zorundalar. Akrep’ler için detay gerektiren işler öne çıkabilir. İş ortamında daha kararlı olmak durumundalar. Yay’lar enerjik ve olumlu yönde hareket edebilecekleri bir gündeler. Sevgi ilişkilerinde, yaratıcı konularda kendilerini gösterebilirler. Oğlak’lar için bugün de yorucu geçebilir. Ev ve kendi güvenliklerine daha fazla önem vermeliler. Somut planlarla hareket etmeliler. Kova’nın keyfi yerine geliyor. Gün içinde düşüncelerini çok daha canlı biçimde ortaya koyabilirler. Kısa yolculuklar verimli olabilir. Balık’lar ise kişisel kazançlarını artırabilecek konulara odaklanmalılar. Parasal konularda trafik çok yoğun olacak.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Fransa Ulusal Bilimsel Araştırmalar Merkezi’nde yapılan deney, dahilerin beyinlerinin nasıl işlediğine ışık tutuyor
Albert Einstein, Charles Darwin, Wolfgang Amadeus Mozart ve Pablo Picasso gibi dünyayı etkilemiş dahilerin beyinlerinin nasıl çalıştığı hep merak konusu oldu. Fikirlerin dahilerin aklında ani bir şimşek çakması gibi birdenbire ortaya çıktığı bilinir. Ancak bu noktada beyinlerinin nasıl işlediği, hangi bölgelerinin kullanıldığı bir türlü saptanamadı.
Bilim Teknik Dergisi’nin son sayısındaki habere göre, Fransa Ulusal Bilimsel Araştırmalar Merkezi’nde yapılan deney, dahilerin beyinlerinin nasıl işlediğine ışık tuttu. Merkezde, en karmaşık matematik hesaplarını kafasından yapabilen Alman genci Rüdiger Gramm’ın beyniyle, yaşıtı 6 deneğin beyinleri incelendi. Gramm ve yaşıtlarından hesap makinesi kullanmadan bazı matematik hesapları yapmaları istendi ve beyin faaliyetleri kamerayla izlendi.
Alman gencinin beyniyle diğer deneklerin beyinlerinde harekete geçen bölgeler arasında önemli farklılıklar olduğu gözlendi. Alman genci uzun matematik hesaplarını doğrudan belleğinde tutabiliyordu.
Deneyler, uzun süreli bir egzersizin, belli bir konuda beyinde harekete geçen bölgeleri değiştirebileceğini gösterdi. Veriler kişilerin, yoğun bir egzersiz programının ardından, sadece bilişsel stratejilerini değil, beynin faaliyetlerini de kökten değiştirilebildiğini gözler önüne serdi. Deney sonuçları, tüm dahilerin, “Zamanının tümünü belli bir konuya ayırıp böylece farklı yetenekler ortaya koyabilen, başka hiçbir şeyle ilgilenmeyen manyaklar” sorusunu da gündeme getirdi.
Bilim adamları zekanın işleyişinde iki farklı yöntemin olduğunu vurgulayarak, bunları örneksemeli ve bilişsel olarak açıklıyor.
Örneksemeli yöntemde bilgi 100 kişinin farkına varamayacağı kadar hızlı bir şekilde işleniyor. Bilişsel yöntem, tam tersine kalıcı olup, bilinçli bir şekle bürünüyor. Bir örneksemeli yöntemdeki gelişme de, uzun süreli bilişsel çalışma sonucu sağlanabiliyor.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Fransa’da 1994 yılında bir mağaranın duvarlarında bulunan resimlerin, 33 bin yıl öncesine ait olduğu belirlendi
Fransa’nın güneyinde Ardeche bölgesindeki Chauvet yöresinde bulunan duvar resimlerinin, yeni bir radyokarbon tarihleme yöntemiyle sanılandan daha eski bir döneme ait olduğu saptandı. Nature dergisinin son sayısında çıkan makaleye göre, 33 bin yıl öncesine ait olan resimler, Avrupa’da 12 – 17 bin yıl önce doruğuna ulaşan tarihöncesi resim sanatının örneklerinden daha gelişmiş çizgilere sahip bulunuyor. Chauvet mağarasının duvarlarındaki motiflerde görülen çeşitlilik ve el becerisi, resim sanatının düşünülenden çok daha önce geliştiğini gösteriyor.
Nature dergisi, tarihöncesi sanatın gelişimini basitten karmaşığa gidiş şeklinde yorumlayan tarihçilerin, artık kuramlarını gözden geçirmeleri gerekeceğini belirtti.
Uzmanlar, stresle başa çıkmak için, doğ-ru ve derin nefes almanın öğrenilmesini, yeterli ve dengeli beslenilmesini, stres yaratan du-rumların başkalarıyla paylaşılmasını öneriyor
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan broşürde, stresle başa çıkmada kullanılacak bazı yöntemler şöyle sıralandı:
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Öküz öldü düğen harmanda kaldı, eşek öldü semer ormanda kaldı. Borç bini astı ev tellâlda kaldı, sonunda Keloğlan yersiz yurtsuz, evsiz barksız, disdingelek ortada kaldı.
Keloğlan parasız pulsuz kalırda dururmu? Hiç durmaz. Ne yapmış Keloğlan? Viran klubenin kapı pervazını çıkarmış. Keserle yontarak kocaman bir kılıç yapmış. Üstünede “YEDI CAN ALAN” yazmış. Kılıcı beline sokup yola çıkmış. Az gitmiş, uz gitmiş. Dere tepe düz gitmiş. Derelet tepeler geçmiş, karlı dağlar yelli beller aşmış. Sonunda demir kuşaklı pehlivanlar ülkesine ulaşmış.
Hepsi kardeş olan demir kuşaklı pehlivanlar kocaman bir sarayın bahçesinde eğleniyorlarmış. Kimi güreş tutuyormuş, kimi kocaman dalları eğip kiraz yiyormuş. Keloğlan’ı görünce saşırmışlar. Birbirlerine bakarak gülmeye başlamışlar:
- Hele şu Keloglan’a bak.
- Boy fukarasi
- Saç fukarasi
- Üç yaşındaki çocuk bunu tuş eder.
- Ha… Ha… Haa.
- Hi… Hi… Hi…
Keloğlan gürlemiş, tahta kılıcı belinden sıyırıp havada sallamış:
- Heyt… Var mi bana yan bakan? Bana canlar alan derler. Bir vuruşta yedi can alırım. Devler önümden kaçarken kılıcı bir savurdum, yedi kelle birden uçtu. Çabuk yüz altın getirin bana.
Pehlivanlar susmuşlar. Demir kuşaklarını düzeltmişler. Bunlar paraca, malca kuvvetçe zenginlermiş ama, akılca fukaralık çekerlermiş. Öyle ya “Atın ahmaği rahvan, insanın ahmaği pehlivan olur” derler.
Birbirlerine bakıp “Ya doğru söylüyorsa” diye fısıldamışlar. Içlerinden biri azıcık cesaretlenmiş:
- Keleş ağam, gel güreşelim.
Keloğlan pehivanın önüne varıp durmuş. Önce uzun uzun gökyüzüne bakmış. Sonra toprağa bakmış, daha sonra da yüzüne dikmiş gözlerini. Pehlivan sormuş:
- Öyle niye baktın?
- Nasıl bakmayayım? Gökyüzüne baktım çok yüksek, fırlatsam yitip gidersin. Toprağa baktım çok sert. Parça parça olursun. Yüzüne baktım, daha çok gençsin, demiş. Pehlivan yalvarmaya başlamış:
- Aman keleş ağam bana acı, gençliğime kıyma demiş.
Keloğlan:
- Peki sana acıdım, ama altınları çabuk getirin, dierek emrini tekrarlamış. Pehlivanların en büyügü:
- Biz altınları hazırlarız, şimdi sen biraz kiraz ye, demiş. Büyük bir kiraz ağacının tepesinden tutmuş, ağacı eğip Keloglan’ın eline vermiş. Pehlivan ağacı bırakınca, ağaç doğrulmuş. Keloğlanı öbür tarafa fırlatıp atmış.
Pehlivanlar bağırıp çağırmışlar:
- Vay yalancı.
- Bir ağacın dalını tutamadı.
- Yakalayalım.
Ağacın tepesinden öbür tarafa aşan Keloğlan çalıların arasında uyuyan bir tavşanın üstüne düşmüş. Tavşanı kucaklayıvermiş.
- Çabuk, bu tavşanı kızartıp getirin, karnım acıktı, demiş.
Pehlivanlar korkudan titremeye başlamışlar.
- Çok çevik.
- Kuş gibi uçuyor.
- Canlı tavşan yakalıyor, diye söylenmişler.
Derken akşam olmuş. Kizarmış tavşan, kuzu dolması, baklava, börek yemişler. Sonra yatmışlar: Keloğlan ışıkkların sönmesiyle birlikte bir kütük bulup getirmisı. Yatağa yorganın altına uzatmış. Kendi de bir köşeye saklanmış.
Demir kuşaklı pehlivanlar gece kalkmışlar. Kocaman sopalarla yatağa girişmişler. Sonra” Nasıl olsa ölmüştür” dierek yatmışlar.
Keloğlan kütüğü dışarı atmış. Yatağa girip güzel bir uyku çekmiş.
Pehlivanlar sabahleyin Keloğlan’ı sapasğlam görünce korkudan titremeye başlamışlar. Keloğlan söylenmiş:
- Of be… Gece sinekler sırtıma inip inip kalktı. Biri kondu, biri uçtu, uyuyamadım, demiş.
Demir kuşakli pehlivanlar koca bir kese içinde 200 altın getirip ortaya koymuşlar:
- Al keleş ağam, güle güle harca, bize değme, demişler. Keloğlan almış altınları, gelmiş kulübesine. Yemiş, içmiş, eğlenmiş, devran sürmüş.