8 Mart Dünya Kadınlar Günü, tüm dünya emekçi kadınlarının kutladığı uluslararası bir gündür.8 Mart 1857 tarihinde ABD'nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda çoğu kadın 129 işçi can verdi. İşçilerin cenaze törenine 100 bini aşkın kişi katıldı.
26 – 27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde kendinde, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Internationaler Frauentag" (International Women's Day – Dünya Kadınlar Günü) olarak anılması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi. İlk yıllarda belli bir tarih saptanmamıştı ve değişen tarihlerde fakat her zaman ilkbaharda anılıyordu. Tarihin 8 Mart olarak saptanışı 1921'de Moskova'da gerçekleştirilen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı'nda gerçekleşti. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında bazı ülkelerde anılması yasaklanan Dünya Kadınlar Günü, 1960'lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde de anmaya başlanmasıyla daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti. Birleşmiş Milletler'in sitesinde günün tarihine ilişkin bölümde, kutlamanın New York'ta ölen işçilerin anısına yapıldığı yazılmamıştır.
Dünya Kadınlar Günü tum hanimlar icin kutlu olsun!
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Preşedintele Uniunii Democrate Turce din România, ing. Osman Fedbi şi secretarul general, prof. Ervin Ibraim s-au întâlnit vineri, 19 martie cu o delegaţie a Reprezentanţei ONU-Programul Naţiunilor Unite pentru Dezvoltare din România, condusă de Yesim Oruc Kaya. Vizita reprezentanţilor ONU a avut ca scop cunoaşterea comunităţii turce din Dobrogea şi totodată găsirea unor modalităţi concrete de colaborare în cadrul unor proiecte comune, sub auspiciile „Alianţei Civilizaţiilor”.
„Alianţa civilizaţiilor” a luat fiinţă la 14 iulie 2005, la propunerea guvernelor Spaniei şi Turciei, cu scopul de a îmbunătăţi cooperarea între culturi, religii şi de a împiedica manifestările extremiste.
Primul obiectiv al vizitei delegaţiei PNUD l-a constituit Colegiului Naţional„Kemal Ataturk” din Medgidia unde s-au purtat discuţii cu directorul instituţiei de învăţământ, Accan Mologani şi cu câţiva membri ai corpului profesoral.
După ce au părasit instituţia de învăţămînt din Medgidia, membrii delegaţiei s-au îndreptat spre Constanţa unde au fost întâmpinaţi de conducerea Uniunii Democrate Turce din România.
Liderii UDTR le-au prezentat membrilor delegaţiei informaţii despre comunitatea turcă din Dobrogea şi despre acţiunile întreprinse în scopul promovării zestrei culturale a turcilor dobrogeni. La discuţii au mai luat parte:preşedintele comisiei de cultură Serin Turkoğlu, al comisiei de învăţământ, Vildan Bormambet şi cel al comisiei de femei, Amet Melec. Yeşim Oruç Kaya a fost impresionată de acţiunile derulate de comisiile de cultură şi de femei ale uniunii, de interesul de a derula proiecte în parteneriat cu alte organizaţii aparţinând minorităţilor naţionale dar şi cu alte organizaţii ale etnicilor turci din diaspora. Proiectele ce vor fi puse în aplicare în parteneriat de către Repezentanţa ONU şi UDTR vizează educaţia şi mass media.
Oaspeţii au mai vizitat, Radio T, unde Yeşim Oruç Kaya a oferit un scurt interviu, Moscheea „Carol” din Constanţa, geamia „Esmahan Sultan” din Mangalia, precum şi alte obiective de interes turistic. Programul vizitei a mai cuprins şi o întrevedere cu conducerea UDTTMR.
Alături de reprezentantul ONU Yeşim Oruç Kaya s-a aflat şi subsecretarul de stat din cadrul Departamentului pentru Relaţii Interetnice, Sali Negiat, Rodica Precupeţu, şef serviciu în cadrul aceluiaşi departament din cadrul Guvernului României,Aidun Curt-Mola, consilier superior, precum şi Mircea Mocanu, director al secţiei economice din cadrul Programului Naţiunilor Unite pentru Dezvoltare.
Sorina Asan
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Muftiatul Cultului Musulman din România a omagiat pe 17 martie, 18 imami pentru întreaga activitate depusă în perioada comunistă pentru a menţine vie, identitatea religioasă a musulmanilor din Dobrogea. Evenimentul s-a desfăşurat la geamia Hunkiar din Constanţa
Cinci imami din Constanţa şi slujitori ai cultului musulman din localităţile: Ovidiu, Lazu, Valu lui Traian, 23 August, Mihail Kogălniceanu, Tulcea, Bucureşti, Măcin, Valea Seacă, Medgidia, Eforie Sud şi Techirghiol au primit diplome pentru întreaga activitate dar mai ales pentru meritul de a depăşi greutăţile regimului comunist.
In cadrul festivităţii de omagiere, muftiul cultului musulman din România, Iusuf Muurat a declarat:” În perioada 1946-1989, religia era un subiect tabu, indiferent de cult. Şi pentru musulmanii din România prigoana comunistă s-a resimţit, ei fiind nevoiţi să îşi cultive tradiţiile laice şi religioase deopotrivă, mai mult în sânul familiei.
Decanul de vârstă al imamilor premiaţi este Omer Sedat şi profesează din 1956. Şi-a început activitatea ca imam în satul Devcea, comuna Tortomanu. Actualmente este imam la Ovidiu.
La festivitatea de premiere au participat reprezentanţi ai muftiatului cultului musulman din România, preşedintele comisiei de religie din cadrul UDTR, Islam Remzi, reprezentanţi ai Consulatului General al Republicii Turcia la Constanţa, enoriaşi.
Sorina Asan
Bu yıl sekincisini düzenlenen Uluslararası Türkçe Olimpiyatları’na Romanya adına katılacak öğrencilerin seçilip ödüllendirileceği 8. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları Romanya Finali 5 Mart 2010 Cuma günü Bükreş – Palatul Copiilor’da yapıldı.
Programda 12-16 yaş grubundan Türk ve Romen öğrenciler şiir okudu, şarkı söyledi ve folklor gösterisinde bulundular.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Puţini ştiu că Ziua Internaţională a Femeii marchează, de fapt, o comemorare. În urmă cu 100 de ani, într-un incediu dintr-o fabrică din New York, şi-au pierdut viaţa numeroase muncitoare. Angajatele fabricii americane de textile au declanşat un protest faţă de condiţiile de muncă, iar iniţiativa lor a fost punctul de plecare pentru fixarea datei de 8 martie ca fiind „Ziua Internaţională a Femeii”.
În ţările Europei Occidentale, această zi este asociată cu lupta femeii moderne pentru emancipare. În ţările baltice însă, în data de 8 martie se pune mai mult accent pe Ziua Mamei. Copii dăruiesc mici cadouri şi flori mamelor. Tot în această zi, bărbaţii oferă flori femeilor care le sunt aproape, în semn de mulţumire, respect şi iubire.
Ziua Internaţională a Femeii a fost prilej de dezbatere şi de petrecere, deopotrivă, pentru membrele Comisiei de Femei a Uniunii Democrate Turce din România. Ziua de 8 Martie a fost sărbătorită în avans de către turcoaice, ele participând, în data de 7 martie 2010, la o masă rotundă cu tema „Implicarea femeii de etnie turcă în viaţa socială”.
În cadrul manifestării au fost prezentate mesaje de felicitare adresate femeilor de etnie turcă din România de către Şenol Bal, deputat în Parlamentul Turciei şi preşedinte al Uniunii Femeilor din Balcani, precum şi de Mecbure Efraimova, preşedinte al Fundaţiei „Güneş” din Bulgaria.
Prezent, în premieră la o acţiune organizată de Comisia de femei a UDTR, consulul Republicii Turcia la Constanţa, Füsün Aramaz, a declarat: „Sunt foarte bucuroasă să particip la acest eveniment al femeilor turce din Dobrogea şi să sărbătorim împreună Ziua Femeii. Constat cu bucurie că femeile au un rol foarte important în cadrul uniunii, le felicit pentru acest lucru şi le transmit pe această cale intenţia de a colabora îndeaproape în viitor. Ele sunt foarte active, după cum se poate vedea, ocupând funcţii importante în uniune, respectiv la conducerea comisiei de cultură, a comisiei de învăţământ şi, bineînţeles, la cea de femei. Sunt sigură că vom avea o colaborare foarte bună în viitor”.
Nurgean Ibraim
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Profesorii care predau religia islamică în şcolile din judeţul Constanţa s-a întâlnit pe 13 martie cu inspectorul de specialitate Ene Ulgean şi cu muftiul cultului musulman din România, Muurat Iusuf pentru a discuta despre problemele pe care le întâmpină cadrele didactice în desfăşurarea procesului educaţional. Întâlnirea s-a desfăşurat la Colegiul Naţional „Kemal Atatürk” din Medgidia şi a reunit peste treizeci de cadre didactice care predau limba turcă şi religia islamică.
Atât profesorii de religie cât şı conducerea muftıatuluı şi-au exprimat îngrijorarea faţă de numărul mic de elevi comparativ cu anii precedenţi, înscrişi la cursurile de religie islamică. Părinţii elevilor spun că programa şcolară este foarte încărcată şi copiii nu mai au timp să mai participe la orele de religie care sunt opţionale preferând să se familiarizeze cu preceptele religioase în familie, învăţând de la bunici.
Pe de altă parte reprezentanţii muftiatullui au susţinut că este important ca elevii să participe la orele de religie islamică pentru a nu-şi pierde identitatea religioasă. Totodată, ataşatul de cult islamic de religie de la Consulatul General al Republicii Turcia la Constanţa, Ismail Ozkan a promis că îi va sprijini pe profesori cu materiale didactice necesare desfăşurării orelor de religie.
În cadrul întâlnirii s-a mai stabilit ca olimpiada de religie islamică, faza naţională să se desfăşoare la începutul lunii mai.
La discuţii a participat şi consulul general al Republicii Turcia la Constanţa, Füsun Aramaz, fiind prima întâlnire a diplomatului turc cu cadrele didactice care predau limba turcă şi religia islamică.
Sorina Asan
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Excelenţa sa, ambasadorul Republicii Turcia la Bucureşti, Ayşe Sinirlioğlu şi consulul general Füsun Aramaz s-au întâlnit pe 30 martie cu preşedintele UDTR Osman Fedbi şi secretarul general Ervin Ibraim. Discuţiile s-au axat în principal pe găsirea unor soluţii pentru îmbunătăţirea cunoştinţelor de limba turcă a copiilor şi pentru realizarea unor proiecte, în parteneriat pentru tinerii de etnie turcă. La discuţii au mai participat: preşedintele comisiei de cultură Serin Turkoğlu, cel al comisiei de religie, Islam Remzi şi cel al comisiei de femei Amet Melec.
Excelenţa sa, ambasadorul Republicii Turcia la Bucureşti Ayşe Sinirlioğlu s-a aflat într-o vizită oficială în judeţul Constanţa unde a avut întrevederi cu responsabili din domeniul educaţiei din judeţul Constanţa dar şi cu doamna Gabriela Pasztor, consilier în cadrul Guvernului României.
Primul obiectiv al vizitei diplomatului turc l-a constituit Colegiul Naţional „Kemal Ataturk” din Medgidia unde a purtat discuţii cu directorul Accan Mologani, inspectorul şcolar, Ene Ulgean şi consilierul Gabriela Pasztor din cadrul Guvernului României.
Scopul principal al prezenţei ambasadorului turc în judeţul Constanţa l-a constituit inaugurarea şcolii şi grădiniţei din localitatea Fântâna Mare, instituţii de învăţământ dotate cu mobilier nou şi material didactic de către Ambasada Republicii Turcia la Bucureşti. Tot la Fântâna Mare, diplomatul turc, Ayşe Sinirioglu împreună cu reprezentanţi ai Muftiatului Cultului Musulman din România şi preşedintele filialei UDTR din localitate, Memet Sebatin au oferit ajutoare umanitare localnicilor.
În cursul după amiezei ambasadorul turc s-a întâlnit cu liderii Asociaţiei Oamenilor de Afaceri Turci Dobrogea.
Ultimul punct al vizitei oficiale în judeţul Constanţa l-a constiuit Consulatul General al Republicii Turcia unde ambasadorul turc a fost primit de consulul general Fusun Aramaz şi unde au fost invitaţi să participe la discuţii liderii comunităţilor turce şi tătare, Osman Fedbi respectiv Amet Varol.
Sorina Asan
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Prima reuniune din acest an a Comisiei pentru cultură, culte şi mass media a Consiliului Minorităţilor Naţionale s-a desfăşurat în ziua de 25 martie şi a fost găzduită de Biroul de Informare al Consiliului Europei în România.
În deschiderea reuniunii, doamna Mariana Niţelea, directorul Biroului de Informare, a prezentat date şi a oferit materiale promoţionale legate de campania Consiliului Europei „Spuneţi NU Discriminării!”. Membrii comisiei au fost invitaţi să disemineze la rândul lor în cadrul comunităţilor date despre această campanie şi să militeze pentru luarea de atitudine a oricărei persoane faţă de cazurile de dicriminare pe care le sesizează. O campanie pe aceeaşi temă se va desfăşura în mass media în perioada 31 martie – 31 iulie a.c.
A urmat o prezentare a programelor internaţionale la care DRI şi CMN vor participa în anul 2010 – Anul internaţional UNESCO al apropierii între culturi şi iniţiativa ONU intitulată Alianţa civilizaţiilor. Cei prezenţi au menţionat că au apărut deja articole despre cele două programe în unele dintre publicaţiile editate de organizaţiile minorităţilor.
Ca de obicei la acest gen de reuniuni, care constituie un for de consultare şi de conlucrare între organizaţii, membrii comisiei au trecut în revistă cele mai importante programe culturale pe care le-au desfăşurat în anul 2009 şi au anunţat câteva evenimente pe care le pregătesc pentru lunile viitoare.
Dl. Carol König de la Ministerul Culturii şi Patrimoniului Naţional i-a informat pe cei prezenţi că la minister s-a înfiinţat Direcţia Relaţii Internaţionale şi Interculturalitate, care va sprijini proiectele culturale ale minorităţilor, iar doamna Irina Cajal, reprezentantă a FCER, recent numită subsecretar de stat, va avea în atribuţii şi domeniul interculturalităţii.
În final s-a trecut la alegerea Comitetului de conducere al acestei comisii pe anul în curs. Prin vot deschis, a fost reconfirmată echipa formată din: doamna Serin Türkoglu de la Uniunea Democrată Turcă – preşedinte, doamna Ioana Grosaru de la Asociaţia Italienilor din România RO.AS.IT. – vicepreşedinte şi dl. Hagi Memet Chemaledin de la Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani – secretar.
O echipă a TVR – Departamentul minorităţi, care a participat la lucrări pentru a realiza un reportaj despre comisie şi despre campania antidiscriminare, i-a invitat pe responsabilii culturali ai organizaţiilor să ţină permanent legătura cu redacţia, astfel încât activităţile lor să poată fi mediatizate mai eficient la nivel naţional.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Eroii Turci omagiaţi la BrăilaPreşedintele Uniunii Democrate Turce din România, Osman Fedbi şi secretarul general Ervin Ibraim au participat miecuri, 18 martie la manifestările organizate de Consulatul General al Republicii Turcia la Constanţa, cu prilejul Zilei Eroilor. Sorina Asan |
Braila’daki Şehitler de UnutulmadıRomanya’daki ikinci tören Braila’daki şehitlikte düzenlendi. Buradaki törene Türkiye’nin Köstence Başkonsolosu Füsun Aramaz, Braila Belediye Başkanı Aurel Gabriel Simionescu, Milletvekili Husein İbram, Dobruca Türk İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Vural, soydaş dernekleri temsilcileri, müftülük yetkilileri, Uluslararası Köstence Bilgisayarlisesi ile Mecidiye Kemal Atatürk öğrenci ve idarecilerinin yanı sıra Dobruca bölgesinde faaliyet gösteren çok sayıda işadamı da hazır bulundu. Buradaki program şehitliğe çelenk bırakılmasının ardından 1 dakikalık saygı duruşu ve iki ülke marşları okunması ile devam etti. Daha sonra Müftü Yardımcısı Önder Ablachim’in okuduğu duaya iştirak edildi. Nurcan Ibraim |
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Prof. dr. Dan Bodea
Sentimentele ca stări tensionale ale sufletului caută definire, acoperire ori certitudinea exist-ului prin sunete care surprind prin adâncimea conţinutului. În acest crâng de sentimente descifrăm când spaima-temere, când uimire-extaz, când amărăciune-bucurie: şi ne dăm seama adeseori că trupul acesta, ca lutul acesta adunat în superbe forme ne este povara oricând de mulţumire. De exemplu, exclamaţia – adeseori auzită în lumea germană ca un oftat prelung ramane expresia unei tensiuni, a une spaime dinaintea necunoscutului care este sau care poate capata conţinutul unui fior ce ne strabate fiinţarea. Este manifestarea care adună în universul arab noţiunea de hus – în araba comună este o adiere de vânt, este o trecătoare împăcare, este o mulţumire de scurtă durată. „Hus, hus, hus!”, ar zice poetul Muhamad căci dinaintea lui se arata o oază plină de verdeaţă unde sufletul îşi află hodina şi cămilele caravanei bogata păşune.
Corespondentul acestuia în limba ebraică – HAS – captivează numai în situatii numinoase, sacre: „taci – has, că nu trebuie să aminteşti numele Domnului” (Amos 6,10) sau „Taceti toţi în faţa Domnului Dumnezeu” (Sofonie 1,7). Şi Avacum, implora tăcere – has – dinaintea năvălirilor de ape limpezi ce vin de la Dumnezeu (2,20). Când dervişii estatici ai islamului izbucnesc în exclamaţii precum Allah Akbar, care se finalizează într-un HU prelung, plin de temeri, garbovit de spaime, aplecat de chinuri, dar şi încurajator, născător de senin, dătător de avant şi curaj în cucerirea zărilor. De asemenea acest HU poate fi tradus în mod raţional, adică adus pe prispa înţelegerii, a analizei sacre, ca pronume arab pentru persoana a treia: el, adică Allah. Dar cel ce aude aceste izbucniri vulcanice cu greu poate realiza ca ar fi vorba de un cuvânt pronume, de un cuvânt tunet. Acest HU lasă impresia unei descărcări de natură sfântă, adică miezul fiinţial al versului numinos, al strigătului sfânt. Acest enigmatic HU ne permite şi descifrarea, uneori foarte rapidă – a altui concept drept de încadrat în aprecierea europeană: Ascarya. „Ce mininaţie mai este şi asta/ Această alcătuire, / Adică deschisul căii ce îndruma, călăuzeşte spre oceanul nemuririi”. Tot în acest joc sacru al cuvintelor înălţătoare apare şi silaba sacra OM: „ precum picăturile de untdelemn ce se preling încet, / Precum dangatul clopotului ce murmura prelung, / A negatata chemare, / Asa pare a se stinge ori a se aprinde culmea lui OM”. Şi, totuşi, silaba sfânta OM răsuna atât de tăcut – columnic în creaţia indiană, creaţie analizată de Rudolf Otto sau Cornelia Călin Bodea, amândoi în lucrări de referinţă pentru spaţiul oriental.
Aceasta este calea de pătrundere în universul limbii care, se bucura de o mare consideraţie în islam, încât unii specialişti apreciază că se poate vorbi „despre logocentrismul culturii arabo-islamice”. Explicaţia constă mai ales în importanţa care se acordă limbii arabe, ca purtataoare a mesajului sfânt, a textului coranic, „pe care toată creaţia neasfinţită se ţine”. Această limbă trebuie pastrată în puritatea ei, nealterată de influentele noilor veniţi, a noilor convertiţi la Islam, care o adopta, fără a-şi uita, părăsi vechile limbi „ale popoarelor din care descind”. Interesul pentru conservarea limbii sacre arabe, explica şi atitudinea faţă de vechea limba preislamică sau arhaică. Drept care creatorul – poet sau prozator – este singurul care tezaurizează limba şi o face demnă de sufletul musulmanului. Mult grijită trebuie să fie poezia arabă sau otomană, mai ales cea care cimenta înainte cu un secol sufletul celui care alerga pentru descoperirea şi revelarea cuvântului capabil să-i adune laolaltă pe toţi oamenii deşertului sau a celor care locuiau în întinsa Asie. Această poezie circula printre popoarele islamice îndeosebi, dar şi dincolo de lumea popoarelor turcice ca reflex al cunoaşterii pe care poetul sfânt o oferea prin puterea mintii. Poeţii de după apariţia islamului nu vor mai fi atinşi, inspiraţi de duhuri ce tulbură minte şi suflet – ginni, ci vor avea rădăcinile în cuvântul Coranului, căci fiecare pagina este atinsă de mâna lui Dumnezeu. Puterea cuvântului – în poezie sau proza este certificată de adevăr, fiindcă acesta te scoate din pustiu şi te aşează în oaza de lumină. Poezia minoră nu-şi mai face loc, atâta vreme cât misticii îşi întind stăpânirea peste tot ceea înseamnă manifestare spirituală care duce spre veşnicie. Apar teme noi, iar imaginile şi imaginarul vor abunda în frumosul care creşte în sufletul care se roagă, în sufletul care a părăsit vacarmul lumii pentru veşnicie. Creaţia popoarelor turcice este stăpânită de poeţi ca Abu Nuvvas sau Al Mutanabbi sau Al Mavri, care se proiectează ca adevaraţi luceferi pe cerul creaţiei. Poezia lor depăşeste uneori ţinutul mistic şi intra într-un teren laic pe care-l vor vegheat de frumuseţea florii de cireş, a florii de trandafir sau a limpezilor ape. Sunt de remarcat trăirile emoţionale de o intensitate deosebită, pe care doar oamenii nesfârşitelor întinderi le pot decanta spre îndepărtate hotare. Limbajul are vlaga, fiindcă demonstrează trăire în cuvânt şi în succesul pe care ţi-l aduce dăruirea faţă de miracolul cuvântului. Stilul specific incantaţiei, ce dă rostirii româneşti rezonanţă de rugăciune, este consecinţa strădaniei de a afla echivalente potrivite formei de expresie preferate de poeţii amintiţi sau de Yunus Emre. Drept urmare originalul mistic Emre ne invita să-i preluăm invocatiile: „Doamne, Dumnezeul meu” sau „Te chem Doamne, eu pe tine”. În marea poezie emriană predomină conceptele de lumina vie, foc-văpaie, care-şi trag rădăcinile din noţiunea – atribut de frumos, care nu poate fi atribuită altuia decât lui Dumnezeu. Frumuseţea dă cuvântului o calitate aparte de putere, de pătrundere în suflete şi de încărcare a sufletelor cu muzica absolutului. Eternul este în miezul sufletului, este „mierea mierii”, „scânteia suflului”, „lumina vie”… Opera marelui poet ne oferă pandante de înţelepciune: „vigoare am luat din absolut”, „firea de Domnul e-ntesată, / Unii de Domnul n-au aflat, / Pe El de vrei în ţine-l câtă / Că nu-i de tine separat”.
Sufletul creaţiei otomane este complex şi în tinereţea lumii adâncit, de aceea lumina stelelor îl călăuzeşte prin viaţa care niciodată nu este uşoară sau uşor de tratat…
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Türklerde Nevruz/Yeni yıl bayramının hazırlıkları 40 gün önceden başlar. Evler temizlenir, silinir, süpürülür, her şey baştan aşağı yıkanır, bütün yatak, yorgan, döşek, kilim, halı, yolluk ve benzeri şeyler güneşe çıkarılıp serilir. Kış boyunca içine sinen nemden arındırılır, ve bol bol güneş alması sağlanır. Sonra bunlar sopalarla dövülerek (çırpılarak) tozdan arındırılır. Bu esanada uyanan doğayla, bahçe işleri de büyük bir hızla yapılmaya çalışılır; bahçede biriken çöpler ocaklardan çıkan küllerle karıştırılarak, gübre olarak toprağa verilir. Ark ve kanallar toprak ve çamurlarından arındırılır. Ağaçlar budanır, fazla dallar kesilir ve ağaçların dibi havalandırılır.
Nevruz’la gelen yeni günle beraber, herkes kendisine yeni bayramlık elbiseler alır, dost ve akrabalara hediyeler alınır. Nişanlı kızlar bey çorabı örerler. Büyük şair Şehriyar “Haydar Babaya Selam” adlı şiirinde bu konuda şöyle der:
“Bayramıydı gece kuşu ohurdu,
Adahlı (nişanlı) kız bey çorabın tohurdu,
Herkes şalın bir bacadan sohurdu,
Ay ne gözel gaydaydı (adet) şal sallamak
Bey şalına bayramlığın bağlamak.”
21 mart’tan önceki dört Çarşamba günleri daha bir tenteneli (eğlenceli) geçer. Bunların ilkine “haberci” veya “güllü” Çarşamba, “ikinci”, “üçüncü”, Çarşamba ve “İl ahır” yani son Çarşamba denir. İlk Çarşamba hazırlığa başlamanın işaretidir. Bu günde evlerde aş pişirilir, tongal kalanarak ateş yakılır. İkinci ve üçüncü Çarşambalar hazırlıklar hızlandırılarak devam ettirilir, semeni konulur. Sıra son Çarşambaya gelir. Son Çarşamba, Salı gecesini Çarşambaya bağlayan gecedir ki, bu, bayram günlerinin en şenliklisidir. Buna ilahır Çarşamba da denilir. Ahır (son) Çarşamba ölüleri anma günüdür. Bu günde mezar ziyaretlerine gidilir. Yemek ve helva hazırlanarak mezarlığa götürülür ve orada bulunanlara bilhassa fakirlere vefat eden hayrına dağıtılır. Vefat edenlere kuran okutulur.
Son Çarşamba artık Semeni yeşermiştir.
Yumurta Dövüştürme
Bayram günlerinde ikinci Çarşamba’dan sonra sokaklarda, köşe başlarında ve belirli mekanlarda toplanan çocuklar, gençler soğan kabuğu veya samanla boyanan yumurtaları dövüştürüler (tokuştururlar).
Şehriyar “Haydar Babaya Selam” şiirinde bizim sayfalarla anlattığımız bu hadiseyi birkaç mısrayla inci gibi dizmiştir.
“Yumurtanı göyçek güllü boyardık,
Çakkıştırıp, (tokuşturup) sınanların (kırılanları) soyardık,
Oynamaktan birce meğer doyardık,
Eli mene yaşıl aşşık (1) vererdi,
İrza mene Novruz gülü dererdi.
1. Koyun ve keçi gibi küçükbaş hayvanların dizkapaklarından çıkarılan kemik, enkaze. Bu kemikle çocuklar aşşık oyunu oynanmaktadır.
Alav Alav
Gelin dostlar
Gelin biz
Bu ilk gününde
Güneşi alkışlayak,
Günü seher çağından
İli Yazdan başlayak.
Tongallar yandırılsın
Üstünden tullanak biz
Babaların ruhunu, oddan keçip anak biz.
Bahtiyar Vahapzade
Üçüncü Ahır Çarşamba ve bayram gecesi -bu Salıyı Çarşambaya bağlayan gecedir- alav alav gecesidir. Bu gecede “tongal” denen ateşler yakılır, üzerinden atlanır. Eskiden bu ateşler evlerin damında yakılırdı. Ancak, yaşam şartlarının değişmesiyle bu ateşler şimdilerde bahçelerde veya boş meydanlarda, sokak aralarında yakılmaktadır. Ateşin yakılmasıyla içlerinden bir dilek turarak ateşin üzerinden atlayan kimseler bu dileklerinin gerçekleşeceğine, tüm hastalıklarının bu ateşe dökülüp yanacağına, yeni yıla bu hastalık ve kötülüklerden arınarak girileceğine inanılır.
İnanışa göre, ateşin üzerinden bazı yerlerde üç bazı yerlerde ise yedi defa atlanılması gerekir.
Ateşin üzerinden atlanırken genellikle şöyle bir tekerleme okunur:
“Ağırlığım, uğurluğum dökülsün bu ateşin üstüne”
“Ağırlığım, uğurluğum, kelliğim, keçelliğim hep bu ateşe”
“Ağırlığım, uğurluğum dökülsün, odda yanıp kül olsun”
“Yansın alev saçılsın, menim bahtım açılsın”
Bu arada yağlı paçavralardan yapılan ateş topları da bir telle bağlanır ve birkaç defa sallandıktan sonra havaya atılır. Daha sonra tongalın külleri bolluk getirsin diye evin bahçesine serpilir.
Dışarıdaki alav alav şenliği bittikten sonra eve gelinerek “en milli sofra sayılan” Nevruz sofrasına oturulur. Bu sofrada pilav, kavurga, yarma yemeği, et v.s gibi milli yemeklerin yanında boyanmış yumurta, çeşitli kuruyemiş (yeddilevin)çeşitleri ve semeni bulunur. Sofra başında aile fertleri birbirini tebrik eder, evin aksakallarının işaretiyle yemeye bbaşlanılır. Nevruz/Yeni yıl bayramında aksakallar bütün dargınları barıştırır, gençlere öğüt nasihat verirler.
Semeni
Nezruz bayramı sürecinde bir kap içine konan buğdayların sulanarak yeşillenmesinden elde edilen yeşertilmiş çimene Semeni adı verilmektedir. Nevruz aynı zamanda yeşilliğin ve doğanın da bayramıdır. Onun için “SEMENİ”nin yeşillik ve bereketi temsil ettiğine inanılır. Semeni’den Helva ve tatlılar da yapılmaktadır. Semeni için bir çok şiirler yazılmış, şarkılar bestelenmiştir.
– Devam edecektir –
Sinan Ogan – Türklerde Yeni Yıl
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Boğdan (Moldova) Beyliği’nin başına Osmanlılar tarafından ilk yıl müddetince yerli Voyvodalar tayin edilmiştir. Moldova yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından iki bin altın vergiye bağlanmıştır. 3. Ştefan Cel Mare (1457-1504) Osmanlılar Kefe’yi aldıktan sonra Bağdat topraklarına kaçan esir Cenevizlileri himayesine alarakö daha önce verdikleri vergilerini de vermek istemeyince üzerine 1475 yılında gönderilen Hadım Süleyman Paşa’yı mağlup etmiş ve papa kendisine Hz. İsa’nın pehlivanı unvanını verilmiştir. Bunun üzerine 1476’da bizzat Padişah’ın kımandasıyla Boğdan’da mağlup edilmiş ve kılıcı İstanbul’a gönderilmiştir. Ştefan Moldova ve Transilvanya’yı Romanya’ya kattığı için de “Aziz“ olarak anılmaktadır.
1856 yılında imzalanan Paris antlaşmasıyla Eflak-Bpğdan (Bugünkü Romanya) devleti kurulmuş ve tam dört yüz yıl Osmanlı Devleti’nin idaresinde kalan Boğdan böylece eden çıkmıştır. 1 Haziran 1994 tarihinde Boğdan (Moldova)’ı ziyaret ederek Oslamnlı’nın büyüklüğünü bir kez daha yakında müşahede eden Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel aynen şunları söylemiştir: Osmanlı bize öyle bir mıras bırakmış ki, altından kalkamıyoruz… “ Bu söz bir kez daha hakkın hak sahibine teslimi ifadesidir.
T.S.M Env. No: 1/2636
Ştefan’ın Kılıcı
15. yy, Moldavyalı Step Han’ın (1457-1504) adını taşır)
Uzunluk: 125 cm
Kabzası gümüş tel sarmalı ve tepeliği yuvarlak ve atrafında Latınce yazılar ve ortasında iki yan göbekleri boştur. Balçağı sarı madenden olup tabanın yüzü dört olukludur. İçinde bir diski olan halka şekilindeki kabza tepeliği bakır yaldızla kaplıdır(diskin donanımı kaybolmuştur). Dış kesitinde, haçlarla kazınarak benzenmış zemin üzerinde, gotik yazı ile Slavca bir kitabe görülür. Yine haçlarla benzenmiş kurs (tekerlek) yüzerinde çeşitli nişan desenlari vardır. Babzanın içine giren metal kısmı (namlu kuyruğunu) bir topuz korumaktadır. Gümüş tellere sarılı tahtadan kabzaö merkezde bir harın oluşturur. Bronz yaldızlı balçak genişletilmiş olup, taban çevresinde dikdörtgen kesitlidir. Yuvarlak kesitli balçak kolların uçları meşe palamudu şekildedir. Taban, yalmana doğru belli belirsiz incelir ve bedeni dörtten üçte, üçten ikiye bire ine kan olukları işlenmiştir. Her iki yüzünde de, dört adet haçla damgalanmıştır.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Hoca evine birkaç kez et götürmüş ama hiçbir zaman yiyememiş. Karısı eti pişirip kedisi yer, ya da eşine dostuna yedirir; Hoca’ya da:
Bizim kedi senin getirdiğini eti kapıp kaçtı. Arkasından koştum ama yetişemedim, dermiş.
Bir gün yine getirdiği iki okka eti kedinin kapıp kaçtığını söyleyince, Hoca kediyi tutup tartmış. Kedi iki okka gelmiş. Karısına:
Hatun, demiş, bu kedi ise et nerde, etse kedi nerdeş.
Hoca bir gün biraz mayası alıp Akşehir Gölü’ne gitmiş, mayayı göle bırakmış. Birisi bunu görüp sormuş:
Ne yapıyorsun Hocaş
Göle maya çalıyorum, demiş Hoca.
Adem şaşırıp kalmış:
Tutar mış
Ben de biliyorum tutmayacağını. Ama ya tutarsa.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
1885’te Bağda’ta doğdu. Annesini kaybettikten sonra 12 yaşında babasıyla birlikte İstanbul’a taşındı. Galatasaray Lisesi’ni bitirdi, bir süre Mekteb-i Hakuk’a devam etti. Çeşitli yerlerde öpretmenlik yaptı. Fecr-i Ati topluluğunda yer aldı. 1933’te İstanbul’da öldü.
Yorgun gözümün halkalarında
Güller gibi fecr oldu nümâyân,
Güller gibi… sonsuz iri güller,
Güller ki kamıştan daha nâlân,
Gün doğdu yazık arkalarında!
Altın kulelerden yine kuşlar
Tekrârını ömrün eder i'lân,
Kuşlar mıdır onlar ki her akşam
Alemlerimizden sefer eyler?..
Akşam, yine akşam, yine akşam,
Bir sırma kemerdir suya baksam,
Akşam, yine akşam, yine akşam,
Göllerde bu dem bir kamış olsam!
1870’te Manastır’da doğdu. Asker Tıbbiye’yi bitirip Paris’te ihtisas yaptı. Doktorluk, sıhhiye memurluğu, üniversite hocalığı yaptı. Servet-i Fünun akımının önde gelen şairlerinden biri oldu. 1934’te İstanbul’da öldü.
Sesin işler gibi bir şüh kanat gamlarıma
Seni dinlerken olur kalbim uçan kuşlara eş
Gün batarken sanırım gölgeni bir başka güneş
Sarışınlık getirir gözlerin akşamlarıma.
Doğuyor ömrüme bir yirmi sekiz yaş güneşi
Bir kuş okşar gibi sen saçlarımı okşarken
Koklarım ellerini gülleri koklar gibi ben
Avucundan alırım kış günü bir yaz ateşi
Gönlüme avdet eder her unutulmuş nisan
Ne zaman gençliğini yolda hırâman görsem
Eskiden pembe dudaklarda dağılmış büsem
Toplanır leblerime bir gece dalgın dursan
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Kur’ân-ı kerîm’de ismi bildirilen peygamberlerden, ülülazm adı verilen altı peygamberden biri olup, Keldânî kavmine gönderilmiştir. Peygambber efendimiz Muhammed aleyhisselâmdan sonra peygamberlerin ve insanların en üstünüdür. Allahü teâlâ ona Halîlim (dostum) buyurduğu için Halîlullah veya Halîlürrâhmân olarak bilinir. Babası mümin olan Târüh olup, annesi Emine’dir. İbrâhim aleyhisselâm, peygamber efendimizin dedelerindendir. Çünkü, ilk oğlu İsmâil aleyhisselâm Arapların, ikinci oğlu İshâk aleyhisselâm da İsrâiloğullarının ceddi yâni dedesidir. Keldâni memleketi olan Bâbil’in doğu tarafında ve Dicle ile Fırat nehirleri arasındaki bölgede doğdu. Yüz yetmiş beş yaşındayken Kudüs’te vefât etti.
İbrâhim aleyhisselâma annesi Emîle veya Üşâ hâmileyken, babası Târüh vefât etti. Annesi, amcası olan Âzer ile evlendi.
Âzer üvey babası ve amcası olup putperestti. Geçimini put yapıp satarak temin ederdi
Tefsir âlimleri, En’âm süresinin Âzer’in ismi geçen 14. âyetini tefsir ederken, Âzer’in hazret-i İbrâhim’in amcası ve üvey babası olduğunu açıkça belirtmişlerdir. Zîrâ, Peygamberimizin baba ve dedeleri Âdem aleyhisselâmdan beri hep mümindi. Kur’ân-ı kerîm’de meâlen; ”Sen, yani senin nürun, hep secde edenlerden dolaştırılıp, sana ulaşmıştır.“ (Şu’arâ süresi: 219) buyrulmaktadır. Ehl-i sünnet âlimleri bu âyet-i kerîmeyi tefsir ederken, Peygamberimizin bütün ana ve babalarının, mümin olduğunu anlamışlardır. Abdullah ibni Abbâs’ın bildirdiği hadîs-i şerîfte de: “Benim dedelerimin hiçbiri zinâ yapmadı. Allahü teâlâ, beni temiz babalardan, temiz analardan getirdi. Dedelerimin iki oğlu olsaydı, ben bunların en hayırlısında, en iyisinde bulunurdum.“ buyuruldu.
Âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerden anlaşıldığı ve binlerce İslâm kitâbında yazıldığı üzere Peygamber efendimizin anaları ve babaları arasında bulunmakla şereflenen bahtiyarların hepsi, zamanlarının ve memleketlerinin en asîl, en şerefli, en güzel ve en temiz kimseleriydi. Hepsi de aziz ve muhteremdiler. İbrâhim aleyhisselâmın babası Târüh da böylece mümin, yani inanmıştı. Kötü ahlâktan, âdî ve çirkin sıfatlardan uzaktı.
Nüh aleyhisselâmdan çok sonra Bâbil’de hüküm süren, yıldızlara ve putlara tapan Keldâni kavminin o devirdeki kralı olan Nemrüd, insanları kendine ve putlara taptırıyordu. Bir gece gördüğü rüyâyı, mineccimler; ”Doğacak bir erkek çocuğun yeni bir din getireceği ve onun saltanatını yıkacağı.“ şeklinde tâbir edince, Nemrüd yeni doğan erkek çocukların öldürülmelerini ve hâmile kadınların hapsedilmelerini emretti. O sırada hazret-i İbrâhim’e hâmile olan annesi, amcası Âzer’le evliydi. Görünüşte hâmileliği belli olmadığı için fark edemediler, kocasına da; ”Çocuk doğunca oğlan olursa, kendi elinle Nemrüd’a teslim eder mükâfât alırsın” dedi. Annesi zamanı gelince de şehir dışında bir mağarada doğum yaptı ve Âzer’e çocuğun doğup öldüğünü söyledi. Oğlunu mağarada gizledi ve orada büyüttü. Yanına gittiğinde onu parmağını emerken bulur ve doymuş görürdü. Parmaklarından süt ve bal gelirdi. Allahü teâlâ Cebrâil aleyhisselâmı göndererek bu gıdâları Cennet’ten parmaklarına akıtırdı.
İbrâhim aleyhisselâm büyüyüp, mağaradan çıkınca, güneşe, aya, yıldızlara ve kâinâta bakarak bunları yaratanın eşi ve benzeri olmayan bir yaratıcının olduğunu anladı. Keldâni kavmine gelerek, taptıkları putların ve yıldızların ilâh olmadığını, anlayabilecekleri açık delillerle anlattı. Bâbil halkı çocuk yaşta olan ve putlarına karşı çıkan hazret-i İbrâhim’i üvey babası Âzer’e şikâyet ettiler. Âzer, İbrâhim aleyhisselâmı azarlayarak bu işten vazgeçmesini istediyse de İbrâhim aleyhisselâm onun sözlerine hiç aldırmayıp;”Benden delil isteyin göstereyim. Bana hidâyet veren, doğru yolu gösteren Allahü teâlâ beni sizden ayırdı. Sizin içinde bulunduğunuz sapıklığa düşürmedi. Sizi ve putlarınızı sevmiyorum. “ dedi. Putlara tapmanın mânâsız olduğunu Âzer’e de söyledi. Âzer hiddetlenip İbrâhim aleyhisselâmın yanından uzaklaşmasını istedi.
Genç yaştayken Keldânî kavmine peygamber olarak gönderilen ve kendisine on sayfa (forma) kitap verilen İbrâhim aleyhisselâm, Allahü teâlânın emriyle büyük-küçük herkesi Allahü teâlâya îmân etmeye çağırdı. İnsanlara topluca ve açık bir tebliğde bulunmayı, putların mânâsız ve âcizliğini, onlara tapmanın sapıklık olduğunu gâyet açık bir şekilde göstermek istedi. O zaman Keldânî kavmi, bir gün bayram yapmak üzere bir yere toplandı. Onlar gittiği zaman İbrâhim aleyhisselâmın üvey babası ve puthânenin bekçisi olan Âzer onu da bayram yerine gitmeye zorladı. İbrâhim aleyhisselâm hasta olduğunu söyleyerek gitmedi. İnsanlar bayram yerinde toplandıkları zaman, yetmiş kadar putun bulunduğu puthâneye girdi. Getirdiği bir balta ile bütün putları kırıp. parça parça etti. Sadece en iri putu kırmadı ve baltayı bunun boynuna asarak, oradan uzaklaştı. Keldânî kavmi bayramdan dönünce, puthâneye girip, putların kırılıp parça parça edildiğini görüp, şaşırdılar. Bunu kim yaptı, diye bağırmaya başladılar. Bu işi, İbrâhim yapmıştır, diyerek onu yakalayıp halkın önünde sorguladılar. “Ey İbrâhim! Putlarımızı sen mi kırdın?” deyince, İbrâhim aleyhisselâm, bu işi olsa olsa;” Ben varken bu küçük putlara niçin tapıyorlar!” diyen şu iri put yapmıştır, demiştir. “Siz ona sorunuz. “ deyince, putperestler;” Putlar konuşmaz ki, sen bize ona sor diyorsun!” dediler. Bunun üzerine İbrâhim aleyhisselâm;”O hâlde daha kendilerini kırılmaktan kurtaramayan, size hiçbir faydası olmayan bu putlara ilâh diyerek niçin tapıyorsunuz?Hâlâ akıllanmayacak mısınız?Size ve bu taptığınız putlara yazıklar olsun!” dedi. Putlarını İbrâhim aleyhisselâmın kırdığını anlayan Keldânî kavmi, onu hapsettiler. Durumu da ılâhlık iddiâsında bulunan kralları Nemrüd’a bildirdiler.
Nemrüd, İbrâhim aleyhisselâmı yanına getirmelerini emretti. İbrâhim aleyhisselâm Nemrüd’u Allahü teâlâya îmân etmeye dâvet etti. Nemrüd, bunu reddettiği gibi, İbrâhim aleyhisselâmın kendisine secde etmesini istedi. Secde etmeyince, hapsettirdi ve ateşte yakılmasını emretti. Günlerce yığılan odunlar ateşlendi. Şiddetinden yanına yaklaşamadıkları ateşe hazret-i İbrâhim’i mancınıkla attılar. Ateşe atılırken; ”Hasbiyallah ve ni-mel vekil”, yani “Bana Allah’ım yetişir. O ne iyi vekildir, yardımcıdır.“ dedi. ateşe düşerken Cebrâil aleyhisselâm gelip; ”Bir dileğin var mı? diye sorunca; ”Var, fakat sana değil, Rabbim beni görüyor, biliyor.“ dedi. Onun bu hâli Kur’ân-ı kerîm’de övülüyor ve; ”Sözünün eri olan İbrâhim.“ buyruluyor. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîm’de meâlen ateşe; “Ey ateş! İbrâhim’e karşı serin ve selâmette ol!” (Enbiyâ süresi: 69) diye emretti. Ateşin içi yemyeşil bir bahçe kesildi. Cebrâil aleyhisselâm da kendisine arkadaş oldu. Cennet’ten gömlek ve yaygı getirdi ve onu Cennet nîmetleri ile doyurdu. Ateşte yedi gün kaldığı rivâyet edilir. Ateş sönünce mücizeyi gözleriyle görenlerden kardeşi Haran, amcasının kızı ve sonra hanımı olan hazret-i Sâre ve bâzı kimseler îmân ettiler. İbrâhim aleyhisselâm ateşten kurtulduktan sonra Keldâni kavmini bir müddet daha îmâna dâvet etti. Fakat zâlim Nemrüd ve putperest ahâli küfürlerinden vazgeçmediler. Allahü teâlâ, Nemrüd ve kavmine sivrisinekleri musallat etti. Sinekler onların kanlarını emdiler ve kuru kemik hâline getirdiler. Sineklerden birisi de Nemrüd’un burnundan girip beynine yerleşti. Uzun zaman azap ve ıztırap verdi. Hattâ başını tokmakla döğdüre döğdüre öldü. Allahü teâlâ, tanrılık iddiâ eden Nemrüd’u en âciz mahlüklarından birisi olan sivrisinekle cezalandırdı.
İbrâhim aleyhisselâm Allahü teâlânın emriyle Bâbil’den Harrân’a (Urfa’nın güneyinde bir yer) hicret etti. Bu yolculukta kardeşinin oğlu Lüt aleyhisselâm, hanımı Sâre Hâtun ve diğer inananlar da bulundular. Harrân’da bir müddet kaldıktan sonra, Şam’a, oradan da Mısır’a gitmek üzere yola çıktı. Bu yolculuk esnâsında kardeşinin oğlu Lüt aleyhisselâmın Sedüm bölgesi ahâlisinde peygamber olarak vazîfelendirildiği bildirildi. Lüt aleyhisselâmın Sedüm’a hareketinden sonra, Mısır’a giden İbrâhim aleyhisselâm rivâyete göre bu sırada otuzsekiz yaşındaydı.
Mısır’a gittiği sırada Sinan bin Ulvan adlı zâlim bir Firavun vardı. İbrâhim aleyhisselâm ve hanımı hazret-i Sâre’nin Mısır’a geldiğini haber alan Firavun, zorbalık yaparak Sâre’yi almak istedi. Bu zâlim hükümdâr hazret-i Sâre’yi sarayına çağırttı. Ona musallat olmak isteyince nefesi kesilip elleri ve ayakları tutmaz hâle geldi. Bu hâline pişman olup, musallat olmaktan vaz geçti. Hazret-i Sâre’den, onun düştüğü fecî hâlden kurtulması için duâ etmesini istedi. Hazret-i Sâre, hükümdârı bu kadın öldürdü, diye suçlanmasından korktuğu için, duâ etti. Tekrar eski hâline dönen Firavun, Hacer adında bir câriyeyi hazret-i Sâre’ye hediye etti. Bu hâdiseden sonra İbrâhim aleyhisselâm hanımı Sâre ve hediye edilen Hacer Hâtunla birlikte Mısır’dan ayrılıp, Filistin’e gitti. Filistin topraklarında ıssız ve kupkuru bir yer olan Sebü’ya yerleşti. Bir müddet burada kaldı. Zamanla çok mala kavuştu. Yarım milyonu sığır olmak üzere, davarları vâdileri ve ovaları doldurdu. Çok zengin oldu. Sebü denilen yere sonradan gelip yerleşen insanların İbrâhim aleyhisselâmı incitmeleri üzerine oradan ayrılıp, Şam tarafında Kıst adlı yere göçtü. Çok cömert olan İbrâhim aleyhisselâm insanlara çok ikrâmlarda bulunurdu.
İbrâhim aleyhisselâm, çocuğu olmadığı için hanımı hazret-i Sâre’nin isteği ve izniyle hazret-i Hacer’le evlendi. Bu evlilikten İsmâil aleyhisselâm doğdu. Muhammed aleyhisselâmın nüru hazret-i Hacer vâsıtasıyle İsmâil aleyhisselâma intikâl ettiği için, hazret-i Sâre’nin kalbinde hazret-i Hacer’e karşı gayret hâsıl oldu. İbrâhim aleyhisselâm, hazret-i Sâre’yi üzmemek için Allahü teâlânın emriyle hazret-i Hacer ve oğlu İsmâil’i (aleyhisselâm) yanına alarak, o zamanlar ıssız ve susuz bir yer olan Mekke’ye götürdü. Onları oraya bırakıp, Şam diyârına geri döndü. Hacer annemiz ve oğlu İsmâil aleyhisselâm oradayken, mübârek Zemzem suyu yerden fışkırarak çıktı.
İbrâhim aleyhisselâm, daha önce bir oğlum olursa, Allah yoluna kurban edeceğim, diye adakta bulunmuştu. İbrâhim aleyhisselâm, hazret-i Hacer ve oğlu İsmâil aleyhisselâmı ziyâret için Mekke’ye geldiği sırada, üç gün üst üste gördüğü bir rüyâ üzerine İsmâil aleyhisselâmı kurban etmek istedi. Tam kurban etmek üzereyken, Allahü teâlâ İbrâhim aleyhisselâma rüyâsında sadâkat (bağlılık) gösterdiğini bildirerek kurbanlık bir koç ihsân etti. Böylece İsmâil aleyhisselâm, kurban edilmekten kurtuldu. Allahü teâlâ, İbrâhim aleyhisselâma ihtiyar yaşında hazret-i Sâre’den İshâk isimli oğlunu ihsân etti. İbrâhim aleyhisselâm bir kaç defa hazret-i Hacer’i ve oğlu İsmâil aleyhisselâmı ziyâret etti. Bir defâsında oğlu İsmâil ile birlikte Beytullah’ı (Kâbe-i muazzamayı) inşâ etti. Cennet yâkutlarından Hacer-ül-Esved adlı siyah taşı Cebrâil aleyhisselâmın bildirmesiyle alarak, Kâbe-i muazzamanın duvarına yerleştirdi. Kâbe duvarını örerken, şimdi Makâm-ı İbrâhim denilen taşın üzerine bastı. Kâbe’yi yapıp bitirince, Allahü teâlânın Cebrâil aleyhisselâm aracılığıyla bildirdiği gibi, İsmâil aleyhisselâm ve Mekke’de yerleşmiş olan Cürhümlülerle birlikte hac ibâdetini yaptı.
İsmâil aleyhisselâmla haccın rükünlerini yerine getirdikten sonra, oğluna Kâbe’ye bakmasına ve onu koruması için tenbihte bulundu. Şam’a gitmek istedi. Gitmeden önce Arafat’a çıkıp, İsmâil aleyhisselâmın evlâdına duâ etti ve Şam’a döndü. Ertesi sene hac mevsiminde hanımı hazret-i Sâre ve oğlu İshâk aleyhisselâmı da alarak Mekke’ye geldi. Hac ibâdetini yaptıktan sonra, birlikte Şam’a döndüler.
İbrâhim aleyhisselâm, vefât etmeden önce oğlu hazret-i İsmâil’e şu vasiyette bulundu: “Ey oğlum!Alnında parlayan bu nür, son peygamber Muhammed aleyhisselâmın nürudur. Bütün baba ve dedelerimizin vasiyeti, bu nüru iyi muhâfaza edip, ehline teslim etmektir. Bu mübârek nüru iyi muhâfaza et. Nikâhlı, afîf ve temiz kadınlara teslim eyle. Evlâdına da böyle vasiyette bulun. “dedi. Yüz yetmiş beş yaşında hazret-i Hacer ve hazret-i Sâre’den sonra Kudüs’te vefât etti. Kudüs civârında Habrun kasabasında bir mağaraya defnedildi. Bu kasaba, İbrâhim aleyhisselâmın Halîl (Allahü teâlânın dostu) ismine izâfeten Halîlurrahmân ismiyle meşhurdur. Hazret-i Lüt, hazret-i İshâk ve hazret-i Yâküb ile pekçok peygamberin bu beldede bulunduğu rivâyet edilir. Müslüman hükümdârlar oradaki mescitleri ve türbeleri kendi devirlerinde tâmir ettirmişlerdir. Halîlurrahmân’daki mescit ve türbeleri ise son olarak Osmanlı Sultânı İkinci Abdülhâmid Han tâmir ettirmiştir.
İbrâhim aleyhisselâm ülülazm peygamberlerin ikincisi olup, Peygamber efendimiz Muhammed aleyhisselâmdan sonra bütün peygamberlerden ve resüllerden üstündür. İbrâhim aleyhisselâmdan sonra gelen bütün peygamberler onun neslindendir.
Allahü teâlâ hazret-i İbrâhim’i ilâhî sırlara vâkıf kıldı ve onu, ateşe atıldığında nefsiyle, oğlu hazret-i İsmâil’i Allah için kurban etmesini bildirip evlâdı ile malı ile imtihân etti. Malı ile imtihân edilmesi şöyle olmuştur: O kadar zengindi ki, sadece sığırları yarım milyon olup, davarları, ovaları ve vâdileri dolduruyordu. Cebrâil aleyhisselâm insan süretinde gelip;”Ya İbrâhim, bu sürüler kimindir?” deyince; ”Allah’ındır fakat benim elimde emânettir. Allahü teâlâyı tesbih et, ismini an, onu zikret, bu sürülerin hepsi senin olsun.“ diyerek bütün malını bağışladı. Cebrâil aleyhisselâm kendini tanıtınca, hazret-i İbrâhim; ”Ben Allah için bağışladığımı geri alamam.“ diyerek bütün malını satıp, Allah yolunda sarf etti.
Hazret-i İbrâhim kendisine nâzil olan (indirilen) emir ve yasakları tamâmen halka bildirdi. Allah’tan başka şeylere tapmanın bâtıl (geçersiz) olduğunu çok açık bir şekilde anlattı. Şirke (Allah’a ortak koşma) yol açacak kapıların hepsini kapattı.
Çocukluğundan ölümüne kadar hak din üzere olduğundan ve insanlara dîni bildirdiğinden dolayı, onun milletine işâret için Kur’ân-ı kerîmde “Hanîfen” (hak din üzere bulunanlar) diye zikredilmiştir. Hazret-i İbrâhim’in husüsiyetleri Kur’ân-ı kerîmde Nahl süresi 120, 121, 122. âyetlerde bildirilmektedir. Misâfirperverliği ve cömertliği dillerde dolaşırdı. Misâfir olmayınca yemek yemez, bir misâfir bulmak için uzaklara giderdi. Bu vasfından dolayı ona Ebü’d-Düyüf (misâfirler babası) adı verilmişti. Kıblesi Kâbe idi. Namaza durduğu zaman kalbinin coşması, hışırtısı çok uzaklardan duyulurdu.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bir zamanlar bir Kral ile Kraliçe bir kız çocukları olunca bu mutlu günün şerefine bir ziyafet vermişler. Ziyafetten sonra Kral çevresindeki insanlara baba olmanın kendisini nasıl mutlu ettiğini anlatmış, zira yıllar yılı karısıyla birlikte hep bir çocuk sahibi olmayı beklemiş durmuş. Sonra bebeğin altını değiştirmeyi yeni öğrendiği sıralarda başına gelenleri anlatırken konukların hepsini güldürmüş. Derken konukların bebek Prenses’e hediyelerini verme zamanı gelmiş. Herkes hediyelerini verdikten sonra sıra on iki periye gelmiş. “Benim Prenses’e hediyem Mutluluk,” demiş birinci peri. Konuklar sevinçle alkışlamışlar, Kral’ın ağzı kulaklarına varmış.
“Benim hediyem Güzellik,” demiş ikinci peki. “Benim hediyem Akıl,” demiş üçüncüsü. Böylece on bir peri hediyelerini tek tek vermişler. On ikinci peri tam hediyesini vermek üzereymiş ki, bir gök gürültüsüyle sarsılmış bütün saray. Kapılar ardına kadar açılmış, içeriye yaşlı bir kadın girmiş ayaklarını sürüye sürüye. Onu gören herkes korkudan gözlerini kapatmış.
“On üçüncü peri!” diye bağırmışlar hep bir ağızdan.
“Bana davetiye yok mu Kral?” demiş on üçüncü peri korkun sesiyle kapı ağzından.
“Sana davetiye yollamayı unutmuş olmalılar,” demiş Kral kem küm ederek. “Hizmetkârlar! Sofrada hemen bir yer daha açın! Çabuk!”
Aslında Kral onu bile bile davet etmemiş, çünkü sarayda periler için sadece on iki altın tabak varmış. O da düşünmüş taşınmış, çareyi birini davet etmemekte bulmuş. On üçüncü peri minik Prenses’in kundağının yanına gitmiş. Bebek agu deyip minik elini ona doğru uzatmış. Derken peri birden, “Benim de prensese hediyem, on beşinci yaş gününde parmağına iğ batar batmaz ölmesi,” demiş iğrenç bir kahkaha atarak. Yine bir gök gürültüsüyle, kötü peri kaybolup gitmiş. Sarayın kapıları gürültüyle kapanmış ardından. Korkunç bir sessizlik kalmış geriye. Sonra Kraliçe ağlamaya başlamış. On ikinci peri öne atılmış. “Ben hediyemi vermedim daha,” demiş yumuşak bir sesle. “Kötü büyüyü bozamam belki, ama onu değiştirebilirim. Benim hediyem de büyüyü, Prenses’in parmağına iğ battığında ölmesi yerine, yüz yıl uyuması şeklinde değiştirmek olsun o zaman.” Yıllar geçmiş aradan. Bebek büyümüş, sağlıklı, güzel, mutlu ve akıllı bir genç kız olmuş. Kral’la Kraliçe kötü büyüyü çoktan unutmuşlar. Zaten ülke içinde ne kadar iğ varsa, daha Prenses bebekken yok edilmiş. Prenses uzun yıllar güvendeymiş.
Fakat tam da on beşinci yaşına bastığı gün Prenses daha önce hiç fark etmediği bir kapı keşfetmiş. Kapıyı açmış, kıvrıla kıvrıla yukarı çıkan bir merdivenle karşılaşmış. Merdiveni çıkınca üzerinde altın bir anahtar bulunan bir kapıya varmış. Kapıyı açınca, içerdeki küçük odada tekerlekli bir şeyi çalıştıran yaşlı bir kadın görmüş. “Ne yapıyorsunuz öyle?” diye sormuş prenses. Yaşlı kadın gülümsemiş. “İplik eğiriyorum!” demiş. “Orada öyle bakıp durma. Gel, bir de sen dene, hadi.” İği Prenses’e doğru uzatmış. O anda olanlar olmuş. İğin sivri ucu Prenses’in parmağına batmış, Prenses hemen yere yığılıp kalmış. Dışarıda, avluda tavuklar gıdaklamayı kesmiş. Prenses’in köpeği, aşçının kedisini kovalamaz olmuş. Çalışma odasında kızının doğum günü davetiyesini yazmakta olan Kral’ın elinden kalem düşmüş. Mutfaktaki ocaklar yanmaz olmuş. Tüm saray uykuya dalmış. Yıllar yavaş yavaş akıp geçmiş. Saray unutulmuş. Ama olaydan yüz yıl kadar sonra bir gün yakışıklı bir Prens o civardan geçiyormuş.
Uzaklarda dikenli çalılarla kaplı bir yer gözüne ilişmiş. Adamları gülerek bu büyülenmiş sarayla içindeki uyuyan güzel hakkında duydukları bir hikâyeyi aktarmışlar ona. ‘Ya doğruysa,’ diye düşünmüş prens ve atını dikenli çalılarla kaplı yola sürmüş. Önce çalılardan geçilecek hiç yol bulamamış. Çalılar hem çok sıkmış ve hem de üstüne tırmanılamayacak kadar dikenliymiş. Bakmış olacak gibi değil, çekmiş kılıcını ve yolunu açmak için çalıları kesmeye başlamış. Çalılıkları aşan Prens gördüklerine inanamamış. Her yer bir heykel gibi kıpırdamadan duran hayvalar ve insanlarla doluymuş. Sarayın içinde dolaşmış. Güneşle aydınlanan pencerelerde tek bir sinek bile vızıldamıyormuş. Hiç kimse kımıldamıyor, hiç kimse cevap vermiyormuş sorularına.
Derken kapısı yarı açık bir kuleye varmış. İçeri girmiş, kıvrıla kıvrıla yukarı doğru uzanan bir merdivenle karşılaşmış. Prens, merdivenlerin bittiği yerde, tepede altına benzer bir şeyin parladığını görür gibi olmuş. Merdivenleri çıkmış ve kendini Prenses’in önünde bulmuş. “Uyuyan Güzel,” demiş fısıltılı bir sesle. Kızın güzelliğine dayanamamış, eğilip dudaklarından öpmüş. Prens onu öper öpmez Prenses gözlerini açmış. Onun uyanmasıyla birlikte sarayın mutfağında ocak tekrar yanmaya başlamış. Çalışma odasında Kral leinden düşürdüğü kalemi almış ve kızının doğum günü davetiyesini yazmaya devam etmiş. Tavuklar yerdeki buğday tanelerini gagalamaya başlamış.
Kulenin en üst katındaki odada Prenses karşısında Prensi görmüş. Yüz yıldan sonra ilk defa dudaklarında bir tebessüm belirmiş. “Benimle evlenir misin?” diye sormuş Prens fısıltıyla. “Evet!” demiş Prenses ve Prensi öpmüş. Kral bu güzel haberi alınca muazzam bir ziyafet hazırlatmış. Prens ile Prenses evlenmişler ve ömür boyu mutluluk içinde yaşamışlar.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
2 yemek kaşığı margarin
250 gr. kıyma
6 adet domates
2 adet kuru soğan
1 adet yeşil biber
15 diş sarmısak
Kıymayı ve margarini tencereye koyup karıştırın. Kıyma suyunu çekince zar şeklinde doğranmış soğanları ilave edin. Tuz, karabiber atıp kıymayı kavurun. Kavrulan kıymayı fırına dayanaklı bir cam kaba alın. Üzerine küp şeklinde doğranmış domatesleri ilave edin. Yeşil biberleri de halka şeklinde doğrayın. Sarmısakları ilave edin, hepsini elinizle karıştırıp, yayın. 175 derecelik fırında 25 dakika susuz pişirin.
6 dolmalık kabak
250 gr peynir rendesi (tercihen tulum)
½ bardak süt
isteğe göre haşlanmış kuşbaşı et, salam ya da sosis
dereotu
tuz
karabiber
Kabakların iki başı kesilir. İçi çıkarılır. Tuzlu suda yenecek kıvama gelene kadar haşlanır. Pişince fırına dayanıklı kaba yerleştirilir. Peynir rendesi, süt, dereotu, istenilen tür eti karıştırıp kabakların içini doldurun. Üzerine kaşar peyniri rendesi serpip üstü yukarı gelecek biçimde fırına verin. Peynir eriyince sıcak servis yapın…
1 adet göbek salata
2 yaprak roka
1 adet salatalık
2 yaprak aldilya(bir tür kıvırcık salata),
1 adet havuç
1 adet domates
2 dal maydanoz
4 adet mantar
Bir avuç soya filizi
Bir avuç rendelenmiş keçi peyniri
2 adet zeytin
1 su bardağı yoğurt
2 çorba kaşığı taze krema
Tuz ve karabiber
Göbek salatayı, aldilya yapraklarını ve rokaları iyice yıkayarak ince ince doğrayın. Salatanın üzerini süslemek için bir iki dilim ayırdıktan sonra havuçları rendeleyin. Hepsini karıştırdıktan sonra geniş bir tabağa koyun.
Domates ve salatalıklar doğrayın. Mantarları dilimleyin. Salatanın üzerini süsleyin. Soya filizlerini serpin. Yoğurt, krema, tuz ve karabiberi karıştırarak sos hazırlayın Salatanın üzerine bu sosu dökün. En üste keçi peynirini serpin.
Maydanozları, ayırdığınız havuç dilimlerini ve zeytini salatanızın üzerine yerleştirin. Servis yapın.