♦ Cuprins ♦ İçindekiler ♦ Contents ♦


CAMPANIE DE BAYRAM

După cum se ştie, Kurban Bayramul este o sărbătoare religioasă a sufletului, dar şi o sărbă-toare a sacrificiului adus în numele lui Allah. Mulţi au sacrificat animale. Carnea sacrificată a ajuns pe masa multor săraci.
Unii au primit carne de kurban de la vecini înstăriţi, alţii de la oameni necunoscuţi, care au dorit să rămână anonimi aşa cum este şi obiceiul. Aceşti oameni de bine, împreună cu Uniunea Democrată Turcă au putut oferi o masă caldă, copiilor, orfanilor, sau bătrânilor cu un venit foarte mic sau aproape inexistent. Pe lângă ei, s-au bucurat şi cei lipsiţi de libertate din penitenciarul Poarta Albă, unde Biroul Executiv al U.D.T.R., conducerea filialei Constanţa au organizat o slujbă religioasă de Bayram şi au împărţit fiecăruia pachete cu alimente. Mulţumim pe această cale firmei Sc. NIDAL SRL din Giurgiu în persoana domnului Naci Aydin şi Şakir Sureia care s-au ocupat de sacrificarea a 1.000 de capete de ovine şi bovine, Consulatului General al Turciei, oamenilor de afaceri turci în România, Firmei Ulker şi tuturor celor care au fost alături de musulmanii din România. Uniunea a avut grijă ca toate cele 36 de filiale să primească, conform solicitărilor, carnea de kurban.

SPECTACOL DE KURBAN BAYRAM

Miercuri, 7 martie 2001, a avut loc la Liceul de Artă din Constanţa, un spectacol cu prilejul Kurban Bayramului. Au participat diverse ansambluri de muzică populară din cadrul şcolilor constănţene precum şi ansamblul de copii Fidanlar al Uniunii Democrate Turce din România. La reuşita acestui spectacol au contribuit moral şi material Uniunea Democrată Turcă din România şi U.D.T.T.M.R.

E. Ibraim

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

· Redacţia ziarului Hakses a fost invitată să participe la festivitatea de decernare a premiului „Omul Anului“ organizată de Revista YESEVÎ din Turcia / Istanbul, care a împlinit 8 ani de la prima ei apariţie.
Revista aparţine Fundaţiei Hoca Ahmed Yesevî şi este condusă de domnul Erdoğan Aslıyüce şi se bucură de o mare popularitate în rândul cititorilor din întreaga lume turcă. În paginile ei poţi găsi ştiri, povestiri, magazin istoric, pagini de călătorii din ţările ce aparţin lumii turce precum şi din comunităţile turce din lume.
Numărul mare de participanţi din ţară şi de peste hotare a subliniat respectul de care se bucură revista, iar Invitaţia lansată ziarului nostru este dovada cinstei de care ne bucurăm, dovadă a seriozităţii cu care abordăm cultura turcă. Nici nu puteam refuza o asemenea invitaţie, dacă ne gândim bine că cel ce a sprijinit material debutul duplexului cultural în Turcia a fost domnul Erdoğan Aslıyüce.
Printre cei care au fost nominalizaţi ca fiind „Omul Anului“ au fost Vicepremierul Devlet Bahceli, Primarul General al Istanbulului, Muhtar Dündar – redactorul şef al redacţiei de ştiri TV ŞHOW, TRT, Türkiye gazetesi etc.

· La Sighişoara, între 9 şi 10 martie 2001 s-a desfăşurat cea de a treia rundă a lucrărilor pregătitoare festivalului dedicat tineretului aparţinând minorităţilor etnice din România ce se va desfăşura în perioada 28 august – 2 septembrie 2001. In cadrul acestei întâlniri a fost prezentat directorul executiv al festivalului, în persoana domnului Nelu Roman, s-au vizitat locurile unde se vor desfăşura activităţile culturale şi seminariile privind cele 4 secţiuni şi s-a ales emblema festivalului.
Cooperarea dintre organizatori şi celelalte minorităţi este un model de lucru democratic şi european cu care nu am fost obişnuiţi până acum.Dacă în cadrul Ministerului Informaţiei Publice încă nu este bine definit locul C.M.N., iată că acest sistem de lucru de la Sighişoara a reuşit să adune toate minorităţile într-un sistem de lucru identic cu cel al C.M.N. de până acum.

· In perioada 14-18 aprilie, la Ankara s-au desfăşurat lucrările seminarului „Presa Turcă din Balcani“ organizat de TICA şi Universitatea Başkent.
Pentru prima dată redacţia ziarului nostru a fost invitată să participe la un astfel de seminar, care a avut ca scop cunoaşterea publicaţiilor din Balcani, cultura turcă din această zonă, precum şi problemele cu care se confruntă comunităţile minoritare din zonă, în special cele de învăţământ, cultură şi politice.
Este de apreciat faptul că s-au dorit nişte proiecte de dezvoltare a unor segmente de producţie, în vederea asigurării unor locuri de muncă care să permită ridicarea nivelului de trai a populaţiei.
S-au identificat anumite lacune care stau la baza slabei cooperări dintre scriitorii şi ziariştii de limbă turcă din Balcani.
Cele două publicaţii, Hakses şi Genci Nesil s-au bucurat de aprecieri deosebite, dar s-a dorit ca centrul de greutate să fie limba turcă pentru ca cititorul de etnie turcă să-şi poată exersa mai bine limba maternă. Turcia, în general se bucură şi apeciază grija pe care statul român o are faţă de etnicii turci din această ţară.

· În cadrul manifestărilor culturale dedicate anului european al limbilor, postul de televiziune PRO TV, programul de vineri seara „Să ne distrăm cu Florin Călinescu“ a organizat o întâlnire cu comunităţile etnice din România. Ca întotdeauna, Uniunea Democrată Turcă a fost prezentă şi chiar a avut onoarea să deschidă spectacolul cu un Show pe placul tuturor.
Au fost prezentate două costume aparţinând zonelor de unde au venit străbunii noştrii, din centrul Anatoliei şi de pe ţărmul Mării Negre (Trabzon şi Rize). Apoi formaţia “Cocoş“ din Mangalia, cu tradiţie în acest gen de muzică, şi Enghin Bairam cu dansul său au oferit un moment de veselie şi sinceritate. Şi, binenţeles, reprezentanţii U.D.T.R. nu au putut părăsi sala fără să ofere spectatorilor delicioasele baclavale, servite de cele două tinere, îmbrăcate în costume tradiţionale, Nilgün Asan şi Selime Sali.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Tarih köşesi

Türkler 145 yıl önce Kopenhag kriterlerini kabul etmişti

Helsinki kararlarından sonra milletçe “Avrupalı olmak üzereyiz diye sevinirken daha önceki “Avruplaşma macerasını unuttuk. Biz tam 145 yıl önce, 30 Mart 1856’da resmen Avrupalı olmuş, o devrin Avrupa Birliği sayılan „Avrupa Devletleri Konseyi“ girmiştik.
Paris’te 1856’nın 30 Mart’ında imzalanan anlaşmanın yedinci maddesi Türkleri „Avrupalı“ yapıyor, bir sonraki madde ise Türkiye’yi uluslararası anlaşmazlıklarını hakeme götürmeye mecbur ediyordu. Helsinki kararlarını hazırlayanlar sizce 1856 anlaşmasının maddelerinden haberdar mı idiler, yoksa aradaki benzerlik sadece bir tesadüften mi ibaret? Ne dersiniz?

Madde 7

Avusturya Imparatoru, Fransız Imparatoru, Büyük Britanya ve Irlanda Birleşik Kraliçesi, Prusya Kralı, Sardunya Kralı ve Rusya Imparatoru, Osmanlı Hükümeti’nin Avrupa devleti saylmasını, Avrupa devletlerinin haklarından ve Avrupa Devletleri Konseyi’nden faydalanmasını kabul ettiklerini duyururlar. Bu hükümdarlardan her biri, Osmanlı Devleti’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermeyi kabul ederlerken bu saygının devamı konusunda birbirlerine kefil olurlar. Bu kurala aykırı olan her hareket, kendileri tarafından genel çok arılarla ilgili bir mesele şeklinde görülecektir.

Madde 8

Osmanlı Devleti ile bu anlaşmayı imzalayan devletlerden biri veya birkaçı arasında bir anlaşmazlık çıktığı takdirde, Osmanlı tarafı ve Osmanlı ile ihtilaflı olan taraf kuvvete başvurmadan önce bu anlaşmayı imzalamış olan diğer devletlerin aracılığına başvuracaklardır.
Işte, Sultan Abdülmecid’in ilk defa Avrupalı oluşumuzdan bir hafta önce yayınladığı Islahat fermanı’nı bazı maddeleri… Okurken şunu sakın unutmayın: bu vaadler ve kararlar bugünün değil, tam 145 yıl öncesinin, tarihini taşıyor…

  1. Işkence yapmak, fiziksel ceza vermek,eziyet etmek ve bunlara benzer uygulamalarda bulunmak yasaktır. Buna rağmen işkence yapanlar veya yaptıranlar ceza kanununa konacak yeni maddelere göre şiddetle cezalandırılacaklardır.
  2. Cezaevlerinde insanlıkla ve adaletle uyum sağlayacak şekilde ıslahata gidilecektir.
  3. Müslümanlarla, hristiyanlar ve diğer gayrı müslimler askerlik görevlerini fiilen veya dileklerini takdirde bedelli olarak yapabileceklerdir. Bedel ödeyenler askerliklerini yapmış sayılacaklardır.
  4. Vergiler doğrudan doğruya devlet tarafından tahsil edilecek, „iltizam“ denilen aracı sisteminden vazgeçilecek ve yıllık bütçe kanununa uyulmasına özen gösterilecektir.
  5. Memur aylıkları düzenli olarak ödenecektir.
  6. Yabancı devletlerle yapılacak anlaşmalardan sonra ecnebilerin de Türkiye’de gayrı menkul edinmeleri sağlanacaktır.
  7. Bütün tebaaya din ve mezhep farkı gözetilmeksizin can, mal, ve namus dokunulmazlığı tanınmıştır.
  8. Mezhepler arasında „küçük“ ve „büyük“ ayırımı yapılmayacak, din hürriyetiden bütün mezhepler istifade edeceklerdir.
  9. Ticaret ve ceza davalarına bakacak olan karma mahkemelerde ilgili kanunlar bir an önce çıkartılacak ve Imparatorlukta kullanılmakta olan bütün dillere tercüme edilerek yayınlanacaktır.

Ferman işe yaradı ve batı dünyası 25 Şubat’ta başlayıp 30 Mart’taki imza merasimiyle sona eren Paris Konferansı’yla Türkiye’nin „Avrupalı“ olduğunu ilan etti. O devrin AB’si sayılan „Avrupa Devletleri Konseyi“ ne de alındık ve resmen „Avrupalı“ olduk.
Ama küçük bir şartla: Türkiye Paris Anlaşması’nı imzalayan devletlerden herhangi biriyle bir anlaşmazlığa düştüğü takdirde kuvvet kullanmayacak, işi Avrupa’nın hakemliğine götürecekti…

Murat Bardakçı’dan / Hürriyet gazetesi, 19 Aralık 1999

Magazin istoric

Uniunea Europeană acum 145 de ani

Mai întâi la Helsinki apoi la Paris „Statele din Consiliul Europei“, au semnat un tratat prin care Statul Otoman devenea membru al acestui consiliu, ceea ce astăzi numim Uniunea Europeană.
Cele două articole 8 şi 9 stipulau condiţiile impuse Statului Otoman. Aceste condiţii păstrau oare egalitatea între statele membre? Rămâne de văzut.
Important este faptul că odată cu aderarea Statului Otoman la Consiliul Statelor Europene, implicit intrau şi cele ce se aflau în componenţa Imperiului Otoman. Dar să citim cu atenţie cele două articole impuse Statului Otoman şi să nu trecem cu vederea firmanul pe care Sultanul Abdulmecid l-a dat doar cu o lună înainte de data de 30 martie 1856.
Articolul 7 şi 8 din tratatul de aderare a Statului Otoman la Consiliul Statelor Europene.

Articolul 7

Imperiul Austriac,Imperiul Francez, Marea Britanie, Regatul Uniunii Irlandeze, Regatul Sardinie şi Imperiul Ţarist, membre în Consiliul Statelor Europene, hotărăsc primirea Statului Otoman în acest consiliu precum şi dreptul acestuia de a a fi beneficiarul tuturor drepturilor şi articolelor stipulate în cartea Consiliului Statelor Europene.
Ca state ale aceluiaşi consiliu le sunt respectate integritatea teritorială fiecăreia dintre ele şi fiecare la rândul sau este garant celuilalt.
Statul care nu va respecta aceste obligaţii va suporta grave consecinţe.

Articolul 8

In cazul în care vreunul din statele semnatere vor avea probleme politice de orice natură faţă de statul Otoman şi invers nu va avea dreptul să recurgă la forţa armată până ce nu se va încerca repararea litigiilor pe cale amiabilă.
Dar să citim şi fermanul pe care l-a dat Abdulmecit doar cu o lună înainte ca Statul Otoman să fie primit în rândul statelor europene şi poate aşa vom observa mai bine moda retro a U.E. de azi. Ceea ce astăzi este stipulată de Uniunea Europeană, sultanul Abdulmegit promulgase acum 145 de ani în urmă. Deci nici o noutate, doar oameni şi mentalităţi moderne.

Fermanul lui ABDULMECID

  1. Se interzice tortura şi pedeapsa fizică, precum şi alte feluri de pedepse care ar putea prejudicia viaţa persoanelor în cauză.
    Cei ce se fac vinovaţi de aplicarea unor astfel de pedepse vor suporta consecinţele legii.
  2. Deţinuţii vor fi trataţi în mod uman pentru a putea fi astfel reeducaţi.
  3. Musulmani, creştini şi de alte religii care sunt la vârsta încorporării pot satisface sta-giul militar fie prin prezenţă fizică sau vor putea achita contravaloarea serviciului mili-tar, considerându-se astfel cu stagiul făcut.
  4. Impozitele vor fi încasate direct de stat renunţându-se astfel la araciul luat de intermediari. Se va înfiinţa bugetul anual al statului.
  5. Salariile funcţionarilor vor fi cât mai aproape de acoperirea decentă a nivelului de trai şi plata lor se va face regulat.
  6. In urma tratatelor care se vor semna cu celelalte state, străinii din Turcia se vor bucura de toate avantajele stipulate în tratate.
  7. Tuturor cetăţenilor, indiferent de etnie, religie şi culoare le vor fi garantate bunurile materiale şi morale.
  8. Nu se va face nici o deosebire între religii, fiecare cult bucurându-se în aceiaşi măsură de libertate în exprimare.
  9. Legile privind procesele civile şi penale, precum şi cele ce privesc comerţul vor fi tipărite în toate limbile celor din Imperiul Otoman.

Acest ferman dat în 25 februarie 1856 a fost apreciat de Statele Consiliului European care la 30 martie acelaşi an au primit Statul Otoman în rândul ţărilor europene, dar cu o singură condiţie: orice nemulţumire a statului otoman, orice conflict care s-ar fi iscat între semnatarii tratatului şi statul otoman, acesta din urmă nu beneficia de nici un drept în rezolvarea conflictului fără consimţământul semnatarilor.

traducere adaptată, Gulten Abdula

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Türkiye’den Makedonya’ya destek mesajı

Makedonya – Federal Yugoslavya Cumhuriyeti (Kosova) sınırında meydana gelen çalışmalar nedeniyle, Mart ayı başlarında, Makedonya’ya yoğun bir diplomatik trafiği yaşanıyor. Dost ve komşu ülkelerinden durmadan destek alan Makedonya’ya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Yiğit Alpogan ülkemizin üst düzey devlet görevlilerine Türkiye Başbakan’ı Bülent Ecevit’in destek mesajını sundu.
Makedonya ziyareti sırasında Türkiye Dışileri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı büyükelçi Yiğit Alpogan Başbakan Lubço Georgievski tarafından kabul edildi. Görüşmeler sırasında büyükelçi Alpogan, Makedonya’nın güvenlik ve istikrarını olumsuz yönde etkileyecek son gelişmeler üzerine Türk Hükümetinin özet temsilcisi olarak, Türkiye’nin Kosova sınırındaki terör eylemlerini kınadığını belirterek, Türkiye’nin Makedonya’ya desteğinin bütünüyle sürdüğünü ve süreceğini bir kez daha vurguladı. T.C. müsteşar yardımcısı büyükelçi Alpogan, Türkiye Cumhuriyeti’nin bölgede barış ve istikrarın korunması için kararlı olduğunu ve Makedonya’ nın toprak bütünlüğünün önemini ifade etti.
Makedonya Başbakanı Lubço Georgievski ve büyükelçi Alpogan, sorunun bir an önce çözüme ulaştırılması yönde Türkiye’nin çaba ve katkıları hakkında bilgi verdi. Ayrıca başbakan Georgievski’ye, Türk Hükümetinin desteğinin süreceği mesajını sözlü olarak da iletti.

Makedonya / Birlik gazetesi

Türkçe Deyimler Sözlüğü – Ali Püskülloğlu

Bastığı yerde ot bitmez

Gitti her yere uğursuzluk taşımak, her işi olumsuz biçimde etkilemek.

Az çok dememek

Azına çoğuna önem vermeden olanla olanla yetinmek.

Kel başa şimşir tarak

Birçok gereksinim dururken hiç de gereksinim olmayan, gösterişli şeyler alındığında söylenir.

Kime niyet, kime kısmet

Birinin yararlanması için hazırlanan birşeyin o kişiye değil de hiç akla gelmeyen bir başka kişiye kısmet olması durumunda söylenir.

Türk’tür Adımız

Ne zengin dili benim elimin
Dünyaya yayılan avazı güzel
Sınırı görünmüyor benim dilimin
Alemi mat koyan havası güzel.
Iki yüz milyonun dilidir dilim
Iki yüz milyondur benim Türk elim.
Orta Asya’dan gelir temelim
Birliği kurmanın safası güzel

Bekir Perişan / Ahıska

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

ANUNŢ IMPORTANT !

Elevii din anii terminali, ca şi absolvenţii de liceu care doresc să studieze în Republica Turcia trebuie să se adreseze urgent Comisiei de Învăţământ a Uniunii Democrate Turce din România.
Menţionăm că pentru anul universitar 2000-2001 Republica Turcia a oferit un număr de 8 burse pentru comunitatea turcă şi tătară din România. Data limită la care Uniunile Turcă şi Tătară vor depune la Consulatul Turciei lista cu candidaţii pentru burse este de 30 martie a.c.
De asemenea îşi pot depune opţiunile pentru burse de masterat, abolvenţii cu diplomă de licenţă în orice domeniu.
Atât pentru facultate cât şi pentru masterat, bursele se acordă pentru orice domeniu.
Rugăm pe acestă cale pe toţi cei doritori să studieze în Turcia să se adreseze în cel mai scurt timp Comisiei de Învăţământ a Uniunii Democrate Turce din România.
Tot pe acestă cale informăm, că, începând din viitorul an universitar se poate studia în Turcia şi participând în mod direct la examenul naţional de admitere în Universităţi (YÖS). Precizăm că nu se acordă burse pentru aceste locuri. Data limită de depunere a dosarelor este de 15 mai 2001, iar data examenului este de 24 iunie 2001. Pentru informaţii suplimentare vă aşteptăm la sediul nostru din B-dul Tomis nr.113, sau la telefon 041-550903.

Prof. Ervin Ibraim, Preşedintele Comisiei de Învăţământ

ŞEDINŢA COMISIILOR NAŢIONALE DE LIMBA TURCĂ ŞI RELIGIE ISLAMICĂ

Comisia de Învăţământ a Uniunii Democrate Turce din România a organizat vineri 23 februarie la Liceul Teologic Musulman şi Pedagogic Kemal Atatürk din Medgidia o consfătuire a Comisiilor Naţionale de Limba Turcă şi Religie Islamică.
Comisia Naţională de Religie Islamică condusă de d-l Mustafa Çalışkan, ataşat pe probleme de religie la Consulatul Republicii Turcia a avut ca subiect pe ordinea de zi armonizarea punctelor de vedere cu privire la programa şi la manualele de religie islamică.
Comisia Naţională de Limba Turcă trebuia să aibă pe ordinea de zi dezbaterea manualui de limba turcă pentru clasa a II-a d-lui Ismail Kırcan. Din păcate datorită unor probleme tehnice nu s-a putut dezbate acest punct.

Ervin Ibraim

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

FAZA JUDEŢEANĂ A OLIMPIADEI DE LIMBA TURCĂ

Duminică, 18 martie 2001, a avut loc la Liceul Teologic Musulman şi Pedago-gic „Kemal Atatürk“ din Medgidia faza judeţeană a Olimpiadei de Limba Turcă.
Această acţiune a fost organizată ireproşabil de d-na prof. Gelal Firdes, inspector de specialitate în cadrul Inspec-toratului Şcolar Judeţean Constanţa şi sprijinită de Uniunile Turcă şi Tătară.
Prezentăm în acest număr numele elevilor distinşi cu premii şi menţiuni, urmând să revenim în numărul următor cu alte amănunte despre această acţiune.

CLASA a IV-a
Premiul I:Yeniay Ahmet Serdar – Lic. Kemal Atatürk
Premiul II:Meniş Hayat Elif – Şcoala nr. 37 Constanţa
Premiul III: Nurla Erghiun – Lic. Kemal Atatürk
Esat Bektaş – Lic.Kemal Atatürk
Menţiuni: Arif Elis – Şc. Valu lui Traian
Eli Melike – Şc. nr. 11 Constanţa
Agimambet Sibel – Şc. Valu lui Traian
CLASA a V-a
Premiul I: Nasurla Esra – Şc. Valu lui Traian
Asmi Nesrin – Şc.Valu lui Traian
Premiul II:Cadir Resul – Şc. nr. 37 Constanţa
Menţiuni: Moiun Sibel – Şc. nr. 1 Medgidia
Murat Selen – Şc. nr. 1 Medgidia
Salim Danize – Şc. nr. 1 Medgidia
Derviş Indira – Şc. nr. 7 Medgidia
CLASA a VI-a
Premiul I:Ayik Oygur – Lic. Kemal Atatürk
Premiul II:Bolat Nurgel – Lic. Kemal Atatürk
Premiul III:Şerif Erdin – Lic. Kemal Atatürk
Menţiuni: Ahmet Elif – Şc. nr. 7 Medgidia
Sapedin Elvis – Şc. nr. 1 Medgidia
Rachif Edvin – Şc. nr. 7 Medgidia
CLASA a VII-a
Premiul I:Amet Melida – Lic. Kemal Atatürk
Premiul II:Yeniay Sincan – Lic. Kemal Atatürk
Premiul III:Mambet Laris – Lic. Kemal Atatürk
Menţiuni: Omer Metin – Şc. nr. 1 Medgidia
Cherim Rumeysa – Şc. nr. 1 Medgidia
Demir Ghiulseren – Lic. Kemal Atatürk
Mustafa Iliaz – Şc. nr. 12 Constanţa
CLASA a VIII-a
Premiul I:Şerif Suzan – Şc. nr. 12 Constanţa
Premiul II:Geanzar Aigean – Şc. nr. 12 Constanţa
Premiul III:Duagi Aihan – Şc. nr. 12 Constanţa
Menţiuni: Menlivuap Ghiulfer
Geafar Dalida – Valu lui Traian
Elmi Şeila
Eracai Sevda

Ervin Ibraim

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

TÜRKÇE ÖĞRENIYORUM

BİR SABAH

(Hazırlayan Tahir Nejat Gencan)

Erken uyandım. Pencereyi açtım. Bulutsuz, berrak bir güz (sonbahar) sabahı… Daha tan yeri ağarmamıştı (Şafak sökmemişti). Ilkin (evvela) doğu (şark) ufkunda bir beyazlık belirdi.Biraz sonra sarardı. Yavaş yavaş kırmızılaşmaya başladı. Nar çiçeği gibi kırmızı oldu.Sonra kızıla döndü. Deniz durgundu. Bu kızıllığın durgun sudaki aksi pek güzeldi. Baktım, baktım…
Vaktim olsaydı daha çok bakacaktım. Pencereyi istemiye istemiye kapadım Işlerime döndüm.
Tıraş oldum, yıkandım, tarandım, kahvaltı ettim. Derse yetişmek üzere sokağa çıktım. Parlak sabah güneşi her yeri aydınlatıyordu.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

SAYILAR:

Bin, bin altı, bin yirmi dört, bin yüz altmış iki, iki bin üç, dört bin yedi yüz dokuz, üç bin sekiz yüz kırk bir

  1000,   1006,   1024,   1162,   2003,   4709,   3841

yedi bin on üç, on bin dört yüz, otuz sekiz bin iki yüz elli bir, doksan üç bin bir…

  7013   10400   38251   93001

KONUŞTURMALAR:

DİLBİLGİSİ:

Her fiilde bir zaman anlamı bulunur. Zaman üçe ayrılır:

  1. Geçmiş zaman, (timpul trecut)
  2. Şimdiki zaman, (timpul prezent)
  3. Gelecek zaman, (timpul viitor)

Bir de her zaman anlamlı „geniş zaman“ fiili vardır.

"Erken uyandım".
- Ne vakit?
- Bu yazıyı yazmadan önce, geçmişte.

"…bir beyazlık belirdi."
- Ne vakit?
- Bu yazıyı yazmadan önce, gecmişte.
Sokağa çiktım.“ -Ne vakit?-Anlatmadan önce, gecmişte.
- di ekliye yapılan fiillere „-di’li geçmiş zaman kipi“ denir.

  1. -di eki kelimenin sesli harfine uyar:
    Belirdi,
    Sarar,
    oldu
    dön.
  2. Kelimenin sonu sert harf ise -di eki -ti olur:
    , bak, etti
    Sert harflersekiz tanedir: f, h, k, p, s, ş, t.
    - di’li geçmiş zaman kipi şahıslara göre şöyle çekimlenir.
    TekilÇoğul
    1. Ben uyandımbiz uyandık
    2. Sen uyandınsiz uyandınız
    3. O uyandıonlar uyandılar

    Bir fiil daha çekimliyelim:
    TekilÇoğul
    1. şahısGeldimgeldik
    2.geldingeldiniz
    3.geldigeldiler

ALIŞTIRMALAR:

  1. Döndü“ fiilini şahıslara göre çekimliyerek yazınız.
    „>em>Okumak“ mastarının -di’li geçmiş kipini şahıslara göre öekimliyerek yazınız.
  2. Şu fiillerdeki yanlışları düzelterek yazınız:
    Sen baktım, ben yıkandın, o tarandık, onlar başladınız, deniz durgundular.
  3. Şu rakamları okuyarak yazınız: 815, 1964, 3647, 7001, 94318, 82019, 60007, 99999.
  4. Şu sayılardaki yanlışları düzelterek yazınız:
    Altı elli üç yüz beş bin, sekiz yüz dört yirmi bin doksan, yetmiş iki bin yedi doksan üç yüz, 5356 90824 72397
    yetmiş iki bin yedi doksan üç yüz, 72397
    dört elli sekiz yüz beş bin 5854

Sözlük = Vocabular

uyanmak = a se trezi
pencere = fereastră
bulut = nor
bulutsuz = senin, fără nori
berrak = limpede
güz = toamnă
ağarmamıştı = zorii nu mijiseră

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

TÜRK DİLİ – ORTAK DİL

Anadilimiz Türkçe bütün güzelliği ve görkemiyle dimdik ayaktadır.
Izmirli Feyyaz Sağlam, tüm Türk Dünyasını dolaşmış ve bu abide dilin bütün güzelliklerini „Türkiye Dışında Yazılmış Türk Dili Şiirleri Antolojisi“ kitabına titizlikle toplayarak Türk okuycularına sundu.
Sevgili okurlar, biz de şimdi size değerli şairimiz Feyyaz Sağlam ‘ın kitabından şiir yayınlıyoruz.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Salonik – oraş istoric

Salonik este un oraş portuar macedonean de mare importanţă atât pentru Grecia cât şi pentru Sud-estul Europei. Cucerit de sultanul Murat al doilea, în 1430, oraşul şi-a câştigat independenţa în 1912.
Pentru istoria Turciei, oraşul ocupă un loc aparte şi de mare importanţă. Este oraşul unde s-a născut Mustafa Kemal Ataturk, întemeietorul Turciei moderne. În acest oraş în cartierul Aya Dimitrya (Koca Kasimpaşa, Islahhane cad – vechea denumire a bulevardului), pe bulevardul Apostolo Pavlo la nr. 75 în anul 1881 a văzut lumina zilei Mustafa Kemal Paşa. Casa a fost construită în anul 1870 de Fundaţia Hoca Mehmet.

Balkan şehirleri: Selanik

Yunan Makedonyasının idare merkezi olan Selanik kendi adını verdiği körfezin sahilinde bir liman şehridir.
Türk tarihinde Selanik’in büyük bir önemi ve yeri vardır. Türk Cumhuriyetinin kurucusu Atatürk, bu şehirde doğmuştur.
O, bu şehirde eski adı Koca Kasımpaşa, Islahhane Caddesi, yeni adı (Aya Dimitriya) mahallesi (Apostolo Pavlo) caddesindeki 75 numarılı evde 1881 yılında dünyaya gelmişti. Bu ev 1870’de Rodoslu müderris Hoca Mehmet vakfından yaptırılmıştır. Hürriyet taraftarı milli hisleri çok kuvvetli subaylar ve münevverler hürriyeti getirmek için burada toplanmışlar ve cemiyetler kurmuşlardı.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Lupta de la Dardanele (Çanakkale)

In istoria fiecărui popor există momente cruciale. Un astfel de moment istoric este şi lupta de la Canakkale, luptă cunoscută pentru ţările apusene, sub numele de lupta de la Dardanele. Am putea spune nordul gordian al Turciei.
Dacă această luptă nu ar fi fost câştigată, Turcia ar fi avut soarta de a fi ştearsă de harta lumii.
Suntem în anul 1914. Ţările lumii erau împărţite în două tabere.
Pentru cucerirea Rusiei ţariste era nevoie să treacă prin Dardanele, dar aici s-au lovit de rezistenţa unui popor tânăr şi neînfricat, de un popor gata să înfrunte moartea, dar să nu-şi lase ţara în mâna străinilor.

18 martie 1915

600.000 de soldaţi, din care 440 mii – englezi şi160 mii francezi;
231 vase de război, dintre care 148 engleze şi 83 fraceze;
1.155 de tunuri mari din care 895 englezeşti şi 260 franţuzeşti.

Această armată puternică numeric, ultramodernă ca dotare era sigură că în 14 zile, va înfrânge armata unui stat îmbătrânit şi slăbit.
Dar, nimeni nu cunoştea secretul turcului, acela că fiecare nou născut de spiţă bărbătească era sortit spre a fi jertfit, atunci când patria avea să o ceară.
Flăcăi, cărora încă nu le mijise mustaţa, liceeni ai Istanbului, tineri de la coarnele plugului, săraci, prost îmbrăcaţi, dar cu singura dorinţă aceea de a birui, au luptat până ce visul li s-a împlinit. Iată ce scria, în jurnalul său, generalul german Liman von Sanderes. „Nimic nu are valoarea mândriei, pentru soldat decât acela de a lupta umăr la umăr cu soldatul turc. Sărac, cu o ciorbă făcută din rămăşiţele grâului şi considerată cea mai delicioasă mâncare, cu o cană de apă nepotabilă, cu case din lut, dar cu o dragoste, singura şi unica dragoste inegalabilă, aceea de patrie. Cu această dragoste în suflet, soldatul turc a luptat cu o bărbăţie demnă de laudă cu o armată mare ca număr şi cu o dotaţie de ultimă oră. Niciodată nu mi-a fost dat să văd un soldat care să meargă la moarte cu zâmbetul pe buze aşa cum merge soldatul turc“
Aici, la Canakkale poporul turc a pierdut 260.000 de soldaţi. Cântecul fredonat de toţi turcii din întreaga lume „Canakkale“ este laitmotivul acelor zile sângeroase.
Să nu credeţi, însă că tinerele fete, mame şi bunici au stat cu mâinele în sân.
In spatele frontului, femeile au crescut copii, au purtat au adus arme, au îmbărbătat pe cei fără nădejde, au lucrat pământul.
Pentru cei mulţi, care au murit în acel martie 1915, pentru cei îngropaţi de vii, un FATIHA.

Notă:
In cultura turcă ca şi în cea musulmană este obiceiul ca mielul jertfit, mireasa sau mirele să fie uns cu hene.
Hene este o plantă din care se obţine un praf verde, care în contact cu aerul devine roşu ca sângele.

Pagină realizată de Abdula Mahmut şi Ergul

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

„GÖKLER YERE ÖLÜM INDIRIYOR VE YERLER GÖĞE ÖLÜ PÜSKÜRÜYOR“

ÇANAKKALE SAVAŞI

„Çanakkale içinde vurdular beni
Ölmeden mezara koydular beni“

Türk milletinin geçmişi, Türk tarihini yazan ve yaşayan kahramanlarla doludur. Tarihin canlanması, tarihi yazan ve yaşayanları duygu ve emelleri ile tarihi gözlemleyen, tesbitler yapan, günümüze getiren gözlemcilerin düşünce ve emmellerinin örtüşmesine bağlıdır.
15- 20 yaşlarında şehit olan gençler, düşmanlara karşı göğsünü siper eden ve “Çanakkale geçilmez“ gerçeğini yazmışlardır.
Avrupa’nın güçlü kuvvetleri Osmanlı devletini hasta adamı olarak görerek, kısa zamanda boğazın geçileceğinden söz ediliyordu. Hatta 14 gün içinde Ingiliz kuvvetleri Istanbul’a ulaşacağı kanaatindeydi.
Fakat bekledikleri gibi olmadı. 18 Mart 1915, mağrur düşman, inanç duvarına çarptı. Henüz bıyıkları terleyen gencecik delikanlılar, vatan sevgisiyle dolu kalpler düşmana karşı geçilmez duvar ördüler. Zafer defterine, Alman Generalı Liman von Sanderes zaferi ve Türk ordusunu anarken bunları yazıyordu.
“Bir asker için mutluluk denilen bir şey varsa, Türklerle omuz omuza savaşmaktır diyebilirim.
Fakir insalardı, buğday kırığından yapılmış çorba en önemli yemekleriydi; sağlıksız su içerlerdi; çamur barınıklarda yatarlardı; fakat en modern silah ve araçlarla donanmış düşmanlarına karşı askerler gibi savaşırlardı… Bu insanların kalplerinde sadece ve sadece vatan sevgisi vardır. Ölüme onlar kadar gülümseyerek giden bir millet ferdi daha görmedim“ gerçeğini ifade ettmiştir.“
Çanakkalede 250 bin evladımızı, gencimizi şehit verdik. Doğu ve batı kültürünü şahsında cem eden bir asker, subay ve yedek subay nesli şehit oldu bu savaşta. Cephelerde kahramanca savaşırken, cephe arkasında Türk kadını, kızı gayretleri ile Türk askerine maddi ve manevi kısaca her türlü şekilde destek oluyorlardı.
Cephe arkasında Türk kadını, Türk gelini, Türk kızı silahını taşımış, geleceğin askerleri olan oğlularını büyütmüş. Aşağıdaki şiir bir Türk kadınının, anasının temizliğini, yüceliğini, fedakarlığını ortaya koyuyor.

Kınalı Kuzu

Çanakkale şehitlerimize birer FATIHA

“Anam yakmış kınayı adak diye,
Ben de vatan için kurban doğmuşum.
Anamdan Allah’a son bir hediye,
Kumandanım ben Ismail doğmuşum…“

Murat 3.taburda yerini aldığında, komutanı Sabri Bey’in dikkatini çeker.Başı kınalı bu Anadolu çocuğunu çağırır ve kınanın sebebini sorar. Murat, mahçup mahçup boynunu büker önce… Komutanına cevap veremez bir türlü… Ardından, bölükteki tıbbiye öğrencilerinden Şükrü’ye bir mektup yazdırır:
"Anacığım! Kardeşlerimi askere gönderirken başlarına kına koyma… Zabit efendi bana sordu da cevap veremedim. Kardeşlerim de cevap veremeyip mahcup olmasınlar…" Bir müddet sonra, Murat’ın anasından cevabı bir mektup ulaşır. Ama ne mektup…! Dupduru birananın gönlünden dökülmüş şuur dolu ifadelerdir okunanlar:
"Ey oğlum! Gözümün nuru Murat’ım… Zabit efendiye selam söyle.Biz kurbanlık koçları kınalar öyle kurban ederiz.Sen Ismail’sin. Orada şehit olacaksın İnşaallah… Kurbanlık koçlar nasıl kınalanırsa,ben de onun içinde, senin saçını kınalayıp öyle gönderdim.“ Mektup Murat’ın birliğine ulaşe’ye gönderilen koçun kınalı başı, çoktan Allah’ına kurban gitmiştir bile…
Işte, Çanakkale savaşlarındaki Türk insanının kahramanlıktaki ölümsüzlüğü bu sırlı menkıbenin içindedir. Devirler değişebilir, insanlar değişebilir, fakat o ölümsüz kahramanlar dünyanın sonuna kadar yaşayacaklardır.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

„Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak…“

Türkiye’nin Ayyıldızlı Bayrağı, Romanya’nın Üç Renkli bayrağı gibi hepimizin kutsal bayrağımızdır. Bayrak dalgalandıkça, Istiklal Marşı’mız okunmaya devam edilince, biz, Türkler, beraber ve birlik içerisinde yaşamaya devam edeceğiz.
12 Mart 1921 Türkiye Büyük Millet Meclisi tarihi oturumda Mehmed Akif Ersoy’un ünlü şiiri, Istiklal Marşı olarak kabul edildi.
O günden bu güne kadar, 80 yıldır aynı duygular içinde, aynı heyecanla okunmaktadır. İstiklal Marşı’nın yazıldığı günleri Mehmet Akif Ersoy şöyle anlatıyor;
„İstiklal Marşı… O günler ne heyecanlı günlerdi. O şiir o günkü heyecanın bir ifadesidir. Binbir facia karşısında bulunan ruhların ızdırıplar içinde kurtuluş dakikalarını beklediği bir zamanda yazılan o marş, o günlerin kıyametli bir hatırasıdır. O şiir bir daha yazılmaz. Onu yazabilmek için o günleri görmek, o günleri yaşamak lazım. O şiir artık benim değildir. O milletin malıdır. Benim millete karşı en büyük hediyem budur…“
„Allah bir daha bu millete Istiklal Marşı yazdırmasın.“
Biz, Evladı Fatihanın torunları olarak, Türk evladı olarak, bu tarihi önemli günlerde büyüklerimizi şükranla ve hürmetle anıyor, şehitlerimeze Allah’tan rahmet diliyoruz ve Istiklal Marşının son kıtasıyla bitiriyoruz.

„Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal!
Edebiyyen sana yok, ırkıma yok izmihlal;
Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet,
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin İSTİKLAL.

HASAN ÇAVUŞUN ANASINDAN MEKTUP

Oğlum Hasan üç aydır ki mektubunu almadım
Gece gündüz hayır duamızdan geri kalmadım
Sen onbaşı olmuş idin Akşehir’ den giderken
Çavuş oldum diye yazdın tabur cenge girerken
Zafer için her cengine yedi hatim adadım
Allah korusun ocağımda sensin kolum kanadım
Yaradanım sana nasip eder ise şehadet
Odur kulluk Hakka, vatan millet için ne devlet
İmam dedi, oralarda ulu, şanlı cenk olmuş
Düşmanların siperleri baştan başa leş olmuş
Derelerden tepelerden seller gibi kan akmış
Korkak düşman geri kaçmış, toplarını bırakmış
Sen o kanlı derelerden topladığın sünbülü
Yolla taksın yavukluna, ziynet bulsun kakülü
Geçen gece ben o cengin rüyasını görmüştüm
Sevincimden ağlayarak hayır diye bana diye yormuştum
Pilevnede yatan şehit baban eve gelmişti
Hasan gazi oldu diye bana müjde vermişti
Sonra gördüm sağ elinde yükselmişti bir bayrak
Din hamının kalesine dikilmişti o sancak
Sen düşünme, millet bize gözü gibi bakıyor
Bolluk şükür zad- zahire her taraftan akıyor
„Eğer köyde ölen kalan var mı?“ diye sorarsan
Konu komşu, eşi dostu hatırlayıp sorarsan
Muhtargilin Ahmet şehit olmuş,haber geldi dün
Şenlik oldu, mevlid oldu, düğün oldu bütün gün
Köy hep giyindi kuşandı,namazgaha gittiler
O şehidin Rahmetullah duasını ettiler
Yeri belli olmak için mezarını kazdılar
Bir taş dikip Ahmet şehit oldu diye yazdılar
Kurban kesip hatmi şerif indirildi hep ona
Gönderildi onun gökte yatan şanlı ruhuna
Sen bilirsin yavuklusu kumral saçlı Emine
Bir al bayrak asmış idi o gün kendi evine
O güzel kız yeşil örtü örtmüş idi başına
Bir kurumla oturmuştu köyün dibek taşına
Hiç kırmadı, ağlamadı, sandım onu bir melek
Olmuş idi telli duvaklı, nurlu şehit gelini
Dedi Ahmet beni artık ahirette beklesin
Ben onunum,utanmasın beni Haktan istesin
kaderim bu, şehit olmuş benim şanlı yiğidim
Kız kalırım varmam ere, ben de canlı şehidim…

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

NEVRUZ GELENEĞİ

Eski zamanlardan beri Türkler, tabiatın uyanmasını, ilkbaharın, baharın gelmesini, havanın ısınmasını şiirlerle, şarkılarla, merasımlerle karşılamış.
Bir çok araştırmacılar, Nevruz merasimi üzerine yorumlar yapmışlar.
Omer Hayyam, bu günün önemini 21 mart olarak, İran resmi takvimin ilk günüdür.
Fakat Türk Dünyası için büyük bir önem taşımaktadır.
Nevruz, Türklerin Ergenekondan çıkmaları kutlanıyor.
Büyük önder Ata’mız, 21 Mart, Nevruz merasimi olarak kutlamıştır ve bütün etkinliklere katılmıştır. Romanya’da, daha çok Tatar Türklerin tarafından kutlanır. Osmanlı Türkleri ise daha çok Hıdrellez merasimi kutlarlar ve eskiden, çok eskiden Tuna kıyısında yaşayan Osmanlı Türkleri kutlarlardı.
Genelde bu bayramda en çok sevinen çocuklardır.
En gözde olan oyunlar; bacadan torba veya şal sallamak (bu gün kapıdan sallanır) ve soğan kabuğunda pişmiş renkli tokuşturulur.
Böylece eski ata sözümüz „Yumurta kabuğu yere düşmeyince yaz gelmez“ yerinde durur.
Başka bir eğlence ateş üzerinden atlamak. Bu gelenek, şamanizm kültürüne dayanarak, aynı ayda Romanya / Erdel bölgesinde görmek mümkündür. Derler ki bütün kötülük ve uğursuzluklar ateşte yakılmış olur.

Nevruz ve Milli Birliğimiz

Yeni bir bin yıla girdiğimiz şu günlerde hemen hemen tüm dünya ülkelerinde, üzerinde en çok durulan konuların başında kalkınma ve kültür konuların başında kalkınma ve kültür gelmektedir. Her ikisinin birlikte düşünülmesi, bir toplum için maddi kalkınmanın yanında manevi kalkınmanın da gerekli olduğunu göstermektedir.
Milletlerin varlıklarını devam ettirmesinde önemi inkar edilemez olan kültür, o milletin bilgi birikimini, sanatını, ahlakını, hukukunu ve gelenekler toplamını içermektedir.
Globalleşen dünyada milletler, varlıklarını devam ettirebilmek için mensubu bulundukları kültürü koruyup geliştirerek, gelecek nesillere aktarmakta ve bunun için de büyük kaynaklar sarf etmektedirler.
… Nitekim yüzyıllardır hemen hemen bütün Türk topluluklarında kutlanagelen ve çeşitli adlarla anılmakta olan „Nevruz“ geleneği, sahip olduğumuz bu tür günlerden biridir. Bu gün, Orta Asya’dan Balkanlara kadar uzanan geniş coğrafyada, özellikle Anadolu’da “Sultan Nevruz“ ismiyle kutlanmaktadır.
… Milletimiz, tarih boyunca farklı etnik kökene, ayrı mezhep ve meşrep anlayışına sahip olan topluluklarla beraber dostluk içinde yaşamıştır. Ideal toplum tipine ulaşmanın yolunun, bu farklıklardan kaynaklanan örf ve adetlere, eğlence ve kutlamalara sevgi ve hoşgörü ile yaklaşmaktan geçtiğini unutmamak gerekir.
Her konuda olduğu gibi Nevruz kutlamalarında da, bu zenginlikleri ve etkinlikleri amacı dışında kullananlar ve sustimal edenler olacaktır. Ancak her zaman olduğu gibi milletimiz, engin hoşgörü ve basiretiyle, yıkıcı ve bölücü mihrakların oyunlarına gelmeyecek ve bütün tahrikleri boşa çıkaracaktır.
Yuce Allah’tan vatanımızı ve Türk milletimizi her nerede yaşıyorsa her türlü felaket ve musibetlerden korunması ve mutluk içinde yaşamamızı temenni ediyorum.

Mehmet Nuri YILMAZ
Diyanet İşleri Başkanı

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

OLAN EN GÜZEL ŞİİRLER

Herşeye Geçilebilir Insan

Sevgiye Asla

KADINLARA ADAMIŞ

Ülkemizin güzelleri

Gözünüzü seveyim ülkemin güzelleri
Hangi düğmeye bassam ekrana çıkarsınız
Bir seslensem; her pencereden
Bir Ayşe başı uzanır sonsuzluğa
Görünür taçlı, duvaklı başlar…
altın alınıklı, örtülü, açık
Öpülesi saçları taşıyan başlar.
Ve içimde onulmaz bir ağrı başlar
Gözünüzü seveyim ülkemin güzelleri…

Bir, iki, üç.. derken bin olursunuz
Hepiniz birleşir bir olursunuz
Kar üstüne kar yağar
Öyledir ak tenleriniz,
Gözler, gamze, gerdan, göğüs ve göbek!
Kar üstüne kan damlar
Öyledir al yanaklar
Yanaklar ki nice sırları saklar
Gözünüzü seveyim ülkemin güzelleri…

Denizli’de gördüm, ona çarpıldım
Malatya’da delice aktı Fırat
Antalya’da sel suyuna kapıldım
Bolu Dağlarında çiğ yuvarlandı
Izmir’de ve Mersin’de altında kaldım
Erzurum’dan bir gül aldım,edalı
Adana’da herkes benden sevdalı!
Türkiye haritasında güneş parladı
Binlerce yıldız kaydı şafakta
İçlerinden Ayşe olanı kaptım
Gözünüzü seveyim ülkemin güzelleri….

Tahir Kutsi MAKAL

ANNELERİMİZ

Her şeyden çok sevmeli
Onun hiç üzmemeli
Yuvamızın temeli
Annelerimiz, çocuklar.

Onu sayalım biz de
Ilgisi üstümüzde
Sevgisi içimizde
Annelerimiz, çocuklar.

Bize hayat verendir
İyi yol gösterendir
Evdeki öğretmendir
Annelerimiz, çocuklar.

Her anneler gününde
Sakın unutmayalım
Sevgi ile saygıdan
Ona buket yapalım

Kerem Ali Hallaç

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Sărbători folclorice

Cea mai veche sărbătoare folclorică este cea numită Nevruz sau Ziua cea nouă.
Această sărbătoare inaugurează anul solar persan, dar în acelaşi timp este socotit momentul când turcii au ieşit din Erghenekon şi au început să se răspândească în întreaga lume.
Această sărbătoare a echinocţiului de primăvară este considerată de toată lumea turcă o sărbătoare a înnoirii, a bucuriei şi a împlinirilor.
În Dobrogea această zi era sărbătorită mai mult de comunitatea tătară şi foarte puţin de comunitatea turcă de la gurile Dunării.
Copiii mergeau şi încă mai merg cu colindul, urând gazdelor belşug şi sănătate. Cu această ocazie se curăţă grădinile, se adună crengile uscate ale pomilor, după care se aprinde un foc mare peste care sar cu toţii, de la mic la mare.
Acest obicei rămas de la şamani, simbolizează gonirea spiritelor rele de lângă casă, sau sat. Acest obicei este întâlnit şi în satele din zona Ardealului.
Dimitrie Cantemir, în lucrarea „Sistema mahomedană“, descrie obiceiul de la Curtea sultanală, în ziua de Nevruz, cam aşa:
„Aşadar, în ziua de Nevruz nu se fac nici un fel de rugăciuni bisericeşti, nici ceremonii religioase, după cum am spus că se procedează la alte sărbători; ci se vede că se practică obiceiul doar pentru a însemna începutul anului solar şi pentru adunarea şi prezentarea darurilor stăpânitorului. Căci în această zi toţi vizirii şi paşii şi toate căpeteniile (afară de principii muntean şi moldovean) sunt obligaţi să-i ducă în dar sultanului un cal de rasă bună, înfrumuseţat cu o podoabă scumpă, sau doi, trei şi chiar mai mulţi neîmpodobiţi.“
Dacă la creştini, ouăle se vopsesc de Paşti, la turci, în ziua de Nevruz se ciocnesc ouă vopsite în coajă de ceapă.
Cojile aruncate pe jos semnifică simbolul lepădării de greutate, de urât.
Iată de unde vine şi zicătoarea: „Până ce coaja oului nu va cade, primăvara nu va sosi.“

A. A.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

KURBAN BAYRAMI MESAJI

Dünyanın her bölgesinde yaşayan Müslümanların hoşgörü, acıma, sevinç, birlik ve beraberlik duygularıyla kutlaya geldiği bir mübarek Kurban Bayramına daha kavuşmuş bulunuyoruz. Kurban Bayramının birinci günü 05 Mart 2001 Pazartesi günüdür. Kurban kesme günleri ise, Kurban Bayramının ilk üç günüdür.
Sonsuz kudret sahibi olan yüce Allah, insanı en güzel bir şekilde yaratmış, onu şan ve şeref sahibi kılmış, ruhundan ona ruh üflemiş, yeryüzünü ona boyun eğdirmiş ve sayamayacağımız nice nimetleri insanoğlunun emrine vermiştir. Zira en değerli nimetlerden biri olan akıl nimeti kendisine verilen, belli bir gaye ve hedef için yaratılan, eğitilen ve yaratılış gayesine uygun olarak yetiştirilmiş olan insan, başı boş bırakılmış bir varlık değildir. Cenab-ı Hak Kur’an-ı Kerim’de: “İnsan başıboş bırakılacağını mı sanıyor?”; “Sizi boşuna yarattığımızı ve huzurumuza çıkarılmayacağınızı mı sandınız?”; “Ben insanları ve cinleri bana ibadet etsinler diye yarattım”; “Hanginizin daha iyi amel işleyeceğini denemek için ölümü ve hayatı yaratan O’dur” buyurulmaktadır.
Bir gaye için yaratılan, sorumsuz olmayan, dünyada yaptıklarının bir gün hesabını verecek olan, yer yüzünün imar edilmesi kendisinden istenen insan; seven ve sevilen, merhamet eden, herkesle hoş geçinen ve kendisiyle hoş geçinilen; kendisiyle, ailesiyle, içinde yaşadığı toplumla, milletiyle ve bütün insanlıkla barışık olandır. Bu sebeple temeli barış, uzlaşma, hoş görüye dayanan ve ismini de bu anlamlara gelen “İslâm” kelimesinden alan yüce dinimiz, birliği, dirliği, sevgiyi, kardeşliği emrederken, zulmü, azgınlık ve fenalığı yasaklamıştır. Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V.) Müslüman’ı; “Eli ve dili ile başkalarına zarar vermeyen ve şerrinden emin olunan kişi” diye tarif etmiş; insanlara zarar vermeyi, zulmetmeyi yasaklamış, onlara merhametli olmayı emretmiş ve “İnsanlara merhamet etmeyene Allah da merhamet etmez” buyurmuşlardır. Bunun için de insan, dinin emir ve yasaklarına uygun davrandığı ölçüde Allah’ın rızasını, insanların da saygı ve sevgisini kazanır. Böylece de hem dünyada ve hem de ahirette mutluluğu elde eder.
İnsanî ve ahlâkî değerlere sahip olan toplumlarda; sosyal barış, dayanışma, kaynaşma, birlik ve beraberlik huzur bulur. Zira hem tarih ve hem de günümüz olayları, bu gerçeği doğrulamaktadır. Bu bakımdan toplumların huzura ermesi, insanların hak ve ahlâki ölçülere samimiyetle bağlanmaları, iyiliklerde ve her çeşit kötülüklerden korunmada birbirleriyle yardımlaşma halinde bulunmalarına bağlıdır. Başkalarının zararlarında kendi iyiliklerini arayanlar, farkına varmadan kendilerine kötülük yapmış olurlar. Bunun için Yüce Allah; “İyiliklerde ve Allah’tan korkmada birbirlerinizle yardımlaşın, günah işlerde ve düşmanlıkta yardımlaşmayın”; “Bir toplum; içinde bulunduğu durumu değiştirmedikçe, Allah onların halini değiştirmez” buyurmaktadır.
Açıklanan hususlar gösteriyor ki, yer yüzündeki bütün canlılara merhametle yaklaşmayı öğreten, Yaratandan ötürü yaratılanı hoş görme anlayışını yerleştiren yüce dinimiz, erkek-kadın, çocuk-yaşlı ayırmadan masum insan kanını akıtan kişilerin hareklerini asla hoş görmemiştir. Bununla ilgili olarak, Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de haksız yere cana kıymayı haram kılmış; cezasının ebedi kalınacak cehennem olduğunu bildirmiştir. Aynı şekilde haksız yere bir kişiyi öldürmeyi bütün insanlığı öldürmek, bir kişiyi kurtarmayı da bütün insanlara hayat vermek olarak kabul etmiştir
Hz. Peygamber ise, bırakın bir Müslüman’ın kanını akıtmayı savaş ortamında bile Müslümanlarla savaşmayan gayr-i Müslim kadınların, çocukların, yaşlıların, ibadetleriyle meşgul din adamlarının öldürülmesini, hatta ibadethanelerin yıkılmasını, ağaçların kesilmesini, hayvanların öldürülmesini dahi yasaklamıştır.
Dinimizin bu emir ve yasakları karşısında bize düşen, insanlar arasına ayrılık sokmaktan, bozgunculuk yapmaktan, insanları çekiştirmekten, bir kimsenin yapmadığı bir davranışı ve işi yaptığını söylemekten, yalancı şahitlik etmekten ve insanlara kötü örnek olmaktan uzak kalmak, birbirimizi sevmek, birlik-beraberlik içinde kardeşçe yaşamaktır. Nitekim Yüce Rabbimiz: “Ey iman edenler! Hep birden barışa girin. Sakın şeytanın peşinden gitmeyin. Çünkü o sizin için apaçık bir düşmandır” buyurmaktadır.
Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V.); bütün insanlara, inanç farkı gözetmeden saygılı ve hoşgörülü olarak davranmış, hiç bir zaman hak ve hukuktan ayrılmamış, Ehl-I Kitabın ölülerine bile değer vererek, onların cenazelerine saygı göstermek için ayağa kalkmıştır. Yanında bulunan insanlar, onun bir Yahudi cenazesi olduğunu söyleyerek, “Ayağa kalkmanız gerekmizdi” demeleri üzerine, O yüce Peygamber: “Müslüman değilse, insanda mı değil?” diye cevap vermiştir.
Bugün yeryüzünde yaşayan milyarlarca insanın birbirleriyle ilişki kurdukları, bir arada yaşadıkları, maddi ve manevi bağlarla birbirlerine bağlandıkları inkar edilemez bir gerçektir. Bunun için insanların bir arada ve barış içinde yaşamaları ve dünya barışına katkıda bulunmaları açısından dinler arası diyaloga çok büyük ihtiyaç duyulmaktadır. Bu diyaloğ sağlanırken de, herkes kendi dininin sınırları içinde kalmalı, geçmişte yaşanılan üzücü olayların tekrar etmemesi için sevgi ve saygının ön plana alınması, herkesin kusur arayan değil, üzerine düşen vazifeleri eksiksiz olarak yapan, yaraları tedavi eden, insanların içerisinde bulunduğu maddi ve manevi sıkıntılardan kurtulmalarını arzu eden ve bu yolda çalışan gönül fedaisi olması gerekmektedir.
Öteden beri her milletin milli günlerini ve tarihi hatıralarını canlandıran bayramları vardır. Aynı şekilde bir dine bağlı kimselerin de dini günleri ve bayramları vardır. Bayramlar, insanlar üzerinde çok müspet tesirler yapar.
Kurban Bayramı, Hz. İbrahim ve Hz. İsmail’den günümüze gelinceye kadar, nefsi fedâkârlık, teslimiyet ve Allah rızasının sembolleştiği manevi bir zaman dilimidir. Zira Mü’minler, bu günlerde Allah’a daha çok yaklaştıklarını, maddeye bağımlılıklarından kurtulduklarını, maneviyata sahip olmalarının gerektiğini, neşeli ve sevinçli bir yol izlemenin kendilerini huzura kavuşturduğunu anlamış olurlar. Böylece de, minarelerden yükselen ezanların, camilerden taşıp dört bir yanda coşkuyla dinlenen tekbir seslerinin ve okunan Kur’an-ı Kerim’lerin insanların vicdanlarında bambaşka sevinç ve neşeler meydana getirdiği görülmüş olacaktır.
Bayram; Allah’ı bir, Peygamberi bir, Kitabı bir, aynı kıbleye yönelen, aynı heyecanı taşıyan Müslümanların sevinçlerini paylaştığı mukaddes bir gündür. Çok mübarek bir gün olan Kurban bayramında, milyonlarca Müslüman bir anda kutsal mekanlar olan Kabe’de, Mina’da, hele Arafat’ta topluca Yüce Rabbimize dua ve niyazda bulunurlar. Bu suretle yeryüzünü bir çığ gibi kapsayan camilerde topluca ibadet etmenin şuuruna eren Müslümanları birlik ve beraberlik içinde yaşadıklarını göstermiş olurlar.
Bunlar gösteriyor ki, Kurban Bayramı; bizlere insan olmanın güzelliklerini, fakirlerin zenginleri, zenginlerin de fakirlerin yürekten sevdiğini, dini, tarihi, içtimai ve insani pek çok hâdiselere sahne olduğunu, fakirlerin ve zayıfların en çok sevindiklerini, zengin Müslümanların iyilikte, güler yüzlülükte, büyüklere hürmet ve küçüklere şefkatte kusur etmediklerini gösteren müstesna bir gündür.
Ramazan bayramında olduğu gibi, bu bayramda da; karşılaştığımız kimselere güler yüz göstermek, Fakirlere yardımda bulunarak, onları sevindirmek, ana-babamızı, büyüklerimizi ve dostlarımızı ziyaret etmek, din kardeşlerimizin bayramını tebrik etmek, ölülerimiz için sadaka vermek, kabirlerini ziyaret ederek, Kur’an okutmak ve dua etmek, dargınlıkları bırakarak, dargınları barıştırmak, hediyeleşmek, özellikle çocuklara hediyeler vererek sevindirmek, bütün insanlarla iyi geçinmek, manevi değerlerimizi, örf ve adetlerimizi korumak gibi yapmamız gereken başlıca görevlerimiz vardır.
Bu duygu ve düşüncelerle Romanya’da yaşayan bütün vatandaşlarımızın ve Müslüman soydaşlarımızın Kurban Bayramını en iyi dileklerimle kutlar, bayramın ülkemiz ve İslam âleminin sükun ve huzuruna, tüm insanlığın barış ve esenliğine vesile olmasını Cenab-ı Hak’tan niyaz ederim.

Mustafa ÇALIŞKAN
T. C. Köstence Başkonsolosluğu, Din Hizmetleri Ataşesi

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

O’nun hiçbir gazetede yayınmlanmayan yazıları

DİN

Nedir, Ne Değildir?

Din vardır ve lazımdır. Din Lüzümlü bir müessesedir. Dinsiz milletlerin devamına imkan yoktur. Yalnız şurası var ki din, Allah ile kul arasındaki bağlılıktır.
Tanrı birdir, büyüktür; dinsel usullerin oluşumlarına bakarak diyebiliriz ki: Insanlar iki sınıfta, iki devirde düşünülebilir. Ilk devir, insanlığım çocukluk ve gençlik devridir. İkinci devir, insanlığın erginlik ve olgunluk devridir.
Insanlık birinci devirde tıpkı bir çocuk gibi, tıpkı bir genç gibi yakından ve maddi vasıtlarla kendisiyle ilgilenmeyi gerektirir. Allah, kullarının gerekli olan olgunlaşma noktasında ulaşmasına kadar onlarla içlerinden bazıları aracılığı ile ilgenmeyi tanrılık gereğinden saymıştır. Onlara Hazreti Adem Aleyhisselamdan itibaren kayıtlara geçmiş veya geçmemiş sayısız denecek kadar çok nebiler (kendilerine kutsal kitap gönderilmemiş peygamberler), peygamberler ve elçiler göndermiştir.
Fakat peygamberimiz vasıtasıyla en son dini ve medeni gerçekleri verdikten sonra, artık insanlıkla aracı ile temasta bulunmaya lüzüm görmemiştir.
Insanlığın anlayış, aydınlarına ve olgunlaşma derecesi sayesinde her kulun doğrudan doğruya, tanrısal ilhamlarla temas edebilme kabiliyetine eriştiğini kabul buyurmuştur ve bu sebepledir ki, Cenabı peygamber, peygamberlerin sonucusu olmuştur ve kitabı, en mükemmel kitaptır. Allah kavramı insan beyninin çok güç kavrayabileceği fizik ötesi bir meseledir.
Allah’ın emri çok çalışmaktadır…
Çalışmak demek, boşuna yorulmak, terlemek değildir. Zamanın gereklerine göre ilim ve fen, her türlü medeni buluşmalardan azami derecede yararlanmak zorunludur.
Allah dünya üzerinde yarattığı bu kadar nimetleri, bu kadar güzellikleri insanlar yararlansın, varlık ve bolluk içinde olsun diye yaratmıştır ve azami derecede faydalanabilmek için de, bugün evrendenesirgediği zekayı, aklı insanlara vermiştir.
Allah birdir. Şanı büyüktür…
Peygamberimiz Efendimiz hazretleri, Allah tarafından insanlara dini gerçekleri duyurmaya memur ve elçi seçilmiştir. Bunun temel esası hepinizce bilinmektedir ki, yüce Kur’andaki anlamı açık olan ayetlerdir. İnsanlara feyz ruhu vermiş olan dinimiz, son dindir. En mükemmel dindir. Çünkü dinimiz akla, mantığa ve gerçeğe tamamen uyuyor ve uygun düşüyor. Eğer akla, mantığa ve gerçeğe uymamış olsaydı, bununla diğer ilahi tabiat kanunları arasında çelişki olması gerekirdi. Çünkü, tüm evren kanunlarını (maddi ve manevi alem kanunlarını) yapan tanrıdır.
O (Hz. Muhammed), Allah’ın birinci ve en büyük kuludur. Onun izinde bugün milyonlarca insan yürüyor. Benim, senin adın silinr, fakat sonuca kadar o,ölümsüzdür.
Ezan ve Kur’an-ı Türklerden başka hiçbir müslüman milleti bu kadar güzel okuyamaz. Bunlara muhteşem müzik ahengi veren Türk sanatkarlarıdır.
Bizim dinimiz akla en uygun ve en tabii bir dindir. Ve ancak bundan dolayıdır ki son din olmuştur. Bir dinin tabii olması için akla, fenne, ilime ve mantığa uygun olması lazımdır. Bizim dinimiz bunlara tamamen uygundur. Müslümanların toplumsal hayatında, hiç kimsenin özel bir sınıf olarak varlığını korumaya hakkı yoktur. Kendilerinde böyle bir hak görenler dini hükümlere uygun hareket etmi olmazlar. Bizde ruhbanlık (özel bir din adamlar sınıfı) yoktur, hepimiz eşitiz ve dinimizin hükümlerini eşti olarak öğrenmeye mecburuz. Her kişi dinini, din işlerini, imanını öğrenmek için bir yere muhtaçtır. Orası da okuldur.
Bizim dinimiz için herkesin elinde bir değer ölçüsü vardır. Bu değer ölçüsü ile herhangi birşeyin bir dine uygun olup olmadığını kolayca takdir edebilirsiniz. Hangi şey ki akla, mantığa, toplum çıkarına uygundur, biliniz ki o dinimize de uygundur.
Bir şey akıl ve mantığa, milletin çıkarına, islamın çıkarına uygunsa kimseye sormayın. O şey dindir. Eğer bizim dinimiz akıl ve mantıkla uyuşanbir din olmasaydı, en mükemmel din olmazdı, en son din d olmazdı. Bizim dinimiz, milletimize hakir (kötü), miskin (zavalı) ve zelili (aşağı) olmayı tavsiye etmez. Aksine Allah da Peygamber de insanların ve milletlerin yücelik ve şerefini muhafaza etmelerini emrediyor.
Büyük dinimiz çalışmayanın insanlıkla ilgisi olmadığını bildiriyor. Bizim kimseler çağdaş olmayı inançsız saıyorlar. Asıl inançsızlık onların bu inanışıdır. Bu yanlış yorumu yapanların amacı, islamların inançsızlara esir olmasını istemek değil de nedir? Her sarıklıyı hoca sanmayın, hoca olmak sarıklı değil, akılladır.
Türk milleti daha dindar olmalıdır, yani bütün sadeliği ile dindar olmalıdır demek istiyorum. Dinime, bizzat gerçeğe nasıl inanıyorsam, ona da öyle inanıyorum. bilince ters, ilerlemeye engel hiçbir şey kapsamıyorum. Halbuki Türkiye’ye bağımsızlığını veren bu Asya milletinin içinde daha karışık, suni, boş inançlardan ibaret bir din daha vardır. Fakat bu cahiller, bu güçsüzler (zavalılar) sırası gelince, aydınlanacaklardır.
Onlar aydınlığa yaklaşmazlarsa, kendilerini yok ve mahküm etmişler demektir. Onları kurtaracağız.
Milletimiz din ve dil gibi kuvetli iki fazilete sahiptir. Bu faziletleri hiçbir kuvvet, milletimizin kalp ve vicdanından çekip alamamıştır ve alamaz.
Milletimiz, memleketimizin ilim, irfan yuvaları (okulları) bir olmalıdır. Bütün memleket evladı kadın ve erkek aynı şekilde oradan çıkmalıdır. Fakat nasıl ki her hususta yüksek meslek ve ihtisas sahipleri yetiştirmek gerekli ise, dinimizin gerçek felsefesini inceleyecek, araştıracak bilimsel ve teknik olarak telkin kudretine sahip olacak seçkin ve gerçek din ilim adamlarını da yetiştirecek yüksek öğrenim kurumlarına sahip olmalıyız.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Dünyanın en küçük Kuran’ı

Dünyanın en küçük Kuran’ı, Memmingen’de bir Türk ailede ortaya çıktı. 2 santim eninde, 2,7 santim yüksekliğinde, 9 milimetre kalınlığında olan Kuran, sadece 4 gram ağırlığında. Metal kabının ağırlığı 10 gram olan kuran’ı kendisine dedesinin hediye ettiğini belirten Aynur Yılmaz, “Iki aylıkken Almanya’ya gelmişim. Ben öksüz ve yetim büyüdüğüm için geceleri korku-yordum. Dedem de, geceleri korkmayayım diye bu küçük Kuran’ı göndermiş. Şimdi ben çocuklarım korktuğunda ya da geceleri yatarken inancım gereği yastıklarının altına koyuyorum“ dedi. Memmingen’de bir bilgisayar firmasında kaynakçı olarak çalışan Aynur Yılmaz, elindeki dünyanın en küçük Kuran’ının çok değerli olduğunu 20 yıl sonra anladığını söyledi. Kuran’ı inceleyen İahin Çetin adlı hoca da, bunun dünyanın en küçük Kuran’ı olduğunu, son sayfaya zamanının en ünlü 11 din adamının mühürlerini basarak, tescil ettiklerini ifade ederek, minik Kuran’ın hassas büyüteçle dahi çok zor okunabildiğini söyledi.

CEL MAI MIC CORAN DIN LUME

Cel mai mic Coran din lume a fost descoperit la o familie de turci din Memmingen, Germania. Coranul are o lăţime de 2 cm, o lungime de 2,7 cm şi o grosime de 9 mm. Paginile Coranului cântăresc 4 grame iar coperta din metal cântăreşte 10 grame.
Aynur Yilmaz, proprietarul acestei inegalabile bijuterii, afirmă cu mândrie: „când aveam două luni am fost adus în Germania. Rămas orfan de mic copil, nopţile eram speriat şi nu puteam dormi deloc. Bunicul aflând despre acest coşmar al meu, pentru a mă linişti mi-a trimis acest Coran. Acum, pun Coranul sub perna copiilor pentru a le feri somnul de duhuri rele.“
Aynur Yîlmaz lucrează la o firmă din oraşul amintit mai sus, ca sudor. Printre altele spune valoarea acestei bijuterii a aflat-o după 20 de ani când hoca Şahin Cetin a studiat Coranul şi a găsit pe lângă valoarea islamică şi o valoare istorică, deoarece pe carte sunt parafele a 11 personalităţi ale vremii respective.

Mustafa Bozturgut Memmingen / Hüriyet – 1999

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Marile oraşe din Turcia

Cele mai importante oraşe ale Turciei sunt Istanbul, Ankara şi Izmir ca urmare a trecutului lor istoric dar şi datorită arhitecturii lor.
Fondarea Republicii Turcia după primul război mondial, a făcut ca aceste oraşe să devină centre ale vieţii sociale şi de afaceri. Industria şi afacerile au înflorit în centrele comerciale deja existente în Istanbul şi Izmir în timp ce aparatul guvernamental şi-a construit o capitală nouă la Ankara. În aceste oraşe se află cele mai respectate universităţi, conservatoare, teatre şi săli de concerte din ţară. Comunităţile creştine şi de evrei şi, de asemenea, imigranţii din diferite părţi ale Imperiului Otoman se adaugă diversităţii oraşelor, contribuind la întregirea mozaicului uman atât de caracteristic Anatoliei.
Artişti, actori, poeţi şi jurnalişti pot fi întâlniţi în restaurante şi taverne. Tinerii turci din zilele noastre pun la cale viitorul ţării în cafenele sau săli de lectură. Intelectualii anilor 60 se lamentează, la o ceaşcă de ceai aromat, asupra a ceea ce s-ar fi întâmplat dacă nu erau ei. Tinerii orăşeni consumă fructele modernismului în mall-uri sclipitoare şi discoteci. Orăşenii turci, fie ei bărbaţi sau femei, sunt la fel ca cei de pretutindeni din lume. Şi ei au călătorit mult, vorbesc cel puţin două limbi, posedă un nivel ridicat de toleranţă şi, în acelaşi timp, îşi pot face auzite opiniile în probleme importante. Trebuie să ştiţi, totuşi, că, în profunzimea lor, ei împărtăşesc valori comune tuturor turcilor cum ar fi credinţa în integritatea familiei, loialitatea faţă de patrie şi comunitate, onestitate în legăturile cu alţi oameni, ospitalitate, compasiune şi respect pentru tradiţie.
Marele oraş oferă vizitatorilor o abundenţă de muzee, locuri istorice şi cluburi de noapte, taverne şi bazaruri pline cu obiecte din argint sau aramă, covoare şi bijuterii din aur. Istanbul ocupă un loc aparte şi de aceea necesita o prezentare aparte.
Marile oraşe oferă, de asemenea, şansa să degustăm din bucătăria turcească în restaurante de calitate. Mâncarea constituie un eveniment special în peisajul turcesc. Cina într-un restaurant bun poate să dureze patru sau cinci ore, în compania prietenilor şi a familiei, în timp ce sorbim câte puţin din băutură şi savurăm procesiunea nesfârşită de mâncăruri calde şi reci. Şi, în tot acest timp, ne prindem în hora discuţiilor care încep cu glume şi trec adesea la recitarea de poezii mistice sau ajung la evocarea trecutului. Bucătăria turcească este pe picior de egalitate cu cea franceză sau chineză în ceea ce priveşte varietatea, calitatea nutritivă şi rafinamentul.
Majoritatea vizitatorilor vor să vadă partea veche a oraşului. În conformitate cu tradiţia, fiecare alee sau curte a bazarului specializat într-o meserie sau comerţ corespunde vechilor bresle. De la Belgrad până la Damasc, oraşele Imperiului Otoman erau organizate în comunităţi formate pe linie religioasă.Acestea erau integrate restului oraşului şi societăţilor mai mari prin reţele de servicii locale controlate, cum ar fi protecţia împotriva incendiilor, securitatea şi şcolile. Vechiul centru al oraşului, cu locurile pentru rugăciune, administraţie, comerţ şi distracţie, era acolo unde se adunau cetăţenii. Aici ei se bucurau de beneficiile siguranţei oferite de stat, menţinându-şi în acelaşi timp cultura şi stilul de viaţă. Bisericile, sinagogile şi moscheile împreună cu medrese-urile şi şcolie misionare încă mai pot fi întâlnite una lângă cealaltă în vechiul centru al oraşului.
Centrul oraşului nou se învârte în jurul unor clădiri cu arhitectură modernă,hotele de lux, centre comerciale la modă. Modernizarea a adus în oraşe viaţa în apartamente, înlocuind vechile clădiri cu unu-trei etaje care dădeau spre străzi prăfuite şi curţi umbroase. Vecinii şi cartierul ocupă un loc important în viaţa Turciei. Apariţia apartamentelor unde locuiesc zeci de familii care împart acelaşi habitat, i-au pus pe locuitori în faţa unei noi provocări. Asfel ei au mutat controlul mediului învecinat asupra apartamentului cu aspectele sale practice cum ar fi încălzirea şi întreţinerea. În ultimile trei decenii s-a dezvoltat în Turcia un sistem legat de structura administrativă, legi şi reglementări. Viaţa de apartament, care a fost subiectul a numeroase schiţe şi seriale de televiziune pline de umor, este centrul universului interacţiunii dintre vecini. Vechiul proverb turcesc “Nu-ţi cumpăra o casă, cumpără-ţi un vecin” este mai adevărat acum decât oricând. Aproape toate cartierele au pieţe săptămânale, pe lângă micile băcănii, standuri cu fructe şi legume, măcelării, brutării şi florării. Dacă se întâmplă să vedeţi o astfel de piaţă, opriţi-vă şi gustaţi din fructele şi legumele etalate. Acesta ar trebui să fie gustul, înainte de apariţia ingineriei genetice.
Aşezările de la periferia marilor oraşe sunt prima oprire pentru noii imigranţi de la ţară. Migraţia de la ţară la oraş a început să constituie un mod de viaţă începând din 1960. Aceste aşezări la care se face de multe ori referire ca “gecekondus” (adică aşezat peste noapte) adăpostesc familii numeroase, care muncesc din greu. Cu toate că acestor comunităţi le lipsesc anumite servicii, majoritatea au electricitate şi aproape toate acoperişurile sunt împodobite cu antene TV.
În ciuda mărimii lor, oraşele turceşi prezintă siguranţă. Cu o rată destul de scăzută a criminalităţii, acestea conferă siguranţă şi după căderea întunericului, multe cartiere sunt animate până târziu în noapte.

Bediha Cocoi

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Căsătoria

Căsătoria este o asociere care există din cele mai vechi timpuri ale istoriei şi are o mare importanţă pentru viaţa umană. Căsătoria ca termen înseamnă unirea pe termen lung a unui bărbat şi a unei femei ca soţ şi soţie, în diferite situaţii ale vieţii. Faptul că familia constituie fundamentul structurii sociale a adăugat evenimentului căsătoriei elementul universalităţii. Evenimentul căsătoriei care are loc oriunde în lume, în conformitate cu anumite reguli şi tipare, fiecare etapă scoţând în evidenţă tipul de cultură căreia îi aparţine, etalează o paletă largă, în special în termenii celebrării, de obiceiuri şi tradiţii.
Sunt necesare un număr de pregătiri şi etape care trebuie să se desfaşoare într-o anumită ordine pentru ca să aibă loc căsătoria. Etapele încorporează, de asemenea, practici religioase şi superstiţii. În fiecare stadiu implementarea unor practici, obiceiuri, uzanţe, tradiţii acceptate, a devenit obligatorie, transformându-se aproape în reguli şi principii după care se conduce căsătoria. Fiecare societate în parte, în acord cu regulile şi tiparele culturii lor le aplică în diferitele etape ale realizării căsătoriei. Fazele căsătoriei, completate cu obiceiuri distincte şi foarte bogate, adaptate la fiecare regiune, provincie şi chiar sat din Turcia, vor fi prezentate în rândurile următoare.

Tipuri de căsătorii

Înainte, în Turcia, era obişnuită căsătoria între rude. În zilele noastre acest tip de căsătorie nu se mai practică aşa de mult datorită impactului urbanizării dar şi a consecinţelor asupra sănătăţii copiilor, de multe ori foarte grave,.
Un alt tip de căsătorie are loc în cazul decesului soţului. Atunci fratele celui decedat (cumnatul) se căsătoreşte cu văduva acestuia (cumnata) – levirat. Scopul este acela de a face ca averea să rămână în familie, după moartea fratelui. Se are, de asemenea, în vedere situaţia copiilor. O situaţie similară se poate întampla dacă moare soţia, sora acesteia luându-i locul – sororat.
“Taygeldi” este căsătoria în care o văduvă se poate căsători cu un văduv. În această situaţie fiii sau fiicele se pot căsători între ei.
Căsătoria prin răpirea fetei a ocupat un loc important. Era posibil ca fata şi băiatul să fugă de comun acord, pe lângă răpirea tinerei prin utilizarea forţei. În unele regiuni exista un tip de răpire şi căsătorie numit “oturakalma”, adică, fata merge la casa baiatului pe care îl iubeşte şi se stabileşte acolo.
Un alt tip de căsătorie care se practica în trecut era “berik kertme”. Copiii, care erau încă în leagăn, erau logodiţi. În trecut, respingerea de către fată sau băiat, atunci când ajungeau la vârsta căsătoriei puneau familia în situaţii neplăcute care de multe ori produceau vărsare de sânge.
“Iç guveysi” are loc atunci când mirele se stabileşte în casa viitoarei. De obicei o asemenea căsătorie are loc în cazul imposibilităţii de a plăti banii pentru fată sau în absenţa unui fiu in familia miresei.
În cazul căsătoriei numita “berder” sau “degirtoku, degirik” (schimb) familia care are o fiică şi un fiu, da, şi în acelaşi timp ia o fată de la o familie care la rândul ei are un fiu şi o fiică. Asemenea căsătorii scutesc de obligaţia de a plăti bani familiei miresei (barlik).
Un alt tip de căsătorie este al unei fete căreia i-a trecut vârsta măritişului cu un văduv. Este de asemenea posibil ca un bărbat care a rămas necăsătorit, din diferite motive, să se căsătorească cu o văduvă.
Tradiţiile turceşti interzic căsătoria între fraţi vitregi şi surori vitrege. Copiii care au supt acelasi lapte chiar dacă nu au aceiaşi părinţi sunt consideraţi, conform religiei fraţi şi surori.
În unele regiuni s-a practicat poligamia- căsătoria cu mai multe femei. Soţia care nu putea să dea naştere unui copil, era invalidă sau bolnavă, era de multe ori cauza acestui tip de căsătorie. În acest caz era recunoscută căsătoria cu prima soţie, iar copiii născuţi de altă soţie erau înregistraţi ca fiind ai primei.

Material preluat de pe Internet
Traducere şi adaptare Bediha Cocoi

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Ştiaţi că….

…..giulgiul lui Iisus a stat 700 de ani în Turcia?

Se ştie că giulgiul lui Iisus aflat de 400 de ani la catedrala din Torino a fost prezentat vizitatorilor începând cu anul 2000, între 12 august-22 octombrie.
În timp ce unii încă mai comentează dacă silueta corpului imprimat pe giulgiu aparţine sau nu lui Iisus,vizitatorii au fost impresionaţi de felul cum timp de 2000 de ani, cu un pelerinaj prin 5 oraşe, acest giulgiu a fost ferit de intemperii şi adus în oraşul Torino.
Puţini cititori ştiu că acest giulgiu a fost păstrat în secolul al VI-lea în Turcia în oraşele Şanliurfa şi Istanbul.
Preşedintele Comitetului de prezentare al giulgiului, Monseniorul Giberti, în discursul său, amintea că “giulgiul a fost adus în anul 500 din Ierusalim la Urfa. Apoi, în anul 944, în perioada Imperiului Bizantin, a fost dus în capitala acesteia, Constantinopolul de atunci, Istanbulul de astăzi, unde a fost păstrat până în anul 1204.
Prof. Emanuela M. Paolicchi, în cercetările sale, precizează că giulgiul în perioada cât a stat la Istanbul, a fost găzduit de catedrala Sfânta Sofia.
Oamenii de ştiinţă din lumea creştină invită pe cercetătorii de specialitate din Turcia să contribuie la o mai mare claritate a acestei perioade de 700 de ani, cât giulgiul şi-a găsit adăpost în Turcia.
Giulgiul este ţesut din bumbac, are o lungime de 436 cm şi o lăţime de 110 cm. Prima naliză a urmei de sânge, lăsată pe giulgiu, a fost făcută în anul 1978 şi s-a descoperit că grupa sanguină este AB, iar mai nou, înfăţişarea chipului ar fi măslinie, cu ochi negri, răsturnând imaginea de până acum.

ziarul Sabah – Turcia, 14 august 2000

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Birinci sınıf için

Tekerleme harfler

Sevgili öğrenciler ve öğretmenler, gecen günler Balkanlar’daki Türkçe yayın çıkaran gazetecileri ile Ankara’da düzenlenmiş olduğu seminerinde baya bir bol miktarda çocuklar için çıkan gazeteler ve dergiler elime geçti. Her dergide ve gazetelerde Türk dilini geliştirmesi için çok büyük ilgi göstrediklerini gördüm. Yazarlar,şairler,Türkçe öğreten öğretmenler ve öğrencilerde yazıyorlar, resim, bulmaca ülkelerinde yayınlanmış olan gazetelerine ve dergilerine gönderiyorlar.
Bu sayıda Bulgaristan’da çıkan Filiz,tek çocuk gazetesini tanıtalım. 12 sayfalık, Sofya’da Filiz ‘97 Vakfı’nın Çocuk gazetesidir. Tüm sayfaları Türkiye Türkçesi ile yazılıdır.masallar, kısa fıkralar, öyküler, şiirler, reportajlar, tekerlemeler, boyama sayfası, sözlük, resim, fotoğraf, yarışmalar vs. yer alıyor. Halea Tür kültürün bazı ünlü kişileri tanıtılıyor.
Harfler için tekerleme yazmayı deneyen, Bulgaristan, Kırcali Gabrovo köyünden VIII sınıf öğrencisi, Rahmi Süleyman olmuştur. Onu örnek alıp, sizde sevgili okurlar deneyebilirsiniz ve hemen yazmaya başlayabilirsiniz. Hepinize başarılı çalışmalar dilerim.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Anadilimiz TÜRKÇE

ÖYKÜ YARIŞMASI

Galati – „Aşağa Tuna“ Araştırma, Geliştirme Kültür ve Eğitim merkezi (Galatı – R.D.T.B. şubesine ayit bölüm) tarafından Türk eğitim gören öğrencilere Öykü yarışmasına davet ediyor. Katılımcılar Romanya, Moldavya ve Ukrayna – Ödesa bölgesi olabilirler. Aşağada bir öykünün başlangıcı veriliyor. Siz onu tamamlayıp en geç 30 Mayıs’a kadar „Hakses“ – R.D.T.B., Galati şubesi, Str. Otelarilor Mikro 20, Blok K, apt. 134 göndermiş olmalısınız ve ya Centrul Cultural – Dunărea de Jos, str. Domnească nr. 56.

IŞTE TAMAMLAYACAĞINIZ ÖYKÜNÜN BAŞLANGICI „Yağmurlu ve soğuk bir gündü. Hafta sonu olduğundan, Osman okula gitmemişti. Evde de yapacak iş bulamıyordu. Canı çok sıkılmıştı. Birden ortalık parlak bir ışıkla aydınlandı ve bir kaç saniye sonra şiddetli bir gök gürültüsü ile evin camlşarı zangırdadı. Osman çok korkmuştu. Ama tülü aralayıp camdan dışarı bakmaktan da kendini alıkoyamadı. «Herhalde yıldırım çok yakına düştü» diye aklından geçiriyordu….“

BEKLETME

Sevda ol gönlüme gir, bir tül ol ruhumu sar
Başkasının gülistan benimki hep târumar.
Sevilmek senin hakkın sevmekse ikimizin
Rüyalarda sen varsın hayallerde gizlisin,
Bir incisin ummanda yerini bilmediğim
Nerdesin nesin sen ey gözümle görmediğim.
Ümitle baktığım şu dumanlı ufuklar
Kimi, neyi, ardında hangi güneşi şaklar.
Yeter artık bekletme ruzgâr ruzgâr ol da gel
Lime lime sevdalan, sevdalara dal da gel !

Adem Ünal

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Mielul jertfit

Suntem în toiul luptelor. Din cer cad căldări de foc iar din pământ ţâşneşte sânge. Totul se amestecă. Miros de sânge, carne, pulbere şi pământ.
Comandantul Sabri învăluie cu dragoste părintească soldaţii din batalionul 4. Ochii se opresc pentru o clipă pe creştetul soldatului Murat. Acesta era dat cu hene. Comandantul nedumerit îl luă deoparte pe Murat şi-l întrebă ce simbolizează acest semn. Murat lăsă capul în jos ruşinat şi nu ştiu să explice.
Intors în tabără, rugă un student de la medicină să-i scrie o scrisoare mamei.

„Dragă mamă,
Te rog când vei trimite pe ceilalţi fraţi ai mei în armată să nu-i mai dai cu kîna. Să nu suporte şi ei ruşinea mea. Astăzi, comandantul m-a întrebat de ce sunt dat cu kîna pe creştet şi nu am ştiut a răspunde şi tare mi-a fost ruşine.“

După un timp, sosi următorul răspuns:

„Dragul mamei,
Murat, lumina ochilor mei….
Transmite-i domnului comandat salutări, din partea mea şi spunei că noi aşa miruim berbecii care sunt jertfiţi. Tu eşti Ismail… Poate cu ajutorul celui de sus ai să cazi jertfă pe acolo. Şi aşa cum miruim berbecii pentru sacrificare aşa te-am miruit şi pe tine când te-am trimis la luptă..“
, dar Murat nu mai apucă să citească răspunsul. Devenise de mult mielul sacrificat.

Aşa erau soldaţii turci, acesta era secretul bărbăţiei lor, vitejiei lor neînfricate.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

SCRISOARE

lui Ion Creangă

Bădiţă Creangă, află despre mine
C-am fost la Humuleşti la tine-n sat
Şi uite-aşa, fără să vreau, îmi vine
Ca să te rog să stăm puţin la sfat.

Pe-acolo-aproape totu-i ca-n nainte,
Cum spui în Povestiri şi în poveşti,
Şi-oricine simte, un fior fierbinte,
De-ţi trece pragul casei părinteşti.

Şi astăzi mai atârnă de o şfară
La stâlpul hornului cinci motocei
Şi drept îţi spun, dar nu vreau rău să-ţi pară
Nu se mai joacă mâţele cu ei.

Cuptiorul e şi el acelaşi parcă,
Aşa precum a fost şi cum îl ştii
Şi-l simţi că duce dorul de-o mijoarcă,
Şi-i bucuros când are-n jur copii.

E-nfloare iasomia din grădină,
Nu ştiu ce-o fi cu Pupăza din tei,
Ceaslovul stă pe masă la hodină
Şi nu-i mai chinuie pe-nvăţăcei.

Ozana tot frumos e curgătoare
Şi semne de belşug sunt prin livezi
Şi te întreb, de nu-i cu supărare,
Ce ştii de soarta Caprei cu trei iezi?

In curte la mătuşa Mărioara
Pe crengi stau doldora, cireşe soi,
Dar coapte nu-s, c-aicea primăvara
A fost târzie, rece şi cu ploi.

Urmaşii Smărăndiţei şi-ai lui Trăsnea
La şcoală merg, se joacă, şuguiesc
Şi-atunci când despre tine vine vorba
Le râde soare-n ochi şi se mândresc.

In rest e pace, linişte şi bine,
Citim şi recitim, din Amintiri,
Atâta doar că ne e dor de tine
Cum dor la flori le este de zefiri.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

TEKERLEME HARFLER

A

A’dan başlar Alfabe,
kolay değil, öğren sen de,
Kraliçesidir o harflerin,
anla bunu artık sen de.

B

Bilmece bildirmece,
be’siz olur mu hece.
Başak burcuysan eğer
afiyet olsun bize.

C

Civciv artık ötecek,
komşu bize gelecek.
Cizim tatlı civcivi
komşu kedi yiyiyecek…

Ç

Çe’siz hayat olur mu,
çilek tatsız olur mu?
Haydi durma, tat sen de,
çe’nin tadına bak sen de…

D

Dede dede, baksana
bana dondurma alsana.
Kaymaklı olsun ha,
De’yi sakın unutma.

E

Eşek çıkmış dama
eşsiz kalmış hayatta
Yetti demiş, çekemem
Şimdi kıyarım canıma.

F

Finale ulaşmış Fe,
ama kalmış geride,
E’iyi geçmek isterken
düşüvermiş denize.

G

Güvercin uçuvermiş
bizim gelin kaçıvermiş.
Ara da dur boşuna,
Koca G küsüvermiş.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

română / türkçe: · română ·
türkçe
ediţia / autorul: · ediţia ·
autorul
alegeţi:
revista tipărită:
Martie 2001
legături: