Yalova. Numele acestui oraş mi-a devenit cunoscut ca urmare a tragediei care s-a abătut asupra sa anul trecut. Cutremurul din 17 august 1999. La început am avut un sentiment de nelinişte pentru că nu ştiam mai nimic despre condiţiile care ne aşteptau acolo. Dar, pentru că nu sunt o persoană fatalistă, mi-am spus că un lucru rău se poate întâmpla oriunde ai fi şi de aceea am hotărât că atât eu cât şi copiii trebuie să ne bucure onoarea ce ni s-a făcut de a fi invitaţi la festivalul de folclor de la Yalova.
Cuprinsă de febra pregătirilor am pierdut şirul orelor şi zilelor care ne despărţeau de momentul plecării.
13 iulie. Părinţi, bunici, copii se înghesuie în faţa sediului U.D.T.R. Încă se fac pregătiri. Unul a uitat nu ştiu ce, altul mai are de cumpărat ceva. În sfârşit ne suim în autocar, se face prezenţa şi pornim la drum. Deşi am călătorit noaptea plăcerea de a vedea localităţile adormite m-a ţinut trează. Mulţi copii mergeau pentru prima dată în Turcia şi de aceea emoţiile lor erau şi mai mari. Mereu întrebau pe cei mari cât mai avem. Frigul nopţii din vama turcă i-a trezit pe somnoroşi. Ajunşi pe autostrada aceasta parcă zbura sub roţile autocarului care se grăbea să ne ducă la destinaţie.
Ajungem în Istanbul, oraşul care ca şi Roma este aşezat pe coline. Din păcate nu putem să vedem mare lucru prin geamurile maşinii, totuşi fascinaţia este mare. Clădiri ultramoderne, cartiere noi răsar printre dărâmăturile care încă se pot vedea peste tot. Este clar că turcii sunt un popor de oameni harnici şi ambiţioşi. Ei vor să vindece cât mai repede rănile deschise de cutremurul devastator prin ştergerea cât mai repede de pe faţa pământului a urmelor dezastrului. Podul ce leagă Europa de Asia a trezit admiraţia tuturor. Urmează îmbarcarea pe ferryboat şi iată-ne în oraşul Yalova. Un telefon aduce pe unul din organizatori care ne conduce în campusul unde vom fi cazaţi. Cu toţii răsuflăm uşuraţi pentru că a luat sfârşit călătoria cea lungă şi obositoare. Urmează repartiţia pe camere şi despachetatul. Cineva propune să mergem în recunoaştere. Deşi foarte obosiţi, curiozitatea este cea care învinge şi hotărâm să mergem în oraş. Aflăm că există un autobuz care circulă din oră în oră.
Dărâmăturile, clădirile avariate şi molozul ne reamintesc încă o dată că ne aflăm în unul din oraşele Turciei cele mai afectate de tragedia care a răscolit ţara acum aproape un an. Plimbarea nu a durat foarte mult pentru că oboseala şi-a spus cuvântul.
15 iulie. O dimineaţă însorită şi caldă ne-a întâmpinat după somnul adânc şi odihnitor de peste noapte. Deşi cu o zi înainte văzusem că Marea Marmara era foarte aproape de dormitoarele noastre de abia acum, cu mintea limpede am văzut cât de aproape era de noi. Din pat săream direct în mare.
Am făcut cunoştinţă cu gazdele noastre care ne-au informat despre programul festivalului. Aflăm că pentru acea zi era programată o paradă a costumelor iar pentru seară un program de prezentare a grupurilor participante. Acestea erau din Tataristan, Kazakistan, Macedonia, Cipru, din Romania U.D.T.R. si U.D.T.T.M.R., Bulgaria, Cecenia, Crimeea, Georgia şi oraşul gazdă.
Ansamblul de marşuri militare Mehter a fost invitată să participe la această festivitate de deschidere. Costume de toate culorile invadează străzile oraşului. Vedeam pe feţele localnicilor bucuria de a ne avea musafiri. Ne-am adunat apoi la teatrul de vară unde urma să aibă loc gala de deschidere. Urme de emoţie se vedeau pe feţele copiilor noştri. Le era puţin teamă că lucrurile s-ar fi putut să nu meargă aşa cum doreau ei. Grupul nostru luase fiinţă de foarte puţin timp (nu mai mult de o lună). Dar, din fericire reprezentaţia a fost bună şi atât cei mici cât şi cei mari au cules aplauzele spectatorilor.
Zilele urmatoare ne-au dus în oraşe mai mari sau mai mici: Korfez, Izmit, Taşkopru, Termal, Ciftlikkoy. Toate echipele, inclusiv a noastră, au dat reprezentaţii în faţa unor oameni care au fost în permanenţă generoşi cu aplauzele, care ne-au făcut să simţim faptul că prezenţa noastră era dorită şi aşteptată de fiecare dată.
24 iulie. Pe măsură ce zilele treceau începea să apară dorul de casă. Deşi nimeni nu o spunea fiecare din noi vorbeam din ce în ce mai mult de cei dragi părinţi, copii, prieteni.
S-au făcut schimburi de adrese şi impresii între grupurile care au fost invitate.
Acest festival ne-a oferit posibilitatea de a vedea că turcii, indiferent de regiunea în care locuiesc fie ea Bulgaria, Macedonia, Cipru sau România au tradiţii, dansuri, vestimentaţie comune.
Gala de închidere a fost la fel de spectaculoasă ca şi cea de deschidere. Atât Prefectura cât şi Primaria oraşului Yalova au oferit plachete tuturor grupurilor participante.
25 iulie. Drumul de întoarcere. Toţi aşteptam cu nerabdare să ajungem la Istanbul unde ni s-a promis că vom putea să vizităm muzeele Dolmabahçe şi Topkapi. Dar aici ne aştepta o surpriză neplacută, din fericire una din puţinele de care am avut parte în toată această perioadă. Ni s-a explicat că aceste obiective turistice nu pot fi vizitate. Ne-am consolat cu ideea că poate la anul vom ajunge acolo.
Călătoria spre casă a durat parca mai puţin sau poate dorul de casă a făcut că timpul să treacă mai repede. Iată-ne din nou în faţa sediului U.D.T.R. unde aceiaşi părinţi, bunici şi prieteni ne fac cu mâna.
Bediha Cocoi
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
YAFEM Yalova Folklor Eğitim Merkezi 1988 yılında Türk folkloru’na ve Türk Halk Oyunları’na gönül vermiş, genç bir grup tarafından kuruldu.
Kısa bir süre içerisinde yapılan disiplinli çalışmalar ilk yüksek seviyede bir verime ulaştı. Artvin, Adıyaman, Akçaabat, Bolu, Ordu,Kuzey Kafkas, Kılıç- Kakan, Tekirdağ yöresi Türk Halk Oyunları uzman olan yöre eğitmenleri ile çalıştı. 1989-1990 yıllarında yaptığı organizasyonlar ile Yalova’da kültür- sanat alanlarda varlığını ispat etti.
Sayın Özer Koyuncu ve tüm yöneticilerin sayesinde 1990 yılında Romanya ve Yugoslavya’da uluslararası festivallerde Yalova ve Türkiye’yi temsil etti.
1998 yılında K.K.T.C’de uluslararası festivaline katıldı.
Bu yıl, 14-25 Temmuz 2000 yılında gerçekleştiren üçüncü Türk Boyları Kültür Şöleni’ne yetişti.
Türk ülkeleri derken, tam 11 ülkeden Türk boyları, kalbinde Türk simgesini taşıyan çocuk, genç, yaşlı bir araya geldiler.
10 gün içinde Türk dili konuşan insanlar ve akraba toplulukları tek oyun değil, ayni zamanda Türk dilini de geliştirme fırsatı buldular.
Barış Manço’nun ismini taşıyan anfi sahnesinden dünyaya bir mesaj iletti. Biz Türkler, barış, sevgi,hoşgörü içinde tüm milletlerle yaşamak isteriz.
RDTB.Galati şubesi her yıl bir fotoğraf sergisiyle katılmıştı. Bu yıl R.D.T.B.’nin genç ama ileri gören folklor takımı ile katıldı. Takımımız ilgi çekti. Gençlerimize ve çocuklarımıza başarılar dileriz.
Ayriyeten Yafem’in yöneticilerine saygılar.
G. A.
“Gülten Abdullah (gazeteci) eski bir eğitimci, ayni zamanda Romanya Demokrat Türk Birliği’nin, Galatı başkanı ve Kültür Komisyonun başkanı YAFEM’in düzenlediği 3. Türk Boyları Kültür Şöleni’ne, Romanya edebi ile iştirak eden Bayan Abdullah, Romanya’daki Türk eserlerini tanıtan ve ülkesindeki Türk Islam eserlerini içeren geniş kapsamlı ve fevkalade anlamlı bir sergi açtı.(19 Temmuz 2000 – Haberci gazetesinde çıkan makalesinden bir paragraf. Imzasını atan sayın Ibrahim Yürdagül, Genel Yayın Müdürü)
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Asupra acestor activităţi vom reveni în numerele următoare.
20 Temmuz KKTC’nin Barış ve Özgürlük Bayramı vesilesiyle Türkiye’den ve diğer ülkelerden delegeler bulundular.
KKTC’nin Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş yaptığı konuşmasında, Kıbrıs Türkü için 20 Temmuz ayrı bir önem taşıdığını altını çizerken, „1963’ten 1974’e kadar çektirdiklerini çektirmeyecek bir anlaşma yapmak için canla başla uğraştıklarını“ dile getirdi. Törenlerde, Türkiye ‘yi Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel ile Milli Savunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu ve Türk Silahlı Kuvvetlerini de Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ilhami Erdil temsil ettiler.
T.C.Başbakanı Bülent Ecevit,Kıbrıs sorununa ilişkin Türkiye’de de bazı görüşmeler yapılması nedeniyle adı geçen torenlere katılamadı.
Gönderilen mesajında sayın Bulent Ecevit Kıbrıs’a barın geldiğini ifade ederek, „Yıllardır sürdürülen zalimce ambargolara karşın, Kıbrıslı Türkler, sizin değerli önderliğinizde, kalkınma ve refah yolunda da büyük adımlar atabilmişlerdir. Her güçlükle Türkiye’yi yanlarında bulmuşlardır ve bulacaklardır“ dedi. T.C. Orgeneral Kıvrıkoğlu gönderdiği mesajında, birlik ve beraberlik içerisinde aşacağına inancını ortaya koyarak, şöyle devam etti:
„Şu hususu bir defa ifade etmeliyim ki, Kıbrıs’taki Türk varlığı Türkiye’nin daimi güvencesi altında sonsuza dek yaşayacaktır. Türkiye Cumhuriyeti devleti ve onun Silahlı Kuvvetleri bu hususta ne gerekiyorsa yapma kararlığına ve bu niyetini desteklecek imkan ve kabiliyete sahiptir“.
TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut gönderdiği mesajında şunları çizdi: „Bağımsızlığımızı 20 Temmuz perçiledi. 20 Temmuz öncesindeki gelişmelerde de Anavatan’ın büyük desteğini gördük.“ Türkiye, bağımsızlığından ödün vermeden yaşaması için daima Kıbrıs Türk halkının yanında olacaktır. Yapılacak görüşmelerde burada iki halkın olduğu bilinmeli, sorunlarını kimsenin müdahalesi olmadan iki halkın istekleri doğrultusunda çözüme kavuşturulması sağlanmalıdır. Oramiral Ilhami Erdil KKTC’de yaptıkları görüşmelerinde, sabır, adalet ve hukuk mücadelesi devam edeceğini söyledi.
Atina – Yıunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu’nun G-8 ülkeleri dışişleri bakanlarına birer mektup göndererek, Kıbrıs konusunu bildirdi.
Atina Haber Ajansı (A.N.A.) göre, Papandreu’nun mektubunda, G-8 ülkelerinin Japonya’nın Okinava kentinde yapılacak toplantısının sonuç bildirisinde Kıbrıs konusuna yer vermelerini istediğini duyurdu.
G-8 ülkeleri, ABD, Kanada, Rusya Federasyonu, Japonya, Fransa, Almanya, Ingiltere ve Italya’dan oluşuyor.
Hazırlayan: Sevgi Barış
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Scoicile ar putea fi privite ca un simbol al longevităţii deoarece ele au supravieţuit timp de milioane de ani ca fosile. În acelaşi timp, anumite tipuri de scoici, în special cele producătoare de perle, dar şi multe alte specii sunt surse de perle şi sidef, acel strat irizat ce se afla sub învelişul tare. Scoicile mari, din mările calde produc stratul cel mai gros de sidef.
Se pare că Orientul Mijlociu este locul unde s-a utilizat pentru prima dată sideful în artă decorativă. Cele mai cunoscute exemple de decoraţii cu sidef s-au descoperit în mormintele sumeriene. Utilizarea sidefului s-a răspândit în China, India şi Thailanda şi se crede că de aici a trecut la turcii din Asia Centrală care au dus arta mai departe în Anatolia.
Aceasta substanţă delicată a fost preferată pentru a fi folosită ca material decorativ pe lemn şi de aceea au supravieţuit foarte puţine exemplare. Dar ştim de la Marco Polo şi diplomaţii bizantini care au ajuns pe pământurile turcilor că aceştia erau pricepuţi în arta prelucrării sidefului şi în producerea de obiecte decorate cu sidef.
Exemplele cele mai timpurii din perioada otomană de folosire a sidefului sunt uşile de la moschea lui Beyazit II din Edirne. De-a lungul secolelor sideful a fost utilizat pentru a împodobi o varietate mare de obiecte, de la casete pentru Koran până la baldachinele pavilioanelor navelor regale, de la mânerele săbiilor ienicerilor la seturile de scris ale caligrafilor şi până la suporturile pentru turbane şi saboţii din lemn ai doamnelor din înalta societate. În scrierile despre funeraliile sultanului Mehmet Cuceritorul (1451-1481) ale lui Hocazade Saadeddin aflăm că „sicriul era făcut din sidef masiv”. Aceasta ar putea însemna că, probabil, era furniruit. În incinta palatului Topkapi, în secolul al XV-lea, s-a instalat un atelier pentru învăţarea acestei arte de către ucenici.
Pentru că prelucrarea sidefului este o artă care necesită măsuratori atente şi simt al dimensiunii cu scopul de a pune în evidenţă efectele cele mai speciale, un număr mare de arhitecţi educaţi la palatul otoman erau, de asemenea, maeştri în prelucrarea sidefului. Secolele al XVI-lea şi al XVII-lea au fost perioade de timp când obiectele personale dar şi mobilierul decorate cu sidef, constituiau culmi ale modei la Istanbul. El a continuat să fie utilizat în lucrări de arhitectură, exemplele excepţionale incluzând stratul de sidef de pe uşile mormântului lui Murad III, care se afla la Moscheea Hagia Sophia. Acestea au fost executate de Dalgic Ahmet Aga. Ramele ferestrelor şi uşile principale de la moscheea Sultanahmet au fost executate de arhitectul Mehmet Aga. Evliya Çelebi, scriitor şi călător din secolul al XVII-lea (în timpul domniei lui Murad IV), scria că în acea perioadă existau 500 meşteri care prelucrau sideful şi 100 de prăvălii în Istanbul. Tot el scria că patronul sfânt al acestor meşteri era Suayb-I Hindi.
În secolul al XIX-lea a început declinul meşteşugului prelucrării sidefului spre sfârşitul secolului existând doar două sclipiri ale artei: Sultan Abdulhamid II şi Sedefkar Vasif.
Abdulhamid II era priceput în confec-ţionarea de mobilă fină. Lui îi plăcea să lucreze în sidef la atelierul de la Palatul Yidiz şi a realizat câteva piese minunate. Sedefkar Vasif s-a născut la Beşiktaş în 1876 şi a studiat tâmplăria şi sculptura la Colegiul Naval pe care l-a absolvit cu gradul de locotenent la vârsta de 22 de ani. În 1912, când avea 36 de ani, el s-a retras din armată cu gradul de colonel şi a deschis un atelier în Beşiktaş. Ultimile piese remarcabile turceşti cu sidef sunt uşile pe care el le-a făcut pentru apartamentul Sfintei Perdele de la Palatul Topkapi. În 1936 pe lângă Academia de Arte Frumoase s-a deschis un atelier pentru prelucrarea sidefului. Sedefkar Vasif a fost desemnat instructor şi a deţinut acest post până la moartea sa în 1940. El şi-a schimbat numele în Vasif Sedef (sedef înseamnă sidef în limba turcă). Singurul lui succesor a fost Nerses Semercioglu, ultimul mare specialist în prelucrarea sidefului. Din 1952 până la moartea sa în 1982 a făcut din această artă un mijloc de existenţă. Astăzi mai există foarte puţini meşteri, autodidacţi, în arta prelucrării sidefului.
Pe lângă încrustare celelalte două tehnici utilizate în prelucrarea sidefului în Turcia sunt furniruirea şi macunlama (un proces prin care bucăţi de sidef sunt presate într-o pastă moale, dând astfel un efect special furnirului). Atunci când se iau în discutie stilul, motivele utilizate si aplicatiile, tehnica prelucrării sidefului se împarte în patru categorii diferite: tehnica din Istanbul, cea din Damasc, din Viena şi Ierusalim.
Primele două au caracter în întregime otoman, turcesc. Tehnica utilizată în Istanbul care implică furniruirea sau încrustarea, utilizează de asemenea, carapacea de broască ţestoasă, fildeş, coarne şi materiale similare în combinaţie cu sideful. Se aplică un strat subţire ca o foiţă, din aur, sub stratul din carapace de broască ţestoasă şi sidef împreună cu alte materiale aranjate într-un model geometric.
Tehnica din Damasc, care şi-a făcut apariţia în timpul epocii otomane, utiliza,de asemenea, încrustaţia. Se netezeşte şi se lustruieşte doar o parte a sidefului gros cunoscut în limba turcă ca tas sedef, care provine de la scoicile producătoare de perle. Partea interioară, neprelucrată era încrustată în lemn. O sârma groasă de un milimetru, făcută dintr-un aliaj de plumb şi cositor era bătută de jur împrejurul sidefului.
Piesele confecţionate la Viena utilizau sideful aranjat în mod neregulat în asociere cu încrustaţiile. Această tehnică care utilizează sidef cu irizaţii în verde sau roz (cunoscut sub numele de arusek) se aplică în special pe mese, trăsuri, dulapuri, argintare şi alte tipuri de mobilier.
Tehnica din Ierusalim consta în cioplirea sidefului în două modele dimensionale de mos-chei şi alte motive figurative sau desene cu motive florale sau animale. Meşterii nu utilizau încrustaţia în lemn pentru a împodobi mobilierul sau alte opere de artă.
Bediha Cocoi
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Asociaţia Femeilor Turce deşi este o asociaţie nou constituită are deja realizate o serie de acţiuni care ne bucură atât prin varietatea programelor lor cât şi prin implicarea şi a altor asociaţii sau organizaţii cu care îşi doreşte să realizeze şi programe comune.
De această dată, Asociaţia a organizat cu sprijinul a câţiva sponsori generoşi, prima ediţie a Târgului Meşteşugarilor Turci. Aici au fost expuse spre vânzare obiecte atizanale realizate de femeile de naţionalitate turcă din Dobrogea. În discursul său, preşedinta asociaţiei, dna Osman Melek a spus: „În cadrul expoziţiei de astăzi veţi avea ocazia să vedeţi expuse lucrări reprezentative ale artei meşteşugăreşti turce, ce îmbină tradiţionalul cu modernul şi utilul”. Alături de acestea lucrări arizanale au fost expuse şi produsele oferite de sponsorii acţiunii. Oamenii din Medgidia, generoşi şi iubitori de frumos au vizitat acest târg, admirând atât calitatea produselor expuse aici cât şi organizarea deosebită realizată de această asociaţie. Prin vânzarea materialelor expuse au fost ajutaţi 5 copii de naţionalitate turcă cu rezultate deosebite la învăţătură cărora li s-au oferit rechizite şcolare şi dulciuri. Alături de mulţumirile noastre ţinem să prezentăm în acest material şi numele firmelor care au sprijinit realizarea acestei acţiuni: S.C. REFI-SERV S.R.L., A.S. PLASTIK-ROM S.R.L., S.C. SULTAN-PRODEXIM, S.C. ESEN-SEL S.R.L., S.C. RSG TRADING CO S.R.L. şi dna OSMAN MERIEM.
Neriman Molali
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
La aproximativ 100 de ani după Strahlenberg, cel care cercetează neamurile turcice sub acelaşi nume de neamuri „tătare” este danezul Rasmus Kristian Rask. Acesta a reluat teoria lui Strahlenberg cu privire la afinităţile dintre limbile uralo-altaice şi alături de limba turcă a adăugat şi alte limbi din Groenlanda, Somalia, Asia şi Caucaz, iar familia de limbi astfel formată a numit-o limbi „scite”. Ca şi cum nu ar fi fost de ajuns, Rask a mai adăugat şi limbi din Europa: vechea spaniolă sau galica. Rask a argumentat teoria sa susţinând faptul că, deşi acestea se află în zone opuse geografic, ele se aseamănă totuşi prin structura limbii şi fondul lexical. Deşi a avut in vedere sistemul aglutinant specific acestor limbi, lingvistul german Max Müller a adăugat şi acesta limbile: tibetană, malaeziană, siyam etc.
Acestei familii de limbi mult mai largi, foarte variată din punct de vedere al caracterului, structurii şi al morfologiei, Max Müller i-a dat numelse de „limbi turanice”. Dealtfel, Müller a recunoscut faptul că argumentul aglutinării este insuficient în formarea acestei familii de limbi şi de aceea a preferat termenul de „grup de limbi”.
Includerea limbilor uralo-altaice în cadrul limbilor din nordul Asiei a fost obiectul unor puternice polemici la acea vreme. Numărul limbilor ce ar putea fi incluse in cadrul acestei familii a crescut. Lingvişti precum Klaproth sau Siebold au susţinut şi includerea aici a limbii japoneze. La această opinie s-a alăturat Shott (1857), De Rosny şi J. Hoffman (1857), ultimul dintre aceştia fiind şi un bun cunoscător al limbii japoneze. Argumentul principal al tuturor acesor lingvişti este acelaşi, caracterul aglutinat al acestor limbi.
Însă studiul cel mai aprofundat asu-pra afinităţilor dintre limbile uralo-altaice şi limba japoneză l-a realizat H.Winkler.1 Mai mult, acesta a susţinut includerea în această familie de limbi, pe lângă japoneză şi a sumerienei. Polemica asupra limbilor uralo-altaice a continuat. Opiniei lui Winkler, i s-au alăturat Böller2, Grünzel3 ţi Pröhle4. Această teorie, în timp nu a fost nici confirmată şi nici infirmată. Cunoscutul turcolog J. Ramstedt, în ultimele sale studii, insista asupra necesitaţii reluarii cercetărilor privind afinităţile dintre vechea japoneză şi vechea limba turcă.5
Însă, cel care a trasat o linie definitorie asupra şcolii limbilor uralo-altaice şi implicit asupra cercetărilor în domeniu este cunoscutul om de ştiinţă finlandez, Matthias Alexander Castren. Importanţa cercetărilor lui Castren se datorează în primul rând faptului că acesta a lucrat pe baza materialelor culese direct în timpul călătoriilor ştiinţifice pe care le-a facut în regiunile geografice respective. Deşi poate fi considerat adevăratul specialist in domeniul limbilor uralo-altaice, Castren a considerat că nu se poate face o descriere exactă asupra afinităţilor dintre aceste limbi aşa cum este posibil în cazul limbilor indo-europene. Castren, în clasificarea sa, grupul de limbi uralo-altaice l-a numit grup de limbi “altaice”, grup pe care l-a împărţit în alte cinci grupe. Acestea ar fi:
Castren însă s-a oprit aici, lăsând cercetarea afinitităţilor dintre aceste grupe viitorului. Cercetările sale s-au axat mai mult pe stabilirea afinităţilor dintre limbile samoedă, finică şi limbile turcice, acestea fiind şi la ora actuală studii de referinţă.
În ceea ce priveşte studiul său6 cu privire la limbile uralo-altaice, cercetate în ansamblu, studiu care este şi teza sa de doctorat, aici Castren încearcă să demonstreze asemănările dintre limbile uralo-altaice pe baza sufixelor pronominale ale fiecăreia dintre acestea. Însă, aşa cum suţine şi Börtlinkg, mai târziu, sufixele pronominale din oricare limbă provin dintr-o derivare a unui pronume care are la bază un cuvânt independent, iar asemănările prezentate de Castren nu sunt deloc surprinzătoare pentru familia limbilor uralo-altaice, opinie căreia i s-au alăturat şi alţi lingvişti ai acelei perioade7.
Castren, pe lângă studiile sale cu privire la limbile fino-ugrice (este considerat părintele finonologiei) a adus o contribuţie importantă şi la cercetarea limbilor turcice. În timpul călătoriilor sale ştiinţifice a adunat un bogat material cu privire la turcii din Siberia şi s-a preocupat îndeaproape de graiurile turcilor Kaybal şi Soyot8.
Neriman Molali
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Romanya Demokrat Türk Birliği olarak, III. Türk Dili Kampını, 1-10 Temmuz 2000 tarihleri arasında Romanya’nın kuzeyinde, Moldova bölgesi sınırları içinde bulunan Durau şehrinde gerçekleştirdik.
Kampa, İlk, orta öğretim ve üniversite seviyelerinde öğrenim gören öğrenciler katıldılar. Romanya’nın çeşitli şehirlerinden toplam 43 kişiydik.
Kampımızın hedeflerini:
“Çeşitli şehirlerde yaşayan soydaşlarımızın çocuklarına anadilimiz Türkçeyi öğretmek, ana dillerini kullanma becerilerini geliştirmek, Türkçe konuşma pratiklerini arttırmak, Türkçe’nin kullanımında kendine öz olan güveni tazelemek, farklı şehirlerde yaşayan çocuklarımızın birbiriyle tanışmalarını sağlamak ve aralarında dosluk, arkadaşlık ve kardeşlik bağları oluşturmak” şeklinde ifade edebiliriz.
Romanya Demokrat Türk Birliği olarak, Romanya’da yaşayan soydaşlarımızın çocuklarına Türkçe öğretmek amacıyla ilk defa yine biz 1-10 Ağustos 1998 tarihleri arasında Babadağ’da „I.Türk Dili Kampını “gerçekleştirdik. Öğrenci ve velilerce çok beğenilmesi ve büyük bir ihtiyacı karşıladığı için, ikincisini 5-15 Nisan 1999 tarihleri arasında Braşov iline bağlı Pârâul Rece (Soğuk Dere)’ de düzenledik.
Diğer Türk Dili Kamplarında olduğu gibi, bu kampımızın organizetörlüğü de Birliğimizin Eğitim Komisyonu Başkanı ve Genel Başkan Yardımcısı olan sayın Asan Murat bey yapmıştır.
İlk Türk Dili Kampının programında yalnız günlük konuşmaya yönelik, pratik Türkçe öğretimi varken, II. Türk Dili ve Kültürü Kampı” nın programını biraz daha genişlettik. Bu programının içerisine Türk Tarihi ve Türk Kültürü ile ilgili konular da ilave ettik.
Bu yıl düzenlediğimiz “ III. Türk Dili Kampın“nın programında Pratik Türkçe derslerini yanında, Türk kültürü ve folkloru ile ilgili konulara da yer verdik.
Kampta hergün öğlene kadar Türkçe dersleri yaptık. Türkçe derslerini “Ovidius” Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji okutmanı sayın Namık Kemal Yıldız bey Video kasetlerle işledi. Kasetlerde Güner ailesi ile tanıştık. Öğrenciler yoğun sınavlarının hemen arkasından katıldıkları halde, kampta hiç sıkılmadan büyük bir zevk ve ilgi ile dersleri izlediler. Öğrencilerimiz defter kitap kullanmadan videoda görerek ve işiterek Türkçeyi düzgün bir şekilde, doğru olarak öğrenme fırsatı buldular. Bildiğiniz gibi, videolu dil öğretiminde, öğrencinin hem gözüne hem de kulağına hitap edildiği için, öğrenme daha kalıcı oluyor.
Kampta Türkçe öğretiminden başka çalış-malarımız da oldu. Romanya Demokrat Türk Birliği olarak ilkokul öğrencilerimizden oluşturduğumuz “Fidanlar” ile orta öğretim ve üniversiteli gençlerimizden oluşturduğumuz “Delikanlılar” adlı Folklör Ekiplerimiz Türk Halk Dansları çalışmaları yaptılar.
“Fidanlar” ve “Delikanlılar” adlı Folklör Ekiplerimiz, Türkiye Cumhuriyeti Başkon-solosluğu’ndan temin ettiğimiz Türk Halk Oyunları kasetleri yardımı ile Halk Dansları çalışmaları yaptılar. Bu çalışmalarda koregraf Mirela Achitei, Abdula Gülten, Feizi Aisel öğretmenlik yaptılar. Çocuklarımızı kampın hemen arkasından katılacak olan Yalova Türk Dünyası Gençleri Festivali’ne hazırladılar.
Kampa katılan çocuklarımıza Türkçe öğretimi ve halk oyunları çalışmalarının dışında bölgenin Romen kültüre ait varlıkları gördüler. Ülkemiz Romanya’nın doğal, turistik ve tarihi zenginliklelerini tanıdılar. Çocuklarımız, Neamtului, Agapiei Manastırlarını, Ion Creangă ve de Al. Vlahuta’nın yaşadıkları evleri ziyaret ettiler ve ülkemizin güzelliğini çok beğendiler.
Kampın ilk günlerinde birbirlerini tanımayan çocuklarımızın arasında güzel arkadaşlıklar kurulduğunu gördük.
Birliğimizin başkanı sayın Ruhan Balcı ile Türk toplumu milletvekili sayın Osman Fedbi beyler kampımızı ziyaret ettiler.Yaptığımız eğitim çalışmalarımızı yakından takip ederek, eğitim ve kültüre büyük önem verdiklerini gösterdiler. İkisine de teşekkür ederiz.
Türkiye Cumhuriyeti Köstence Başkonsolosu sayın Hayati Soysal, düzenlemiş olduğumuz “III.Türk Dili Kampı“na, Türkçe öğretilmesi için, sayın Namık Kemal Yıldız beyi öğretim görevlisi olarak görevlendirmekle ve bizlere Türk Halk Oyunları kasetleri sağlamakla destek verdiler. Başta Başkonsolosumuz sayın Hayati Soysal’a ve Türkoloji okutmanı sayın Namık Kemak Yıldız’a bizlere verdikleri destekten dolayı teşekkür ederiz.
Ervin İbraim, Eğitim Komisyonu Sekreteri
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
NURI TANER
„Gelin, biraz şiir alın. Yalova’nın kültür coğrafyasında gezinelim. Iskele meydanında Paşa’yı karşılayalım. Kaplıcalara, şelaleye ve yaylalara çıkalım. Ibrahim Müteferrika’ya uğrayıp ilk aydınlanma meş’ alesini yakalım. Ardından Yalova kokusunun izine düşelim. Sonra Yalova Şiir Akşamları’na gidelim. Orada Şiir Köprüsünü kurup Türkiye’nin Şiir Kenti’ni olüşturalım. Sonra ne mi yapalım? „Merhaba Yalova!“ diyelim.
Bir öğlen üzeri, güneşin asvaltı yumuşattığı, denizin duru, dingin bir biçimde kıyıyla sarmaş dolaş olduğu bir anda feribottan ya da deniz otobüsünden inin. Masmavi havayı çekin ciğerlerinize. Biraz iyot, biraz yosun kokusu, kendinizi yakacak.
Birkaç adım yürürseniz kentin simgesi olan „Atatürk Heykeli“ sizi karşılayacak. Cumhuriyet Caddesi bir su gibi ayaklarınızın altından güneye doğru sizi çekecek.
Yürüyün.
Yürürken araç gürültülerinden, insan seslerinden kendinizi arındırıp kentin derinliklerinden gelen seslere kulak verin. Zamanın bir yerinde Cumhuriyet Meydanı’ndaki küçük, ahşap, iki katlı „Kaymakamlık“ binasından1920’leri, otuzları göre-ceksiniz. Kırık, dökük iskele meydanına birikmiş insanların, „Gazi Paşa Çok Yaşa!“ haykırışlarını duyacaksınız.
„Gazi Paşa“, insan denizinin arasında yürürken halkın yüzündeki sevincin, mutluluğun nasıl balkıdığını göreceksiniz. Sorduğunuzda, çok değil,işgal yıllarında gördükleri zulmü anlatacaklar. Sevinçlerini, coşkularını bu öndere borçlu olduklarını söyleyecekler. Bu önderin de insanların bu sıcaklığına bağlılığına karşın Yalova’yı doğduğu yer gibi ilan edecek „Yalova Benim Kentimdir“ diyecek.
Işte bu büyük önderin, yani Mustafa Kemal’in eli bu kente dokununca kent Marmara’da bir yıldız gibi parlayacak.
Güzelliğine güzelik, gelişmişliğine gelişmişlik katacak. Bir köyden hızla büyük kente doğru yürümeğe başlayacak.
Bunları düşünürken sizleri birden bire, binlerce efsanenin kaynaştığı Termal’in büyüsü çekip alacak. Kendinizi eski Roma’dan, eski Bizans’tan, eski Bitinya bölgesinden kalan güzelliklerde bulacaksınız. Sonra Termal’in büyülü, hayat veren bir kaynağının tütsüsü içinde yüzeceksiniz. Yeşilin binlerce tonunun dağ mavisinde yıkanıp, nasıl bir yaşam kaynağına dönüştüğünü göreceksiniz. En olmaz yaraların, sayrılık kalıplarını kırıp nasıl gençleştiğini, yeniden doğduğunu size bir dağ rüzgarı anlatacak. Isterseniz bırakın kendinizi rüzgarın kollarına, sizi bir tüy gibi tepelerden aşırıp. Sudüşen şelalesine getirsin. Yumun gözlerinizi. Suyun sesine verin kendinizi. Döne döne bulutlara doğru yükseldiğinizi göreceksiniz. Şelalenin şu sesine kulak kabartırsanız oradan tarihin bir uçan halı gibi ayaklarınızın altına serildiğini,sizi alıp Teşvikiye yaylalarına götürdüğünü duyumsayacaksınız.
Şu sesleri duyuyor musunuz?
Bu ses „Basmacı Ibrahim“ in sesi. Onu merak mı ediyorsunuz? Uzatın kulağınızı, sesli söylersem, duyar, ayıp olur. O Ibrahim Müteferrika’dır. Kağıdın dedesini burada üretmiştir.
Gelin, gelin de elimden tutun. Sizi, onun kurduğu kağıt değirmenine götüreyim.
Bakın, görüyor musunuz? Işte bu köy. Kayıtlarda adı Elmalu ya da Saruhanlu diye geçer… İimdilerde biz o köye Elmalık diyoruz. Işte, Ibrahim Efendi orada kağıdı üretti. Ilk Osmanlı kağıdı. Yani ilk Türk kağıdı. Daha doğrusu Frenk kağıdına karşı Al-i Osman ülkesinde ilk kezbir toprağın, bir yörenin adının verildiği bu kağıdı üretti. Bir kenarına da filigran olarak „Yalakabad“ diye yazdırdı.
Bu kağıdı merak ettiniz değil mi?
Söyleyeyim.
Şu anda ülkemizdeki bütün gazetelerin, dergilerin atası, dedesi burada, yani Yalova’da üretilen kağıttır.
Işte Türk aydınlanmasının meşalesi buradan, bu köyden Elmalu’dan yandı. Al-i Osman’ın üç kıtalık impara-torluğuna yayıldı.
Biliyor musunuz, yazı bize özgü kağıda yazılırken bizim kokumuzu, yanı Yalova’nın kokusunu el yazması kağıtlara, baskılı kitaplara taşıdı.
Bilmem, hiç el yazması bir kitabı kokladınız mı? Önce biraz Samanlı Dağlarının kokusu genzinizde dolaşacak. Sonra som bir deniz mavisinin sıcak bir Ağustos’a çağıldarken çıkardığı köpüklü bir sesin serin çiçek kokuları içinde erindiğini göreceksiniz. Buna, Termal’de, kükürt kokularında dövülmüş gül yapraklarını da katın, işte bu sıcak koku. Tıpkı yürekten güler gibi bir kokuyu duyduğunuz gibi. Yani iki genç sevgilinin birbirini görürken titredikleri o mavi bir sevgi kokusu gibi.
Işte Yalova kokusu bu.
Bunu duyumsamak isterseniz sizi el yazması kitapların bulunduğu Topkapı Sarayı’na götüreyim. Bakın, içeriye ayak basar basmaz niye oranın Yalova gibi koktuğunun nedeni işte budur.
Dahası var.
Gelin sizinle Gazeteciler Cemiyetine gidelim. Orada sizi koca bir Ibrahim Efendi karşılar. Kapıdan girer girmez önce o gülümser. Sıkılmazsanız bir de büyük ulusal gazetelerimizden herhangi birinden içeri girelim.
Bakın, şu odayı görüyor musunuz? O masada da bilgisayarın başında çalışan kişi bu gazetenin başyazarıdır. Odasının kapısını aralayıp, içeriyi koklayınız.
Size kimin kokusunu anımsattı?
Doğru bildiniz. Yine Ibrahim Müteferrika’nın kokusunu.
Yani Yalova’nın kokusunu. Şimdi kente geri dönelim.
Üzüldüğünüzü görüyorum.
Neden? Neden bir şeyler söylemiyorsunuz?
Anladım. Niye Ibrahim Müteferrika’dan bir belirti yok bu kentte diyeceksiniz.
Ben de üzülüyorum. Çünkü yok. O da bizim ayıbımız galiba.
Şimdi, bunları burada bırakalım.
Güneşle beraber Yalovaya’ya doğudan girin. Yani, Karamürsel’den uzanan o yorgun yol ile Yalova’ya „merhaba“ deyin. Ilk önce size Altınova ilçesi gülümseyecek. Adı gibi toprağı da altındır bu ilçenin.
Yürüyün Dil Burnu’na doğru. Eski Selçuk’tan bir kervansaray fışkıracak zamandan. Taş döşenmiş yolları, yüksek duvarlı avlularıyla. At kişnemeleri, yolcuların yüksek sesle konuşmaları ve yanaşan koca geminin tayfalarının yelken indirişlerine tanık olacaksınız. Sonra bir yol uzanacak önünüze. Ağzıdan ve sırtından köpükler damlayan ard birkaç arabanın gürültüsünü işiteceksiniz. Zamanı burada durdurup o düş arabalardan birine binin.Anın gürültüsünü işeteceksiniz. Dünya kadar güzel, düşler kadar sonsuz bir gülümseme ile karşılacaksınız. Sakın şaşırmayın. Bu saraydan soylu bir güzel ya da dağ rüzgarlarının yüreğinde boy veren sevgi tanrıçası olduğunu göreceksiniz. Tüllerin, ipeklilerin arasından binlerce yıldan bu yana bir sevgi taşıdığını göreceksiniz. Uğruna destanlar, şiirler, müzikiler yaratılan sevgi işte bu. Her toprakta bir ad olarak devleşip gelen, geleceğe giderken insanları kendi doğrultusunda sürükleyen duygu…
Iyi bakın bu duyguya. Hemen yanınızda bedenleşecek ve adını alacak.
Işte bu şiir güzelidir.
Bu güzelin kimi zaman gece yarısı, kimi zaman her dakika arasında geldiğini duyacaksınız. Bu geliş sessiz bir geliştir. Gelen iyi ustadır. Şiir hamurunu yoğurur, şiirlerin açılmasını, pişmesini sağlar. Taçlar, saraylar yıkılır,egemenlikler son bulur, güçler yok olur ama o yaşar, zaman geçtikçe de güzelleşir… Güzelliği göklere, bulutlara yansır. Kimi zaman mavi göğün sonsuz sevgisinde yıkanır düşer Yalova toprağına. Siz bunu görürsünüz. Bir Temmuz ayında kendinizi Yalova’da bulursunuz. Dalgalı saçlarıyla denizin o gülümseyen yüzündeki dudağında bir gonca gibi açar. Bunu ancak siz görürsünüz. Gelin, sonsuz renkleriyle „Yalova Şiir Akşamları“ nı görün, binlerce ışığın güzelliğinden süzüldüğünü, o parkta gözlersiniz. Temmuzun bu yirmi ikinci gününde denizin, gökyüzünün ışıklarla neden bu kadar mutlu olduklarına tanık olacaksınız. Çünkü her biri bir sevgi dünyasından fışkırıp gökkuşağı gibi yaşamın güzelliklerini renklere, çiçeklere, duygulara işleyen on beş yıldız, havai fişek gibi boş verir deniz kenti, orman kenti Yalova’ya.
Bakın, bakın gökyüzüne, mavi kent Yalova’dan evrenin sonsuz derinliklerine muştu muştu güzelliklerin nasıl gönderildiğini yaşayacaksınız. Dikkatlice bakın „Yalova Şiir Akşamları“ eskiden adını „akasya“ dan alan bu güzel insanlarla sevgi gülleri, karanfilleri sunduğuna tanık olacaksınız.
Gördünüz değil mi? „Yalova Şiir Akşamları“ Temmuz serinliğinde güzel bir Marmara tütsüsünün yakıldığı, bunun yürekten yüreğe uçuşarak yandığı bir akşama sıçradığına bakın, kaçırmayın.
Ama bir düşümüz var. Biliyor musunuz onu yıllardır hep kendimize saklıyorduk. Yüreğimizin bir mavi yerinde. Durun da bu akşam onu da çıkaralım da dinleyin… Şiirlerin hep bir köprüden okunmasını diliyoruz. Tıpkı bir şelalenin sularının döküldüğü gibi dizeler üstümüze dökülmeli. Şair, köprünün en üstünden şiirini okurken güneş gibi yürekleri ısıtmalı istiyorduk.
Peki bu köprü nerede? Böyle bir „Şairler Köprüsü“ nerede? Bunu her şair görür, yapılmamışsa bile. Yalova’nın kent postanesinin yanındaki derenin denizle buluştuğu yerin üzerine kurulmalı. Bu şiir kentinin, şiir köprüsü olmalı. Kentin simgesi olmalı.
Düş bu. Şair düşü işte…Düş ki, hiçbir şeye sınır tanımayan, olduğu yere sığmayan umut bulutu.
Yalova,
Türkiye’nin şiir kenti…
Duyuyor musunuz? Zorlayın belleklerinizi. Portakal kenti, turizm kenti… Hani nerede şiir kenti? O da Yalova olmalı.
Her yıl Temmuz’da, Türkiye’nin her yerinden coşkuyla şairlerin koştukları bir kent düşünün… Şimdiden umut edin.
Düşünün. Şairler için bir çadır kenti kurulmuş. Genç şairler, orta yaşlı şairler… Akşam olmaya görsün… Deniz sesinin karıştığı şair sesi… Yakılan ateşlerin yalazlanıp göğe yükselen alevlerinin şair yüreklerine dönüştüğü ve şairlerin coşkuyula şakıdığı akşamlar…
Yıkılan kente yeniden bir kültür temeli atıldığı Yalova… Büyük önder Atatürk, cumhuriyetin ve demokrasinin önemli kararlarının burada temelini atmıştı. Şimdi onun kentinin bir temeli de şiir temeli olsun. Gelin, ikinci „Yalova Şiir Akşamları“ nın bu duyguyla başlamasını hep birlikte dileyelim…”
(YALOVA, ŞİİR AKŞAMLARI – yayına hazırlayan Abdula Ergül)
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Romen ülkelerinin yüzyıllar boyunca Peçenekler, Kumanlar, Oğuzlar, Tatarlar ve bilhassa Osmanlılar gibi Türk kavimleri ve devletleriyle çok sıkı münasebetle bulunmaları neticesinde, Romenler bu Türk halklarının yalnız tarihleri ile değil, aynı zamanda dilleri ile de ilgilenmişlerdir. Osmanlı Türklerinden önce XIV asrın başında kadar eski Türk kavimlerinden bilhassa Peçenekler, Kumanlar ve Oğuzlar tesiri yer ve insan isimlerinde toponomistika şimdiye kadar süregelmiştir. Bazı isimlerse bozulmuş ya da tercüme yoluyla değerlendirilmiştir.
Osmanlı Türklerin tesiri Romen tarihi ve edebi kaynaklarında daha zengin ve derin izler bırakmışlardır. Mesela Boğdan ve Eflak’ta XV -XVIyy. İslav-Romen Vekanamelerinde, bazı Türkçe kelimelere rast gelinir. Daha sonra XVII, XVIII,XIX asrın başlarında özellikle Grigore Ureche, Miron Costin, İon Neculce gibi bazı şahsiyetlerin eserlerinde bol bol Türkçe kelimeler görülür. Bu tarihçilerin eserleri basılırken bazen eserlerine birer Türkçe sözlük ekleme ihtiyacı duyulmuştur. XVI asrın ortalarından itibaren Romen beylerinin maiyetlerinde bir de Romen-Türkçe tercüman da bulunuyordu. Fakat dili iyice benimseyip öğrenebilmek ancak İstanbul’a gitmekle mümkün oluyordu. Mesela Dimitrie Cantemir “Osmanlı İmparatorluğununTarihi” eserinde diyor ki: “Bütün Türkçe bilgimi ancak Türk alemi Sandi Efendi’ye borçluyum”.
Yukarıda adı geçen “Osmanlı İmparatorluğu Tarihi’nde” bilhassa Osmanlı develet müesselerine ve Türk halkın adet ve ananelerine dair bol bol Türkçe sözler, tabirler ve notlar mevcuttur. Türk dili ve Osmanlı müesseleri hakkında Dimitrie Cantemir’in verdiği malumat başta J.V. Hammer, Y. Zinkeisen ve N. İorga olmak üzere Osmanlı İmparatorluğu tarihi yazarlarının eserlerinde bulunmayan bilgilerdir. Dimitrie Cantemir önce büyük boyar Nicolae Milescu, XV asrın ortalarında, bir ufak “Osmanlı Türk Tarihi” yazmıştır.
Yine Eflak alim, dil bilimi ve edebiyatçı İenachita Vacarescu, sadece “Osmanlı Tarihi” değil aynı zamanda “Kirilik harflerle Türkçeden Romence’ye ve Romence’den Türkçe’ye“ olmak üzere (1780’de) bir sözlük hazırlamıştır.
Geçen asırlarda Romen yazarlarından bazıları Türkçe biliyordu ve Türk dilini öğrenilmesi üzerinde bazı eserler yazmışlardı. Mesela XVIII asrın ilk yıllardan itibaren Bükreş’te Yunan harfleri ile yazılmış ilk Türkçe kitaplar basılmaştır. Prof. Constantin Giurescu’nun “Livres Turcs İmprimes a Bucharest” başlıklı makalesi “Revista İstorica Romana”’da olan, 1945’de çıkmıştır. „Karamanlidika” serisine mensup olan Bükreş Kütüphanelerindeki bazı kitaplar Osmanlı İmparatorluğu ile Romen prenslikler arasında kurulmuş kültürel münasebetler bakımından büyük önem taşırlar.
N. Molali
– devamı gelecek sayıda –▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
ISTANBUL – ORAŞ SULTANIstanbul, Istanbul, pământ şi piatră de aur Suntem în faţa unui tablou nemuritor, o frumuseţe arhitectonică oferită TEREI noastre, colorată şi împodobită asemenea îngerilor înaripaţi, creatură divină… |
SULTAN ŞEHİR İSTANBULİstanbul, İstanbul, taşın toprağın altın Bir ölümsüzlük trablosu önündeyiz, ilahi fırçanın melek |
Nermin Asan
(Istanbul ‘un tanıtımı, Türkçe ve Romence, TC Dışişler Bakanlığı’nın yayınladığı video kasetinden alınmıştır)▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Yalova ilinde ulu Önder Atatürk’ün üç tarihsel köşk bulunmaktadır. Ikisi, Termal ilçesinde, ötesi de (Yürüyen Köşk), tam Yalova’nın sahilinde.
Köşkler Atatürk’ün dinlenmek maksadıyla inşa edilmiştir.
Başta Termal’daki köşküne dinlenmeye beraber girelim.
Bu köşklerden, 1929’da yapılmış olanı kagirdir. Arazinin eğimine uydurulmuş. Dikdörtgen görünümünde bir plana sahiptir. Yapı iki tam kat ve bir çatı katından oluşmaktadır. Yapının bodrum katında servis merdivenlerine sahip geniş mutfaklar bulunmaktadır. Zemin katında bir giriş holü yer almakta, buradan İeref Salonu’na, oradan da iki kapıyla toplantı ve yemek salonuna geçilmekte, salon bir kapıyla öğle yemeklerinin yendiği bir terasa açılmaktadır. Terastan, toplantı ve yemek salonlarından birer kapıyla girilen küçük bir çalışma odası binanın sağında yer almaktadır. Çalışma odasının yanında tuvaletler ve hizmetçi odalar bulunur. Buradan ayrıca üst kata çıkan merdivenler vardır. Ikinci kat orta salona açılan odalar şeklinde düzenlenmiştir. Bu salon giriş bölümü üzerinde yer alan Çinili Balkon’a açılmaktadır. Orta salonun çevresini “U" biçiminde bir koridor dolaşmaktadır. Çinili Balkon’un sağında bir yatak odası ve banyo yer alır. Buradan birbirine geçişi olan iki dinlenme odasına girilmekte, buradan da Atatürk’ün çalışma odasına geçilmektedir. Bu oda Atatürk’ün yatak odasıyla bağlantılıdır. Yatak odası bir banyoya açılmaktadır. Orta salonun sağında kalan bölüm misafirlere ayrılan odaları içermektedir. Yapının mimari karakteristiği girişin sağ tarafının iki kat boyunca ince dikdörtgen pencerelerle yükseltilmesi o dönemde Istanbul konutlarında uyan bir mimari anlayışla oluşturulmuştur. Köşkün mobilayaları ve diğer eşyalar Dolmabahçe Sarayı’ndan getirilmiştir.
Hazırlayan Abdula Gülten
Istanbul Tekfuru Yanko’nun kızı Eleni iyileşmez bir hastalığa yakalanmış. Kentin hekimleri, bilgeleri birer birer Tekfura uğrayıp kızının iyileşmeyecek bir hastalığa yakalandığını bildirmişler. Tekfur buna çok üzülmüş. Günden güne çirkinleşen, zayıflayan güzel Eleni de insanlardan kaçıyor, yalnız başına günlerce odasına kapanıyormuş. Tekfur kızının da isteği üzerine onu Kaplıcalara, kaplıcaların şifalı sularına göndermiş. Eleni beraberinderiler için de Termal içinde köşkler yaptırmışlar. Böylece Eleni insanlardan uzak, yalnız başına ölümü burada beklemeye başlamıştır.
Bir gün kaplıcalarda dolaşırken yaralı bir ceylan görmüş. Yaralı ceylana hergün aynı saatlerde rastlanmış. Ceylan aynı saatlere yakın geliyor, kaplıcanın sularından içiyor, suya giriyor, bir müddet içinde kalıyor sonra çekip gidiyormuş. Bunu bir müddet böyle izlemiş. Son gördüğünde ise artık sapasağlam ve koşarak ceylanın gittiğini görmüş. Elenin içine gün doğmuş.
Eleni de aynı şeyi yapmaya başlamış. Her gün belli aralıklarla ceylanın yaptığı gibi, sulardan içmiş, içine girmiş, yıkanmış ve çıkmış. Bunu aylarca sürdürmüş. Günden güne iyileştiğini hissettği gibi çevresindekiler de bunu söylemeye başlamış. Sonunda Eleni iyileşmiş.
Eleni’nin iyileştiği haberi Tekfur’a verilmiş. Tekfur kaplıcalara gelmiş, Eleni’yi sapasağlam görünce şaşırmış.
Bundan sonra da Kaplıcaların önemi artmış.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
În vederea repartizării posturilor de limbă turcă şi religie musulmană la şcolile din Dobrogea unde se predau aceste discipline, la Medgidia,în zilele de 24-25 iulie a.c. la Şcoala Generală nr.5, s-au organizat examene de evaluare a cunoştinţelor cadrelor didactice care predau sau doresc să predea în anul şcolar 2000 – 2001 aceste discipline.
De remarcat este faptul că din ce în ce mai mulţi tineri, studenţi la secţiile de limba turcă din cadrul Universităţii „Ovidius” Constanţa doresc să se implice în predare limbii materne. Acest fapt era absolut necesar în vederea unei profesionalizări a învăţământului în limba turcă. Trebuie să precizăm că, din păcate, la această oră învăţământul în limba maternă turcă este desconsiderat atât de unii copii sau de părinţii acestora cât şi de diverşi reprezentanţi ai instituţiilor de învăţământ şi de opinia publică datorită faptului că aceste ore sunt ţinute de cadre didactice (mulţi pensionari) fără nici un fel de studii superioare (sau măcar de specialitate) în limba turcă sau religie musulmană. Iată de ce implicarea tinerilor în predarea religiei musulmane şi a limbii materne turce nu poate decât să ne bucure pe noi toţi, cei care dorim să păstrăm atât stindardul credinţei strămoşeşti dar şi limba părinţilor şi a străbunilor noştri.
Acţiunea de la Medgidia a fost găzduită aşa cum am amintit de Şcoala Generală nr. 5, instituţie de învăţământ condusă de d-l prof. Gafar Ecrem, secretar al Comisiei de Învăţământ a U.D.T.T.M.R. La limba turcă au fost examinaţi 22 de viitori profesori. Examinarea cadrelor didactice a fost atât scrisă cât şi orală. Notele obţinute s-au situat între 5,68 (Murtaza Ghiuler) şi 8,45 (Iusuf Murat). Pentru disciplina religie musulmană s-au prezentat 14 candidaţi. Notele obţinute s-au situat între 5,93 (Memet Câimet) şi 10,00 (Mustafa Nurgean). La această examinare nu au participat absolvenţii secţiilor de limba turcă şi religie musulmană ai instituţiilor de învăţământ superior sau de specialitate. Aceştia au statutul de suplinitori calificaţi şi în consecinţă au prioritate la repartiţia posturilor în învăţământ.
Anul acesta profesorii pensionari care predau în anii trecuţi cele 2 discipline nu au mai fost examinaţi urmând ca aceştia să fie solicitaţi să predea doar în cazul în care după repartizarea posturilor pentru tinerii specialişti în limba turcă (studenţi sau absolvenţi) mai rămân posturi vacante.
Comisia centrală a fost alcătuită din d-na lector univ.dr.Ali Leman, inspector de specialitate în cadrul Ministerului Educaţiei Naţionale, d-na prof. Gelal Firdes, inspector de specialitate în cadrul Inspectoratului Şcolar Judeţean Constanţa, d-l prof. Asan Murat, preşedinte al Comisiei de Învăţământ a U.D.T.R. şi prim-vicepreşedinte al U.D.T.R. şi prof. Mârzali Nevzat, preşedinte al Comisiei de Învăţământ a U.D.T.T.M.R. Comisia de corectare la limba turcă a fost alcătuită din d-na lector dr.Ali Leman, d-l lector Namık Kemal Yıldız de la Universitatea „Ovidius“ Constanţa“, d-na as. Ene Ulgean de la Universitatea „Ovidius“ Constanţa. Pentru disciplina religie musulmană comisia a fost alcătuită din d-l Ablachim Ibraim, consilier al Muftiatului Cultului Musulman din România, d-l Necati Sarı, imamul Geamiei Hünkâr din Constanţa, d-l prof. Halit Güleryüzlü, Liceul Pedagogic şi Teologic Kemal Atatürk din Medgidia. Aşa cum am arătat notele obţinute au fost extrem de ridicate (în special la religie musulmană) demonstrând nivelul înalt de cunoştinţe al cadrelor didactice care urmează să predea în anul şcolar 2000-2001 cele două discipline.
În încheiere trebuie să menţionăm că repartiţia posturilor va avea loc în zilele de 24-25 august 2000. La aceste date profesorii trebuie să prezinte grupele pe care le au la şcolile pentru care şi-au depus opţiunile.
Ervin Ibraim
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
|
Fântânile, izvoarele şi cişmelele au constituit în toate vremurile şi la toate popoarele indiferent de religie locul purităţii trupeşti şi spirituale. Gospodarul ca şi drumeţul şi-au potolit setea sorbind din unda cristalină a apei venită din adâncuri. Aşa se face că în toată Dobrogea găseşti cişmele,care mai de care întrecându-se să transmită peste timp mesajul viu al unui popor, al unei etnii, al unei civilizaţii, civilizaţia şi cultura turcă. Cişmeaua din Başpinar – (Fântâna Mare), construită în 1279, este dovada unei aşezări turceşti vechi, care încă mai poartă pecetea timpului, chiar dacă în casele comunei a pătruns curentul electric, maşina de spălat, frigiderul, televiziunea prin cablu sau satelit. |
Islamiyetin temelinde var olan yüreğin ve bedenin temizliğinin sağlanması amacıyla, Dobruca bölgesinin her yanında hem içme,hem de temizlenme amacını sağlamaya yönelik berrak sulu çeşmeler kurulmuştur. Buna örnek olarak Osmanlı yönetimi döneminde kurulan çeşmeler aşağıdaki yerleşim birimlerinde bulunmaktadırlar: Başpınar – Fântâna Mare, Gölpınar – Şipote, Musurat – Movilita, Engez – Izvorul Mare, Babadağ, Inançeşme – Fântânele,Gelincik – Pecineaga, Başköy, Niculitel, Topaloğlu – Topologu, Kocalak, Haşiduluk v.s. |
Kubadin’den çıktım saat iki.
Kardeşim Demir’in yoktu tüfeği.
Tüfeğinin, bir gözlü martin, yoktu fişenği
Ansızın üç kurşun vurdu beni.
Davrandım tüfeingimi aldım ele
Bekledim sol kolumdan yardım gele.
Vurulduğumu anladım iyi bile bile
Didim: „Aman Allahım, şu ölümden kurtar beni“.
Patlattım tüfeği üç kişinin birine
Almak istedim fişengi komağa başka birine.
Kaldı yalnız sağ elim, bekledim kimseden yardım gele
Can acısı başladı yakmağa beni.
Haydutlar da ikisi başladı kaçmağa
Birisi pek korkmuş takadı yok kaçmağa
Neden, sonra başladı kurşun atmağa
Sağ kolumdan hafıf vurdu beni.
Çare bulmadım başladım firara
Bir karanlık yere yatmayı aldım karara
Düştüm, yığıldım şösenin hendeği virana
Dar nefes almak sandım öldürüyor beni.
Hendekte yatarım hem bekledim araba,
Kanlarım aktı doldu çoraba.
Çok kan akmak koydu beni harab’a
Yolcu iki romen gördü beni.
Dedi: „Çine’i“ ben de dedim: „ben iyi adam“
Gel „eu sunt om bun” gel aman
Kaldır beni al arabaya halim yaman
Haberin olsun hırşızlar vurdu beni.
Aldılar beni bindirdiler arabaya
Giderken karşı geldik başka arabaya.
Bir de baktım geliyorlar beni aramaya
Kardeşimin sağ kaldığı sevindirdi beni.
Kubadin’de eniştemin evine indirdiler
Doktoru getirip yaraladı sardılar.
Validem hasta imiş benden haber vermediler
Allah razı olsun eniştem ziyade gözetti beni.
Rifat dayım başucumda bana su verir
Baygınlık gelir bana zahmet eder öldürür
Dedim ümidi kesin bu felıket beni öldürdü
Ol gece bin sene oldu bana.
Nihayet sabah arabayı koştular
Beni kaldırıp arabaya koydular
Oğle oluca Mecidiye’ye ulaştırdılar
Doktorun bıçkısı yokmuş savdı beni.
Akşam ezanında şehir Köstence’ye ulaştım
Arabadan indirdiler hastaneye kondum
Zannettim ben orada yerimi buldum
Kalabalık yerde yatağa yatırdılar beni.
O gece yatakta bir hararete daldım
Su veren yok su almağa bakıra vardım
Geri dönerken yere düşe kaldım
Oradan bit kaç kişi kaldırdı beni.
Kaldırıp beni yatağa yatırdılar
„Yat kalkma buradan iyi olunca“ dediler
Bunun akılı gitmiş deyüp durdular
Biraz mehanatlık var deyüp bıraktılar beni.
Seksen sene sora sabah oldu
Benim yüzüm kül gibi sarardı soldu
Talih böyleymiş bende, bilmedim ne oldu
Hasta arabası hemen geldi almağa beni.
Dedim: „Bırakın, ne yapacaksınız beni“?
Didiler: „Doktora götüreceğiz seni“
Bağlayarak sağ kolu ayıracak sol koldan seni.
Hemen yüreğime bir ateş başladı yakmağa beni.
Nihayet doktora yetiştik, vardık
Dedi: „Kolunun birinden ayrı düştün artık“.
Eniştem dedi: „Kesme, çok para lafım andık“
„Olmaz“ dedi, „bir gün daha dursa öldürür seni“.
Çare yok, izin verdik kesmeye
Geldi biri başladı yüzümü örtmeye
Doktor emir itti kayışları çekmeye
Her tarafımdan çektıler, bağladılar beni
Doktor „bıçağı verin bana“ dedi
“Cevap geldi bıçak küflenmiş”, dedi
„Nasılsa verin, göreyim, çabuk“, dedi
Dedim: “kör bıçkı ile kesecekler beni”
Doktor kolumu kesip yaramı bağladı
Bu halı gören duşmanlar sevindi, dostlar ağladı
Bırkaç işittiğim laflar yüreğimi dağladı
Bu müddet düşünmeğe daldırdı beni.
Bu söylenen laflar Başpınarda, kahve meydanında
Kahve dolusu yirmi kişi yanında
„Inşallah, Allah belasını verir onun da“
Sanki müslümanmış, fakat incitti beni…
Hazırlayan: Gülten Abdula
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Agitaţia alegerilor locale a trecut cu bine, sau cu păreri de rău. Dacă partidele politice au reuşit să obţină baremul cerut de legea electorală, pentru organizaţii minorităţilor etnice le-a fost mai greu.
Oricât s-au străduit, numărul mic de etnici nu a putut face faţă baremului cerut.
Uniunea Democrată Turcă din România, sediul central precum şi un număr mare de filiale şi-au încercat norocul fie pe liste proprii, fie pe listele P.D.S.R., reuşind în final să aibă 7 consilieri locali şi unul judeţean. În numărul următor vom da lista acestora.
Indiferent de rezultat îi felicităm pe toţi cei care au participat la marea competiţie electorală şi le dorim sănătate şi prosperitate.
Imaginile sunt dovada muncii unui om ambiţios, exemplu pentru multe filiale ale U.D.T.R., care ştie să se respecte şi să respecte funcţia de preşedinte a filialei Techirghiol. Iţi mulţumim domnule Riza Gavazoglu, sau cum îi spun mai toţi localnicii, (Nea Riza) pentru tot ce faci. Iţi dorim dumitale ca şi membrilor filialei Techirgiol viaţă lungă şi tinereţe aşa cum sunt şi aceste imagini.
Gulten Abdula
Femeia turcă, mamă şi soţie, a fost mereu tovarăşa de viaţă a bărbatului. Se ştie că în cultura turcă, femeia stă mai mult pe acasă. Din dorinţa de a fi utilă şi societăţii din care face parte, femeia turcă din Turcia este omniprezentă în toate organizaţiile sociale şi culturale cu caracter filantropic.
La Yalova, pe lângă asemenea O.N.G.-uri, la iniţiativa unui grup, Primăria oraşului a venit în sprijinul femeii casnice, pensionare, oferind un spaţiu destul de mare în cadrul clădirii Centrului Cultural „Uğur Mumcu“. Un lucru lăudabil, un exemplu de urmat. In acest spaţiu, la comandă, sau obişnuit, femeile aduc spre vânzare diferite obiecte lucrate manual, de cel mai mare rafinament artistic. Şi cum trusa unei fete de măritat încă mai poartă amprenta lucrului de mână, comenzile sunt multe.
Primăria nu percepe nici o taxă, doar 5% din vânzare pentru telefon şi întreţinere. Inimoasa acestui grup este doamna Şermin Yürdadul, profesoară de lucru ieşită la pensie.
Timp de 10 zile am fost aproape de ele şi le-am admirat măiestria mâinilor, aproape că le-am invidiat pentru ceea ce fac.
Astfel femeia casnică din Yalova contribuie la bugetul casei şi se simtă utilă societăţii.
De fapt aceasta este şi menirea organizaţiilor de femei.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Ingrediente pentru 5 persoane:
400 gr. carne de oaie
3 ouă,
o felie groasă de pâine albă(miezul)
două cepi potrivite
puţin caşcaval
2 linguriţe de sare,
1,2 pahar cu lapte,
o lingură de făină,
o legătură de salată verde
Preparare:
Se pun într-un bol potrivit carnea tocată împreună cu zeama de la cele două cepe rase, miez de pâine, două gălbenuşuri de ouă şi puţină nucă de cocos rasă. Se amestecă bine, apoi se mai trece o dată toată compoziţia prin maşina de tocat carne.
Se împarte şi se fac chiftele mărişoare, rotunde şi adâncite puţin la mijloc. Chiftelele se pun într-o tavă unsă cu ulei. În adînciturile chiftelelor se pune o compoziţie preparată separat. Apoi se aprinde cuptorul la foc potrivit şi se lasă la copt chiftelele mai bine de jumătate de oră, până ce se rumeneşte bine.
Compoziţia preparată separat:
Se pune în tigaie ulei. Se face un rântaş din făină şi lapte. Atenţie, rântaşul se amestecă cu telul. Când este gata se adaugă albuşul, sarea, caşcavalul şi salata care în prealabil a fost tocată foarte fin. Se amestecă şi se pune peste chiftele.
Poftă bună!
Malzeme (5 kişilik):
400 gram koyun kıyması
3 adet yumurta
1 kalın dilim bayaz ekmek içi
2 baş orta boyda soğan
1 porsiyon miktarı kaşar peyniri
2 çay kaşığı tuz
1,2 bardak süt
2 çorba kaşığı un
1 adet yeşil salata
Yapılışı:
Uygun boyda bir kabın içine konulan kıyma, rendelenmiş soğan suyu, ekmek içi, tuz, karabiber, rendelenmiş Hindistan cevezi ve iki yumurtanın sarısı konularak iyice karıştılırır.
Bu karışmış malzeme bir kere daha kıyma makinesinden çekilir. Iri iri parçalara ayrılır. Yuvarlanır, ortası çukurlaştırılır. Yağlanmış tepsiye dizilir. Kıymanın çukur kısımlarına hazılamış olduğumuz krema doldurulur. Orta hararette ve fırında yarım saatten fazla pişirilir. Üstünün kızarması makbuldür.
Kremanın yapılması:
Ufak tencereye yağ konulur. Az un eklenir, bir dakika kadar kavrulur. Süt ilave edilerek koyulaşıncaya kadar telle karıştırılır. Ve ateşten indirilerek, yumurta, tuz, rendelenmiş kaşar peyniri eklenir. Çok ince kıyılmış yeşil salata konularak itina ile karıştırılır.
Afiyet olsun!
Işte karaciğer iltihabına karşı ve safra kesesi taşlarını eritmek için olağanüstü bir kaynatılmış kök ilacı:
Pelin (çiçekli uçları);
kaşıkotu (yaprakları);
öküzgözü (çiçekleri);
kızılağaç(kök);
kantaron otu (yaprakları);
labada (kökü);
mine çiçeği (bitki);
hepsinden 20 gr.
Hazırlanması:
Bu karışımdan altı çorba kaşığını bir kaba koyun. Altı büyük bardak su katın. Kaynatın.Indirip üstünü kapatın.Onbeş dakika dinlendirin. Günde üç defa yemek aralarında üç bardak için.
Yorgun karacığer için:
Kaşıkotu(çiçeği;
akdiken (yaprağı);
meyankökü (kök);
biberiye (yaprağı);
hepsinden 10 gr;
enginar (yaprağı);
yoğurtotu (çiçekli uçları);
karahindiba (kökü);
aynısefa (çiçeğı);
hepsinden 20 gr.
Hazırlanması:
Karışımdan dört çorba kaşığını bir kaba koyun. Üzerine dört bardak su katın. Kaynatın ve üç dakika kaynatma sürdürün. Indirip üstünü kapatın. 15 dakika dilendirin. Her öğünden öne bir bardak için.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Kanlı çınar olarak bilinen çınarın hemen yanında bir çeşme varmış. Bu çeşmenin suyu ünlü imiş. Hatta Osmanlı Saraylarından bile buradan sular taşınırmış. Ayrıca Marmara’da dolaşan donanmaya bağlı gemiler gelip Çınarcık’ın bu ünlü çeşmesinden su ihtiyaçlarını karşılamışlar.
Bir gün gemisine su almak, biraz da çevrede dinlenmek için Kaptan Paşa gelip bu çınarın dibinde dinlenmiş, yandaki çeşmeden biraz su içip serinlemiş. Suyu çok beğenmiş. Saraya gidince suyu çok övmüş. Biraz su götürmüş. Herkes suyu beğenmış. Su kaplara doldurulmuş, herkese verilmiş. Biribirine nederen getirdin? diye sorulduğunda;
„Çınarcik’ın Paşa Çeşmesinden“ deniyormuş.
Böylece o çeşmenin adı „Paşa Çeşmesi“ olarak kalmış.
Anlatılanlara göre Çiftlikköy’ün eski adının Kadı Çiftliği imiş. Bu yöre, eski Istanbul Kadılarından birinin çiftliğiymiş. Kadının ölmesinden sonra yöre yine aynı adla tanınmaya başlamış. Cumhuriyet’ten sonra, Yalova’daki diğer Kadıköy ile adı karışmasın diye köyün adı Atatürk tarafından Çiftlikköy olarak değiştirilmiş.
Çınarcık adını çınardan geldiği söylenmektedir. Anlatılanlara göre Çınarcık küçük bir köy iken kurulduğu alan sık bir çınar dokusunun içi imiş. Içi çınarlar, çevresi zeytinliklerle kaplı olan bu yere güzel çınarlarından ötürü Çınarcık denildiği belirtilmektedir.
| 1. Eren Baba: | Çukur/Dereköy arasındaki Eren Baba tepesinde, |
| 2. Beşiktaş Baba: | Kayimiye’de, Beşiktaş Baba tepesinde, |
| 3. Kadıncık Ana: | Çınarcık’ta, |
| 4. Tahta Kılıçlı Bineva Baba: | Termal’de, |
| 5. Ababus Baba: | Termal’de, |
| 6. Ilyas Baba: | Ilyasköy’de, |
| 7. Tuzcu Baba: | Çalıca’da, |
| 8. Murat Dede: | Gacik’ta, |
| 9. Arap Baba: | Ortaburun’da, |
| 10. Hızır Lale: | Laledere Köyü’nde, |
| 11. Şahin Dede: | Gacik Köyün’nde. |
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bir gün Nasrettin Hoca pazara giderken çocuklar etrafını almışlar. Hepsi birer düdük ısmarlamış,ama para veren olmamış. Hoca çocukların tümüne olumlu cevap vermiş:
- Peki, olur…
Çocuklardan yalnız biri, elinde para olduğu halde, Hoca’ya şunları söylemiş:
- Şu parayla bana bir düdük getirir misin?
Hoca akşama doğru pazardan dönmüş. Yolunu bekleyen çocuklar hemen Hoca’nın etrafını sararak düdüklerini istemişler. Nasrettin Hoca, cebinden bir düdük çıkarıp kendisine para veren çocuğa uzatmış. Ötekileri bağırmaya başlamışlar:
- Ya bizim düdükler nerede?
Hoca’nın cevap kısa ve anlamlı olmuş:
- Parayı veren düdüğü çalar.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
AraniyorBabası Omer, annesi Rafiye, 1909 yılı doğumlu, doğum yeri Köstence, Hasan beyin kızı veya torunu aranıyor. Telefon numaram: 036/474979 (Galati) veya 0241/618.999 (Köstence) – Gülten Abdulla |
CăutămEste căutată fiica domnului Hasan. Dl. Hasan este fiul lui Omer şi al Rafiei şi s-a născut la Constanţa în anul 1909 şi decedat la Ankara la data de 1 iunie 1978. După unele informaţii tatăl acestuia a fost muftiu de Constanţa. Nr. tel. 036/474979 (Galaţi) sau 0241/618999 (Constanţa), Abdula Gulten |