“Soydaş Gençlere Yönelik Projelere Öncelik Veriyoruz“

Gazeteci: Sayın Başkonsolos, bir yıldır T.C. Köstence Başkonsolosu olarak görev yapıyorsunuz. Bu yıl da birkaç sorumuza cevap vererek, her yılın başlangıcında „Hakses” dergisinde yeralmanızı geleneksel hale getirmek istiyoruz.
Füsun Aramaz: Yeni yılın ilk sayısında röportajıma yer vereceğiniz için teşekkür ediyorum. Bu vesileyle Romanya’daki tüm soydaşlarımız ve vatandaşlarımıza yeni yılda, sağlık, başarı ve esenlik dileklerimi iletmek istiyorum.

Gazeteci: 2010 yılı faaliyetler açısından zengin bir yıl olmuştur. Neredeyse her hafta, Romanya’daki Türk toplumunun etnik kimliğinin tanıtılmasına yönelik çeşitli etkinliklere katıldınız. Romanya’daki Türk toplumunun desteklenmesine yönelik profesyonel çalışmalarınızın sonuçları nelerdir?
Füsun Aramaz: Görev çevremizdeki soydaşlarımızın kültür ve gelenklerinin korunması, yaşatılması ve tanıtılması amacına yönelik tüm faaliyetlere katılmaya çalışıyoruz. Bunlardan bir bölümü Romanya’da resmi olarak tanınan azınlıklar arasında yer alan Türk ve Tatar Türkleri’ni temsil eden Birliklerin bizzat düzenledikleri faaliyetler, bir kısmı da, anılan Birlikler ve Dobruca Türk İşadamları Derneği ile birlikte Başkonsolosluğumuzun ortaklaşa düzenlediği etkinliklerdir. Önceki yıllarda başlanan bu tür ortak etkinlikleri geçtiğimiz yıl da sürdürerek artık geleneksel hale gelmesini sağladık diye düşünüyorum. 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı vesilesiyle düzenlenen Türk-Tatar Gençlik, Spor ve Kültür Festivali bunlara bir örnek.
Sizinle geçen sene yaptığımız ilk röportajda özellikle soydaş gençlere yönelik projelere öncelik vermek istediğimizden bahsetmiştim. Bu çerçevede, Türk-Tatar gençlerden oluşan bir grubu Bükreş Büyükelçiliğimiz himayesinde İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinliklerini de izlemek üzere yaz tatilinde Türkiye’ye gönderdik. Türkçe ve din bilgisi olimpiyatlarında dereceye girenlerin de aralarında bulunduğu 60 civarında öğrenci yine yaz tatilinde Bükreş Büyükelçiliğimiz ile Türk-Tatar Birliklerinin katkılarıyla Romanya’da Türkçe kampına katıldı. Özellikle gençleri hedef alan Türkçe kurslarını da 2010 Kasım ayında başlattık.
Soydaş çocukların ve gençlerin eğitimi üzerinde önemle durduğumuz bir konu. Romanya’da resmi olarak tanınan azınlıklara sağlanan haklar çerçevesinde Dobruca bölgesinde devlet okularında ilkokuldan lise son sınıfa kadar soydaş öğrencilere verilen Türkçe ve din dersleri yeni nesillerin benliklerinin, kültürel kimliklerinin oluşmasına hiç kuşkusuz önemli destek sağlıyor. Bu dersleri vererek örf ve adetlerimizin gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunan soydaş öğretmenlerle daha önce olduğu gibi çeşitli vesilelerle biraraya gelmeye, meslek içi seminer programlarıyla onları desteklemeye, kitap ve çeşitli materyal ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştık. Köstence İl Müfettişliği ile bu konuda yakın işbirliğini sürdürdük. Yine görev çevremizdeki okullarla Türkiye’den okulların kardeşlik ve diğer ortak projelerini desteklemeye gayret ettik.
Mecidiye’de 1995 yılında imzalanan bir protokolle kurulmuş bulunan Türk-Romen ortak okulu Kemal Atatürk Ulusal Koleji Dobruca bölgesinde yaşayan soydaş çocuklarımıza Romence’nin yanı sıra Türkçe eğitim imkanı sağlayarak, geleceğin din adamları ve öğretmenlerini eğiterek önemli bir misyonu yerine getiren bir kurum. Kolej yönetimi ve Türkiye Cumhuriyeti Eğitim Bakanlığı tarafından görevlendirilen öğretmenlerimizle Kolejin arzu edilen eğitim seviyesine ulaşması ve çeşitli ihtiyaçlarının karşılanması konusunda geçtiğimiz yıl da çok yakın işbirliği sürdürdük. Kolej bünyesine dahil edilen anaokuluyla birlikte toplam öğrenci sayısının 600’e yaklaşmış olması Kolejin eğitim seviyesinin belli bir düzeye ulaşmış olduğunu göstermesi bakımından sevindiricidir.

Gazeteci: Bu yıl hem Türk hem de Tatar toplumuna yakın oldunuz. İki toplumun içerisinde ve aralarındaki birliği nasıl değerlendiriyorsunuz?
Füsun Aramaz: Romanya’daki tüm soydaşlarımızı bir bütün olarak görüyorum. Hem Türk hem Tatar Türkü soydaşlarımızın ortak kültür ve adetlerimizi, dinimizi, Türk dilini koruyup yaşatma konusunda arzu duyması ve çaba göstermesi beni gerçekten etkiledi.
Her toplumda farklı görüşler, ortak amaca nasıl ulaşılacağı yönünde fikir ayrılıkları olabilir. Ama önemli olan ortak amacın hatırda tutulmasıdır. Bu da, bence, Romanya’da yerleşik soydaşlarımızın asırlardır sürdürdükleri geleneklerini korumaları, ayrıca azınlıklar dahil tüm Romen halkıyla uyum içinde „Dobruca” modeli olarak adlandırılan yaşam biçimini sürdürmeleridir.
Dolayısıyla ben soydaşlarımıza ilişkin genel tabloya bakıyorum. Bu açıdan, Türkiye’de kutladığımız milli ve dini tüm bayramlarımız ile önemli günleri Türk-Tatar Türkü soydaşlarımız ve burada yaşayan vatandaşlarımızla birarada ve coşkuyla kutlayabilmemiz birlik konusunda çok önemli bir göstergedir.

Gazeteci: Geçen yılın sonuna doğru, bütün dünyadaki Türkler için çok anlamlı olan 10 Kasım tarihinde Köstence’de ilk defa Türkçe kurslarını başlattınız. Kursa çeşitli alanlarda faaliyet gösteren, Türk, Tatar ve Romen olan yaklaşık 50 kursiyer katılmaktadır. Bu kursları bugüne kadar nasıl değerlendiriyorsunuz ve kursun bitimindeki beklentileriniz nelerdir?
Füsun Aramaz: Atatürk gençliği aydınlık bir gelecek için önemli bir güç, Cumhuriyetin üzerine inşa edildiği tüm değerleri koruyup yaşatacak kuvvet olarak gördüğünü her fırsatta dile getirmiş; gençliğe duyduğu güveni hep vurgulamıştır. Biz de Türk ve Tatar Türkü gençlerimizin eğitimlerine, kültürlerini koruyup yaşatmalarına atfettiğimiz önemin göstergesi olarak, soydaş gençlerimizin Türkçelerini geliştirmelerini teşvik etme amacıyla başladığımız Türkçe kurslarının açılışını Atatürk’ü andığımız 10 Kasım 2010 tarihinde gerçekleştirdik.
Kemal Atatürk Ulusal Koleji öğretmenleri ve Romanya Müslümanları Müftülüğünün desteğiyle düzenlediğimiz Türkçe kurslarına farklı yaş ve meslek gruplarından gösterilen ilgiyi ve katılımcıların Türkçe öğrenmede bugüne kadar katettikleri mesafeyi memnuniyetle gözlemliyoruz. Kurslarımızın ileriki safhalarında Türkçenin yanı sıra Türk kültürünün geliştirilmesi amacıyla Türkçe film-belgesel gösterimi, konferans, koro çalışmaları gibi etkinlikler de öngörüyoruz. Öte yandan, kurslarımıza devam eden yaklaşık 50 kursiyerin daha verimli eğitim alabilmelerini teminen aralarındaki Türkçe düzeyi farklılıklarını da dikkate alarak, yakın zaman önce kurslarımızı iki grup halinde sürdürmeye karar verdik. Gruplardan biri Kemal Atatürk Koleji öğretmenlerimizle, diğeri ise geçtiğimiz Aralık ayında Ovidius Üniversitesi Romen-Türk Dili Edebiyatı Bölümü’ndeki Türkiye’den misafir okutmanımız ile devam edecek. Bu çerçevede, Türkçe kurslarının Türkiye’den kendi alanında profesyonel eğitmenler tarafından verilmesi de kursiyerler açısından hiç şüphesiz önemli bir fırsat.
Kursun bitiminde temel hedefimiz, yaşları 10 ila 60 arasında değişen soydaş kursiyerlerimizin Türkçeyi hayatlarının her alanında kullanmayı alışkanlık haline getirmelerini ve kültürlerini yaşatabilmelerini sağlamanın yanında her birinin kendi hane halkı üzerinde de bu bilinci yaratabilmeleri olarak özetlenebilir. Örneğin ilk dersten itibaren sizin kurslarımıza kızınızla birlikte katılıyor olmanız aile içinde Türkçe konuşmanın yaygınlaştırılması hedefimize hizmet eden çok olumlu bir adım. Ayrıca, kursiyerlerimizin %30’unu oluşturan Romen asıllı katılımcıların Türkçe kurslarına gösterdikleri ilgiden mutluluk duyduğumu belirtmek isterim. Türkiye ile Romanya arasındaki köklü ilişkilerin bir göstergesi olan bu ilgiyi, iki ülke halklarını birbirine daha da yakınlaştıracak köprüler olarak nitelendiriyor ve Romen kursiyerlerimizin Türkçeyi öğrenme konusunda gösterdikleri çabayı takdirle karşılıyorum.

Gazeteci: Bu yılın ilk günlerinde Türkiye’de Büyükelçiler Konferansı düzenlenmiştir. Ele alınan konular arasında terörizme karşı mücadele konusu da yeralmıştır. Türkiye bu yıl terörizmle mücadele konusunda nasıl hareket edecektir?
Füsun Aramaz: Türkiye’de uzun yıllardır yasadışı örgüt PKK kaynaklı terörizmle mücadele edilmektedir. Dünyada bu olguyla 11 Eylül olayları sonrasında yüz yüze gelindiğini ve terörizm tehdidi altında Batı’da özgürlüklerde daralma yaşandığını görüyoruz. Türkiye’de ise son dönemde terörle mücadelede salt güvenlik odaklı olmaktan ziyade, insan unsurunu ön plana çıkaran ve özgürlüklerin genişletilmesine dayalı bir anlayış benimsenmiştir. Bu yaklaşımda, radikalleşmenin engellenmesinin ve terör örgütünün suistimal edebileceği koşulların ortadan kaldırılmasının terörle mücadelede önceliklerden biri olduğu anlayışı etkili olmuştur. Bu doğrultuda, Türkiye’de başta “Demokratik Açılım Projesi” olmak üzere, demokrasiyi daha da geliştirmek amacıyla önemli reformlar gerçekleştirilmiştir.
Bununla birlikte demokratik özgürlüklerin kötü amaçlarla kullanılması mümkün olup, bunun örnekleri, paravan örgütlerin özellikle para toplama ve mesaj yayma gibi faaliyetlerinde görülmektedir. Bu bakımdan, PKK terör örgütünün Türkiye’ye komşu bölgelerdeki ve Avrupa’daki yapılanmalarına karşı terörle mücadele alanında diğer ülkelerle gerçekleştirilecek işbirliği önem taşımaktadır. Bu konuda dost ve müttefik ülkelerin desteğini aramaya devam edeceğiz. Tabii her alanda çok iyi ilişkiler içinde bulunduğumuz Romanya’ya bu konuda özellikle güvenmekteyiz.
Ülkemiz terörizmle mücadelede uluslararası çabalara büyük önem vermektedir. Türkiye 2010 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi olarak Terörle Mücadele Komitesi başkanlığını yürütmüştür. Kasım 2010 tarihinden itibaren Mayıs 2011’e kadar sürecek olan Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığımız sırasında da Avrupa’da yükselişe geçen hoşgörüsüzlük, dışlama, ayrımcılık, aşırıcılık gibi olumsuz eğilimlerle mücadele öncelikler arasında yer almakta olup, bu konuda aktif tutumumuzu sürdüreceğiz.

Gazeteci: Türkiye’nin bu yıl yurtdışındaki Türkler konusundaki faaliyet alanları hangileri olacaktır?
Füsun Aramaz: Yurtdışında yaşayan Türklerin bulundukları ülkelerle ülkemiz arasında organik bir köprü teşkil ettiği anlayışıyla, bunun ikili ilişkiler açısından taşıdığı olumlu potansiyelin azami ölçüde hayata geçirilmesi yönünde gayret sarfedilerek, vatandaşlarımızın bulundukları ülke toplumlarına entegre olma çabaları desteklenmeye, soydaşlarımızın da kültürlerini koruyup yaşatmalarının desteklenmesine devam edilecektir.
Ülkemizin yurtdışındaki vatandaşlarımızın ve soydaşlarımızın sosyo-ekonomik durumlarına verdiği önemin göstergesi olarak geçtiğimiz sene Başbakanlığa bağlı olarak “Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı” adı altında yeni bir birim ihdas edilmiştir. Bu kurumun amacı, yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızla ilgili çalışmalar yapmak ve sorunlarına çözüm üretmek, ayrıca soydaş ve akraba topluluklar ile sosyal, kültürel ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla bu topluluklara yönelik faaliyetler yürütmek olarak belirlenmiştir.
Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da, soydaşlarımıza yönelik faaliyet alanlarımızın başında dil eğitimi gelmektedir. Bu konudaki çabalarımızı önceki sorunuza verdiğim cevapta özetlemiştim.
Soydaşlarımızın dini ihtiyaçlarına yönelik hizmetlerin yürütülmesinde Diyanet İşleri Başkanlığımız ve Müftülük arasında kurumsal işbirliği sürdürülecektir.
Bunların dışında, soydaşlarımızın kültürel faaliyetleri de her sene olduğu gibi desteklenecek ve kültürel kimliklerinin korunmasının sağlanması için ilgili kurumlarımızla eşgüdüm halinde çalışılmaya devam edilecektir.

Gazeteci: Türkçe dışında Romence ve Tatarca da yayın yapan Radyo-T’nin ikinci yıldönümü yaklaşıyor. Radyo-T’nin programlarını nasıl görüyorsunuz?
Füsun Aramaz: Radyo T’nin kuruluşu Türkiye Cumhuriyeti’nin sağladığı finansman ve soydaş derneklerle birlikte Romen makamları nezdinde yapılan uzun süreli girişimler sonucunda gerçekleştirilmiştir. Ağırlıklı olarak Dobruca bölgesinde yaşayan soydaşlarımıza yönelik yayın yapmak üzere kurulan Radyo T, başta Türk dilinin kullanımı ve geliştirilmesi ile soydaş toplumun milli benliğinin yaşatılması olmak üzere önemli görevler ifa etmektedir. Bu doğrultuda, radyonun kuruluşundan hemen sonra yayın akışı belirlenirken Türk dilinin yaygınlaştırılması ile Türk-Tatar kültürünün ve geleneklerimizin korunması hedefi gözetilmiştir. Bunun yanısıra Romen dilinde yayınlacak programlarla Türk-Tatar kültür ve tarihinin Romenlere tanıtılması da öngörülmüştür.
Ben de Radyo T’nin yayınlarını fırsat buldukça beğenerek dinliyorum. İlk dönemler sorunların çözümü, kadro oluşumunun tamamlanması, çalışma düzeninin yerleşmesi vb. bakımlardan içerikten çok diğer konulara odaklanmayı gerektirebiliyor. Artık kurulma evresini başarıyla geride bırakan Radyonun, içeriğini daha da zenginleştirme konusunda adımlar atılabilir. Bu çerçevede son dönemde soydaş ve vatandaşlarımızdan alınan yapıcı öneriler doğrultusunda Türk dilinde yapılan programlara daha fazla ağırlık verilmesinin uygun olacağını düşünüyorum. Bu konuda her zaman olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluğu olarak gerekli desteği vermeye hazırız.
Önemli bir gelişme olarak, Radyo T geçtiğimiz yıl internet üzerinden 24 saat yayına geçmiştir. Şimdilik Köstence sınırları içinde dinlenebilen Radyo T yayınlarının ileride tüm Romanya’da dinlenebilir hale getirilmesi amaçlanmaktadır.

Gazeteci: Bu yıl için projeleriniz nelerdir ve diplomatik çalışmalarınızın hedefleri hangileridir?
Füsun Aramaz: Başkonsolosluğumuz, görev çevremizdeki soydaşlarımızın kültürel ve manevi değerlerinin korunması ve bu yöndeki ihtiyaçlarının karşılanmasında Romanya Müslümanları Müftülüğü başta olmak üzere, tüm Romen kurumları ve Türk – Tatar azınlığı temsil eden Birliklerle işbirliği halinde çalışmalarını yürütmeye devam edecektir.
Bu doğrultuda, Türk-Tatar Birlikleri ve Dobruca Türk İşadamları Derneği’yle ortaklaşa düzenlenen ve artık geleneksel hale gelen faaliyetleri devam ettirmek ve bunlara yenilerini eklemek arzusundayız.
Bu çerçevede, 19 Mayıs haftasında düzenlenegelen Türk-Tatar Gençlik, Spor ve Kültür Festivali’ni daha geniş bir programla sürdürmeyi öngörmekteyiz. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramını Türk-Tatar soydaş ve Türk vatandaşı tüm çocukların katılacağı bir şenlik havasında gerçekleştirebilmeyi umuyoruz. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı vesilesiyle yine ortak bir kutlama organizasyonuna yönelik düşüncelerimiz var.
Soydaş çocukların/gençlerin eğitimi konusuna verdiğimiz öneme paralel olarak Türkçe ve din dersleri veren soydaş öğretmenlerimiz için her yıl düzenlemeye çalıştığımız meslek içi eğitim seminerlerini 2011 Şubat ayında Türkiye’den gelecek uzman akademisyenlerle bu yıl da sürdüreceğiz.
Köstence’de geçtiğimiz yıllarda düzenlenen hayır amaçlı kermes faaliyetini 2011’in ilk aylarında gerçekleştirmek için Köstence Valiliği ile Köstence’de yerleşik Başkonsoloslar ve Fahri Konsoloslarla temaslara başladık.
Köstence’deki akademik kurumlarla işbirliği halinde Türk tarihini, modern Türkiye’yi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk’ü tanıtmak amacıyla çeşitli konferans, sergi vb programlar düzenlenmesi de gündemimizde yer almaktadır.

Selma Mutalip

„Acordăm o importanţă deosebită educaţiei tinerilor turci şi turco-tătari“

Reporter: Stimată doamnă consul general, se împlineşte un an de când vă desfăşuraţi activitatea în cadrul Consulatului General al Republicii Turcia la Constanţa. Aş vrea ca şi în acest an să aveţi amabilitatea să ne răspundeţi la câteva întrebări, iar prezenţa dumneavoastră în paginile revistei Hakses să devină o tradiţie la fiecare început de an.
Füsun Aramaz: Vă mulţumesc pentru că aţi rezervat un loc acestui interviu în primul număr din noul an. Cu acest prilej doresc să transmit tuturor etnicilor şi cetăţenilor turci din România sănătate, succes şi bunăstare.

Reporter: Anul 2010 a fost un an bogat în activităţi. Aproape în fiecare săptămână aţi luat parte la diverse acţiuni de promovare a identităţii etnice sau spirituale a comunităţii turce din România. Care sunt realizările activităţii dumneavoastră profesionale legate de sprijinirea comunităţii turce din România?
Füsun Aramaz: Încercăm să participăm la toate activităţile care au ca scop protejarea şi perpetuarea culturii şi tradiţiilor etnicilor noştri. O parte dintre acestea sunt activităţile organizate chiar de către uniunile reprezentative, recunoscute de statul român, ale turcilor şi turco-tătarilor, iar celelalte sunt acţiuni organizate în parteneriat de Consulatul Republicii Turcia la Constanţa, uniunile menţionate şi Asociaţia Oamenilor de Afaceri Turci Dobrogea. Astfel de acţiuni comune au continuat şi anul trecut, iar eu consider că multe dintre ele au devenit deja o tradiţie. Festivalul Tineretului, Sportului, Culturii Turce şi Tătare organizat pe data de 19 mai este un exemplu în acest sens.
În primul interviu acordat revistei dumneavoastră anul trecut am menţionat faptul că doresc să acord prioritate proiectelor îndreptate către tineri. În acest context, un grup de tineri turci şi tătari au vizitat Istanbulul – capitală culturală europeană 2010, cu sprijinul Ambasadei Republicii Turcia la Bucureşti. Un grup de 60 elevi, printre care şi premianţii olimpiadelor de limba turcă şi religie islamică, au participat la tabăra de limba turcă organizată în România de Ambasada Republicii Turcia la Bucureşti, Uniunea Democrată Turcă din România şi Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani din România. Cursurile de învăţare a limbii turce, destinate cu precădere tinerilor, au început în luna noimebrie 2010.
Educaţia copiilor şi tinerilor etnici turci este o temă căreia îi acordăm o importanţă deosebită. Cursurile de limba turcă şi religie islamică predate în şcolile de stat din clasele primare şi până în ultimul an de liceu, în contexul drepturilor acordate minorităţilor naţionale de statul român, au o contribuţie importantă la modelarea aşteptărilor, a identităţii culturale a noii generaţii. Am încercat să ne întâlnim în diverse ocazii cu cadrele didactice care predau aceste cursuri şi contribuie astfel la transmiterea tradiţiilor şi obiceiurilor noastre către generaţiile următoare, să le sprijinim prin organizarea unor cursuri de perfecţionare precum şi prin aducerea de cărţi şi materiale didactice. În acest sens am avut o strânsă colaborare cu Inspectoratul Şcolar Judeţean Constanţa. Am încercat de asemenea să sprijinim proiectele de înfrăţire ale instituţiilor de învăţământ din zona noastră de responsabilitate cu instituţii similare din Turcia, precum şi alte proiecte comune ale acestora.
Colegiul Naţional „Kemal Atatürk” din Medgidia, instituţie de învăţământ turco-română înfiinţată pe baza protocolului semnat în anul 1995 şi care oferă copiilor turci şi tătari posibilitatea de a studia pe lângă limba română şi limba turcă, îndeplineşte o misiune importantă prin educarea şi formarea viitorilor dascăli şi imami. Am continuat şi de-a lungul anului trecut strânsa cooperare cu conducerea colegiului şi cu profesorii detaşaţi din Republica Turcia, în vederea ridicării standardelor de educaţie la nivelul dorit şi în scopul satisfacerii diferitelor necesităţi ale colegiului. O dată cu includerea grădiniţei în structura colegiului, numărul elevilor s-a apropiat de 600, fapt îmbucurător pentru noi.

Reporter: Aţi fost apropiată atât de etnicii turci cât şi de cei tătari, în acest an. Cum apreciaţi unitatea existentă în cadrul acestor comunităţi, dar între cele două?
Füsun Aramaz: Eu consider toţi etnicii turci şi turco-tătari ca fiind un întreg. M-a impresionat dorinţa etnicilor turci şi turco-tătari, eforturile lor de a conserva limba turcă şi de a transmite cultura, tradiţiile şi religia noastră.
În orice comunitate pot exista puncte de vedere diferite, opinii distincte privind atingerea scopului comun. Important este să nu uităm scopul comun. Şi acesta este, după părerea mea, conservarea tradiţiilor menţinute de secole de către etnicii din România, precum şi continuarea stilului de viaţă denumit ”modelul dobrogean”, de convieţuire în armonie cu populaţia majoritară română şi cu toate celelalte minorităţi.
Astfel, eu iau în considerare imaginea de ansamblu a etnicilor noştri. Din aceste punct de vedere, faptul că putem sărbători cu multă bucurie şi împreună cu etnicii noştri turci şi turco-tătari sărbătorile naţionale şi religioase, este un aspect deosebit de important.

Reporter: La finalul anului trecut, mai precis pe 10 noiembrie o dată cu profunde semnificaţii pentru turcii de pretutindeni aţi deschis, în premieră la Constanţa, cursurile de limba turcă. La curs participă aprope 50 de elevi provenind din medii diverse de activitate, unii de etnie tucă sau tătară dar şi români. Cum evaluaţi aceste cursuri până la momentul actual şi ce aşteptări aveţi la finalul cursului?
Füsun Aramaz: Atatürk a afirmat în toate ocaziile că tineretul este o forţă importantă pentru un viitor luminos, o forţă care poate apăra şi perpetua toate valorile care stau la baza Republicii, subliniind încrederea pe care o are în tineri. Ca dovadă a importanţei pe care o acordăm educaţiei tinerilor turci şi turco-tătari, conservării şi transmiterii culturii noastre de către aceştia, am început cursurile destinate dezvoltării şi aprofundării conoştinţelor lor de limba turcă pe data de 10 noiembrie 2010, ziua comemorării lui Atatürk.
Am constatat cu plăcere progresele înregistrate de participanţii aparţinând unor grupe de vârstă şi profesionale diferite, la cursurile de învăţare a limbii turce organizate cu sprijinul cadrelor didactice din cadrul Colegiului Naţional „Kemal Atatürk” şi a Muftiatului Cultului Musulman din România. În etapele următoare ale cursurilor vor fi proiecţii de filme şi documentare, conferinţe, activităţi de tipul corurilor, toate destinate dezvoltării cunoştinţelor privind limba şi cultura turcă. Pe de altă parte, în vederea optimizării rezultatelor celor aproximativ 50 cursanţi şi avându-se în vedere nivelul diferit al cunoştinţelor lor de limba turcă, cu puţin timp în urmă am decis împărţirea lor în două grupe. Una dintre grupe va continua să înveţe limba turcă cu profesorii din cadrul Colegiului Naţional „Kemal Atatürk“, iar cealaltă grupă îşi va aprofunda cunoştinţele alături lectorul turc din cadrul Facultăţii de Litere a Universităţii Ovidius Constanţa. În acest context, susţinerea cursurilor de către cadre didactice specializate din Republica Turcia este o ocazie importantă pentru cursanţi.
Obiectivul nostru pentru finalul cursului este acela de a-i obişnui pe cursanţii noştri, ale căror vârste variază între 10 şi 60 ani să folosească în mod curent limba turcă, de a-i determina să păstreze şi să promoveze cultura turcă şi să transmită fiecare cunoştinţele acumulate în cadrul cursurilor. Spre exemplu, faptul că dumneavoastră participaţi la cursurile noastre împreună cu fiica dumneavoastră este un pas important spre obiectivul nostru de a promova limba turcă în cadrul familiilor. Pe de altă parte, 30% dintre cursanţi sunt români, iar atenţia acordată de aceştia cursurilor ne bucură în mod deosebit. Consider această atenţie deosebită, semn al relaţiilor istorice dintre Turcia şi România, un pod de legătură care apropie şi mai mult popoarele noastre şi apreciez în mod deosebit eforturile cursanţilor români pentru învăţarea limbii turce.

Reporter: La începutul acestui an s-a desfăşurat în Turcia conferinţa ambasadorilor. Printre problemele abordate a fost şi cea a luptei împotriva terorismului. Cum va acţiona în acest an Turcia în ceea ce priveşte terorismului?
Füsun Aramaz: Turcia se luptă de mulţi ani cu terorismul asociat organizaţiei ilegale PKK. Lumea s-a confruntat cu această situaţie după evenimentele de la 11 septembrie, pericolul terorist conducând la limitarea anumitor drepturi în Occident. În ultima perioadă a luptei sale împotriva terorismului, Turcia a trecut la o concepţie care scoate în prim plan elementul uman şi se bazează pe sporirea libertăţilor. În cadrul acestei abordări primează concepţia potrivit căreia una din priorităţile luptei împotriva terorismului o reprezintă prevenirea radicalismului şi eliminarea condiţiilor care pot fi folosite abuziv de către organizaţia teroristă. În acest sens, în Turcia au fost implementate reforme importante în scopul dezvoltării democraţiei, precum ”Proiectul de Deschidere Democratică”.
Pe de altă parte, există posibilitatea folosirii în scopuri necinstite a libertăţilor democratice, exemple în acest sens fiind în special activităţile de strângeri de fonduri şi distribuirea de mesaje de către organizaţii paravan. Din acest punct de vedere, cooperarea Turciei cu celelalte state în vederea luptei împotriva structurilor organizaţiei teroriste PKK din vecinătatea Turciei şi din restul Europei este deosebit de importantă. Astfel, vom continua să obţinem sprijinul ţărilor prietene şi aliate. Bineînţeles că ne bazăm în mod deosebit pe România, ţara cu care întreţinem relaţii foarte bune în toate domeniile.
Ţara noastră acordă o importanţă deosebită luptei împotriva terorismului. Ca membră a Consiliului de Securitate al ONU, Turcia a deţinut în anul 2010 preşedinţia Comitetului de Luptă Împotriva Terorismului. Din noiembrie 2010, până în mai 2011 deţinem preşedenţia Adunării Parlamentare a Consiliului Europei, mandat în care avem ca şi prioritate lupta împotriva intoleranţei, a discriminării şi a extremismului, fenomene care s-au intensificat în Europa. Ne vom menţine poziţia activă în acest sens.

Reporter: Care vor fi în acest an direcţiile de acţiune ale Turciei în ceea ce îi priveşte pe turcii din afara graniţelor?
Füsun Aramaz: Pornind de la concepţia că turcii din străinătate formează o punte organică între ţara noastră şi statele în care ei trăiesc, depunem eforturi în sensul materializării acesteia din perspectiva relaţiilor bilaterale, susţinând în continuare eforturile de integrare a cetăţenilor noştri în societăţile din ţările în care locuiesc, precum şi acţiunile având ca scop păstrarea şi transmiterea culturii etnicilor noştri.
Ca semn al importanţei pe care o acordăm situaţiei socio-economice a cetăţenilor turci din străinătate precum şi a etnicilor noştri, anul trecut în cadrul Cabinetului Primului Ministru a fost creată o structură nouă, denumită ”Direcţia pentru turcii din străinătate şi comunităţile înrudite”. Scopul acestei instituţii este desfăşurarea unor activităţi orientate către cetăţenii turci care locuiesc în străinătate şi identificarea unor soluţii pentru problemele acestora, organizarea unor acţiuni dedicate comunităţilor etnicilor turci, dezvoltării relaţiilor sociale, culturale şi economice cu aceste comunităţi.
La fel ca şi în anii trecuţi şi anul acesta pe primul loc al activităţilor dedicate etnicilor se află învăţarea limbii turce. Eforturile noastre în acest sens au fost rezumate în răspunsul de la întrebarea anterioară.
Serviciile îndreptate spre satisfacerea necesităţilor religioase ale etnicilor noştri sunt oferite prin cooperarea instituţională dintre Direcţia pentru Culte a Republicii Turcia şi Muftiatul Cultului Musulman din România.
Anul acesta, ca şi în fiecare an, vom susţine, în directă coordonare cu instituţiile competente, acţiunile culturale organizate de etnicii noştri în scopul păstrării identităţii culturale.

Reporter: Radio T, primul mijloc de comunicare de masa care emite în limba turcă dar şi în română şi tătară împlineşte doi ani de la înfiinţare. Cum apreciaţi programele Radio T?
Füsun Aramaz: Radio T a luat fiinţă ca urmare a unei iniţiative mai vechi a uniunilor etnicilor turci şi turco-tătari, cu sprijinul finaciar al Republicii Turcia. Fiind un post de radio orientat către etnicii noştri din zona Dobrogei, Radio T îndeplineşte misiuni importante precum folosirea şi îmbogăţirea limbii turce în scopul continuării identităţii naţionale a comunităţii. În acest sens, după înfiinţarea postului de radio, la stabilirea grilei de programe s-au avut în vedere obiective precum popularizarea limbii turce şi păstrarea culturii şi tradiţiilor turce şi turco-tătare. În acelaşi context, programele în limba română au ca scop informarea populaţiei române asupra culturii şi istoriei turcilor şi turco-tătarilor.
Când am ocazia, ascult cu plăcere programele Radio T. La început trebuie soluţionate anumite probleme, asigurarea necesarului de personal, stabilirea ordinii de lucru, motiv pentru care conţinutul programelor poate fi sub aşteptări şi dorinţe. Dar acum postul nostru de radio a depăşit perioada de organizare şi poate face paşi importanţi în sensul îmbogăţirii conţiunutului programelor. Ca urmare a propunerilor constructive primite din partea etnicilor şi cetăţenilor turci, consider că putem acorda o mai mare pondere programelor în limba turcă. În acest sens, Consulatul General al Republicii Turcia la Constanţa este dispus, ca întotdeauna, să acorde sprijinul necesar.
O realizare foarte importantă este şi faptul că Radio T a început de anul trecut să emită 24 ore pe internet. Scopul nostru este ca programele Radio T, care acum pot fi ascultate numai în Constanţa, să poată fi ascultate în toată România.

Reporter: Ce proiecte aveţi în acest an, care sunt principalele obiective ale activităţii dumneavoastră diplomatice?
Füsun Aramaz: Consulatul General al Republicii Turcia la Constanţa îşi va continua colaborarea cu Muftiatul Cultului Musulman, instituţiile române şi uniunile reprezentative ale etnicilor turci şi turco-tătari în scopul păstrării valorilor culturale şi sprituale ale etnicilor din zona noastră de responsabilitate, precum şi pentru satisfacerea necesităţilor lor în acest sens.
Ne dorim să continuăm acţiunile organizate împreună cu Uniunea Democrată Turcă din România, Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani din România şi Asociaţia Oamenilor de Afaceri Dobrogea, astfel încât ele să devină tradiţionale, dar intenţionăm să organizăm şi activităţi noi.
Vom continua să organizăm şi în acest an Festivalul Tineretului, Sportului şi Culturii Turce şi Tătare. Sperăm să putem sărbători Ziua de 23 aprilie, Ziua Suveranităţii Naţionale şi Sărbătoarea Copiilor, într-o atmosferă de sărbătoare, cu participarea tuturor copiilor etnicilor, turci, turco-tătari şi cei ai cetăţenilor turci. Avem de asemenea planuri privind sărbătorirea Zilei Republicii, 29 octombrie, prin acţiuni comune.
În paralel cu importanţa pe care o acordăm educaţiei copiilor şi tinerilor etniei noastre, vom continua şi anul acesta în luna februarie 2011, cursurile de prefecţionare susţinute de academicieni din Turcia şi destinate cadrelor didactice de etnie turcă ce predau limba turcă şi religia islamică.
Am demarat discuţiile cu Instituţia Prefectului Judeţului Constanţa şi consulatele generale şi onorifice din Constanţa în vederea organizării, în primele luni ale anului 2011, a târgului de binefacere organizat aici în anii precedenţi.
Pe agenda noastră se află şi diferite activităţi precum conferinţe, expoziţii, etc. care vor fi organizate în cooperare cu instituţiile academice din Constanţa în vederea prezentării istoriei Turciei, a Turciei moderne şi a întemeietorului Republicii Turcia, Mustafa Kemal Atatürk.

Interviu realizat de Sorina Asan

Mangalya Esmahan Sultan Camii

Dobruca’nın en eski camisi olan Esmahan Sultan Camii, İkinci Sultan Selim’in kızı ve Sokullu Mehmet Paşanın hanımı Esmahan Sultan adına 1573 yılında yaptırılmıştır. Cami, geniş bir bahçe ve Müslüman mezarlıklarının ortasında yer alan dört yüz yıllık ahşap çatılı ve minarelidir. Tarihi özelliğini koruyan caminin minaresi 1997 depreminde hasar görmüş ve 2007 yılında yapılan restorasyonda aslına uygun yenilenmiştir. Caminin tamamının restorasyonuna 2007 yılında başlanılmış, masrafları işadamı Tunç Çapa tarafından karşılanmıştır ve 27 Ağustos 2008 tarihinde hizmete açılmıştır.
Camide şu anda Romanya Müslümanları Müftülüğüne bağlı imam olarak Halil İsmet ile Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından görevlendirilen Mehmet Emin Efe imam olarak görev yapmaktadırlar. Camide öğle, ikindi ve akşam olmak üzere üç vakit ezanlar dışarıya açıktan okunmaktadır.

MEZARLAR İÇİNDE GÜNÜMÜZE EN YAKIN OLANI DA 13 NUMARALI MEZARDIR. MEZARIN KİTABESİNİN TÜRKÇESİ:
MUHAMMED AĞA RUHU İÇİN FATİHA (1291 HİCRİ=1874 MİLADİ)

Camiyi ziyaret edince, Türkiye’den gelerek görevine yeni başlayan din görevlisi Mehmet Emin Efe ile bir röportaj yaptık.

Reporter: Kendinizi okuyucularımıza tanıtır mısınız?
Adım Mehmet Emin EFE. 1974 yılında Mardin’de doğdum. İlkokulu Mardin Göllü Köyünde okudum sonra Mardin İmam-Hatip Lisesine devam ettim. 2001 yılında Adana Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun oldum, 2005 yılında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Arap Dili ve Belagatı dalında master çalışmamı tamamladım. Halen Doktora çalışmamı Erzurum Atatürk Üniversitesi Arap Dili ve Belagatı üzerine devam ediyorum. Ayrıca Diyanet İşleri Başkanlığımızın Müftü ve Vaiz yetiştirmek için açtığı 30 aylık Ömer Nasuhi Bilmen İhtisas Eğitim Merkezini 2006 yılında birincilikle bitirdim. Evliyim dört çocuğum var. Çok iyi seviyede Arapça, orta seviyede İngilizce bilmekteyim. 1997 yılında Diyanet işleri Başkanlığımızda İmam-Hatip olarak göreve başladım. Dokuz yıl farklı yerlerde İmamlık yaptım. Üç yıl İzmir ili Menderes ilçesinde vaizlik yaptıktan sonra Adana ili Çukurova ilçesi vaizliğine tayin oldum. Diyanet İşleri Başkanlığımız, Türkiye dışında Müslümanların yaşadığı ülkelerde Müslümanlara dini yönden destek olmak için kendi personelinden sınavla seçip, eğiterek yurtdışında görevlendirmektedir. Ben de Türkiye dışındaki Müslüman kardeşlerimiz ve soydaşlarımızla tanışmak, farklı kültürleri görmek, farklı diller öğrenmek ve elimden geldiği kadar dinimizi ve kültürümüzü öğretmek için bu sınava müracaat ettim. Sınavda başarılı olunca, Diyanet İşleri Başkanlığımız tarafından Romanya Esmahan Sultan Camiinde görevlendirildim.

Rep: Romanya’ya tayininiz çıktığını duyunca ilk neler düşündünüz?
Romanya’da görevlendirildiğimi duyunca sevindim. Burada atalarımızın çok eser bıraktığını, Romanya halkı yani eskiden Eflak, Boğdan ve Erdel olarak adlandırılan bölge halkı ile beraber kardeşçe geçindiklerini biliyordum. Hemen araştırmaya başladım ve şu anda Müslüman soydaşlarımızın da burada Romanya halkı ile demokratik bir şekilde yaşadıklarını öğrendim. 15 Aralık 2010 tarihinde Esmahan Sultan Camimizde göreve başladım. Müslüman soydaşlarımızın bana gösterdikleri yakın ilgi beni çok duygulandırdı.

Rep: Romanya’daki Müslümanları nasıl buldunuz?
Romanya’daki Müslümanların geçmişte çok sıkıntı çekmelerine rağmen dinlerini yaşamaya devam etmekte büyük bir azim gösterdiklerini gördüm. Öğrenmeye ve öğrendiklerini yaşamaya hevesli insanlar.
Buraya geldiğimde hemen benden önceki Din Görevlisi Mustafa LÜY Hocamızın başlattığı kursları devam ettirdim. Bayanlara yönelik Salı ve Cuma günleri Kuran öğrenme ve dini bilgiler dersleri yapıyoruz. 13 bayan şu anda devam ediyor. Yaş ortalamaları 65 civarı. Bunların sekizi Mustafa Hocamız zamanında Kuran’ı öğrenmiş, bunlara okumalarını geliştirmeye yönelik dersler veriyorum. Beş kişi de yeni başladı. Ayrıca Cumartesi ve Pazar günleri de çocuklara yönelik Kuran ve dini bilgiler derslerine devam ediyoruz. Bu kurslarımızı yaz tatiline kadar devam ettirmeyi düşünüyoruz. Benim eşim de İmam-Hatip Lisesi mezunu olup Ülkemizde Fahri(özel) olarak Kuran Kurslarında öğreticilik yaptı. Buraya geldiğinde Romanya Müftümüz Sayın Murat Yusuf Bey ve Ataşemiz Sayın İsmail ÖZKAN Bey’in onayı ile bayanlara yönelik daha kapsamlı faaliyetler düzenlemeyi düşünüyoruz.
İmamlık görevini Romanya Müftülüğümüz Din Görevlisi Halil İsmet Hocam ile birlikte yürütüyoruz. Beş vakit camimizi açıp ibadetlerimizi eda ediyoruz. Cami cemaatimiz öğle namazına erken geldiği için ben Cami cemaatine yönelik olarak geldiğimden beri her gün öğle namazından önce tefsir sohbeti (Kuranın anlamı) yapıyorum. Cemaatimiz bundan çok memnun olduklarını ifade etmektedirler.

Rep: Gençleri dine yakın tutmak için ne dusunuyorsunuz?
Gençleri yakın tutmak için öncelikle ortamın uygun olması durumunda çalıştıkları iş yerlerinde onları ziyaret edip onlarla diyaloa geçmeyi düşünüyorum. Daha sonra sosyal ve sportif birtakım programlar yaparak onların katılımını sağlamaya çalışacak onlarla bu şekilde yakınlığımızı sürdürerek dinimizi ve kültürümüzü aşılamaya çalışacağız.
Değerli okuyucularınıza saygılarımı sunarak şunu belirtmek isterim. Bir toplumun varlığını sürdürebilmesi için en önemli unsurlar: Din, Dil ve Kültürdür. Dinimiz, Dilimiz ve Kültürümüz ile alakalı faaliyetlere katılmalarını diliyor tekrar saygılarımı sunuyorum.

Rep: Hocam bizlere zaman ayırdıdığınız için sizlere teşekkür ediyorum ve görevinizde başarılar dilerim.
Sağ olun! Ben de bu düşüncelerimi Değerli Okuyucularınızla paylaşma fırsatı verdiğiniz için teşekkür ediyorum.

Geamia Esmahan Sultan

Esmahan Sultan, cea mai veche geamie din România, care păstrează o bogată tradiţie istorică, religioasă şi culturală, a fost dată în folosinţă în anul 1573. Geamia a fost ctitorită de Esma-Han, fiica Sultanului Selim al-II-lea, fiind un monument de arhitectură în stil maur, cu un stil aparte faţă de alte lăcaşe de cult din Dobrogea.Geamia este făcută din piatră de grosimea de 85 de centimetri şi a fost cioplită de meşterii pietrari turci. Lăcaşul de cult este înconjurat de un cimitir musulman în care au fost înhumate personalităţi ale vremii. Geamia cu o capacitate de 200 de credinciosi şi cimitirul musulman din Mangalia, au fost reabilitate sub îndrumarea Muftiatului Cultului Musulman din România, iar finanţarea a venit, în întregime, din partea lui Capa Tunc, om de afaceri din Turcia în memoria lui Said Hakki Bey. Pentru realizarea lucrărilor de consolidare şi restaurare a ansamblului Esmahan Sultan s-au cheltuit mai bine de un milion de euro. Lucrările de restaurare au cuprins consolidarea minaretului, prin inserţia unor „schelete“ din otel, invizibile, arhitectura turnului rămânând aceeaşi. Geamia în sine a fost consolidată cu ciment şi profile din metal, iar crăpăturile au fost injectate cu material de lipire fluid. Acoperişul a fost decopertat spre a fi înlocuit cu unul nou. S-a refăcut fântâna şi cişmeaua din curte a fost placată cu marmură albă (ce fusese astupată în 1959) iar apa este din nou folosită pentru ritualul spălării morţilor. În interiorul geamiei „Esmahan Sultan”, specialiştii români, în colaborare cu cei turci, au reconstituit decoraţiunile interioare pictate pe pereţi. A fost adusă mobilă specifică, covoare şi candelabre. Covoarele, tablourile, mimberul, kursi-ul au fost aduse de către Capa Tunç. Mihrabul din piatră şlefuită a fost restaurat. Locul pentru femei (mahbel) este autentic. Încălzirea pe sistem de aeroterme a fost donată deasemeni de Capa Tunç. O etapă importantă în reabilitarea ansamblului a fost aducerea la starea iniţială a minaretului care era foarte înclinat şi risca să cadă la cel mai mic cutremur. Minaretul a fost descompus molon cu molon apoi numerorate au fost rezidite (anastiloză) utilizând aceeaşi tehnică a legăturilor cu scoabe de otel în perforaţiile umplute ulterior cu plumb topit. Intenţia principală a acestor intervenţii profesioniste, a fost de a aduce lăcaşul de cult, din punct de vedere architectural, la o imagine cât mai apropiată de cea iniţială, a anilor 1590, îndepărtând toate modificările şi cosmetizările făcute necorespunzător în timp. Minaretul şi acoperişul, au fost realizate din caramidă adusă din Turcia. Cimitirul, unde sunt îngropate unele dintre cele mai stimate feţe ale lumii musulmane din Dobrogea, dar şi din Imperiul Otoman, a fost cosmetizat prin eliminarea vegetaţiei salbatice şi au fost create alei de acces iluminate pe tot timpul nopţii. S-a construit o casă pentru imam în curtea geamiei şi peste 200 m de trotuar. În prezent geamia poate fi vizitată de turişti şi locuitorii oraşului, iar hogea Halil Ismet de la Esmahan Sultan le prezintă acestora istoria lăcaşului de cult. Am vizitat şi noi geamia Esmahan Sultan şi am stat de vorbă cu imamul geamiei Halil Ismet care este în vârstă de 72 de ani, cu o vechime în activitate de 53 de ani. În această perioadă, 19 ani a fost imam în satul său natal Grădina, 11 ani în localitatea Palazu Mare şi 24 de ani în Mangalia. Absolvent al Seminarului Musulman din Medgidia în 1957 a predat religie islamică în şcolile din Mangalia şi în prezent ţine cursuri de religie islamica în cadrul Liceului Callatis. În activitatea sa de imam d-nul Halil Ibrahim a fost membru în Şura Islam pe o perioadă de 30 de ani continuând şi în prezent, după alegerile din 2010. D-nul Halil Ismet a avut multe realizări de când este imam în Mangalia printre acestea amintim înnoirea acoperişului în anii 1988 mai târziu în 1993. A construit un grup sanitar cu sprijinul financiar al sponsorilor Ionus Redip, Curtveli Rami şi Chiosep Sebat. La cimitirul musulman s-a instalat apă, curent electric şi s-a faianţat casa mortuară. Cu sprijinul Primăriei şi a Consiliului local Mangalia au fost puse uşi şi ferestre la casa mortuară. Deasemeni cu sprijinul Primăriei s-a construit un gard din plăci de beton între cimitirul musulman şi cel creştin. În 2007 s-a început cu sprijinul omului de afaceri turc Capa Tunç renovarea capitală a geamiei şi consolidarea minaretului. De la domnul Halil ismet aflăm că în anul în care a venit în Mangalia ca imam enoriaşii frecventau geamia numai la rugăciunea de vineri în număr de 20 de persoane iar acum vin peste 50 de persoane. În prezent peste 50 de enoriaşi vin la slujba de prânz zilnic iar în timpul postului vin frecvent peste 50 de persoane.