♦ Cuprins ♦ İçindekiler ♦ Contents ♦


REUNIUNEA TÜDEV

Între 21 – 23 decembrie 2001, la Istanbul, prin facilităţile oferite de renumitul hotel Polat Renaissance şi în organizarea TUDEV (Fundaţia pentru prietenie, frăţie şi colaborare între ţările şi comunităţile turce) a avut loc al 9-lea Congres TUDEV, Congres devenit deja tradiţional.
Congresul s-a bucurat de prezenţa D-lui Suleyman Demirel, al 9-lea Preşedinte al Republicii Turcia, Preşedinte de onoare al TUDEV, şi de prezenţa D-lui Rauf Denktaş, Preşedinte al Republicii Turce a Ciprului de Nord.
Au participat circa 1500 de delegaţi din Turcia, Azerbaidjan, Kazakistan, Kîrgîzistan, Uzbekistan, Turkmenistan, Republica Turcă a Ciprului de Nord, Mongolia, reprezentanţi ai comunităţilor turce din Europa, Statele Unite, Iran, Tracia de Apus, România, Bulgaria, Macedonia, Kosovo, dar şi din republicile şi regiunile autonome turce, ex-sovietice, cum ar fi: Altay, regiune autonomă Găgăuzia, din cadrul republicii Moldova, Tataristan, Başkurdistan, Balkarya, Crimeea, Karaçay, turcii kumuk şi nogay etc.
Lucrările Congresului au fost organizate pe patru secţiuni: învăţământ, cultură, economie şi comerţ, comunicare şi relaţii internaţionale. Din partea Uniunii Democrate Turce din România a participat Preşedintele U.D.T.R., Dl. Prof. Dr. Nuredin Ibram. Domnia sa a prezentat la Congres, la secţiunea învăţământ şi educaţie, comunicarea: „Minoritatea turcă şi Învăţământul în limba turcă din România“.
În cadrul Congresului, Dl. Prof. Dr. Nuredin Ibram a avut întâlniri cu personalităţi ale învăţământului şi culturii din Turcia precum şi o întâlnire cu preşedintele TIKA (Asociaţia oamenilor de afaceri), Dl. Oner Kabasakal, cu care a discutat unele proiecte de colaborare şi de sprijinire financiară a Uniunii. De altfel, în luna decembrie a anului 2001, TIKA a donat un calculator performant pentru redacţia revistei „Genç Nesil“. Adresăm TIKA şi Preşedintelui său, Dl. Oner Kabasakal, încă o dată, şi pe această cale, mulţumirile noastre.

PRESTIGIOASĂ RECUNOAŞTERE

Domnul Preşedinte U.D.T.R., Prof. univ. dr. Ibram Nuredin, personalitate de prestigiu a comunităţii turce a primit din partea Revistei Tomis şi a Filialei Dobrogea a Uniunii Scriitorilor, ca recunoaştere a meritelor sale Premiul „Contribuţii deosebite la menţinerea culturii scrise“ la ediţia a VII-a COLOCVIILOR TOMITANE. Premiul a fost primit pentru cărţile:„Fundamente ale Filozofiei“ şi „Filosofia şi Istoria Religiilor“, apărute în 2001.
După onorantul titlu şi diploma de „Omul Anului“ acordat în anul 1999 de cotidianul „Cuget Liber“, este a doua recunoaştere, în plan local, a contribuţiilor D-lui Prof. dr. Ibram Nuredin la cauza nobilă a sprijinirii culturii dobrogene şi a promovării imaginii comunităţii turce.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

ZILELE DIVERSITĂŢII

În perioada 13-16 decembrie 2001, la Cluj-Napoca au avut loc o serie de manifestări prilejuite de „Ziua Minorităţilor Naţionale din România“. Aceste manifestări au fost organizate de Ministerul Informaţiilor Publice din România - Departamentul pentru Relaţii Interetnice cu sprijinul Ministerului Integrării Europene şi a Fundaţiei Friedrich Eberth.
Din partea Uniunii Democrate Turce din România au participat la aceasta importantă manifestare d-nul Prof. univ. dr. Ibram Nuredin, preşedinte, d-na Gulten Abdula, vicepreşedinte şi d-nul prof. Ervin Ibraim, redactor-şef al publicaţiei „Genç Nesil“.
Prima zi a manifestării - 13 decembrie - a cuprins un Spectacol al Teatrului Maghiar de Stat din Cluj cu piesa „Carol“ de Slavomir Mrozek la sinagogă.
Vineri, 14 decembrie a avut loc deschiderea oficială a simpozionului moderată de d-nul Attilo Marko, subsecretar de stat la Ministerul Informaţiilor Publice urmată de Tema „Minorităţile Naţionale: Stadiu de dezvoltare. Probleme de actualitate. Perspective“.
Au rostit alocuţiuni d-nii Vasile Dâncu - ministru al informaţiilor publice, Attilo Marko - subsecretar de stat DRI, Ovidiu Ganţ-subsecretar de stat DRI, Ivan Gheorghe - subsecretar de stat D.R.I., conf. univ. dr. Laszlo Murvai-director al Direcţiei Minorităţi Naţionale din cadrul Ministerului Educaţiei şi Cercetării precum şi lideri ai minorităţilor naţionale din România între care şi d-nul Prof.univ.dr. Ibram Nuredin, preşedintele Uniunii Democrate Turce din România. Acesta a prezentat priorităţile şi acţiunile desfăşurate de U.D.T.R. în anul 2001 precum şi câteva din proiectele de viitor ale Uniunii. Ziua a continuat cu Vernisajul expoziţiei de păpuşi în porturi populare, prezentat de d-na Katinka Pozsony, Vernisajul expoziţiei de fotografie despre minorităţile naţionale din România, prezentat de d-nul deputat Dorel Dorian, d-na Daniela Tarnovschi-CRDE şi Otvos Geza-Wassdas.
Seara a continuat cu „Sunetul limbilor“ - care a cuprins prezentarea unor mesaje sau texte literare scurte în limbile minorităţilor naţionale din România. D-nul Prof.univ.dr. Ibram Nuredin a citit din creaţia proprie un text literar care făcea apel la toleranţă interetnică şi interreligioasă, la relaţia dintre identitate şi toleranţă în cadrul statului de drept, iar doamna Gulten Abdula a oferit din partea UDTR o casetă cu muzică populară turcă şi românească în interpretarea artistului Emerit al Poporului regretatul interpret Grigore Keazim, făcînd precizarea că piesele fac parte din fonoteca de aur al Radio Difuziunii Române.
Ziua de sâmbătă, 15 decembrie 2001, a cuprins Tema:Diversitate lingvistică şi comunicare. Rolul presei minorităţilor naţionale în mass-media românească, avându-l ca moderator pe d-nul Dan Jurcan, secretar de stat M.I.P. - Departamentul de Comunicare şi Imagine Publică urmată de o Expoziţie de publicaţii editate de organizaţiile minorităţilor. Tot aici a avut loc şi lansarea cărţii „Minorităţile Naţionale din România - Dovezi isorice privind aşezarea şi continuitatea acestora în spaţiul carpato-danubiano-pontic“ avându-l drept coautor pe d-nul prof. Ervin Ibraim, redactor-şef al publicaţiei „Genç Nesil“.
Duminică, 16.12.2001, a avut loc solemnitatea festivă a semnării Declaraţiei de sprijinire de către toate minorităţile a integrării României în structurile euroatlantice. Declaraţia a fost semnată de preşedinţii organizaţiilor minorităţilor, în prezenţa D-lui Vasile Dîncu, Ministru al Informaţiilor Publice şi a D-lui Vasile Puşcaş, Ministru Secretar de Stat pentru integrarea europeană.
Manifestările, desfăşurate într-o ambianţă de-centă, civilizată, au prilejuit un util schimb de idei, au reliefat experienţa Uniunilor pe linia promovării identităţii lingvistice, culturale şi religioase, au relie-fat atenţia Guvernului României pentru crearea ca-drului logistic, social-economic şi legislativ pentru afirmarea drepturilor tuturor cetăţenilor români, in-diferent de etnia din care fac parte.

Redacţia

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

RUBRICA JURIDICĂ-ECONOMICĂ

LEGEA NR.416/2001 PRIVIND VENITUL MINIM GARANTAT

Cine beneficiază de această lege şi care sunt termenii, sintagmele utilizate

Legea privind venitul minim garantat creează premisele unei mai bune utilizări a resurselor financiare existente prin asigurarea flexibilităţii în acordarea de sprijin material potrivit nevoilor reale individuale care să conducă la diminuarea numărului de persoane care trăiesc în sărăcie. De această Lege nr. 416/2001 beneficiază familiile şi persoanele singure fără venituri sau cu venituri mici – români, cetăţeni străini, apatrizi care au statut de refugiat în România, în condiţiile legislaţiei române. Prin termenul de familie se desemnează: soţul şi soţia care locuiesc şi se gospodăresc împreună; soţul, soţia şi copiii lor necăsătoriţi, care locuiesc şi se gospodăresc împreună; persoana necăsătorită care locuieşte împreună cu copiii aflaţi în îngrijirea sa; bărbatul şi femeia necăsătoriţi, cu copiii lor şi ai fiecăruia dintre ei, care locuiesc şi se gospodăresc împreună. Termenul de copil desemnează: copilul provenit din căsătoria soţilor; copilul unuia dintre soţi; copilul aflat în întreţinerea familiei; copilul în vârstă de peste 18 ani, care,în condiţiile legii este declarat persoană cu handicap accentuat sau grav ori este încadrat în gradul I sau II de invaliditate; copilul adoptat; copilul încredinţat unuia sau ambilor soţi ori dat în plasament familial.

Unde se depun şi care sunt actele pentru primirea ajutorului social

În primul rând se completează o cerere pe propria răspundere, după caz, de către persoana singură sau de către unul dintre membrii familiei desemnat de aceasta, care are capacitate deplină de exerciţiu al drepturilor civile, sau, în cazurile prevăzute de lege, de către curatorul sau tutorele persoanei îndreptăţite să beneficieze de ajutorul social. Cererea va trebui să fie însoţită de următoarele acte doveditoare:actul de identitate al solicitantului şi al membrilor familiei; certificatele de naştere ale copiilor; certificatul de căsătorie; hotărârea definitivă de încuviinţare a adopţiei, de încredinţare sau plasament familial al minorului, potrivit legii; actul din care să rezulte că un membru al familiei urmează o formă de învăţământ la cursul de zi, până la împlinirea vârstei de 18 ani, până la împlinirea vârstei de 25 ani, dacă urmează studii superioare cu durata de maximum 5 ani, şi 26 ani, în cazul în care urmează studii superioare cu durata de peste 5 ani; acte din care să rezulte încadrarea, conform legii, în categoria persoanelor cu handicap accentuat sau grav, ori în gradul I sau II de invaliditate, pentru persoanele aflate în întreţinere; adeverinţă, eliberată de Agenţia Judeţeană de Ocupare a Forţei de Muncă pentru persoanele neîncadrate în muncă şi care au împlinit 18 ani, din care să rezulte că nu au refuzat nejustificat un loc de muncă şi că nu au refuzat nejustificat participarea la un program de pregătire profesională. Cererea pentru acordarea ajutorului social, însoţită de toate actele mai sus menţionate, se va înregistra după cum urmează: la primarul localităţii în a cărei rază teritorială are solicitantul domiciliul ori, după caz, reşedinţa sau la primarul localităţii, reşedinţa de judeţ în cazul persoanelor fără domiciliu, aflate în situaţie de nevoie.

Care sunt sumele şi cum se poate intra în posesia acestora

Probabil mulţi vor spune că este puţin! Noi spunem însă că decât nimic este bine şi atât! Legea 416/2001 prevede ca ajutor social şi deci ca venit minim garantat pentru o persoană suma de 360.000 lei/ lună. Pentru două persoane suma este de 1.134.000 lei, pentru trei persoane suma este de 1.575.000 lei, pentru patru persoane 1.953.000 lei, pentru cinci persoane 2.331.000 lei, iar pentru fiecare persoană peste un număr de cinci se mai adaugă câte 157.000 lei.Toţi aceşti bani sunt în subordinea consiliilor judeţene, care îi dau primăriilor şi care la rândul lor, pe bază de tabel şi în urma unei evidenţe a familiilor care beneficiază de acest ajutor social, plătesc sumele aferente.
Trebuie ştiut că nu există termene de depunere a dosarelor şi nici perioade de timp stabilite prin lege în care cetăţenii pot sau nu beneficia de ajutor. În schimb, este foarte important de ştiut că, periodic, se vor efectua anchete sociale pentru a se verifica dacă există modificări sau nu în familiile care primesc ajutor. Pe această cale, Constantin Brăgaru, directorul Direcţiei Muncii şi Solidarităţii Sociale, face un apel către toţi cetăţenii ca, în momentul în care situaţia financiară precară se schimbă, să anunţe, în caz contrar urmând să restituie sumele încasate pe nedrept şi, implicit, să suporte rigorile legii.
Obligaţia funcţionarului desemnat cu primirea şi înregistrarea cererilor pentru acordarea ajutorului social este, în primul rând, aceea de verificare a corectitudinii înregistrărilor. De asemenea, trebuie să se aibă în vedere următoarele aspecte: datele de identificare a titularului şi ale celorlalţi membrii ai familiei să fie corect completate; numărul membrilor de familie să fie corect determinat; veniturile nete realizate de familie să fie corect calculate şi, nu în ultimul rând, veniturile nete individuale realizate de membrii familiei să fie corect înscrise.
Obligaţiile titularului de ajutor social sunt următoarele: să completeze corect cererea pentru solicitarea ajutorului social, precum şi declaraţia de venituri desemnate de primar pentru efectuarea anchetei sociale; să furnizeze informaţiile referitoare la componenţa familiei şi veniturile membrilor acesteia necesare stabilirii ajutorului social; să prezinte actele doveditoare privind componenţa familiei şi veniturile membrilor acesteia necesare stabilirii ajutorului social. De asemenea, titularul ajutorului social mai are obligaţia de a comunica primarului, în scris, orice modificare intervenită cu privire la veniturile şi la numărul membrilor familiei, în termen de 30 zile de la data la care a intervenit modificarea.
Faţă de acordarea ajutorului social există şi obligaţii ale beneficiarilor pe care le vom enumera în continuare. În primul rând, persoanele apte de muncă din familiile beneficiare de ajutor social au obligaţia de a efectua, lunar, cel mult 72 ore de acţiuni sau lucrări de interes local, la solicitarea primarului. Persoanele apte de muncă din familiile beneficiare de ajutor social, care nu realizează venituri din salarii sau din alte activităţi desfăşurate ca întreprinzător particular, membru asociat sau persoană autorizată să desfăşoare o activitate independentă, au obligaţia să prezinte la serviciul de asistenţă socială din cadrul Primăriei, din trei în trei luni, o adeverinţă eliberată de agenţia teritorială pentru ocuparea forţei de muncă. Din această adeverinţă trebuie să rezulte că sunt luaţi în evidenţă pentru încadrarea în muncă, că nu au refuzat nejustificat un loc de muncă şi că nu au refuzat nejustificat participarea la un program de pregătire profesională. Este important de ştiut că, vizavi de aplicarea Legii 416/2001, există şi o serie de obligaţii ale primăriilor. Acestea trebuie să organizeze primirea şi soluţionarea cererilor pentru ajutor social, ajutor pentru încălzirea locuinţei, alocaţie pentru copiii nou-născuţi.
Primăriile desemnează persoanele care efectuează ancheta socială şi dispune efectuarea acesteia pentru fiecare caz în parte. Trebuie să îi comunice titularului, la termenul prevăzut de lege, dispoziţia de aprobare, respingere, modificare, suspendare sau încetare a plăţii ajutorului social.
Tot primăriile au obligaţia de a întocmi un plan lunar de acţiuni sau de lucrări de interes local, repartizate pe persoane apte de muncă din familiile beneficiare de ajutor social.Trebuie să plătească drepturile de ajutor social aprobate, să organizeze plata acestuia, să deschidă cont separat pentru sumele de la bugetul de stat solicitate pentru plata alocaţiei pentru copiii nou-născuţi. Primăriile trebuie să prezinte spre aprobare Consiliului local proiectul bugetului local, în care să fie evidenţiată distinct suma alocată pentru plata ajutorului social. Consiliului Judeţean i se va solicita necesarul de sume defalcate de la bugetul de stat pentru echilibrarea bugetelor locale, pentru plata ajutorului social şi a ajutorului pentru încălzirea locuinţei. Până pe data de 10 a fiecărei luni, primăriile sunt obligate să transmită raportul statistic privind aplicare prevederilor legii, pentru luna expirată, precum şi situaţia privind persoanele adulte din familiile beneficiare de ajutor social, pentru care plata contribuţiei de asigurări sociale de sănătate se plătesc de la bugetul de stat. Într-un final, tot ca o obligaţie a primăriilor este şi asigurarea condiţiilor necesare şi de organizare a activităţii pentru acordarea de consultanţă de specialitate persoanelor îndreptăţite să beneficieze de un drept de asistenţă socială. Materialul prezentat a fost realizat cu sprijinul directorului Direcţiei Muncii şi Solidarităţii Sociale, Constantin Brăgaru, prin informaţiile puse la dispoziţie.

Extras din „Independentul“, din data de 5-6-7 ianuarie 2002.

SCHIMBĂRI ÎN IMPOZITAREA VENITURILOR

Potrivit OG nr.7/2001, noile categorii de venituri impozabile sunt: cele din activităţile agricole; cele obţinute de persoanele fizice neautorizate din valorificarea bunurilor în regim de consignaţie, cu excepţia celor din patrimoniul personal; cele obţinute de persoanele fizice ca urmare a desfăşurării unor activităţi pe bază de contract de agent, comision sau mandat comercial; indemnizaţia lunară a asociatului unic.

Florăresele şi zarzavagii impozitaţi cu 15%

Veniturile obţinute de persoanele fizice din cultivarea şi valorificarea florilor, legumelor şi zarzavaturilor, în sere şi solarii, precum şi a arbuştilor, plantelor decorative şi ciupercilor, din exploatarea pepinierelor viticole şi pomicole (activităţi definite ca agricole) vor fi impozitate cu o cotă de 15% aplicată venitului net. Impozitul este final şi nu se supune procedurii de globalizare a veniturilor.

10% impozitul pentru comerţ în consignaţie

Veniturile obţinute de persoanele fizice neautorizate din valorificarea de bunuri în regim de consignaţie se impozitează cu 10%. Plătitorii acestor venituri (unităţile care vând bunurile în regim de consignaţie) au obligaţia calculării, reţinerii şi virării impozitului până la data de 10 inclusiv a lunii următoare în care se face plata venitului. Contribuabilii autorizaţi să desfăşoare activităţi independente şi care realizează venituri din valorificarea de bunuri în regim de consignaţie vor trebui să efectueze plăţi anticipate trimestriale în contul impozitului pe venitul annual.

Comisionarii, agenţii şi mandatarii plătesc 10%

În cazul veniturilor obţinute de persoanele fizice ca urmare a desfăşurării unor activităţi pe bază de contract de agent, comision sau mandat comercial, cota de impozitare este de 10%. Impozitul se reţine direct la sursă şi se varsă la bugetul de stat de plătitorul veniturilor până la data de 10 inclusiv a lunii următoare în care se face plata venitului.

Indemnizaţia asociatului unic, impozitată ca şi salariile

OG nr. 7/2001 prevede că indemnizaţia lunară a asociatului unic se asimilează veniturilor de natură salarială, la nivelul valorii înscrise în declaraţia de asigurări sociale, cu alte cuvinte, ea va fi supusă aceluiaşi regim de impozitare ca şi veniturile sus amintite.

Cadourile copiilor şi prima de 8 Martie - neimpozabile

Ordonanţa scoate de sub regimul impozitării: veniturile sub forma darurilor acordate copiilor minori ai angajaţilor cu ocazia zilei de 1 Iunie şi Sărbătorilor de sfârşit de an, precum şi cele acordate angajatelor cu ocazia zilei de 8 Martie, în limita sumei de 1.000.000 lei pentru fiecare persoană şi eveniment; ajutoarele pentru pierderi însemnate în gospodăriile proprii ca urmare a calamităţilor naturale, precum şi în cazul unor boli grave incurabile ale angajatului; indemnizaţiile de instalare, în limita unui salariu de bază; sumele încasate din asigurări cu titlul de sume de asigurare, precum şi excedentul rezultat din fructificarea rezervelor constituite din primele plătite de asiguraţi.

Pensiile până la 5 milioane lei - scutite de impozit

Se introduc noi categorii de venituri scutite de impozit, precum: pensiile până în 5.000.000 lei; premiile sportivilor medaliaţi la campionatele mondiale, europene şi jocurile olimpice; veniturile oficialităţilor organismelor internaţionale; veniturile din dobânzile aferente obligaţiunilor municipale şi a altor entităţi emiţătoare de obligaţiuni care vizează construcţia de locuinţe.

Folisirea locuinţei de serviciu - venit neimpozabil

Ordonanţa nu consideră avantaje şi nu le introduce în categoria veniturilor impozabile: contravaloarea folosinţei locuinţei de serviciu sau a locuinţei din incinta unităţii; compensarea chiriei pentru personalul din sectorul de apărare naţională, ordine publică şi siguranţă naţională; compensarea diferenţei de chirie suportată de persoana fizică, conform legilor speciale; contravaloarea cheltuielilor de deplasare pentru transportul între localitatea în care angajaţii îşi au domiciliul şi localitatea în care angajaţii îşi au domiciliul şi localitatea unde îşi au locul de muncă, la nivelul unui abonament pentru situaţiile în care nu se asigură locuinţă sau nu se suportă contravaloarea chiriei.

Extras din „Cuget Liber“ din data de 7 ianuarie 2002

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

9.Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı Eğitim Öğretim Komisyonu Sonuç Raporu

Muhterem Başkan,

Türk Devlet ve Topululukları Dostluk, Kardeşlik, İşbirliği Kurultayının Değerli delegeleri, aziz misafirler,
Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Eğitim Öğretim Komisyonu 22 Aralık 2001 Cuma günü, saat 09.31’da İstanbul Yeşilyurt’ta, POLAT RENAISSANCE HOTEL’de toplanmış ve çalışmalarını aynı gün, saat 17.30’da tamamlamıştır.
Komisyonumuz ilk iş olarak Başkanlık divanını oluşturmuş, Divan Başkanlığına Prof. Dr. İsa ÖZKAN, Başkan Yardımcılığına Prof Dr. Mustafa KESKİN, raportörlüğe Prof. Dr. Umay TÜRKEŞ GÜNAY ve Doç. Dr. Aköylü ORAZKILIÇ seçilmiştir. Komisyonumuzda söz almak isteyen 26 delege tespit edilmiş müzakerelere geçilerek sözü geçen delegeler görüşlerini açıklamış ve tekliflerde bulunmuşlardır.

İki oturum halinde yapılan müzalerelerde şu kararlara varılmıştır:

  1. Türk Devlet ve toplulukları arasında eğitim-öğretim işbirliğinin temel şartının ortak alfabe kullanımını, ortak dil, edebiyat ve tarih ders kitaplarından mevcutlarının geliştirilmesi, eğitim-öğretimin diğer kademelerini kapsayacak şekilde hazırlanmasını, Türk lehçelerine aktarılacak bu amaçla Türk devlet ve topluluklarının mümkün olanlarında bir an önce uygulamaya geçilmesini; komisyonumuz daha önceki Kurultaylarda da belirtilen bu hususu bir kez daha tekrarlamış; ayrıca Türk devlet ve topluluklarında konunun yasal çerçevesinin belirlenmesi, takibi ve uygulanması için Millî Eğitim Bakanları arasında her yıl düzenlenecek bir MİLLİ EĞİTİM BAKANLARI ZİRVESİ yapılmasını teklif etmiştir.
  2. Tarih boyunca Türk devlet ve topluluklarının muhtelif coğrafyalarda vücuda getirdikleri bütün kültür varlıkları, destanları, hikâyeleri, sözlü ve yazılı ürünleri, Abidevî şahsiyetleri, müşteref motifleri ortak kültür paydamızın tamamı örgün ve yaygın eğitim araçlarıyla işlenmeli, böylelikle millî şuurun tesisi sağlanmalıdır.
  3. Bütün çocuk ve gençlerimize öğrenme ve eğitilmeye muhtaç yetişkinlerin ferdî kabiliyetleri ortaya çıkaran bir eğitim sisteminin Türk devletleri ve topluluklarında yapılanmasını, üstün zekâlı ve dâhi çocuklar için özel ve özendirici eğitim-öğretim kurumları kurulmalı, bilim, sanat ve sporda kabiliyetli çocuklar tespit edilmeli, aileleri desteklenmeli, bu konuda ciddiyetle eğilinmelidir. Türk dünyasının yetenekli gençleri yaratıcı düşünce, keşif yapma ve teknolojik icatlarda bulunma imkanlarından mahrum edilmemelidir. Türk ülkelerinde ileri teknoloji enstitüleri, teknoparklar ve bilim kentleri projelendirip, yetenekli gençlerin çalışacağı biçimde hayata geçirilmelidir.
  4. Avrupa Birliği’ne girmesi muhtemel Balkan ülkelerine azınlık halinde yaşayan Türklerin, ana dilleri olan Türkçe’yi öğrenmeleri ve ana dillerinde eğitim-öğretimde bulunmaları için AB’nin mevcut yasaları ve Kopenhag kriterleri çerçevesinde tanınan, Avrupa kültür mirasıyla ilgili haklardan yararlandırılmaları için Türkiye’deki resmi ve gönüllü kuruluşlar AB nezdinde temasa geçmeli, Avrupa Birliği’nin sağladığı maddî imkanlarından da yararlandırılmasını yönünde çaba göstermelidir.
  5. Türk devlet ve toplulukları arasında, başta Türk Dili, Edebiyatı Tarihi, Sanatı ve kültürü olmak üzere, fen ve sağlık birimlerini de kapsayan öğrencilerin katılacakları BİLİM OLİMPİYATLARI düzenlenmelidir. Bunun için Türk Cumhuriyetlerin’deki bilimler akademileri ile Türkiye’deki TÜBİTAK ve Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu gibi kuruluşların irade ortaya koymasının zamanının geldiğine inanmaktayız.
  6. Türk Cumhuriyetleri ve Türk topluluklarının yaşadığı yerlerde her türlü donanımını haiz Türk Kültür Merkezlerinin açılmasını ve söz konusu merkezlerde ortak amaçlar doğrultusunda nitelikli personel istihdamı ile Türkiye Türkçesi, Türk kültür ve sanatıyla ilgili kurs ve çalışmaların gecikttirilmeden yapılmasının, ihtiyaçtan da öte bir zaruret halini aldığını, komisyonumuz ilgili kurum ve kuruluşların dikkatine sunmayı önemli bir vazife olarak görmektedir.
  7. Başlangıcından günümüze kadar Türk dili, edebiyatı, tarihi, sanatı, kısacası Türklük bilgisiyle ilgili doğru ve sağlam kaynaklara yönlendiren muhtasar bilgileri ihtiva eden, internette bir Web sitesi kurulmayı ve buradaki bilgileri sürekli olarak göncelleştirilmelidir. Söz konusu site Küştür ve MilliEğitim Bakanlığı, Atatürk Yüksek Kurumu gibi resmi kurumlarla, TÜDEV gibi gönüllü kuruluşlarca hazırlanmalı ve gelecekte isteyen herkesin interaktif eğitim verecek hale dönüştürülmelidir.
  8. SSCI, SCI ve Art Humanities gibi uluslar arası bir Türk dünyası bilim indeksinin kurulması için Türk devlet ve topluluklarındaki bilimler akademisi ve üniversite gibi kuruluşların faaliyete geçmesini hakemlikte bulunacakları elektronik dergilerin hazırlanması önemli bir ihtiyaçtır. Konu ile ilgili kuruluşlar bu teklifimizi gerçekleştirmek için işbirliği içinde bulunmalıdır.
  9. Türk devlet ve topluluklarında din eğitim ve öğretiminin Türkiye’nin katkılarıyla, İlahiyat Fakültesi mezunları ve din eğitimi vermek üzere yetiştirilmiş uzmanlarca yapılması, Islam mezheplerinin ve diğer dinlerin esaslarının öğretilebileceği ULUSLAR ARASI İLAHİYAT FAKÜLTESİ’nin açılmasının yararlı olacağı görüşü komisyonumuzca benimsenmiştir.
  10. Türk Cumhuriyetleri ile muhtar cumhuriyetlerdeki üniversitelerin ortak bir önlisans, lisans ve lisansüstü programlarına geçmeleri, öğretim elemanlarının yetiştirilmesi, mezunlarının diploma etkinlikleri dahil olmak üzere, 8. Kurultay’da da teklif edilen „TÜRK DÜNYASI ÜNİVERSİTELER ARASI ÜST KURULU“ oluşturulması ve Türk dünyasının konu ile ilgili kuruluşlarının, işbirliği içinde bulunması meselelerin çözünmünde önemli katkılar sağlayacağı fikrinde birleşilmiştir.
  11. Yeni bir yapılanmanın başlatıldığı Afganistan’da yaşayan Türklerin, diğer unsurlarla siyasi, hukuki, kültürel ve eğitim açısından eşit haklara sahip olduğu hususu Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri tarafından uluslararası kuruluşlar nezdinde girişimde bulunularak dile getirilmeli ve bu yönde çaba sarfedilmelidir.
  12. TV ve radyonun kültür, eğitim ve öğretim hizmetlerinde kullanılması hususunda azami çaba gösterilmeli, TRT-TÜRK’ün yayın muhtevası, saati ve alanları yeniden gözden geçirilerek, amacına uygun hale getirilmelidir. Bu cümleden olarak Türkiye türkçesi ile yapılan yayınlar, her cumhuriyet ve topluluğun milli kanallarından uygun saatte yayınlanması için de gerekli girişimlerde bulunulmalı, Türkiye Türkçesi’nin söz varlığı dikkate alınmak suretiyle ilgili lehçede alt yazıyla verilmelidir. TRT-TÜRK Kanalında Türk dünyasında ve dünyada öne çıkan haberler, Türk sanatını yansıtan drama eserleri, milli kültürüne yönelik filmler, belgeseller ve eğlence programlarının yanı sıra belli saatlerde Türkiye Türkçesi ortak Türk tarihi ve edebiyatı dersleri verilmelidir.
  13. Orta ve Batı Avrupa’ya göçmen işçi olarak giden ve artık o ülkelerde yerleşen Türk ailelerinin çocuklarının karşı karşıya bulunduğu ana dili ve milli kültür yoksunluğu ortadan kaldırmak amacıyla yapılan çalışmalarda Avrupa Birliği’nin yasalarıyla teminat altına alınan Avrupa kültür mirasıyla ilgili yasal haklardan yararlandırılması yolunda gerekli girişimde bulunulmalıdır.
  14. İran, Irak, Litvanya, Beyaz Rusya, Ukrayna ve Polonya’da yaşayan ancak ana dilinde eğitim-öğretim imkanı bulamayan Türk varlığı için hareket geçilip, gerekli tedbirler alınmalıdır.
  15. Türkiye Cumhuriyeti devletinin değişmez ilkleri doğrultusunda Türk dünyasında faaliyet gösteren resmi ve gönüllü kuruluşlara ait okulların desteklenmesine devam edilmelidir.
  16. XVI. Yüzyıldan beri Avrupa’da geçerli olan „ÇAĞ SİSTEMİ“ veya tasnifinden vazgeçilerek Türk milletinin tarihi kendine özgü bir sınıflama ile ele alınıp araştırmalı, milli tarihimiz yetişmekte olan nesillere sağlıklı olarak öğretilmelidir. Türk dili, edebiyatı, tarihi ve kısaca Türk kültürüyle ilgili olarak yabancı dillerde yayınlanmış kaynakların çevirisi ve Türk lehçelerine aktarılması behemahal tamamlanmalıdır.

Heyetinize Eğitim-Öğretim Komisyonu olarak saygılarımızla arz ederiz.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

9.Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı Kültür Komisyonu Raporu

9.Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı Kültür Komisyonu 22 Aralık 2001 tarihinde saat 10.00’da Prof. Dr. Fikret Türkmen’in başkanlığında toplanmış ve iki oturum halinde sürdürdüğü çalışmalarını saat 17’de tamamlamıştır. Çalışma sırasında Prof. Dr. Çetin Cumagulov Başkan yardımcılığına, Dr.Yaşar Kalafat ve Tayfun Atmaca raportörlüklere seçilmişlerdir.
Komisyon toplantılarına katılan bütün delegeler 8. Kuruktay’daki alınan kararların bir kısmının hayata geçirildiğini, bir kısmının da geçirilme safhasında olduğuna işaret ederek, memnuniyetlerini belirtmişlerdir.
Komisyonumuz oturum sırasında bildirilerde sunulan görüşleri ve ileri sürülen önerileri değerlendirilmiş ve aşağıdaki konuların genel kurula arz edilmesine oy birliğiyle karar vermiştir.

  1. Bu yıl Gaspıralı İsmail Bey’in 150. Doğum yılı için yapılan çeşitli anma günleri ve fikirlerini açıklayan toplantılardan hareketle, bundan sonraki zillardan birinin UNESCO tarafindan bütün dünyada „Gaspıralı İsmail Bey yılı“ ilan edilmesi için ilgili makamlara baş vurması;
  2. Başta kavimler göçü olmak üzere Asya ve Avrupa kültürünü derinden etkileyen büyük olayların yeniden incelenerek, Türk dünyasının, dünya kültürüne katkılarının yeniden ele alınması ve 8. Kurultay’da temenni edilen „Türk Dünyası Bilim ve Kültür Akademisinin“ bir an önce kurulması dileğinin tekrarlanmasına,
  3. Türk Cumhuriyetlerinde ve topluluklarındaki poli etnik (çok uluslu) yapının millî kültürdeki etkilerini ve ortak kültürde millî unsurların çok dikkatli bir şekilde işlenmesi gerektiği ve bu hususta mitolojiden günümüzdeki canlı kültüre kadar, kültürümüzün temel dinamiklerinin gözden uzak tutulmamasına,
  4. Bağımsızlığını kazanamamış Türk bölgelerindeki kültürel eritme politikalarının gündemde tutulması BM ve UNESCO gibi uluslar arası kuruluşların dikkatlerini çekmek üzere, bu problemleri sürekli takib edecek ve şikayetleri anında bu kuruluşlara aktarabilecek bir merkezin tesisi için komisyon kurulmasına karar verilmesine,
  5. Türk dünyasında ortak kültür değerlerinin benimsenmesi için tiyatro, sinema vb. sanat kollarında karşılıklı ilişkilerin artırılmasına ve bu tür sanat dallarındaki eserlerin ilgi çekecek şekilde, başta okullar olmak üzere her kademede topluma sunulmasına,
  6. Türk dünyasında aynı konularda çalışmakta olan merkez, enstitü vb. kurumların karşılıklı dayanışmalarının kuvvetlendirilmesine; bunların aynı konularda sethî çalışmalar yapmak suretiyle kaynak ve emek israfının önlenmesine,
  7. Günümüzde bölge ülkelerinin bazıları kültür havzaları oluşturmaya çalışmaktadır. Bu havzalar içine bazı Türk gruplarını da almaya çalıştıkları ve onlar üzerinde kültürel haklar iddia ettikleri görülmektedir. Bunu önlemek için yeni yöntemlerin araştırılmasına ve Türk medeniyet havzaları oluşturulmasına,
  8. Türk kültürünün tapuları mahiyetinde olan (çeşme, köprü, cami, mescit gibi milli damgamızı vurduğumuz maddi kültür unsurları) yapılar, özellikle yok edilmeye çalışılmaktadır. Mesela bu yapılardan eski olanlar yıkılmakta yerine Türk sanatına tamamen uzak, bize ait olmayan uslupla yenileri yapılmaktadır. Bu faaliyetler Balkanlar, Afganistan, Ortadoğu ve Kafkaslar gibi sıcak çatışmalarının bulunduğu bölgelerde daha yoğun olarak yapılmaktadır. Böylece oradaki Türk izleri silinmeye çalışmaktadır. Bu gibi faaliyetlerin önlenmesi ve bunun için oralardaki eserlerin insanlığın ortak mirası sayılması için gayret gösterilmesine; ve bir an önce bu eserlerin envanterlerinin yapılmasına,
  9. Türkiye Türkçesi’nin ortak iletişim dili olabilmesi için, başta TV’ler olmak üzere, haber, belgesel, drama vb. programlara bu amaca yönelik yayınlar yapılmasına, ayrıca daha önceki kurultaylarda temenni olarak yer alan bütün Türk dünyasında ortak yayın yapan bir radyo ve televizyon vericisinin kurulmasına,
  10. Türk dünyasının telif eserler sorunu halen devam etmektedir. Bu konu yasalarla ilgilidir. Türk Dünyası Liderlerinin toplantılarında bu konunun da gündeme getirilmesini sağlanmasına ve ortak bir karar alınması için girişimde bulunulmasına,
  11. Türk Dünyasının ortak değerlerinin en çok bulunduğu halk kültürünün incelenmesi için ortak çalışacak kurumların oluşturulmasına ve bu kurumlar eliyle ortak projeler yapılmasına; çalışacak sonuçların ortak kültür için, başta okullar olmak üzere toplumun çeşitli kurumlarınca işlenmesine;
  12. Orta Asya’da ve Balkanlar’da 70 yıllık sosyalist sisteminin getirdiği dinî boşluğu doldurmak üzere, başta Hristiyanlık olmak üzere değişik siyasî ve dinî hizipler maddî imkanları da kullanarak çeşitli faaliyetler yapmaktadır. Bu cümleden olarak Türk Islamı’nın bu bölgelerde kaybolmaması için laik ve bilimsel İslam’ın o bölgelerde korunmasına özen gösterilmesine ve bu konuda tedbirler alınmasına;
  13. Semavî dinler dışında dinleri olan Türk toplumlarının misyonerlik faaliyetleerinden korunabilmesi için stratejiler geliştirilmesine, uzmanlar yetiştirilmesine gerekirse araştırma merkezlerinin kurulmasına,
  14. İran örneğinde olduğu gibi bağımsızlığın henüz kazanamamış Türk topluluklarına ortak millî Türk kültür şuurunun verilebilmesi için alan çalışmaları yapılmasına çeşitli İranlı unsurlara ve kendi aralarında olan ihtilafların tespit edilmesine;
  15. Türk Dünyasında iktisadî, siyasî ve kültürel kaynaşmanın sağlanabilmesi için serbest dolaşımın sağlanması için gayret gösterilmesine,
  16. Türk Devlet ve Topluluklarının ortak kültür oluşturulmasına yönelik projelerin ve imkânların iyi değerlendirilmesi için bunların belirli merkezlerden yürütülmesinin sağlanmasına,
  17. Türk dünyasında, Türk kimliğinin bozulmasına sebep olan unsurlardan biri olan yerel isimlerinin, millî Türk adına alternatif olamayacaklarının anlatılması için basın yayın organlarının dikkatlerinin çekilmesine,
  18. Türk kültür öğelerini içeren konut, işyeri, mahalle, şehir projelerinin geliştirilmesine,
  19. Muhtelif Türk boylarını tarihî ve kültürel bağlarını içeren katalogların hazırlanmasına,
  20. Ülkemizde mevcut bulunan Devlet Tiyatrolarının millî kültür içerikli eserleri sahnelemek üzere Türk dünyasında gösteriler yapmasının sağlanmasına,
  21. Türk inanç kültürünün derinliklerinin iyi anlaşılıp değerlendirilmesi için tengri-kamlık inanç sisteminin araştırılmasını sağlayacak merkezlerin oluşturulmasına,
  22. Türk Dünyasının muhtelif kesimlerine yönelik kültürel faaliyet gösteren derneklerin arasında aşbirliği sağlanarak daha güçlü etkinliklerin yapılmasına imkan hazırlanması,
  23. Siyasî amaçlarla tarih sahnesinden silinen ve tarihî haritalara isimleri dahi yansıtılmayan Türk şehirlerinin unutulmamasını sağlayacak çalışmaların yapılmasının,
  24. Geleneksel Türk sporları başta olmak üzere, bütün spor dallarının temsil edileceği „Türk Dünyası Spor Günlüğü“ veya „Türk Dünyası Spor Oyunları“ gibi bir isimle her dört yılda büyük bir organizasyon yapımlasına, ayrıca geleneksel Türk Sporlarının okullar, klüpler vb. kurumlar aracılığıyla yaygınlaşmasına karşılıklı spor eğiticilerinin değiştirilmesi ve işbirliği imkanlarının geliştirilmesine,
  25. Türk Dünyasında ortak bilgi bankası kurularak elektronik iletişim imkanlarının Türk Dünyasının hizmetine sunulmasına, Türk dünyası kurultayı gibi büyük organizasyonların internet ortamında açık bir foruma dönüştürülmesine,
  26. Türk Dünyasının el sanatları başta olmak üzere diğer müze malzemelerinin sergilenmesine ve bu sergilerin gezici hale getirilerek Türk dünyası coğrafyasında kültürleşmenin emrine verilmesine,
  27. Türk Cumhuriyetleri ve topluluklarında gençlerin birbirlerini daha iyi tanımaları ve ortak kültür değerlerine sahip olmaları için yaz kampları, değişik konularda turnuvalar (zeya oyunları, satranç vb.) düzenlenmesine,
  28. Türk Dünyası ve ortak yayıncılık fuarlarının açılmasına,
  29. Lehçeler arasındaki aktarmaların hızlandırılmasına; Türk boylarının yazarlarının diğer boylarına tanıtılması için özel programlar düzenlenmesine,
  30. Gelecekte yapılacak TÜDEV Kurultaylarına her Bakanlıktan bir temsilcinin katılmasının sağlanmasına ve bunların yapacakları tespitlerin, Bakanlıklara onlar vasıtasıyla taşınmasının sağlanmasına oy birliği ile karar verilmiştir.

Saygılarımızla arz ederiz.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

OCAK AYININ TÜRK EDEBIYAT TAKVIMI

MIHAI EMINESKO

- 15 Ocak 1850-15 Haziran 1859 -

AH ANAM GÜZEL ANAM

Ah anam, güzel anam, zaman dumanına
Yaprak hışırtısıyla çağırırsın ardına.
Karışarak yağmura, yaslı rüzgar eser,
Kara mezarına o, salkım çiçeğini silker.
Dallar sallanırken, gelir bana sesin,
Sonsuza değin, nasıl ki uykun senin.

Bir gün ölürsem eğer, sakın çok ağlama.
Özallikle gidip bir selvi dalını kopar,
Atma o dalı, başucuma, bir yere dik.
Yaş iken tutacaktır o, sen merak etme.
Fidan olup uzayınca, saklar beni güneşten
Ebedi gölge olur, edebiyen uyurum ben.

Ama birden ölüverirsek ikimiz,
Götürmesinler sakın, dar mezara bizi,
Dere boyunda kazsınlar sade bir mezar,
Bir tabuta isterim, yatırsınlar bizi
Sanki bir döşekte yatarız ikimiz,
Sular ebedi ağlarlar, ebediyen yatarız biz.

O KAL......

I

O, bende kal
Seni o kadar çok seviyorum ki!
Senin özlemlerini,
Sadece ben dinleyebilirim.

II

Karanlığın gölgesinde
Masum ve kara gözleriyle
Suların derinliklerine bakan,
Seni bir prense benzeterim.

III

Ve dalgaların uğultusundan
Yüksek çimenlerin kıpırtısını
Geyik sürülerinin haraketini
Sana gizlice dinletirim.

Orman titriyor

I

Ağaç, niçin sallanıyorsun,
Dallarını yere vuruyorsun,
Rüzgarsız ve yağmursuz?

Ben sallanmazsam olmaz,
Vaktim kaldıö çok az.
Soğuk geceler uzadıkça,
Yapraklarım azalıyor.

Yel üflüyor, sarı yaprağı
Kuşlarım gidiyor uzağa
Rüzgar esiyor, poyrazdan,
Kış burada, yaz uzakta!

Kimi dallarım iyidir,
Niçin kuşlarım gider?
Konarak dallarıma,
Geçer kırlangıç saraya,
Alarak düşlerimi de,
Ve garip düşüncelerimi.

II

Çocukluğumda çıkıp dağlara,
Yatardım pınar boylarında.
Başımın altında dururdu ellerim,
Suların sesini dinlerdim.

Baltadan kurtulan doğada,
Sazlar salınacak gibi.
Kökleri suyun dibinde,
Dalga.dalga sallanıyorlar.

Saf saf olan kuşlar,
Uzak diyarlara uçuyorlar.
Göl üstünde ışık var,
Sallanıyor tepede güneş.
Ben dağın tepesinden bakıyorum.
Nasıl acaba bu güneş?
Serin havada dinliyorum.
Öten keklik seslerini.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

FUZULİ

Divan şiirimizin ve belki de bütün Türk edebiyatının en büyük şairlerinden olup, lirik şiir türünde ise dünyanın önde gelen şairlerinden biri olan Fuzuli’nin asıl adı Mehmed, babasının adı Suleyman’dır. Bayat boyundan bir Türktür. Türk olduğu konusunda hiçbir tereddüt yoktur. “Fuzuli“ takma adıdır. İlhamının başlıca kaynağı, san’atının en büyük unsuru, dile getirdiği aşktır. O bir süfi veya derviş olmamakla beraber, ilahi aşk’la beşeri aşk duygusunu kaynaştıran yüksek ve manevi sevginin heycanını dile getirmiştir.
Ona göre; insanın temel özelliği, sevmek’tir. Hayatı ve kainatı idrakin merkezi, kalptir. Elbette, aklın, ilmin değerini bilmekle beraber o, bir gönül medeniyetinin şairi olarak:
Yarab bela-yı aşk ile kıl aşına beni
Bir dem bela-yı aşkdan etme cüda beni
Yakarışları bunun samimi ifadeleridir. İşte Fuzuli’nin emsalsiz lirizminin kaynağı, bu duyuş ve düşünüş tarzıdır. Türk milletlerinin medeniyet kurduğu hiçbir toprak yoktur ki, orada Fuzuli’nin şiirleriyle beslenmiş bir şiir ve sanat hayatı olmasın.
Eserlerinden bazıları şunlardır:
Türkçe Divan, Arapça Divan, Leyla veü Mecnun, Beng ü bade, Kırk hadis Tercümesi, Mektubat, Türkçe - Farsça Manzum Lügat, Risale-I Muamma…

Zengin koleksiyon

Tablo 300 bin Frang’dan satışa sunuldu, kısa bir süre içinde 2 milyon 225 bin Fransız frangına alıcı buldu. “Costantinople 1725” tarihli tablo 500/700.000 Frank’ satışa sunuldu. Açık arttırmada birbirinden değerli 1575 tarihli 36,5 ve 38 cm’lik iki İznik porseleni tabaklardan her biri 400/500.000 Fransız Frangı’ndan başlarken, birçok eserin nerdeyse peynir ekmek gibi kısa sürede alıcı bulması Osmanlı dönemi eserlerine ilginin büyük olduğunu gösterdi. Müzayede de 19 Yüzyıl, Ecole Française’den “İstanbul Kapısı”, Sanatçı İnoel’in “Üsküdar’da Çeşme”, Pierre Ribeire’nın “İstanbul önünde yelkenliler”, Edouard Dufeu’nun “Boğaz İçinde Kayıklar”, Brest’in “İstanbul-Seyyar Satıcı” ve “Ayasofya Yakınında Canlı Sokaklar” gibi eşsiz eserler arasında birbirinden güzel irili ufaklı İstanbul tabloları yeni sahiplerinin kolleksiyonlarında yerini aldılar.

Ibrahim Muteferika

Türkiye’nin ik Matban’nın kurucusu İbrahim Muteferıka’dır.
Sultan III.Ahmet devrinin ortalarına doğru, Türklerde yeni bir uyanmış hareketi başlamıltı. Yalnız İstanbul’da, birkaç zatın, özellikle Damat İbrahim Paşa’nın etrafında kalan bu uyanış hareketinin öncülerinden birisi de İbrahim Müteferika idi.
İbrahim Müteferika bazı araştırmacılar Macar kökeni diyorlar bazıları ise Romen oldugunu söyliyorlar. Romanya Erdal bölgesinden kökenli olması kesindir.
1674’te Koloşvar yani Cluj Napoka şehrinde doğmuştu. Gençliğinde protestan rahibi olmak istedi. Sultan II. Mustafa’’ın Avustrya seferinde esir edildi. Böylece İstanbul’’ geldi; Müslümanlığı kabul etti. Müslümanlığa öyle bağlandı ki, “ Risale-i İslamiye“ adıyla bir eser yayımladı. Nevşehirli damat İbrahim Paşa bu kitabı okuyunca çok beğendi ve onu himayesi altına aldı. Muhaberat ve mütercimlik gibi görevlerde bulundu. Bu arada devletin üst düzey görevlilerinden Sait Mehmet Efendi ile tanıştı. Sait Mehmet Efendi Fransızların matbaa makinasını görmüş, çok etkilenmişti. Bu teknoloji harikasını İstanbul’a ’etirip yaygınlaştırmak için İbrahim Müteferrika ile temasa geçti. Böylece; sait Mehmet Efendi’nin teşviki, İbrahim Müteferrika’nın da gayretleri ile ilk matbaa İstanbul’a gelmiş oldu.
Hayatının sonuna kadar ilmi ve fennı sahada devlete eden Übrahim müteferrikaö 1745’te Vefat etti; Kasımpaşa Mezarlığına gömüldü.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN KURULUŞU (1299)

Tarih boyunca Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar, 16 Türk Devleti kuran tek millet, Türklerdir. 1071 yılında Malazgrıt Savaşında Bizans’ın güçlü ordusunu yenerek, İmparatoru’nu esir alan Sultan Alparslan, emrindeki Türk beylerini Anadolu’nun fethi için görevlendirmiştir. Bu Türk Beyleri Anadolu’yu fethetmişler ve hepsi bir bölgeye yerleşmişlerdir. Bu beyliklerden birisi de Oğuz boyunun Üçok kolundan olan Kayılar’dır. Kayılar’ın kurduğu bu beylik, önce küçük bir devlet sonra bir cihan imparatorluğu olmuştur.
Bu büyük devletin temelini atan, Söğüt’te bulunan Gündüz Alp’ın oğlu Ertuğrul Gazi’dir. Ertuğrul Gazi, kahramanlık ve yardımlarından dolayı zamanın Anadolu Selçuklu sultanı tarafından bu bölgeye yerleştirilmiştir.
Ertuğrul Gazi, 1281 yılında 90 yaşında iken vefat etmiştir. Yerine oğlu 23 yaşında olduğu tahmin edilen Osman Bey 1281 yılında Beyliğin başına geçmiştir. Osman bey cesaretö mertlik ve ahlakıyla ün salmıştır. Devrin büyük mutasavvıflarından Şeyih Edebali’nin kızıyla evlenmiştir.
Çeşitli fethilerden sonra Karaca Hisar’ın fethedilmesiyle burada bulunan kilise camiye çevrilmiş ve ilk Cuma namazında Osman Bey’in adı selçuklu Sultanının isiminden sonra ilk defa zikredilmiştir. Bu hadise Osmanlı Devleti’nin kuruluşu olarak kabul edilmiş ve kurulan devlete OSMANLI DEVLETİ denilmiştir.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

IMPORTANŢA LIMBII (I)

Limba noastră maternă este „turca“. Fiecare popor, fiecare naţie se defineşte prin limba sa. Englezii vorbesc engleza, francezii franceza, turcii turca. Limba este unul din factorii de bază care clădesc unitatea de cultură şi neam; contribuie la evoluţia culturii, la înfrăţirea şi unitatea poporului respectiv.
Fiecare popor este recunoscut după cultura şi ştiinţa sa. Pentru a dezvolta şi a adânci cultura, ştiinţa, unitatea dintre membrii poporului respectiv, limba vorbită are o mare importanţă. Pe teritoriul nostru, într-o măsură mică se folosesc dialecte diferite, dar acest lucru trebuie privit ca o problemă socială.
Uneori grupuri restrânse folosesc o limbă populară care îi pun în inferioritate faţă de cei care folosesc limba literară. Persoanele în cauză au de suferit pe plan social, fiind marginalizaţi de legile faţă de care se supune întreaga mulţime. Cauza principală o constituie abaterea de la regulile generale ale limbii, pentru că neînţelegând limba poporului tău, calci în picioare tradiţiile străbune.
Limba este aceea care ajută, înainte de orice ca oamenii să se poată înţelege, cunoaşte şi să-şi exprime gândurile pe înţelesul celor din jur.
Unitatea limbii prezintă o deosebită importanţă în domeniile învăţământ, cultură, sănătate şi social-economic.
În situaţia în care limba turcă nu este vorbită corect şi frumos, exact ca o turcă literară, în faţa profesorilor care urmează să muncească în această direcţie se pun următoarele probleme ce urmează a fi elucidate:

  • de unde vor începe?
  • cum vor munci?
  • care vor fi metodele?
  • ce tehnici vor folosi?
  • ce planuri îţi vor face?

Fiecare copil îşi dezvoltă pe parcurs dotarea nativă privind limba vorbită, prin programul şi principiile impuse de profesor, adaptându-se regulilor generale. El este pregătit să-ţi dezvolte cultura, valoarea şi conceptele acesteia.
Cunoştinţele dobândite sunt determinate de limba vorbită. Dacă s-a folosit o însuşire incorectă, cunoştinţele vor fi la fel. Deci cuvintele şi noţiunile folosite trebuie orientate spre obţinerea unor deprinderi corecte.
Fiinţa omenească se naşte cu capacitatea de a vorbi. Dar la fel cum se formează deprinderea de mers, cunoaşterea şi descoperirea, vorbirea se dobândeşte pe parcurs. Cu cât mediul familial este mai civilizat cu atât vorbirea va fi mai elevată.
Posibilitatea de pronunţie este determinată de coardele vocale şi de organele de auz ale fiecărui copil. Copiii şi elevii noştri îşi vor îmbogăţi bagajele de cunoştinţe în funcţie de felul în care suntem capabili să le-o transmitem. Aşa cum acest bagaj de cunoştinţe ne-a fost transmis nouă, tot aşa şi noi le vom transmite mai departe. Deciziile şi manifestările copiilor sunt imitaţii ale adulţilor. Spre ex.: fetiţa care a asistat la frica cu care s-a manifestat mama ei la vederea unui şobolan, tot aşa se manifestă şi ea faţă de acesta.
Limba este un instrument prin intermediul căruia ne exprimăm simţurile şi gândurile noastre, la fel ca cuţitul şi furculiţa. În privinţa modului de folosire nu au nici o deosebire. Ele sunt folosite pentru rezolvarea unei probleme, a unui scop. Ea ne oferă posibilitatea să fim înţeleşi de cei din jurul nostru sau să fim înţeleşi de cei cu care conversăm.
Cuvintele folosite de om reflectă în realitate viaţa lui interioară. Mărturisirea decurge de la sine, cuvintele se scurg din proprie iniţiativă.
Când auzim un cuvânt sau o propoziţie care reprezintă cauza unui fenomen real, reacţionăm ca şi cum am fi trăit realitatea în sine.
Rolul principal în înţelegerea sensului unei noţiuni îl are învăţarea, fapt pentru care profesorul trebuie să insiste cu perseverenţă.
În explicarea cuvintelor pot apare deosebiri esenţiale. Multe cuvinte de-ale noastre pe care le transmitem din experienţa anterioară pot avea înţelesuri diferite.
Pe scurt dacă vrem să facem un rezumat între vorbire şi deprinderi, între ele există o strânsă corelaţie. Copilul va învăţa limba mediului în care s-a născut. Fiinţa omenească se naşte cu capacitatea de a vorbi, fiind pregătit pentru aceasta. Există posibilitatea învăţării imediate şi rapide. Pentru acest lucru vârsta cea mai adecvată învăţării limbii este perioada şcolii primare.
În această perioadă copiilor trebuie să le transmitem tot ce este mai frumos în limbă. Limba transmisă trebuie să fie curgătoare, sentimentală, cu capacitatea de a fi înţeleasă. Sarcina aceasta revenind nu numai profesorilor de limbă şi literatură turcă, ci şi celorlalţi profesori de alte specialităţi, cum ar fi: matematică, desen, educaţie fizică şi alte obiecte care au o strânsă legătură cu limba turcă.
Frumuseţea limbii turca este oglindită în strofele ce sunt scrise mai jos:

Profesor de limba turcă Nermin Asan

DİLİN ÖNEMİ (I)

Ana dilimiz Türkçedir. Her milletin adı, kendi milliyet adı ile anılır, İngilizler İngilizce, Fransızlar Fransızca, Türkler Türkçe ile konuşurlar. Çünkü dil, kültür ve ülkü birliğini kuran temel faktörlerden birisidir. Toplumu, birbirine daha çok yaklaştırır, kaynaşmaya artırır, kültürün gelişmesine sebep olur.
Bu bakımda dil birliğinin kurulması, devlete vatandaş arasındaki, milletin ferdleri arasındaki mesafeleri azaltmak, devlet hizmetlerinden daha çok insanın en verimli şekilde faydalanmasını temin etmek, netice itibariyle milli birliğinin kuvvet bulmasına hizmet etmek demektir. Dil birliğinin sağlanması, kültür ve anlayış birliğini sağladığı gibi, hem milletimizin bekasını ilgilendirmekte, hem de vatandaşın devletin sağladığı nimetlerden daha kolayca faydalanmasını temin etme bakımından önem taşımaktadır.
Yurdumuzun toprakları üzerinde az sayıda da olsa farklı şiveler konuşulması sosyal bakımdan da bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Genel olarak, küçük bir grup tarafından konuşulan dil, bu dili konuşanların „bir aşağılık kompleksi“ tavri geliştirmelerine çoğu zaman sebep olmaktadır. Ayrıca, herkes kendi dili ile konuşmayan bir kimse ile karşılaştığı zaman, onu garipser, gereksiz yere ilgilenir.
Bu muhatabı rahatsız eder. Bu rahatsızlık, bazen toplumun genel kaidelerine, geleneklerine ve hatta kanunlarına aykırı davranışlar geliştirilmesine sebep olur. Çünkü, kendi dilini anlamayan insanlar arasındaki kimse, kaideleri çiğner.
Dil birliğinin, ekonomik, sosyal, kültür, sağlık, eğitim bakımlarından pek çok faydaları vardır. Herşeyden önçe müşterek dil, insanların birbirlerini anlamalarına ve tanımalarına, ne düşündüklerini karşısındakına kolayca anlatmalarına imkân verir.
Türkçe Türkçenin yeteri kadar doğru ve güzel konuşulmadığı yörelerde çalışacak olan öğretmenlerin ise:

  • nereden başlayacakları ?
  • nasıl çalışacakları ?
  • metodlarını neler olacağı ?
  • tekniklerin nasıl seçecekleri ?
  • plânlarını nasıl yapacakları ? gibi hususları aydınlatmaktadır.

Her çocuk, içine doğduğu kültürün lisanını öğrenir. Kendi kültürünün lisan, değer ve kavramlarına uygun davranişlar geliştirir.
Kaba lisan kullanan bazi çevrelerde davranışların da kaba olduğu kolayca görülür.
Bu durum, kelime ve kavramlar istikametinde bir vaziyet alışı, davranışlara yön verişi belirler. Burada da görüldüğü gibi lisan sonradan kazanılmaktadır. Yürüme gibi, okuma gibi. Ne var ki, insanoğlu, dünyaya gelirken, bir konuşma kapasıtesi ile birlikte doğar.
Ancak hangi dili konuşacağini içine doğduğu çevre tayın eder. Konuşulan lisanın özeliklerine göre, ses organları, ses telleri vs de bir şekil kazanır.
Çocuklarımıza eşyalari nasıl öğretiyorsak, onlar da bu eşyaları karşı bu şekilde vaziyet alacaklardır. Başka bir deyişle, bize eşyalar nasıl öğretilmişse biz de öyle izah ediyoruz. Aynı tepkileri, aynı eşyalara karşı gösteriyoruz. Mesela, faraden korkan annesini gören kız çocuğu, fareye karşı korkulacak bir nesne imiş gibi tepki gösterir.
Ayrıca dil, duygu ve düşüncelerimizi açıklamaya yarayan bir alettir. Çatal gibi, biçak gibi. Kullanılışı bakımından da bu gibi aletlerden farki yoktur. Bir amacın gerçekleşmesi için kullanılır. Bu da ya karşımızdankinin bizi anlamasına hızmet eder.
Insanın kullandığı kelimeler onun hakiki dünyasının bir kısımını teşkil eder. Kelimeler kendi başlarına varlık gösteriyorlarmış gibi itiraf edilir.
Bir kelime veya cümle işittiğimiz zaman, ona hakiki dünyadaki herhangi bir objeye olduğu gibi doğrudan doğruya ve derhalreaksıyonda bulunuruz.
Ferdin davranışında kelimenin fonksiyonu aynı derecede hakiki olan diğer objelerin fonksiyonlarınaa benzer.
Mananın kavranılmasında oğrenmenin merkezi rolü, bu terimin tarifinden anlaşılmaktadır. Fakat bu mühim noktanın nevinde ısrarla durmak lazımdır.
Kelimeleri tefsir edislerimiz de son derece farklıdır. Kelimelerin çoğunun bizim onlara olan geçmiş tecrubelerimizi aksettiren oldukça çeşitli manaları vardır.
Kısaca özetleyecek olursak, dil ile davranışlar arasında bir ilişki vardır. Çocuk hangi toplum içine doğmuşsa o toplumun kültürünü ve dilini öğrenir. İnsanoğlu konuşmaya ve „dil“ öğrenmeye hazır bir yetenekli doğar. Birden fazla dilin öğrenilmesi mümkündür. Bunun için de en iyi yaşlar, ilkokul sıralarıdır. Bu bakımdan çocuklarımıza, gerçekten güzel olan dilimizi, akıncı, anlamlı ve duygulu bir şekilde anlatma ve anlama becerisini kazandırmak, yalnız Türkçe derslerinin değil, Matematik, Resim, Beden Eğitimi gibi Türkçe ile alakasının az olduğunu zannettiğimiz branşların ve bu branşların öğretmenlerinin de görevidir.
Türkçenin, güzel dil olduğunu, aşağıda yazılı bulunan mısralar ile sizlere tanıtıyorum:

Türk dili öğretmeni Nermin Asan

„Limba noastră“

Frumoasă limbă pentru noi, e turca,
O altă limbă, e noapte pentru noi.
Cea mai pură, cea mai sensibilă pentru noi
Este vorbirea Istanbulului.

Vorbire cunoscută pură
Cuvânt ştiut de toţi;
Cu sens înţeles
Fără a neglija originea sa.

Nu facem cuvinte potrivite
Nu ne abatem pe căi bătătorite
Turca, turcizată, este cea
Culeasă din vechea rădăcină.

Să rămânem cu cuvântul deschis
Lăsând o rază şi gândului
Din mulţimea de cuvinte
Să le alegem pe cele turceşti.

Dacă mai este nevoie de cuvinte noi
Aceste obicei al tuturor
De a creea cuvinte noi, obiceiul din popor
Atunci, drumurile sunt ale mele.

Turca trăită şi creată
Fără a supăra pe careva
Este turca Istanbulului, de care
Să se bucure, cel ce o poate asimila.

Credinţa turcă, este una
Religia una, patria una
Dar toate se vor destrăma
Dacă „limba“ nu va fi una.

Mehmet Ziya Gökalp - 1916 (Viaţa nouă)

„LİSAN“

Güzel dil Türkçe bize,
Başka dil gece bize,
İstanbul konuşması
En saf, en ince bize.

Lisanda sayılı öz
Herkesin bildiği söz,
Manası anlaşılan
Lugate atmadan göz.

Uydurma söz yapmayız,
Yapma yola sapmayız,
Türkçeleşmiş Türkçedir,
Eski köke tapmayız.

Açık sözle kalmalı,
Fikre ışık salmalı,
Müteradif sözlerden
Türkçesini almalı.

Yeni sözler gerekse,
Bunda uy herkese.
Halkın söz yaratmada
Yollarını benimse.

Yapyaşayan Türkçedir,
Kimseyi incitmeden
Istanbul’un Türkçesi
Zevkisini olsun yeden.

Türklüğün vicdanı bir,
Dini bir, vatanı bir,
Fakat hepsi ayrılır
Olmazsa lisanı bir.

Mehmet Ziya Gökalp - 1916 (Yeni Hayat)

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Impresii despre studiile universitare din Turcia

La începutul fiecărui an universitar, Turcia îşi deschide braţele unor tineri, viitori studenţi din România pentru a studia cu burse, oferite de statul turc. Acestea ajung în România cu ajutorul celor două uniuni: U.D.T.R. şu U.D.T.T.M.R.
Aşa s-a întâmplat şi anul acesta, când un grup de 6 fete (Ilcnur Omer, Leila Memet, Nesrin Sali, Merel Ismail, Neşe Asan, Sunia Acmambet) au pornit la drum spre Turcia cu gândul de a face o facultate într-o ţară străină, de a gusta viaţa de student departe de casă, pe cont propriu.
Anul acesta plecarea a avut loc pe data de 26 septembrie, într-o zi de miercuri la orele 15:30, s-a ajuns în Ankara pe data de 27, locul unde vom face un an pregătitor de limbă turcă. După acest an ne aşteaptă un examen de cunoştinţe generale. Noi sperăm că putem lua aceste examene ca apoi să ne putem începe cursurile la facultatea dorită. Peripeţiile prin care au trecut din prima zi până astăzi sunt multe, dar preferăm să credem că ne-am călit un pic şi ne-au făcut să ne dăm seama că aici nu mai este acel cineva în spatele nostru. Suntem doar noi înşine şi grupul cu care am pornit pe acest drum, dar şi vechi studenţi români din capitala Turciei, care ne-au fost de mare ajutor şi ne-au primit cu braţele deschise. Ne-au dovedit că avem un umăr pe care să ne sprijinim.
Primele impresii, ale mele personal, dar şi ale colegelor mele sunt foarte plăcute şi sperăm că alegerea pe care am făcut-o să fie cea mai bună.
Suntem nişte fete optimiste, cum ar trebui să fim şi credem că totul o să fie şi mai bine.

Omer Ilcnur

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Türkistan’da yaşanan insan hakları ihlallerine dikkat çeken İHH, Pekin yönetiminin bölgede terör estirdiğini belirtti

Çin, İslam kültürünü yok ediyor

Komünist Çin yönetiminin Doğu Türkistan’da Müslümanlara karşı işlediği insan hakları ihlalleri, 11 Eylül olayının ardından tahammül edilemez boyutlara ulaştı. 20 Eylül’den 30 Kasım’a kadar olan yaklaşık 3 aylık süre içerisinde Çin polisi 166 Doğu Türkistanlı Müslüman’ı “ayrılıkçılık” bahanesiyle tutukladı. Tutuklamaların çoğu Urumçi bölgesinde meydana geldi.
Çin yönetimi özellikle 11 Eylül’ün meydana getirdiği hava ile birlikte tutukladığı 166 Müslüman’ı terörizm ile suçlarken, bu suçlamalarında herhangi bir delil göstermiyor.
Tutuklanan 166 kişiden 91’inin internet üzerinden verilen bilgilerden sonra yakalandığı belirtildi. Çin yönetimi, Uygur Türklerinden oluşan Doğu Türkistanlı Müslümanların terörizmin bir başka yüzü olduğunu öne sürüyor. Suçlamalarına gerekçe olarak da bölgede son yıllarda Çin baskılarına karşı yapılan protesto eylemleri gösteriliyor.
Çin’in iddialarına karşılık çeşitli insan hakları örgütleri, Doğu Türkistan’daki duruma dikkat çekerek, Çin yönetiminin bu bölgede insan haklarını ihlal etmesi konusundaki kaygılarını dile getiriyorlar.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu üyesi Mary Robinson, Kasım ayındaki Pekin ziyareti sırasında Çin’i Doğu Türkistan’daki uygulamaları için eleştirmişti.
Londra merkezli bir insan hakları örgütü olan Uluslararası Af Örgütü (Amnesty İnternational) de, raporunda Çin yönetiminin Doğu Türkistan’da 11 Eylül’den sonra koyduğu yasaklardan ve insanları terörist olarak nitelemesinden söz ederek yönetime karşı yapılan bağımsızlık talebini şöyle değerlendiriyor. “Çin yönetimi, terörizm ile ayrılıkçılığı ayırt etmiyor. Gerçekte ayrılıkçılık, farklı düşünmenin ve farklı olmanın getirdiği barışçıl muhalefetten pek de farklı olmayan bir olgudur.” Uluslararası Af Örgütü’ne göre Çin, kendi kontrolü dışında bir İslami eğitimin tehlikeli olduğu görüşünde. Af Örgütü’nün hazırladığı raporda, 1990’ların ortalarında Doğu Türkistan’da Müslümanlara yönelik yüzlerce idam ve binlerce tutuklama yapıldığını da belirterek, tutukluların çok kötü koşullarda tutulduğunu ve işkence yapıldığını belirtti. Raporda ayrıca, Çin yönetiminin Doğu Türkistan’da Müslümanların ibadetlerini yapmalarına kısıtlama getirdiği de belirtildi.
Çeşitli yerel ve uluslararası kaynakların verdiği bilgilerde, Ramazan ayında, Çin yönetiminin Doğu Türkistanlı Müslümanlara oruç tutmayı ve İslami kıyafetleri giymeyi yasakladığı belirtildi. Almanya’da yaşayan Uygurların kurduğu Doğu Türkistan Enformasyon Merkezi, okulların ve resmi dairelerin oruç tutan Müslümanlara yasaklandığını bildirdi.
Doğu Türkistan’ın güneyindeki Hotan kentindeki hemşirelik okulunda bir öğretmen, Çin yönetiminin kendilerinden ideolojik bir eğitim politikası izlemelerini istediğini buna gerekçe olarak da Afganistan’da yaşanan olaylar gösterildiğini söyledi. Çinli öğretmen, okullarda öğrencilerin Ramazan ayında oruç tutmalarının yasaklandığını ve yemek yemeye zorlandıklarını aksi halde okuldan atılmakla tehdit edildiklerini doğruladı.
Doğu Türkistan Enformasyon Merkezi sözcüsü, Aralık ayı başında, Doğu Türkistan’da resmi dairelerde çalışan Müslüman kadınların da başörtülü olarak çalışmalarının yasaklandığını belirtti. Hotan’daki hemşirelik okulunun Çinli öğretmeni de, okullarda geleneksel şekilde baş örtmenin serbest olduğunu ancak İslami şekilde örtünmenin kesinlikle kabul edilemez olduğunu söyledi.

İSLAMİ KÜLTÜRE YAŞAKLAMALAR

Doğu Türkistan Enformasyon Merkezi, Çin’in Kazakistan sınırındaki Yılı valiliği tarafından bir genelge çıkarıldığını ve çıkarılan genelgeye göre bu bölgede yerel kültürlerin ve dinlerin gözetim altında tutulacağını belirtti. Genelge özellikle evlilikleri, cenazeleri, ev düzenini, giyim kuşam tarzını ve takıları hedef alıyor.
Doğu Türkistan Enformasyon Merkezi Sözcüsü, 11 Eylül’den bu yana Çin yönetiminin terörizm ile suçladığı, hakkını arayan Uygur Müslümanlarının geleneklerine yaşam tarzlarına ve inançlarına da baskıyı artırdığını söyledi. Çin, Doğu Türkistan’daki dini ve kültürel hayata baskılarını artırdı ve İslami eğitimi de yasakladı. Yılı valiliğinin genelgesine göre, tören, festival veya herhangi bir aktivite yapılması için valilikten izin alınması, daha sonra da yapılanlarla ilgili bir rapor sunulması gerekiyor.
Komünist Partisi Yili yönetiminden bir yetkili telefonla verdiği demeçte, genelgenin yürürlüğe girme tarihinin 3 Ocak olduğu ve genelgenin, ilahi medeniyeti yeniden tesis etmek için, israfı, savurganlığı, feodal ve gerici düşünceyi yok etmek amacıyla çıkarıldığını söyledi. Yetkili, genelgenin sadece Yılı bölgesinde geçerli olduğunu, tüm Doğu Türkistan’ı kapsamadığını da belirtti. Komünist Partisi yetkilisi, bu tür uygulamanın ilk kez yapılmadığını daha önce de buna benzer bir çok uygulama yapıldığını ve bunun amacının etnik ve dinsel kültürü yok etmek olmadığını ileri sürdü.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

HUTBE

İSLAMDA OKUYUP YAZMANIN VE EĞİTİMİN ÖNEMİ

Dinimiz eğitime, okuma ve öğrenmeye çok büyük önem vermiştir. İnsanlar devamlı huzur ve mutluluğa kavuşmak için üyük çaalar gösterirler. U amaca ulaşailmek için takip edilecek yol, hiç şüphesiz iyi bir eğitim ve öğretimdir. Bunlara gereken önem verilmedikçe, istenilen amaca ulaşmak mümkün değildir.
Dinimiz ilme, okuyup yazmaya gereken önemi vermiş; dikkatimizi bu noktaya çekmiş ve bizlerden daima müspet yolda çalışmayı istemiştir. Cenab-ı Allah, Kur’an-ı Kerim’de: “Yaratan Rabbinin adıyla oku; O, insanı bir alakadan yarattı. Oku! İnsana bilmediklerini öğreten, kalemle (yazmayı) belleten Rabbi, en büyük kerem sahibidir.“buyurmak suretiyle, insanın daima arayış içinde olması gerektiğini, eğitim ve öğretimle her an içiçe bulunması lüzumunu belirtmiştir.
Peygamber Efendimiz de ilim öğrenme hususunda bir hadis-i şerifflerinde: “İlim öğrenmek için gayret sarf etmek, kadın- erkek her Müslüman’a farzdır.“ buyurmaktadır.
Yüce dinimiz, ilim öğrenmeyi farz kıldığı gibi; öğretmeyi de bize bir görev olarak vermiştir.
Dinimiz, ilim öğrenini de öğretini de yüceltmiştir. İslamiyet, ilim ve eğitim ibadet kabul etmiş, Peygamber Efendimiz de:
“İlim tahsil etmek, Allah katında nafile olarak kılınan namaz, tutulan oruç ve yapılan hacdan daha hayırlıdır“ buyurmuştur.
Müslümanlar olarak, Allah ve Rasülünün bizlere vermiş olduğu öğütleri tutmak, bilgimizi artırmak için devamlı gayret etmeliyiz. Bu ayet-I kerimde Cenab-I Hak: “ Rabbim benim ilmimi artır“diye dua etmemizi öğütlemiş, diğer bir ayet-I celilede de “ …Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu…?“ diye buyurmak suretiyle bilginin ve bilgi sahibinin değerinin ne kadar yüce olduğunu ortaya koymuştur.
Peygamber Efendimiz de bir hadis-i şeriflerinde: “ Faydalı olan ilim mü’minin yitik malıdır. Onun nerede bulursa alsın“.
İlimden daha faydalı bir şey olmayacağına göre, nerede bulunursa alınması lazımdır. Nitekim bir haberde: “ İlim Çin’de de olsa gidip alınız.“ buyurularak, Müslümanları ilmi en uzak yerlerde bile olsa, gidip almaya teşvik etmiştir.
Ortaçağı Avrupası; cehalet içerisinde yaşarken, atalarımız; ünsanlığın bu gününe ışık tutan eserler ve araştırmalar yapmışlardır. Onlar, “Allah içinizden iman edenlere, ilme nail olanların derecelerini yükseltir.“ ayet-I celilesinde verilen vaadin hak olduğuna inanmış ve Allah katındaki bu dereceye yükselmek inancıyla hareket etmişlerdir.
Hutbemizi, Peygamber Efendimizin bir hadis-i şerifleriyle bitirelim: “Bilen, öğrenen, dinleyen veya ilmi sevenlerden biri ol, beşincisi olma, helak olursun.“

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

ISLAM’DA HAC

Değerli okuyucular

Her yılın, bu gibi günlerinde muslumanları sevinçli bir mevsim kuşatır ki, o da İslamın beş esasından birisi olan HAC-dır. HAC, hicretin 9. Yılında farz kılınmıştır. Haccın farz oluşu kitap, sünnet ve icma ile sabittir.
Kur’an-I Kerimde şoyle buyurulmuştur: „VE LİLLAHİ ‘ALENNASİ HİCCUL BEYTİ MENİS TETA ‘A İLEİHİ SEBİLA“ - „GİTMEYE GÜCÜ YETENLERİNİN KA’BE-İ ZİYARET ETMESİ, ALLAHIN İNSANLAR ÜZERİNDE BİR HAKKIDIR.“
Peygamberimizde şoyle buyurmuştur: „İSLAM 5 ESAS ÜZERİNDE KURULMUŞTUR: 1) ALLAH’TAN BAŞKA İLAH OLMADIĞINA VE MUHAMMED-İN ALLAH’IN RESULU OLDUĞUNA ŞAHİTLİK ETMEK; 2) NAMAZ KILMAK; 3) ZEKAT VERMEK; 4) KABE-İ ZİYARET ETMEK; 5) RAMAZAN ORUCUNU TUTMAKTIR.“
Her şeyden önce HAC, Allah’ın emridir. Bununla beraber haccın pek çok faydaları vardır. Şoyle ki: HAC günahlara keffarettir, HAC esnasında Resulu Ekrem Efendimizin doğup büyüdüğü kutsal yerleri görmek, insanın maneviyatını yükseltir ve dini duygularını kuvvetlendirir. Kişinin hac esnasında normal elbiselerini çıkararak, ihrama girmesi ona mahser gününü hatırlatır. Diğer taraftan, mala olan bağımlılığı azaltarak, fakirlere ve yoksullara kariı merhamet duygularını genişlettirir. Hac dünyanın çeşitli ülkelerde yaşayan muslumanları, yılda bir defa biraraya getirip birbirlerine tanışma, bu büyük kongrede İslam kardeşliğin zevkini birlikte tatma, ictimai dertlere çareler arama fırsatını sağlar.
Hem mal, hem de beden ile yapılan bir ibadet olan hac, şu şartları taşıyanlara farzdır: musluman olmak; akıllı olmak, erginlik çağına gelmiş bulunmak, hur olmak, haccın farz olduğunu bilmek, aslı ihtiyaclarından başka, hacca gidip dönünceye kadar aile fertlerinin geçimlerini sağlayacak servete sahip olmak, hac yolculuğu için vasıta ve yol masraflarını karşılayacak parası olmak, haccı yapabilecek zamanai yetişmiş olmak.
Değerli okuyucular!
Haccın farzları; birisi şart, ikisi rükün olmak üzere üçtür: 1) ihrama girmek, 2) Arafatta vakfe yapmak, 3) Kabe-yi tavak etmektir.
Ozet olarak demek istiyorum ki, hacca gitmeye muktedir olan her musluman, bu faziletli vazife-I mutlaka yerine getirmelidir. Haccetme imkanına kavuşan musluman, hicbir şeyi beklemeden derhal hac farizasını eda etmelidir. Bilelim ki asırlardan beri hac mevsiminde mu’minler oraya akın etmişler ve edeceklerdir.
„BİZDEN SELAM OLSUN BEYTULLAHA“ diyerek sözlerime nokta koyuyorum.

HUNKİAR CAMİSİNİN İMAMI
HACİ OSMAN EREN

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Nazım Hikmet‘in 100. doğum yıldönümü anma programı çerçevesinde önümüzdeki günlerde Londra‘da bazı panel ve toplantılar da yapılacak.

Nazim Hikmet eve dönüyor

UNESCO, 2000 yılının dünyada Nazım Hikmet’i anma etkinlikleriyle kutlanmasını önerdi.
15 Ocak’ta şairin 100. doğum yılı kutlanacak.
Türkiye’deki etkinliklerin Kültür Bakanlığı’nca düzenleniyor olması, 1990’larda soğuk savaşın bitimiyle birlikte Nazım Hikmet konusundaki duvarları kaldıran devletin “Nazım’la barışması” anlamına geliyor.
Özdemir İnce, Radikal kitap ekinde Nazım’ı anlatırken şöyle yazmış:
”Nazım Hükmet’i gerçekten okumak ve anlamak onun evrensel boyutlarını kavramak istiyorsanız, şiirini hayatından, komünistliğinden ayıklamaya kalkışmamalısınız. Nazım’ı bütünlüğü içinde okur ve severseniz korkmayın komünist olmazsınız.”
Nazım Hikmet külliyatı Adam Yayınları’ndan sonra Memet Fuat’ın denetiminde 2002’den itibaren Yapı Kredi Yayınları’nca 8 kitaplık bir dizi halinde okurlara sunuluyor.
Yaşamını, siyasi mücadelesini, sürgün yıllarını konu alan onlarca kitap yayımlanıyor.
Nedim Gürsel’in Can Yayınları’ndan çıkan “Dünya Şairi Nazım Hikmet” Sorbonne Üniversitesi’ndeki tez çalışmasını da içeren kapsamlı bir inceleme; aşkın ve kavganın şairini 100 yaşında tüm yönleriyle günümüze taşıyor. Bir başka biyografi “Romantik Komünist - Nazım Hikmet” adıyla Doğan Kitap’tan çıktı.
Romantik isyancı Can Dündar ise CNN Türk için “Nazım Hikmet Belgeseli” hazırladı. 50 tanıkla, dört dilde Nazım’ın şiirini, politik düşüncesini, duygusal serüvenini anlatan belgesel hazırlığı sırasında şairin amatör kamerayla çekilmiş bir saatlik çok özel bir filmi ilk kez gün ışığına çıkarıldı. Nazım’ın şiirlerini seslendirdiği radyo ve film kayıtları dışında konuşma bantları da belgeselde yer alıyor.
Bugüne dek Nazım Hikmet’le ilgili yapılmış “en kapsamlı televizyon belgeseli” olma iddiası taşıyan yapımın yönetmenliğini de Can Dündar üstlenmiş. Özgün müziğini Fazıl Say’ın bestelediği belgeselde Nazım’ın şiirlerini Genco Erkal seslendiriyor.
Belgesel 14 Ocak gecesi Atatürk Kültür Merkezi’nde Kültür Bakanlığı’nca düzenlenen ‘Nazım Hikmet Yılı’ açılış gecesinde gösterilecek. 20 Ocak’tan itibaren ise CNN Türk’te gösterime girecek.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Şiir Kitapları

  1. 835 Satır (1929)
  2. Jokand ile SiˇYa-U (1929)
  3. Varan 3 (1920)
  4. 1+1=Bir (1930)
  5. Sesini Kaybeden Şehir (1931)
  6. Gece Gelen Telgraf (1932)
  7. Benerci Kendini Niçin ÖIdürdü (1932)
  8. Taranta Babu’ya Mektuplar (1935)
  9. Portreler [1935)
  10. Simavna Kadısı 0ğlu Seyh Bedreddin Destanı (1936)
  11. Kurtuluş Savaşı Destanı (1965)
  12. Saat 21ˇ22 Şiirleri (1965)
  13. Dört Hapishaneden (1966)
  14. Rubailer (1966)
  15. Yeni Şiirler (1966)
  16. Memleketimden insan Manzaraları (bes cilt, 1966-67; üçüncü cilt Su 1941 Ylllnda adlyla, ilk b. 1965)
  17. Kuvâyı, Milliye (1968, Kurtuluş Savaşı Destanının bir başka yayımı)
    Son Şiirleri (1970)

Ceviz Agacl

Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz,
ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında,
budak budak, sarham sarham ihtiyar bir ceviz.
Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.

Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında.
Yapraklarım suda balık gibi kıvıl kıvıl.
Yapraklarım ipek mendil gibi tiril tiril.
Koparıver, gözlerinin, gülüm, yaşını sil.

Yapraklarım ellerimdir, tam yüz bin elim var.
Yüzbin elle dokunuyorum sana, İstanbul’a.
Yapraklarım gözlerimdir. Sasarak bakarım.

Yüzbin gözle seyrederim seni, İstanbul’u.
Yüzbin yürek gibi çarpar, çarpar yapraklarım.
Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında.
Ne sen bunun farkındasın ne polis farkında.

Bir Prenses için

Karanlık yollarda karanlık esen
Bir rüzgarım ki ben menbal çamur,
O yeşil gözlerle öyle bakma sen,
Başka bir gönülde git, tahtını kur...

Gözlerinde yanan o alevi sıl
Atılırım aşkı görsem her kimde,
Ben iblişim, kadın yanmaktan değil,
Yokmaktan zevk duydum cehennemimde!

Azize

Bir ilahi gibi içten duyulur
Seven gönüllere âsina sesin:
Baslnda hâlenur gözlerinde nur,
Sevda mabedinde bir azizesin...

Sihrinle dolarken bos muhayyelem,
Gözlerinle telkin edilen dinin
Kitabı ne kadar olsa da elem
En zâhit kuluyum ben mabedinin

Rüyaya daldlran sarablnl sun
Önünde gönlümle gelirken dize.
Su yanan alnlma bir kere dokun,
Azize! Gözleri nurdan Azize!...

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Nazım’ın 100’üncü yaşı Londra’da kutlandı
Ünlü şair Nazım Hikmet, doğumunun 100.yıldönümünde, Londra‘da düzenlenen ve çok sayıda sanatçının katıldığı bir programla anıldı. Ünlü şairin en bilinen şiirlerinin okunduğu Queen Elizabeth Hall‘daki gecenin bütün biletleri satılırken, salonu dolduran Türk ve İngilizler gösteriyi beğeniyle izledi.
İngiliz tiyatro ve sinema oyuncuları Julie Christie ve Femi Elufowoju ile yazar Mark Rylance, şair, edebiyatçı ve çevirmen Adrian Mitchell‘in katıldıkları geceye adları programda yer aldığı halde gelemeyen ünlü tiyatro oyuncusu Vanessa Redgrave ve yönetmen-oyun yazarı Harold Pinter ise birer mesaj gönderdi.

1902 yılında Selanik‘te doğan Nazım Hikmet‘in, bazı bölümleri seslendirilen şiirleri arasında şiirsel bir anlatımla kaleme aldığı otobiyografisi ve vasiyeti ile Mavi Gözlü Dev, Taranta Babu‘ya Mektuplar, Saat 21.00-22.00 Şiirleri, Memleketimden İnsan Manzaraları ve Şeyh Bedrettin Destanı yer aldı. Ünlü şairin, Karlı Kayın Ormanı ve Hiroşima adlı eserleri ise müzik eşliğinde seslendirildi.

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

Şiirlerinden: Vasiyet

Yoldaşlar, nasip olmazsa görmek o günü,
ölürsem kurtuluştan önce yani,
alıp götürün
Anadolu’da bi köy mezarlığına gömün beni,

Hasan beyin vurdurduğu
ırgat Osman yatsın bir yanımda
ve çavdarın dibinde toprağa çocuklayıp
kırkı çıkmadan ölen şehit Ayşe öbür yanımda.

Traktörle türküler geçsin alt başından mezarlığın
seher aydınlığında taze insan, yanık benzin kokusu,
tarlalar ortamalı, kanallarda su,
ne kuraklık, ne candarma korkusu.
Biz bu türküleri elbette işitecek değiliz,
toprağın altında yatar upuzun
çürür kara dallar gibi ölüler,
toprağın altında sağır, kör, dilsiz.
Ama bu türküleri söylemişim ben,
daha onlar düzülmeden
duymuşum yanık benzin kokusunu
traktörlerin resmi bile çizilmeden.

Komşulara gelince,
şehit Ayşe’yle ırgat Osman,
çektiler büyük hasreti sağlıklarında
belki farkında bile olmadan.

Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani,
öylece gibi de görünüyor
Anadolu’da bir köy mezarlığına gömün beni
ve de uyarına gelirse
tepemde bir de çınar olursa
taş maş da istemez hani.

NAZIM HİKMET (1953)

▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲

română / türkçe: · română ·
türkçe
ediţia / autorul: · ediţia ·
autorul
alegeţi:
revista tipărită:
Ianuarie 2002
legături: