În urma Conferinţei din 20 martie 2004, a fost aleasă noua conducere U.D.T.R.
În continuare, vă prezentăm un interviu cu Dl. Ing. Osman Fedbi, preşedintele nou ales al U.D.T.R.
– Vă rugăm să vă faceţi o scurtă prezentare.
– Mă numesc Fedbi Osman, sunt născut la 5 august 1958, în oraşul Băneasa, judeţul Constanţa, am absolvit Facultatea de Construcţii, sunt căsătorit şi am doi copii. Actualmente sunt responsabil cu asigurarea şi controlul calităţii la o societate străină. Între anii 1990-1994 am fost vicepreşedinte al U.D.T.R., între anii 1994-1997 am fost preşedintele U.D.T.R., în legislatura 1996-2000 am fost deputatul U.D.T.R. în Parlamentul României, actualmente, din 20 martie, preşedinte U.D.T.R..
– Cum apreciaţi activitatea Uniunii până în prezent?
– Satisfăcătoare. Păcat că după anul 2000 au fost nişte divergenţe, ne-am cam stricat un pic imaginea, au fost acele scandaluri şi în mass-media…
– Ce proiecte aveţi pentru viitor?
– În primul rând, după cum ştiţi, acum sunt cinci facţiuni, cinci organizaţii ale etnicilor turci. Ideea noastră este aceea de a ne uni.
– Ce relaţii aveţi cu ei?
– Aş putea să zic că, cu Asociaţia Turcilor din România, unde este preşedinte Dl. Talip Revan, destul de bune. La fel şi cu Comunitatea Turcă din România, de altfel am şi discutat cu Dl. Vicepreşedinte Remzi, şi sunt deschişi şi dânşii la dialog. Rămâne să contactăm Asociaţia Etnicilor Turci, unde preşedinte este expreşedintele U.D.T.R., Dl. Balgi Ruhan, şi, dacă va dori, şi Dl. Deputat Metin Cerchez, Asociaţia Turcilor Musulmani din România. Ar fi păcat să fim divizaţi, mai ales că se vor aduce modificări la legea Electorală, se va pune un procent, un prag electoral de accedere în Parlament. Deocamdată nu ştim sigur.
– Cum preconizaţi realizarea activizării filialelor U.D.T.R.?
– Încă din primele zile după alegeri, noi am fost pe la toate filialele atât din jud. Constanţa, cât şi la Tulcea. Mai sunt câteva filiale cu probleme, dar în marea majoritate s-au făcut alegeri, s-au stabilit noile structuri de conducere. Am discutat şi în şedinţa Comitetului Director din aprilie să instalăm posturi telefonice fixe la fiecare filială. Vor avea secretare, deci se va ţine legătura mult mai eficient.
– Vor avea mai multe activităţi?
– Da. Şi cu sprijinul nostru. Se pare că au fost neglijaţi. O să încercăm să-i învăţăm să facă cereri şi proiecte de finanţare pentru activităţi. Au fost obişnuiţi ca tot timpul activităţile să le facă centrul. Chiar pe 22 mai, de Ziua Tineretului (în Turcia) o să avem o acţiune la Băneasa,unde vor avea loc întreceri sportive.
– După cum bine ştiţi, anul 2004 a fost declarat Anul Tineretului. În alte organizaţii minoritare, tinerii au un reprezentant în Comitetul Director, pot face propuneri, au drept de vot, deci au un cuvânt de spus. Veţi urma acest model?
– Vom lua în discuţie acest aspect. De altfel am şi vorbit în şedinţa Comitetului Director din 3 aprilie şi s-a hotărât ca preşedinte interimar al Comisiei de Tineret să fie D-ra Asan Nilgun, şi a rămas ca în luna mai sau iunie, să convocăm tineretul, să aibe loc alegeri, să fie într-adevăr o comisie reală. Până acum tineretul a fost neglijat, la nivelul filialelor nu există organizaţie de tineret.
– Care ar fi traseul pe care ar trebui să-l urmeze un om care doreşte să vină şi să adere la Uniunea Democrată Turcă din România? Cu cine iau legătura? Cu cine vorbesc?
– În primul rând, un posibil viitor membru, ia cunoştinţă de prevederileStatutului U.D.T.R., şi depune o cerere de adeziune la secretariatul filialei de care aparţine.
– Aveţi un mesaj către cititorii noştri?
– Avem uşile deschise oricui se simte turc, şi îi rugăm să vină, să participe la activităţile noastre. Să redăm Uniunea celor pentru care a fost înfiinţată.
– Vă mulţumim pentru timpul acordat.
Interviu realizat de Nilgun A. şi Minever O.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Cu ocazia zilei de 23 aprilie, copiii de la filiala Constanţa U.D.T.R. au fost în vizită la Consulatul General al Republicii Turcia la Constanţa, unde au fost întâmpinaţi de către Consulul General, D-ra Serap Ataay. Copiii au spus poezii în limba turcă şi au purtat o mică discuţie cu D-ra Consul, care a fost foarte încântată de spontaneitatea lor şi i-a răsplătit cu un mic cadou.
23 Nisan – Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’dır. 1920, 23 Nisan’da – Türkiye Büyük Millet Meclisinin Anadolu’nun bağrında doğduğu, açıldığı gündür. 23 Nisan’da Türk milleti bağımsızlığına, hürriyetine, egemenliğine kavuşmuştur.
Birinci çıkan kanunla 23 Nisan 1921 tarihinde, Ulusal Bayram ilan edilmiş ve Büyük Önder Atatürk, 8 yıl sonra, bu bayramı çocuklara armağan etmiştir. Bu bayram Türk çocukları, tüm dünya çocuklarıyla paylaşıyor, coşkuyla kutlamaları sürdürüyorlar.
Sevgili çocuklar,
Siz en önemli varlıklarımız olduğunu söylemek istiyoruz. Siz tertemiz, yem yeşil, pırıl pırıl Dünya’ nın varlıklarısınız. Siz bizim yarınlarımızsınız.
Size bu güzel Dünyayı, bu kutsal varlıkları, emanet bırakıyoruz. Çünkü size güveniyoruz, sizi seviyoruz. Çünkü çocuk sevgidir. Size kucak dolu sevgilerimi iletiyorum.
Hepinize huzur ve ve barış dolu bir dünya diliyorum, çünkü bölgenin ve dünyanın huzura ve barışa ihtiyacı var.
Hepinizin bayramı kutlu olsun!
Nimic nu este mai frumos decât zâmbetul unui copil într-o zi de aprilie. Frumuseţea şi minunea copilăriei este trăită în fiecare an de noi toţi.
Copilul este esenţa vieţii. „Ziua Copilului” este un dar lăsat de marele om de stat, Mustafa Kemal Ataturk. Este ziua în care Marea Adunare Naţională a Turciei a proclamat Independenţa de Stat a Turciei. În această zi înalţii demnitari: şefi de state, miniştri, prefecţi, primari, lasă locul copiilor.
Copiii sunt albastrul mării, verdele naturii, nădejdea şi viitorul nostru.
Prof. univ. dr. Ibram Nuredin
În data de 30 Aprilie 2004, Ailin şi Ergiument au avut bucuria de a-şi vedea copilul GENGHINLI ÖZGÜR ERDİNCİ botezat în religia islamică (sünnet). Această bucurie a fost realizată cu ajutorul sponsorilor: Cadir Husein, Iaşar Enver, Omer Erdinci, Ali Etem, Omer Nazif, cărora părinţii ţin să le mulţumească în mod deosebit pentru binele făcut. Acest eveniment s-a desfăşurat la localul „Sultan Kebab” din zona peninsulară, la care au participat cu mic cu mare rude, prieteni, vecini. Ne bucurăm că Uniunea Democrată Turcă din România a avut posibilitatea de a fi alături de ei şi de a realiza acest mini reportaj. De asemenea, sperăm ca acest articol să fie urmat de multe altele, care să reliefeze într-un mod autentic, viaţa comunităţii turce din Constanţa şi nu numai.
Pagină realizată de Nilgun A. şi Minever O.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
BM Genel Sekreteri Annan, Güvenlik Konseyi’ne sunduğu raporda, Kıbrıs’a silah satışının yasaklanmasını ve Kurucular Anlaşması ve Barış Gücü’nün onaylanmasını istendi.
BM Genel Sekreteri Kofi Annan, merakla beklenen Kıbrıs Raporu’nu yayınladı. Annan, Güvenlik Konseyi’ne sunduğu raporunda, Konsey’in Kurucular Anlaşması’na destek vermesini, Kıbrıs’a silah satışını yasaklamasını ve Ada’da oluşturulacak yeni BM barış gücü operasyonlarının görev yönergesinin onaylanmasını istedi.
Annan’ın bu isteği, 31 Mart’ta tarafların davet edilmesiyle nihai hale ulaştırılan planın gereği olarak Konsey’e sunuldu. Eğer Kurucular Anlaşması herhangi bir nedenle yürürlüğe girmezse, Konsey’den istenen kararların içinin boş kalacağını belirten Annan, Ada’daki yeni BM barış operasyonu yönergesiyle ilgili isteklerini sıraladı.
Raporunda, Kıbrıs’a silah satışının Konsey tarafından yasaklanmasını isteyen Kofi Annan, plan uyarınca Ada’daki askeri güçlerin çekilmesi, yerel güçlerin ve polis kuvvetlerinin dağıtılmasının gözlenmesi ve teyit edilmesinin de BM barış gücü yönergesinde yer almasını istedi.
BM Genel Sekreteri, yeni BM barış gücünün Ada’da hareket serbestisi olmasını isteyerek, bunun 2 bin 500 asker, 750 polis memuru ve Kıbrıslı Türkler ile Rumların yanı sıra başka ulusların da katılımıyla önemli miktarda sivil çalışandan oluşmasını talep etti.
KIBRIS’ın kaderini çizecek referanduma 5 gün kala BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Rumları ikna etmek için güvence vermeyi kabul etti. Atina’ya ulaşan haberlere göre, Annan, referanduma götürülecek planda önemli bir değişiklik yapan karar tasarısını dün BM Güvenlik Konseyi’ne sundu.
Annan’ın sunduğu karar tasarısına göre, referanduma hem Türkler, hem de Rumlar ‘evet’ derse Kıbrıs’a silah satışı tamamen yasaklanacak. Ayrıca, garantörlük anlaşması çerçevesinde adada kalacak olan Türk ve Yunan birliklerinin elindeki bütün silahları, adada görev yapacak 7 bin barış gücü askeri sürekli denetleyecek.
Genel Sekreter’in, BM Konseyi’ne sunduğu kararın kabul edilmesi halinde referanduma sunulan plan, değişmiş olacak. Çünkü, planda adaya silah satışının durdurulmasına ilişkin bir madde bulunmuyor.
Bu arada, Mega Televizyonu’na göre, Annan’ın özel temsilcisi Alvaro de Soto da konsey kararının çıkmasından sonra Rum kamuoyundaki hayır eğilimini değiştirmenin zor olduğunu dikkate alarak referandumun bir hafta ertelenmesini önerdi.
(Hürriyetim)
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Kıbrıs’ta, gerek Kıbrıs Türkleri açısından, gerekse Türkiye açısından çok kaygı verici oluşumlar yer alıyor" dedi.
Bülent Ecevit, eşi Rahşan Ecevit ile Kıbrıs Türk Havayolları’na ait bir uçakla, KKTC’ye gitti.
Atatürk Havalimanı’nda açıklama yapan Ecevit, ‘’Kıbrıs’ta, gerek Kıbrıs Türkleri açısından, gerekse Türkiye açısından çok kaygı verici oluşumlar yer alıyor’’ diye konuştu.
Türk Barış Harekatı’ndan önce Kıbrıs’ta sürekli çatışma olduğunu, Rumların Türklere saldırdığını anlatan Ecevit, harekattan sonraki 30 yıllık süreçte ise kesintisiz barışın yer aldığını söyledi. Ecevit, daha önce Kıbrıs’ta kalkınma olmadığını, şimdi ağır ambargolara rağmen büyük bir kalkınma gerçekleştiğini ifade etti.
Annan Planı’nın uygulanması sonucunda barışın tehlikeye düşeceğini, kalkınmanın aksayacağını düşündüğünü ifade eden Ecevit, şöyle dedi:
"Gerek Türk tarafında, gerekse Rum tarafında gelişmiş bir demokrasi yerleşmiştir. Şimdi bütün bunların aksamasından kaygı duyuyorum. Türk halkının büyük lideri olan Rauf Denktaş, bu olumsuz gelişmeleri önlemek için çok büyük çaba göstermişti. Ama maalesef ABD ve Batı Avrupa’nın kulakları Denktaş’tan gelen bu uyarılara kapalı kalmıştır."
Bir gazetecinin "Referandumdan hayır mı, evet mi çıkar? Hangisi daha yakın?" şeklindeki sorusu üzerine Ecevit, "Hayır mı, evet mi hayırlı olur, kimse bilemiyor. Eşi görülmemiş bir süreç başlatıldı. Kimsenin olumlu ya da olumsuz bir beklenti göstermesi mümkün değil" diye konuştu.
Kıbrıs’taki son durumu görmek için Ada’ya gittiğini kaydeden Ecevit, Türk Silahlı Kuvvetleri’ni de ziyaret edeceğini sözlerine ekledi.
Bu arada, KKTC Başbakanı Mehmet Ali Talat da aynı uçakla Türkiye’den ayrıldı.
Talat’ı, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi’nden İstanbul Vali Yardımcısı Murat Yıldırım Uğurladı.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
İlköğretim okulları ve liselerde Türkiye’nin bulunduğu bölgedeki ekonomik ağırlığı giderek artan Rusya ve Çin’in resmi dilleri ders olarak okutulacak.
Rusça ve Çince’nin devlet okullarında ders olarak okutulmasına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından da onaylanan Bakanlar Kurulu Kararı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 6 Ocak 2004 tarihli yazısı üzerine kararlaştırıldı. Buna göre ilköğretim okulları ve liselerde Türkiye’nin bulunduğu bölgedeki ekonomik ağırlığı giderek artan Rusya ve Çin’in resmi dilleri ders olarak okutulacak. Derslerin ne şekilde işleneceği daha sonra kararlaştırılacak.
Benzer bir şekilde Türklerin yoğun işçi göçü nedeniyle artan ilişkiler dolayısıyla 1970’li yıllarda ortaokul ve liselerde Almanca dersi okutulmaya başlanmış ancak toplumun İngilizce’ye eğilimi nedeniyle Devlet’in okullarda Almanca öğretme girişimi tam bir başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
România se află undeva la începutul drumului în ce priveşte procesul retrocedării proprietăţilor care au aparţinut cultelor religioase, este concluzia unui raport realizat de Centrul de Resurse pentru Diversitate Etnoculturală (CRDE) şi intitulat ”Cu jumătate de măsură”.
După mai mulţi ani de ezitări şi de soluţii conjuncturale, în clipa de faţă există cadrul legislativ – chiar dacă nu complet – care ar putea permite rezolvarea acestei chestiuni.
La un an de la începerea efectivă a procesului de retrocedare a imobilelor cultelor religioase, în baza Legii 501/2002, se înregistrează totuşi în continuare probleme şi dificultăţi majore. Din cele 7568 de cereri de retrocedare depuse de culte, Comisia specială pentru aplicarea Legii 501 a aprobat un număr de doar 346 de dosare. Numărul imobilelor intrate în mod real în posesia foştilor proprietari e însa mult mai mic. Daca se păstrează actualul ritm de aplicare, retrocedarea imobilelor cultelor (Biserica Greco-Catolică, cultul mozaic, bisericile tradiţionale maghiare, Biserica Ortodoxa etc) riscă să dureze cel puţin zece ani.
Conform raportului, problemele în acest proces de retrocedare sunt generate de:
Pentru ca totuşi procesul de retrocedare sa aibă rezultatele scontate este necesară respectarea unor principii de reformă foarte clare:
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı tarafından düzenlenen Festival, ilk kez 1982 yılında Uluslararası İstanbul Festivali kapsamında Film Haftası olarak başladı. Festivalle anlamlı bir ilişki kurulabilmesi için ana tema Sanatlar ve Sinema olarak seçilmişti. Etkinlik, bir yıl sonra, 1983’te, Uluslararası İstanbul Sinema Günleri adıyla düzenlendi ve bütün festival süresine yayıldı. O yıl bir ay boyunca 36 film gösterildi.
İzleyiciden gördüğü ilgi üzerine 1984 yılından itibaren de İstanbul Festivali’nden ayrı bir döneme, nisan ayına kaydırıldı. O yıl, 17 ülkeden 44 film sinemaseverlere sunuldu.
1985 yılından itibaren festival içinde ilk kez Ulusal ve Uluslararası yarışmalar düzenlenmeye başladı.
1985’te 71, 1986’da 79, 1987’de 100 ve 1988’de 144 uzun metrajlı filmin yeraldığı Sinema Ganleri dünyanın büyük festivalleriyle boy ölçüşebilir duruma geldi.
1989 yılında dünya festivallerinin koordinasyonunu üstlenen Uluslararası Film Yapımcıları Dernekleri Federasyonu (FIAPF) tarafından ”özel konulu yarışmalı festival” olarak tanındı ve dünyanın en önemli 40 festivali arasında sayıldı. Bu yıldan itibaren de Uluslararası İstanbul Sinema Günleri’nin adı Uluslararası İstanbul Film Festivali olarak değiştirildi.
1989 yılında festivale 39 ülkeden, 163 film katıldı. Gösterimleri 131 bin biletli olmak üzere toplam 140 bin seyirci izledi.
1990 yılında katılan ülke sayısı 42’ye, film sayısı da 183’e yükseldi. O yılın izleyici sayısı 121 bin idi.
1991 yılında Körfez Savaşı’nın olumsuz etkilerine rağmen, 30 ülkeden, 107 film festivalde yeraldı. Bu filmleri 98 bini biletli toplam 110 bin kişi izledi.
1992 yılında festivalde 33 ülkeden, 134 film yeraldı. İzleyici sayısı 130 bini buldu.
1993 yılında, 43 ülkeden, 146 filmin katıldığı festivali, 125 bin kişi takip etti.
1994 yılında 39 ülkeden, 126 yabancı, 22 yerli filmin gösterildiği festivalde izleyici sayısı 80 bindi.
14. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde 40 ülkeden 154 film yeraldı ve bu filmleri 100 bin sinemasever izledi.
1996’daki festivale, 38 ülkeden, 150 filmi katıldı. Seyirci sayısı 90 bindi.
1998’deki festivalde 37 ülkeden 154 film yeraldı.
1999’da 150 filmi toplam 110 bin kişi izledi.
2000’deki festival 15 ile 30 Nisan tarihleri arasında düzenlendi ve 40 ülkeden katılan 180 filmi, 125 bin kiş2i izledi.
22. Uluslararasi Istanbul Film Festivali’ni (2003) 95 bin seyirci izledi.(bu sayinin 92 bini biletli, 3 bini ise davetli), programda 197 film vardi.
21. Uluslararasi Istanbul Film Festivali’ni (2002) 96 bini biletli 100 bini askin kisi seyretti, programda 184 uzun metrajli film, 1 kisa film ve cizgi filmler vardi.
20. Uluslararasi Istanbul Film Festivali’ni (2001) 140 bin izleyici takip etti. (biletli + davetli), programda 180 bini askin film vardi.
İstanbul bir kez daha yedinci sanatın coşkusunu yaşamaya hazırlanıyor. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 23. Uluslararası İstanbul Film Festivali 10 Nisan ile 25 Nisan tarihleri arasında yapılacak.
Programında; konulu uzun metraj filmlerin yanısıra kısa ve belgesel filmlerin de yer aldığı festival ; sinemanın unutulmaz ustalarının yapıtlarından, genç kuşak yönetmenlerin filmlerine kadar uzanan zengin bir program sunuyor sanatseverlere.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
|
Domnule Primar, Reprezint, ca Preşedinte Onorific, Uniunea Democrată Turcă din Romănia, şi vă spun tuturor: Bine aţi venit! la cea de-a VIII-a ediţie a Olimpiadei de limbă şi literatură turcă.Olimpiadele şcolare sunt sărbători ale spiritului, bilanţuri anuale ale calităţii muncii elevilor, al entuziasmului, dăruirii şi profesionalismului cadrelor didactice. |
Muhterem kardeşler, İlk önce tüm katılımcılara hoş geldiniz diyorum. |
Prof. univ. dr. Ibram Nuredin
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
13 Mayıs Salı akşamı Mevlid Kandili, yani sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s.)’in, ay takvimine göre doğduğu gecedir.
Hz. Peygamber, kamerî aylardan Rabiu’l-evvel ayının on ikinci Pazartesi gecesi Mekke’de dünyaya gelmiştir.
Yeryüzünde önemli gelişmelere sebep olan, insanların gönlüne ferahlık, düşüncelere berraklık kazandiran bu kutlu doğum, insanlık tarihinin en önemli olaylarından biridir. Çünkü onun dünyaya geldiği devrede, dünyanın üstünü kalın siyah bulutlar kaplamıştı.
Insanlar her türlü değer ölçülerini yitirmiş, yollarını şaşırmışlardı. Küfür ve haksızlık gönülleri karartmış, Allah’a giden yoldan uzaklaştırmıştı. Sosyal hayat bozulmuş, ahlâk tamamen kokuşmuştu. Kadınlar esir muâmelesi görüyor, bir eşya gibi alınıp satılıyor, kız çocukları acımasızca diri diri toprağa gömülüyordu. Dünyada insanın en muhtaç olduğu şey olan huzur, sükun, can ve mal güvenliği kalkmış gibiydi. Dünyanın birçok köşeleri kanlı boğuşmalara sahne oluyordu. Cihanın islâhi bir peygamberin gönderilmesine muhtaçtı. Bütün dünya, karanlıklar içinde, bu kurtarıcının gelmesini dört gözle bekliyordu.
İşte peygamberimiz Hz. Muhammed böyle bir zamanda dünyaya gelmişti. Bu gecenin sabahı gerçekten de feyizli bir sabahtı. İnsanlık için yepyeni bir gün doğmuş, aydınlık bir devir açılmıştı. Bir fazilet güneşi ve hidâyet meş’alesi olan sevgili peygamberimizin gönderilişi, Yüce Allah’ın bütün insanlara en büyük nimetlerinden birisidir. Bu hususta Kur’an-i Kerim’de şöyle buyurulmuştur: ”İçlerinden, kendilerine Allah’ın âyetlerini okuyan, kendilerini temizleyen, kendilerine kitap ve hikmeti öğreten bir peygamber göndermekle Allah, mü’minlere büyük bir lütufta bulunmuştur. Halbuki, onlar önceleri apaçık bir sapıklık içindeydiler.” Kur’an-i Kerim’in ifadesiyle O âlemlerin Rabbinden, ”Alemlere rahmet olarak gönderildi.” (3) Asırlara sığmayacak inkilapları birkaç sene içerisinde gerçekleştirdi. Arabistan yarımadasında âbideleşen zulum çok kısa sürede yıkıldı. Evlâtlarını diri diri toprağa gömen babalar O’na ve getirdiği prensiplere iman ettikten sonra mükemmelleştiler, dünyaya insanlık, adalet ve medeniyet rehberi olacak hale geldiler. Ünlü şâirler, O’nun getirdiği Kur’an’ın önünde ihtiram durdu. Hükümdarlar O’na hizmetkâr olmak istediler.
İnsanlar O’nun tek emriyle, kökü yüzlerce yıl derinde olan alışkanlıklarını bıraktı. Bir zamanlar üç kuruş menfaatı uğruna cinâyet işleyenler O’nun talimatıyla mallarını fakire sadaka verdiler.
O, zengini fakirin yardımına koşturdu. O, ruhları coşturdu. Düşman toplulukları, kan kardeşliğinden daha güçlü, daha sıcak duygularla birleştirdi. Ve O, yirminci asır insanının yüzyılda yerleştiremediği hakkı, hukuku, adâleti, hürriyeti, demokrasiyi ve insan haklarını bir solukta yerleştirdi. Böylece cehâlet asrı bir saâdet asrı olup, çıktı. Nihayet asır, asırlara taştı. Ve O, çağlar ötesiyle kucaklaştı.
Tarik bin Ziyad’lar, Selahaddin Eyyubiler, Celaleddin Harzemşahlar, Alparslanlar, Gazî Osmanlar, Fatihler, Selimler, Süleymanlar, Akşemseddinler, Güranîler, Geylâniler, Gazâlîler, Mevlânalar, Yunuslar, Uluğ Beyler O’nun sevdâsıyla yanıp, sevdâ yolunda ebedîleştiler. Yol üstündeki bağlardan kopardıkları üzüm salkımlarının yerine altın bağlayan ordunun ilham kaynağı oydu. Fatih’e, Istanbul’u fethettiren cehdi aşılayan O’ydu. Adetlerini ve alışkanlıklarını muhafaza etmekte son derece tutucu, son derece fanatik, son derece egoist ve menfaat perest bir toplumdu, atalarından tevârüs ettiklerini amansız bir katılıkta sürdüren, çocuklarını canlı canlı gömerken bile ruhunda küçücük bir rikkat titreşimi meydana gelmeyen insanları gergef gibi işledi ve kısa zamanda vahşetten medeniyete ulaştırıp, Endülüs yoluyla Avrupa’ya muallim eyledi.
Katı kalpli insanlar, O’nunla ve getirdikleriyle tanışınca, karıncayı incitmekten dahi çekinir oldular. Geleneklerinden ve putlarından bir sözle koptular. Şahsî çıkarı için başkalarının hukukunu çiğnemekte bir beis görmeyenler, O nura muhatap olduktan sonra yalnız insanların değil, hayvanların hakkını- hukukunu bile gözettiler. Bütün servetlerini Allah yolunda sebil ettiler.
Zengin fakirin, hür kölenin, güçlü zayıfın, erkek kadının, çocuğun himayecisi oldu. Zulmün yerini hak, hukuk, adâlet; istibdâdin yerini hürriyet, yalanın yerini doğruluk, ahlâksızlığın yerini iffet, menfaatın yerini yardımlaşma aldı. Böylece hayat, mücadeleden ibâret sayılmaktan kurtulup bir muâvenet haline geldi. Kadının insandan sayılmadığı bir toplumda kadın hakları doğdu. O kadına nasıl davranılması gerektiğini bütün hayatıyla örnekledi. O, her devrin insanına hem önder hem de örnek oldu.
Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed kendisinden önceki peygamberler gibi sadece bir kavme veya millete değil, bütün insanlığa peygamber olarak gönderilmiştir. O’nun diğer peygamberlerden en farklı yönlerinden birisi budur. Nitekim Kur’an-i Kerim’de şöyle buyurulur: ”(Ey Muhammed!) Biz seni bütün insanlara ancak müjdeci ve uyarıcı olarak gönderdik; fakat insanların çoğu bilmezler.”
İnsanlığın her zaman ve mekânda Hz. Peygamber’in tebliğ ettiği ilâhî mesaja ve bu mesajın hayata geçirilmiş şekli olan onun sünnetine ihtiyacı vardır.
Doğum yıldönümünde, O’nu anarken akla gelmesi gereken ilk şey, O’nun Kur’an-i Kerim’de övülmüş olan yüksek ahlâkıdır. O’nu, Yüce Allah terbiye ettiği için bir insanda bulunması düşünülebilen güzel huyların hepsi O’nda toplanmıştı. Ahlâkının güzelliğini O’na inanmayanlar bile takdir ediyordu.
Kur’an-i Kerim, Peygamberimiz Hz. Muhammed’in inananlar için en güzel örnek olduğunu bildirmekte ve bu hususta şöyle buyurulmaktadır: ”Andolsun, Allah’ın rasulünde sizin için, Allah’a ve âhiret gününe kavuşmayı umanlar için ve Allah’ı çok ananlar için güzel bir örnek vardır.” O’nu örnek almak, Kur’an’a uymaktır. Çünkü Hz. Aişe (r.a.)’nin ifâdesiyle O’nun ahlâkı Kur’an’dı.
Alemlere rahmet olarak gönderilen muazzez Peygamberimizin, doğumunu anarken, yalnız mevlid okumak, ilâhîler söylemek ve kandil simidi dağitmak yeterli değildir. O’nun doğumunu anmaktan asıl maksat, evrensel olan risâletini, yüksek ahlâkını, faziletini, adâlet ve doğruluğunu hatırlamak ve bunları hayatımızda uygulama azmını tazelemektir. Yüce Allah’ın sevgisine, hoşnutluğuna ve bağışlamasına ermenin yegâne yolu, Peygamberimizin yolundan gitmektir. Bu konuda Kur’an-i Kerim’de şöyle buyurulur: ”(Ey Muhammed!) De ki: Allah’ı seviyorsanız bana uyunuz ki, Allah da sizi sevsin ve günâhlarınızı bağışlasın. Allah son derece bağışlayıcı ve esirgeyicidir.” Bu âyette de belirtildiği gibi, Allah’ı hoşnut etmek, O’nun Peygamberine uymak ve O’nu örnek almakla mümkündür.
Bütün okuyucularımızın Mevlid Kandilini tebrik eder, milletimize birlik ve beraberlik diler ve bütün insanlık için hayırlara vesile olmasını Cenâb-ı Hak’tan niyâz ederiz.
Hazırlayan Firdevs Veli
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bildiğimiz üzere Romanya Türk Demokrat Birliğinde seçimler yapıldı ve yeni yönetim kurulu Başkanı Fetbi Osman Bey,Onursal Başkan Nuredin İbram, Genel Başkan Yardımcısı Murat Asan Bey, Genel Sekreter Sureia Şachir Hanım. Bu seçimler gerçekleştikten sonra Romanya Demokrat Türk Birliğinin şubeleri yeni başlangıç için dua merasimleri düzenlenmeye başladı. Bunlardan birisi Techirghiol şubesi 19 Nisan tarihinde bu sevinci paylaşmak için ve hayırlara vesile olmak için mevlid merasimi düzenlendi. Merasime katılarak Türk topluğu beraberlik ve ahenklik içinde olduğunu görebildik. Aynı gün yeni alınan şubenin açılışının sevincini paylaştılar. Techirghiol Başkanı olan Riza Gavazoglu’ nun çabalarıyla şube güzel bir görünüşe sahib olmuş. İki katlı olan şube altı odadan ibarettir iki yatak odası, oturma salonu, banyo, mutfak, hol ve ihtiyaç olunan her şeyle donatılmıştır. Şube buradaki müslüman kardeşlerin hizmetleri, onların ihtiyaçlarını, problemlerini çözümlemeye alındı. Dua merasimine Türkiye Cümhürriyetin Konsolosluğun Din Hizmetleri Ateşesi Ahmet Erdem Bey güzel bir sohpetleriyle başladı. ‘Birlik ismi çok önemli’ diyerek birliğin, kardeşliğin önemini anlattı, bölünmenin dezavantajlarını açıklayarak ‘Öz ana dilinizi yaşatın’ deyip konuşmasını noktaladı. Bu güzel konuşmadan sonra Romanya Müftüsü Bağış Şahingiray Bey söz alarak yeni yönetimi tebrik ettikten sonra daha çok şubeler acılmasını arz ederek Techirghiol halkının sevincini paylaştı. Mevlid merasimini Türkiye Cumhurriyet Diyanet Vakfı tarafından gönderilen Hünkar Cami’nin imamı Nevzat Cebeci hocamız Kur’an-ı Kerim’ den Fecr süresinin 15-30 ayetlerini okuyup Techirghiol halkına manevi bir hava yansıtarak büyüledi. Bu güzel merasimden sonra Techirghiol şubesinin başkanıyla Rizea Gavazoglu Bey’le röportaj hazırladık.
Reporter: Techirghiol Şubesinin Başkanı olarak yeni yönetim kurulu hakkında düşüncelerinizi alabilirmiyim?
Riza Gavazoglu: Yeni yönetim kurulu birlik ve beraberlik içinde hareket ediyorlar, tecrubeli ve iyi hazırlıklı olan bir ekip. Tüm şubeleri yardımcı olmaya başaran insanlar. Tüzüğün şartlarına tüm şube başkanları uymaya çalışıyorlar.İl Meclis Başkanlığına ve diğer yönetim üyelerine özellikle Kadir İusein Bey’ e teşekkür ederim.Kendileri haftalık şubeleri gezerek birlik içersinde tutmaya çalışıyor.
R: Bu toplum için tasarladığınız projeleriniz nedir ?
R.G: İlk önce müslümanları kardeş bir bütün içinde olmalarını sağlamayı düşünüyorum. Gençlik ve kadın komisiyonu kurarak Öğretim, Kültürel ve Sosyal alanlarda bir gelişme planlıyoruz..Değişik faaliyetler hazırlayarak cemiyetten tüm kategorilere göre gezi düzenleyerek kültürel ve tarih yerlerini ziyaret etmeleri onlar için bir gelişme. Çocukları Milli Kamplara göndermeyi, Türk Folklor eşyaların sergisini düzenleyerek yabancı türistlerin ilgilerini çekmeye çalışacağız.
R: Gençleri çekebilmek için neler düşünüyorsunuz?
R.G: Gençlik Komisyonu düzenleyerek onları her hafta beraber olmalarını sağlamak bizlerin görevi olduğu için onların en güzel şekilde örnek geçler yetiştirmemiz gerekiyor.Onlara kamplar düzenleyerek tarihi yerleri gezerek yeni bilgiler yeni arkadaşlar edinmeleri onlar için faydalı olacağını düşünüyorum. Din ve dillerini unutmamaları için değişik konferanslara katılmalarını ve hep birlik olarak yeni gelen arkadaşlara örnek olabilmeleri kabiliyetini göstermeleri gerekiyor. Bugün bu faaliyeti gençlerin yardımlarıyla gençler herkeze örnek olarak birliğin başarısını gösterdiler.
R: Bu gençleri bizlere tanıtırmısınız?
R.G: Tabi, memnuniyetle: Seriha Mensait, Hasan Nazmi, Memet Sebatin, Hasan Sami, Memet Adem, İslam Emin, Amet Gülnaz. Bu gençler her zaman maddi ve manevi yardımlarını gösterirler.
R: Bu tür faaliyetlerde Romanya Demokrat Türk Birliğin katkıları nedir:
R.G: 2003 yılında alınan şube binasına maddi ve manevi yönlerde her bakımdan yardımcı oluyorlar. Bize bu merkezi alarak en büyük yardım sağladı gördüğnüz üzere gereken tüm ihtiyaç ve eksikliklerimizi temin ettiler ve hala bunun devamını getirmeye çalışıyorlar.
R: Bize ayırdığınız zamandan dolayı teşekkür ederim, yeni şubenizin güzel ve hayırlı faliyetler yapılmasını arz ediyorum.
Firdevs Veli
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
1907 yılında Ana Jarvis, annesinin ölüm yıldönümü olan Mayıs ayının ikinci pazarının Anneler Günü olarak kutlanması için bir kampanya başlattı. Bir sene sonra Philadelphia’da kutlanan Anneler Günü, işadamlarına ve politikacılara ulaştırıldı. 1914 yılında da ABD başkanı Wilson tarafından resmi hale getirildi.
Anne, zannetme ki günler geçti de
Değişti evvelki hissim gitgide!
Bir hırçın çocuğum, değişmez huyum;
Seneler geçse de ben yine buyum!
Senden umuyorum teselli yine!
Bugün şefkatine, muhabbetine
Zanneder misin ki yok ihtiyacım?
Belki eskisinden daha muhtacım!
Dünyanın tükenmez kederlerinden
Kalbim kırılsa da böyle derinden,
Hayatım büsbütün ye’se kapılmaz.
Teselli bulurum içimden biraz
O derin sevgini hatırlarım da!
Her gece hıçkıran dudaklarımda
Hasretle anılan senin adın var.
Beni aldatmadı, sevdi daima!
Gittikçe ruhumu saran bu humma
Başka sevgilerden yadigar, anne!
Sevmeyen sevenden bahtiyar, anne!
Sorma ki başımdan çok şey geçti mi?
Ah, eğer anlatsam sergüzeştimi!
Nasıl terk edildim, nasıl atıldım;
Anne aldatıldım, ah aldatıldım,
Belki her zamandan fazla severken.
Bir lahza bahtiyar olayım derken, bilmezsin kaç gece böyle ağladım!
Şimditecrübem var, artık anladım:
Aşk, o bir masalmış, yalanmış meğer!
Seven bir kalp için sığınacak yer
Yalnız o kucakmış, yalnız o dizmiş…
İnsanlar ne kadar merhametsizmiş.
Orhan Seyfi Orhon
Dokuz ay koynunda gezdirdi beni
Ne cefalar çekti ne etti Anam
Acı tatlı zahmetime katlandı
Uçurdu yuvadan yürüttü Anam
Anaların hakkı kolay ödenmez
Analara ne yakışmaz ne denmez
Kan uykudan gece kalkar gücenmez
Emzirdi salladı uyuttu
Anam Doğurdu beni Sivas ilinde
Sivralan Köyünde tarla yolunda
Azığı sırtında orak elinde
Taşlı tarlalarda avuttu
Anam Ben yürürdüm Anam bakar gülerdi
Huysuzluk edersem kalkar döverdi
Hemen kucaklayıp okşar severdi
Çirkin huylarımı soyuttu Anam
Çocuğudum Anam bana ders verdi
Okumamı çalışmamı on gordu
Milletine bağlı ol da dur derdi
Vatan sevgisini giyitti Anam
Tükenmez borcum var Anama benim
Onun varlığından oldu bedenim
Kimi koylu kızı kimisi hanim
Ta ezel tarihte kayıtlı Anam
Veysel der kopar mi Analar bağı
Analar doğurmuş ağayı beyi
İşte budur sözlerimin gerçeği
Okuttu öğretti büyüttü Anam Aşık Veysel’I
Aşık Veysel
Ak saçlı başını alıp eline,
Kara hülyalara dal anneciğim.
O titrek kalbini bahtın yeline,
Bir ince tüy gibi sal anneciğim.
Necip Fazıl Kısakürek
Ninnileri kulağımda,
Şefkatli sesi minicik yüreğimde.
Can dedikçe canını veriyor gibi,
Kokladıkça tenimi yüreği kabarıyor.
Doyamıyor, doyamıyor sanki,
Canana Anne; can’a evlat deniliyor.
Kıymet mi biliyor sanki asi yüreği,
Uçup gittikten sonra Anne.
Bilir misin ?
Bilir misin ?
Canına can katanın eridikçe erimeyi,
İçin kan ağlarken, onu güldürebilmeyi.
Bilir misin ?
Habis illet sinsi sinsi yürüdükçe,
Bedeninden bedeninin koptuğunu.
Bilir misin ?
Can’dan cananın ayrılışında,
Aşıkın maşukundaki yokluğunu.
İsmail Hakkı Özdemir
Unuttum, Nasıldı Annemin Yüzü
Unuttum, nasıldı annemin yüzü
Unuttum, sesi nasıldı annemin.
Gece bir örtü olsun anılardan
Kara yüreğime örtüneyim.
Ataol Behramoğlu
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Noua conducere a Uniunii Democrate Turce din România, aleasă democratic în urma Conferinţei Naţionale, a avut onoarea şi bucuria de a primi vizita Consulului General al Republicii Turcia la Constanţa, D-ra Serap Ataay.
A urmat un schimb de idei în legătură cu problemele etniei turce din România, cu chestiunile legate de conservarea şi apărarea identităţii etnolingvistice, religioase şi culturale a etnicilor turci din ţara noastră.
Prof. univ. dr. Ibram Nuredin
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Eski Türkler, ”İnsanoğlu” na, ”Kişioğlu” derlerdi. Türk mito-lojisinde, ”Kişioğlu, k’inatın üç önemli varlığından biri idi”. Göktürk yazıtları şöyle diyordu: ”Yukarıda gök, aşağıda yer yaratıldığında, ikisi arasında da kişi oğlu yaratılmış”. Bundan da anlaşılıyor ki, ”İnsanoğlu”, gök ile yer gibi, Tanrının yarattığı büyük varlıklardan biri idi. İsl’miyette de şüphesiz ki, ”Âdem Tanrının yarattığı en değerli varlıktı”. Kur’an’a göre, ”Tanrı insanı, kendi suretinde yaratmıştı”. İnsanoğlu en sonra yaratıldığı için de, bütün varlıkların en olgunu ve aynı zamanda, k’inatın da bir hül’sası gibi idi. En iyisi yine bunu, büyük Türk şairi Seyyid Nesimî’nin şiirlerinden dinleyelim:
”Hak ta’la varlığı Âdemdedir,
”Ev anındır, ol bu evde demdedir,
”Bilmedi Şeytan bu sırrı gamdedir,
”Ol sebepten, ta ebed m’temdir!…”
Altay ve Sibirya destanlarında da şeytan, ile insanoğlu, re-kabet halinde idiler. Türk mitolojisi adlı eserimizde, bu efsanelerin hepsi bir araya getirilmiştir. Bu destanları şöyle özetleyelim:
Bir insan şekli yapmış Tanrı bir gün çamurdan.
Demiş ki: ”İnsanoğlu, türesin bu hamurdan!
Düşünmüş ki ne duyar, ne hisseder bu çamur,
İnsanoğluna çok var, yetişmez yalnız hamur.
Demiş: ”Uçup çıkayım göklere bir ruh bulayım,
”Çamura ruh katayım, tam bir Tanrı olayım”.
Tanrı ne yaratsaymış, Şeytan da kıskanırmış,
Hele fırsat bulsaymış, ne korkar utanırmış.
Tanrının çıplak tüysüz, bir de köpeği varmış,
Yabancıya vermez yüz, tepinerek havlarmış,
Tanır demiş köpeğe: ”Eğer Şeytan gelirse,
”Sakın aldanmayasın, sana bir şey verirse”.
Bir ruh bulayım diye, Tanrı uzaya çıkmış;
Tanrı ne yapmış diye, Şeytan ortaya çıkmış.
Köpek Şeytanı görmüş, korkutarak havlamış,
Bakıp köpeği süzmüş, güzel sözle tavlamış.
Demiş: ”Ey köpek niçin tüysüzsün sen doğuştan.
”Titriyor bak hep için, rahatın yok soğuktan;
”Tanrı’nın İnsan’ına, gel yol ver bir bakayım;
”Senin tüysüz sırtına, altın tüyler takayım!”
Köpek bu söze kanmış, havlamamış Şeytana,
Şeytan çamuru almış, tükürmüş ilk insana.
Şeytanın tükrüğüyle, köpek de hep boyanmış,
Altın tüy buldum sanmış, pis tüylerle donanmış.
Tanrı dönünce bakmış, insanı tükrüklerle,
Köpek de dolaşıyor, gururla pis tüylerle.
Köpeğe demiş: ”Doyma insandan rahat bulma.
”Nefret etsinler senden, dayaktan eksik olma!”
Tanrıdan kıllı imiş, atası ilk insanın,
(Vücudu da kıllıydı, aslında Oğuz-Han’ın).
Şeytanın tükrüğünü, çevirmiş Tanrı içe,
”İnsanın iç yüzünü, getirmiş Tanrı dışa.
İnsan ölümlü olmuş, içi hastalık dolmuş,
Fesat kalbini yolmuş, insan gökten kovulmuş.
Güzelmiş dıştan insan, sakın bakıp aldanma!
Güdermiş içten Şeytan, sakın aldanıp kanma!
Şeytanın tükrükleri içinde kalan insanoğlu, hilek’r, yalancı ve kötü olmuş. Gerçi bu yüzden, insanın dışı temiz görünürmüş ama; Şeytanın tükrükleri ile dolu olan içi, fesatla sıvanmış imiş. Tanrı göklerde yaşasın diye yarattığı insanoğlunu, Şeytanın bu hareketi yüzünden beğenmemiş ve yeryüzüne indirmiş demiş ki: ”- Git seni gözüm görmesin, git de yeryüzünde yaşa, gerektiği zaman öl ve gerektiği zaman da doğ! Sen gökyüzünde ölümsüz olarak yaşamağa lâyık bir mahluk değilsin!” insanın içinde kalan şeytanın tükrükleri yüzünden hastalık doğmuş. Bunun için de insanoğlu hastalanır, iyileşir ve ölür olmuş. Anadolu’da şöyle atasözlerine çok rastlanır: ”İnsanın alacası içinde, hayvanın alacası ise dışında!” Bizim Anadolu Türkleri böyle derler. Altay efsanelerine göre de, ”Köpeğin pislikleri, tüylerinde; insanın ki ise, içinde kalmıştır”.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
19. yüzyılın en ünlü Osmanlı komutanlarındandır. Tokat’ta doğdu. Küçük yaşta İstanbul’a giderek askeri okullarda okudu. 1853’te Harbiye Mektebi’ni (bugün Kara Harp Okulu) bitirerek subay oldu. O yıl Osmanlı devleti ile Rusya arasında Kırım Savaşı’nın çıkması üzerine Tuna Cephesi’ne gönderildi. 1856’da savaşın bitiminde İstanbul’a döndü ve 1858’de Erkan-ı Harbiye Mektebi’ni (bugün Kara Harp Akademisi) bitirerek kurmay oldu. Tesalya, Lübnan, Girit, İşkodra gibi yerlerde görev yaptı.
1868-71 yılları arasında bulunduğu Yemen’deki başarılarından ötürü paşalığa yükseldi. 1875’te Bosna-Hersek ayaklanmasının başlamasından sonra Vidin’deki tümenin komutanlığına getirilen Osman Paşa ertesi yıl Sırbistan’ın ayaklanmayı genişletmek amacıyla Osmanlı Devleti’ne karşı açtığı savaşta önemli başarılar kazandı ve rütbesi müşirliğe (mareşal) yükseltildi. Sırbistan’ın yenilgiye uğraması üzerine Rusya Nisan 1877’de Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Savaş başladığında Vidin-Rahova bölgesi komutanı olan Osman Paşa’nın Ruslar’ı Tuna Irmağı’nın kuzeyinde karşılama yolundaki önerisi kabul edilmedi. Kısa bir süre sonra Ruslar Tuna’yı geçerek güneye doğru ilerleyince Osman Paşa Balkanlar’da önemli bir geçit oktasında bulunan Plevne’yi savunmakla görevlendirildi.
Osman Paşa hiçbir savunma tesisi bulunmayan Plevne’yi çepeçevre kazdırdığı siperler ve toprak tabyalarla güçlü bir direnme merkezi durumuna getirdi. O zamana kadar görülmemiş bu savunma düzeni Osman Paşa’ya askeri tarihte önemli bir yer kazandırdı. 60 bin kişilik Osmanlı ordusu zamanla sayıları 250 bine varan Rus-Romen ordusuna karşı beş ay (Temmuz-Aralık 1877) başarılı bir savunma savaşı verdi. Girişilen üç büyük saldırıyı püskürten Osman Paşa da ”Gazi” sanıyla ödüllendirildi. Ne var ki, Plevne’nin kasım ayı başında bütünüyle kuşatılması üzerine hiçbir yardım alamayan Osman Paşa’nın 10 Aralık’ta giriştiği yarma hareketi başarısızlığa uğradı, kendisi de yaralandı. Teslim olmak zorunda kalan Osman Paşa’ya Rus Orduları Başkomutanı Grandük Nikola büyük saygı gösterdi. Savaş alanına kadar gelen Rus Çarı II. Aleksandr da Osman Paşa’nın askeri gelenek uyarınca sunduğu kılıcı geri verdi. Daha sonra Rusya’ya götürülen Osman Paşa’ya orada da savaş tutsağı olarak değil bir konuk gibi davranıldı.
1878’de imzalanan Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a dönen Osman Paşa sarayda hassa müşirliği ve mabeyn müşirliği gibi yüksek askeri görevlerde bulundu. 1878-91 yılları arasında aralıklarla dört kez seraskerlik (savaş bakanlığı) yaptı. Mabeyn müşiri iken İstanbul’da öldü.
Sene 1877.
Osman Paşa yanlız. Etrafı sarılmış. Istanbul saraylarında paşalar birbirine karışmış ve Türk ordusuna düşünen kimse yok. Granitzki Nıkolae Osman Paşa’ya ümit kalmadığını görünce ilerliyor ve Türk kumandanına teslim olmasını teklif ediyor…
27 Kasım’da, Plevne’de yiyecek tükenmiş. Yaralılar için ne ilaç ne de sargı bezi var… Gazi Osman Paşa yirmi bin askerinle düşman üzerine yürüyorlar, ama romen ve rus topçusundan gelen bir şarapnel parçası Osman Paşayı ayağından yaralıyor.. Bir küçük eve sığınmış ve yarasını sararken, Rus Generalı Paşanın teslım edilmesi için içeriye giriyor. Başka çare kamamış.
Osman Paşa yanındaki doktoruna acı bir gülümsemeyle bakarak:
Bir gün, bir güne uymuyor diyor ve kılıcını Generale uzatıyor. Paşa araba ile Plevne’ye nakledilirken önce Romanya Kralı Karol, sonra Granetzki bu büyük kahramanı tebrik ediyorlar… ve Rus subayları Osman Paşayı BRAVO sesleriyle selamlıyor.
Kulaklarımızda halea bir türkü vardır.
Tuna nehri akmam diyor
Etrafımı yıkmam diyor
Şanı büyük Osman Paşa
Plevne’den çıkmam diyor.
Olur mu böyle olur mu
Evlât babayı vurur mu
Sizi millet hainleri
Bu dünya size kalır mı
Düşman Tuna’yı atladı
Karakolları yokladı
Osman Paşa’nın kolunda
Beşbin top birden patladı.
Kılıcımı vurdum taşa
Taş yarıldı baştan başa
Askerinle binler yaşa.
Namı büyük Osman Paşa.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Dünya literatürüne ”Türk Danteli” olarak giren iğne oyalarımız, ilk bakışta dantelle benzerlik gösterse de, bir alan oluşturan ve mutlaka bir eşyaya dikilmek üzere yapılan iki boyutlu dantelden, üç boyutlu yapısı ve başlıbaşına bir süsleyici olması ile ayrılmaktadır. İğne oyalarının malzemesi genellikle ipektir. İğne oyasının ortaya çıkıp gelişmesinde en büyük etken, Anadolu’nun İpek Yolu üzerinde olması ve ipek üretimi yapılmasıdır. Küçük iğnelerle düğümlenmek suretiyle yapılan oyaların, düğümler sıkıştırıldıkça örgü gözleride küçülmektedir. İğne üzerine iplikle ilmik atarak ve iğneyle ipliği bu ilmik içinden çekerek yapılan iğne oyalarının, kare ve üçgen olmak üzere iki ilmek çeşidi bulunmaktadır. Tekli sarma veya çiftli sarma biçiminde yapılabilen iğne oyalarının, tekli sarmasında, önce kuma-şa batırılan iğnenin üstüne ipliğin sağdan sola doğru çevirilmesiyle bir halka oluşturulur. İlmekler belli aralarla tekrar edilerek zürafa adı verilen birinci sıra tamamlanır. Dönüş sırasında aynı ilmek soldan sağa doğru yönlendirilen halka içinden geçirilerek yapılmaktadır. İkinci sıra ise ya birinci sıradaki ilmeklerin birleşme noktalarına ya da ilmeğin ortasına iğneyi batırarak aynı işlemler sürdürülerek kök, kaya ve ana oya gibi bordürü oluşturacak motifler meydana getirilerek yapılmaktadır. Örgü desenlerine, bölgelere göre örücüler arasında birli, pirinç, Mecnun yuvası,trabzon/trabzan vb. adlar verilmektedir. İğne oyalarında bir çiçek, bir yaprak başlı başına bir örnek sayılmaktadır. Bunların kullanıldığı yere göre çeşitli biçimlerde dizilmesinden kompozisyonlar oluşmaktadır. Bu kompozisyonları;
1907 yılında Ana Jarvis, annesinin ölüm yıldönümü olan Mayıs ayının ikinci pazarının Anneler Günü olarak kutlanması için bir kampanya ba?lattı. Bir sene sonra Philadelphia’da kutlanan Anneler Günü, i?adamlarına ve politikacılara ula?tırıldı. 1914 yılında da ABD ba?kanı Wilson tarafından resmi hale getirildi.
durmasını sağlamak için at kılı, anten teli, son zamanlarda misina kullanıldığı gibi, ayrıca yumurta akı, şeker veya jelatin ile de kolalanmaktadır.İğne oyalarında tabii ipek iplik, pamuklu iplik kullanıldığı gibi pul, boncuk vb. süsleyici gereçlerle yapılan örneklerden oluşan çeşitleri de görülmektedir.
GÜlten Abdulla (TÜRK Edebiyatında ve Kültüründe,TUNA başlığı altında sunulmuş olan bildirinin bir bölümü)
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Un nume şi o viaţă dedicată unei idei, Maria Marunovici. Toţi care am cunoscut-o am fost atraşi de blândeţea, de afecţiunea, de dragostea pentru tot ce însemna lumea turcă. Născută în Republica Moldova, Regiunea Autonomă Găgăuză, Dr. Doc. în cadrul Universităţii din Komrat, vicepreşedintă a Forumului Femeilor Găgăuze, Maria Marunovici a avut o activitate prodicioasă în vederea învăţământului, a cercetării şi dezvoltării culturii găgăuze, parte integrantă a marii culturi ce aparţine lumii turce. Legăturile strânse cu Centrul de Cercetare, Dezvoltare, Educaţie şi Cultură – ”Dunărea de Jos”, participarea la acţiuni comune au dus şi mai mult la apropierea comunităţilor noastre şi au arătat că suntem aceiaşi ramură turcică. Din păcate, oamenii cu idealuri frumoase, sunt consideraţi romantici incurabili, visători şi nu sunt prea sunt agreaţi şi acceptaţi de cei care doresc să profite doar de moment. Din acest motiv, au căutat s-o înlăture şi pe Maria Marunovici, (Meriyem cum îşi spunea) şi altă cale, decât să-i închidă centru de cercetare nu au găsit.
Durerea de a-şi vedea toată munca şi efortul distruse a fost atât de mare, încât după o lună tragicul s-a petrecut. Maria nu mai este printre noi, dar sufletul şi ideile ei vor continua să trăiască.
Pentru sufletul ei curat, o lacrimă şi o candelă.
Gulten Abdulla / Galaţi
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Vuietul Dunării prăvălindu-se peste stâncile „Porţile de Fier” abia începea să se piardă când, urcând pe fluviu sau pe unul dintre malurile sale, ajungeai la insula dintre malurile sale, ajungeai la insula dintre ape, dintre apele Danubiului, pată de culori vii scăldată de razele soarelui între momentul cănd astrul zilei depăşea culmile dealurilor ce străjuiau fluviul pe malul sârbesc şi până târziu în seara, când strălucitorul bulgăre de foc coboară dincolo de înălţimile Orşovei. Insula aceasta, pe care cei mai vârstnici am mai trăit-o ca vis al Orientului, dar pe care azi tot mai mulţi o uită, ca să nu mai vorbim de cei ce nu ştiu că ea a existat cândva, se numea simplu- nume înscris cu alb pe cărămiziul ros de timp al zidurilor vechii cetăţi din inima ostrovului-Ada Kaleh. O insulă desprinsă parcă din o mie şi una de nopţi ale copilăriei, miraj în care Andersen, depăşind-o la bordul unei nave, intuia încercat de erotice impulsuri primăvăratece, haremuri cu cadâne ce scurtau printr-un ochian (trebuiau să aibă un asemenea ochian)din dosul ferestelor zăbrelite, vajnicii bărbaţi robotind pe punţile corăbilor ce urcau ori coborau prin dreptul palatului paşei locului, mai apoi Otto Alscher trăia aici repetabila atmosferă sărbătorească a bairamului din fiecare primăvară, desenatorul Bartlett vedea în ea o pădure de minarete ţâşnind spre înaltul cerului dintre zidiri de cetate pe când pictorul Gy Szabo Bela o sintetiza în pete şi umbre de cărbune. Toate acestea până–ntr-o zi din primăvara lui 1968, când primele creşteri ale cotelor lacului de acumulare Porţile de Fier au început s-o înghite, centimetru cu centimetru, în acoperiri succesive până la totala acoperire. Atunci s-a rostit probabil prima oară expresia încărcată de melancolie, aidoma unui vis frumos de primăvară din care n-ai mai vrea să te desprinzi.. aici a fost odată Ada-Kaleh…
Dincolo pe suprafaţa întinsă a Dunării, se întinde insula. De-a lungul apei se ridică, zidurile vechii cetăţi cărămizi roşii, pe jumătate sfărâmate şi năpădite de ierburi. Dârza, ca un baraj în calea valurilor, zid lîngă zid, se-nalţă cetatea, în partea din amonte.Stă nemişcată, piatră peste piatră la tot pasul ameninţând întunecoase fante pentru tras cu arma. Descrierea aceasta, datând din anul 1905, îi aparţine lui Otto Alscher, orşoveanul care a privit insula visînd poate la poveştile copilăriei, la posibile aventuri adolescentine, alături de alţi fii ai periferiei, ca-n Mark Twain.
O privea de pe faleza abia de curînd modernizată printr-un dig ce mărgimea oraşul spre fluviul şi o alee cu castani încă firavi… Pentru că de aici privirile se opreau scurtând luciul lărgit al Dunării ce coteşte spre est fie izbind prin curentul său poalele Alionului, fie îmbrăţişind pata de viaţă ce creştea din această oglindă lacustră.
Dincolo de poezia ce o respira, Ada Kaleh-ul putea fi privit şi astfel; simplu, ca un articol de enciclopedie sau capitol de ghid turistic.
Ada Kaleh era una dintre insulele Dunării, lungă de 17509 m şi lată de circa 500 m. În mijlocul unei vegetaţii abundente, din care nu lipseau specii obişnuite doar în climatul submediteranian al zonei, între care alunul turcesc, smochinul, migdalul, leandrul, chiparosul, castanii comestibili, viţa de vie nicicând, crescută printre crengile altor pomi din grădină ca-n Sicilia, pere neasemuit de zemoase, duzii din specia morus murus cu fructe deosebit de mari şi gust de mure, toate în aer liber, ei bine printre toate acestea unicate ale naturii locului- mulţumim şi azi pentu că ni le-au lăsat ca amintiri profesorii noştri Dăniilă Laitin şi Theodor Trîpcea, cei care ne-au sădit dragostea pentru istorie şi geografie- răsăreau zidurile unei mândrie cetăţi de odinioară.
Originea insulei, geografii o condideră a fi procesul de aluvionare legate de reducerea vitezei apei după ieşirea din defileul Cazanelor, dar şi alimentat de sedimentarea aluviunilor transportate în fluviu de râul Cernea, ce se vărsa în Dunăre la doar un kilometru mai sus.
Istoricul insulei – cel care în mare parte i-a adus faima – este şi el neasemuit de bogat, cât să scrii un întreg tom voluminos. Se pare că primul care a amintit-o ar fi fost Herodot, menţionînd în secolul V î.Hr. insula Kyraunis, lungă de 2000 de stadii, dar îngustă; mai târziu Nicolae Densuşianu extindea, pornind de la antici, denumirea „Ceraunia” pentru întreaga zonă în care culmea puternică a Carpaţilor se precipitează de la nord-est spre Dunăre, adică întregul defileu, tot Denusişianu, evocându-l pe Herodot, dă insulei numele Erythia şi plasează în ea, datorită similitudinii ambientului cu cel de pe un basorelief descoperit la Athienau, în Cipru, cea de a zecea muncă a lui Hercules, răpirea cirezilor, de vite ale lui Geryon.
Dintre alte nume ce i sa-u atribuit ar fi fost cele de Carolina (pe o hartă austriacă din 1716), Porizza într-o scrisoare ce-i era adresată la 10 iunie 1716 lui Eugeniu de Savoia, Artak sau Sans-adasî (Sant) în cronica turcească a lui Silahtar de la începutul secolului XVIII,Ada-I Kebir (Ostrovul Mare) iar după construirea cetăţii Orşova Nouă.
Importanţa strategică a insulei a fost demonstrată în războaiele purtate de Imperiul Otoman cucerirea Europei Centrale, dar şi-n cele de apărarea marelui imperiu când a început respingerea sa din inima Bătrînului Continent. Ocupată prima dată de Firuz bei la 1390, insula a trecut în 1402 sub stăpânirea despotului sârb Ştefan Lazarevici, trei decenii mai târziu fortificând-o Iancu de Hunedoara, pentru ca apoi, câteva zeci de ani, insula să redevină vârful de lance al atacurilor otomane spre Serbia, Ungaria şi Austria, rol pe care l-a pierdut după cucerirea Ungariei de turci (1526). Războaiele austro-otomane de la finele secolului XVII, dar mai ales din secolul XVIII, readuc insula în focul luptelor, ea trecînd dintr-o mână în alta. Nu de puţine ori chiar în acelaşi an. Cunoscuta cetate din insula,cea de mare interes pentru turiştii veacului nostru, a fost construitâ de austrieci după 1730, avea o formă poligo-nată şi era clădită în sistemul Vaubau. O descriere amănunţită a ei, după planuri vieneze, ne-a oferit-o cu câţiva ani în urmă istoricul caransebeşan Liviu Groza în ale sale „restituiri istorice ”tot el prezentând şi fortul Elisabetha, un turn–cuib de vulturi ridicat simultan cu cetatea insulei, ambele barând pur şi simplu braţul drept al fluviului din acest loc iar împreună cu cetatea Orşovei, aflată la nici doi kilometri în amonte, controlau întreaga navigaţie dunăreană în ambele sensuri.
Cu toate cheltuielile făcute de imperiali, a forţei de muncă locală sau specialiştilor în construcţii sosiţi din multe părţi ale imperiului pentru ridicarea acestor fortificaţii, prin pacea de la Belgrad (1739) insula a revenit Imperiului Otoman. N-a fost însă linişte în insulă nici după încheierea păcii, spre mijlocul veacului muhafiz-ul de Ada Kaleh, Köse Mustafa Aga primind ordin să apere trecătorile şi palăcile din jur de atacurile răsculaţilor de la Belgrad pentru ca apoi, în anii războiului austro-otoman dintre 1788-1790 insula să fie supusă unui lung asediu al imperialilor. Pierderile garnizoanei turceşti au fost deosebite, insula a rămas însă tot sub stăpânirea otomană.
Documente de la începutul secolului al XIX-lea amintesc despre existenţa unor panduri turci şi relaţiile acestora cu pandurii lui Tudor Vladimirescu ca şi despre luptele lor cu răsculaţii conduşi de Pasvantoglu sau urmaşii acestuia, dar şi despre incursiuni de jaf pe care le-au întreprins prin Oltenia.
Insula este mereu reprezentată în documentele din vremea domnitorului Ghica Vodă, acesta fiind obligat când să-i ajute pe insulari cu alimente, când să le înfrângă incursiunile de jaf pe care le-au întreprins în Oltenia. Tratative poartă paşalele insulei şi cu imperialii, una dintre aceste întâlniri fiind evocată în a sa Cronică a Mehadiei de cronicarul protă Nicolae Stoica de Haţeg: la 30septembrie 1817 împăratul Francisc al II-lea al Austriei împreună cu soţia şi suita a acordat o audienţă paşei din Ada Kaleh. Atunci când i-a înmânat cadourile, Derviş paşa a spus: „Ziua de azi mi-e atât de sfântă, de parcă tatăl meu s-ar fi sculat din morţi!”. Baronul Duca i-a înmânat turcului drept răspus cadourile imperiale. A doua zi „turcii le-au trimis un car plin de pepeni verzi, dintre carii unii erau mai mari decât un butoiaş de jumătate de vadră, într-un cuvânt de o asemenea mărime, cum nici înainte, nici după această întâmplare nu s-au mai văzut vreodată pe aici…”
La un moment similar a fost de faţă Hans Christian Andersen, pe când era internat în caratina de la Orşova: întâlnirea a avut loc în curtea lazaretului, în chioşcul sărăcăcios din mijlocul curţii, ce servea drept salon de conversaţie. Paşa a sosit însoţit de şase soldaţi, cu bandulieră peste uniforme şi baionete la arme, împreună cu un translator, cu bandulieră peste uni-forme şi baionete la arme, împreună cu un translator, cu doctorul şi oamenii din suită. Într-un fel s-au altul insula a jucat un rol mai mult s-au mai puţin fast unora dintre revoluţionarii de la 1848: aici au fost reţinuţi pentru câteva zile fruntaşii revoluţiei din ţara Românească cu ocazia trecerii lor spre Semlin şi tot pe aici a trecut spre Imperiul Otoman, în august 1849, Ludovik Kossuth cu ultimii săi revoluţionari. De acest ultim moment al revoluţiei din 1848-1849 se leagă două episoade, mai târziu de interes, ca să-i spun aşa, „turistic”.
Primul l-a construit îngroparea coroanei regelui Ştefan cel Sfânt şi a celorlalte însemne de încoronare ale suveranilor maghiari la poalele Alionului, la circa un kilometru de insulă. Regăsită în vara anului 1853, pe locul lor, din dispoziţia împăratului Francisc Iosif, s-a ridicat o cochetă capelă în stil neogotic, emblematică Orşovei de la cumpăna veacurilor 19 şi 20, loc de promenadă pentru localnici şi de curiozitate pentru cei în drum pe aici, Curios, totuşi, deşi pe aici au trecut venind de la Buziaş şi îndepărtîndu-se spre Turnu Severin atât viitorul rege Carol I (1866), nici unul nu a fost marcat de acest monument ori de Ada Kaleh, primul desigur, era preocupat de întîlnirea cu pământul ce-i va deveni patrie, de atmosfera ce o va întîlni peste puţine ore, în timp ce poetul era prea îndrăgostit pentru ca pecetea unor asemenea monumente să-i marcheze cândva opera, căci visurile sale zburau – dacă Nicolae Danciu Petniceanu are dreptate – spre artista pianistă Maria Vasilescu.
Al doilea moment l-a constituit atenţia cu care guvernul de la Budapesta l-a înconjurat spre finele veacului trecut pe tânărul Bego, cel care l-a trecut fluviul în 1849 pe Kossuth. Spre apusul vieţii Bego-Mustafa Efendi era un personaj cunoscut şi pitoresc al insulei, importalizat în cărţi poştale ori în reportajul lui Otto Alscher, aceasta din urmă remarcându-l într-o zi de sărbătoare cum cobora strada ” purtând mândru kusacul legat larg în jurul trupului şi sub ahmedia turbanului are prinsă o floare.”
După un scurt intreludiu din deceniul 1868-1878, când fortul Elisabetha şi fortificaţile insulei au fost luate în stăpânire de principele Serbiei, Mihail Obrenovici, insula a fost trecută prin tratatul păcii de la de la Berlin (1878) sub protectoratul Austro–Ungariei şi stăpânirea Porţii iar la 2 noiembrie 1885 a fost declarată garnizoana deschisă. De acum accesul la insulă devine liber.
În decenile care au urmat insula a devenit tot mai mult un obiectiv turistic, dar şi teren propice contrabandei, stabilirii unor organizaţii secrete ori spionajului. Şi tot legat de atracţia turistică a insulei, mulţi vârstnici îşi mai amintesc faptul că-n geamia reparată prin anii 1901-1902 a fost adus un covor persan unic pe continent: având dimensiunile de 15 × 9 metri şi o greutate de 450 kg, acesta a fost dăruit insularilor de către sultanul Abdul Hamid, desenul de mare artă şi armonia culorilor sporindu-i frumuseţea şi valoarea. Patru ani se zice, ar fi lucrat la acest covor cele mai bune ţesătoare.
Povestea insulei Ada Kaleh ar mai avea multe file, noi ne oprim însă aici, trecând chiar peste ultima vizită pe care i-am făcut-o în martie 1968, cînd împreună cu academicianul C.S. Nicolaescu-Plopşor am mai parcurs-o o dată, demolată, defrişată, pustiită, aşteptându-şi sfârşitul. Curând lacul „Porţile de Fier” a acoperit-o cu apele sale. Nu i-a putut acoperi însă amintirile… Iar cum puţine poveşti n-au şi un regret, povestea Ada Kaleh-ului se încheie şi ea cu un „din păcate”: da, din păcate, încercarea de a-i săruta monumentele, viaţa cotidiană, pe o altă insulă, undeva mai jos, spre Şimian, a fost un fiasco total! Desprinsă de Orşova, căreia-i aparţinea prin toată fiinţa şi alipită judeţului Mehedinţi după primul război mondial, ruperea totală, faptică din deceniul opt, printr-un hazardant proiect artificial, a pierdut-o definitiv. Din amintirile ce i-au rămas încerc azi, iubite cititor, să ţi-o readuc în memorie dacă ai cunoscut-o, să te incit la a-i căuta poveştile, realităţile de cândva, dacă n-ai avut ocazia, şansa de a trăi măcar un ceas acolo, în insula Ada-Kaleh.
CONSTANTIN JUAN PETROI
Istoric, etnolog, ziarist, Orşova
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
– Prof. univ. dr. Ibram Nuredin –
Proces verbal, întocmit 31 martie 1946
Preşedintele comunităţii musulmane – Saly I. Regep, asistat de secretar Iahya Hakki şi membri Omer Feyzi, Hilmi Hasan, casier Salih Hamdi.
Obiecte de cult
Document ştampilat cu 6 semnături: preşedinte, 2 membri, 1 secretar, 1 cenzor şi un casier.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Curiozitatea noastră de reporteri ne-a împins să căutăm şi în final am găsit o familie de turci care au trăit acolo, în mirifica insulă ADA KALEH. Astfel am descoperit familia OMER KAIA şi ENISE. Aceştia şi-au trăit cea mai mare parte a vieţii în acele minunate locuri. Am fost în vizită la ei, unde am fost primiţi, conform tradiţiei turceşti, cu cafea şi dulceaţă.
Stând de vorbă cu D-na Enise şi fiica dumneaei Mustafa Mujghean, am descoperit multe lucruri interesante despre viaţa de pe insulă. Pe tot parcursul discuţiei am simţit un iz de nostalgie după locurile natale.
Ada Kaleh era o zonă turistică, vizitată de olandezi şi nemţi, care veneau cu cele două vapoare: Olteniţa şi Calafat. Punctele de atracţie ale insulei erau Mausoleul Miskin Baba (unde cei ce-l vizitau îşi puneau o dorinţă şi luau puţin pământ pentru îndeplinirea acesteia), moscheea care era foarte mare, având un covor de 9/14 m, cu o greutate de 480 de kg, precum şi un parc de dimensiuni considerabile.
Conform spuselor doamnei Mujghean, turcii din Ada Kaleh erau rămaşi acolo de pe timpul stăpânirii austro-ungare.
Veniturile locuitorilor din Ada Kaleh proveneau de la fabrica de confecţii, fabrica de rom, restaurant, cafenele, ceainării, din fabricarea de rahat (cu alune şi nuci), tutun, dulceaţă din smochine şi trandafiri. În Ada Kaleh trăiau 160 de familii de turci şi aprox. 30 de familii de români. Aici exista o şcoală unde se studia limba română, limba turcă (profesor Ismail Öztürk din Cobadin, căsătorit în Ada Kaleh) şi limba rusă.
Imamul moscheii din Ada Kaleh din acele timpuri era Sali Hoca, un om învăţat, cu 2 facultăţi, care ştia 12 limbi străine, un om deosebit, la care oamenii găseau întotdeauna un sfat şi o alinare, într-un cuvânt, era un stâlp al comunităţii.
Obiceiurile turcilor de pe insulă difereau de cele ale turcilor din Dobrogea:
Logodna: se făcea în casa fetei, toate cheltuielile erau suportate de familia acesteia. Băiatul vine cu cadouri şi inel de logodnă. Nunta: mireasa (acoperită pe cap cu un văl) era dusă de către un alai de 50-100 persoane la casa mirelui. Acest alai era însoţit de instrumentişti care cântau la „daire”, „zılli maşa”, „toba”, „damburka”. Du-pă ce fata intra în casa băiatului, alaiul se întorcea înapoi, unde continua petrecerea.
Înmormântarea: după înmormântare, în casa decedatului nu se mai pune masă, vecinii aducând cele necesare (pesmet, halva şi şerbet roşu).
Hîdîrlez: gospodinele pregăteau gurabie, plăcintă cu brânză, limonadă, etc. cu care plecau pe malul Dunării sau în pădure. Aici se făceau focuri la care se fierbeau cafele, cartofi, porumb. Exista un obicei con-form căruia oamenii se spălau pe faţă cu apă din Dunăre, îşi dezlegau de la mână aţa galbenă şi îşi legau în loc o aţă roşie, pentru a scăpa de necazuri şi pentru a avea o viaţă mai bună. Bairam: cei mai tineri mer-geau cu coşuri pline de bunătăţi în vizită la cei mai vârstnici. Gospodinele găteau sar-male, drop, Yağni din carne de miel, ciorbă de burtă (paça), baclavale a la Ada Kaleh.
În afară de aceste evenimente, locuitorii din Ada Kaleh îşi petreceau sfârşiturile de săptămână fie la bal, fie în compania fanfarei militare. Bărbaţii îşi petreceau timpul liber în cafenele şi ceainării, jucând table şi remi, în timp ce femeile se ocupau de gospodărie.
Femeile purtau fuste lungi, bluze cu mînecă lungă, având capul acoperit, iar bărbaţii aveau ca element distinct al portului un fes pe cap.
În urma construirii hidrocentralelor Porţile de Fier I şi II, locuitorii din Ada Kaleh au fost obligaţi să părăsească insula.
Familia Omer s-a mutat în anul 1968 în Constanţa, în timp ce alţii s-au mutat în Câmpina, Herculane, Orşova, Turnu Severin, Braşov, Bucureşti, Timişoara şi Istanbul. Datorită diferenţelor de caractere, obiceiuri şi dialect, a modului de viaţă, familia Omer nu a reuşit să se integreze în viaţa comunităţii turce din Dobrogea. Ne-au mărturisit că regretă foarte mult viaţa de pe insulă şi că nu ar suporta nici măcar o scurtă vizită pe acele meleaguri.
În cadrul acestei pagini veţi regăsi fragmente în dialectul turc vorbit în Ada Kaleh.
Nilgün A. şi Minever O.
O bucată de brânză dulce se fărâmă şi se pune pe foc până se topeşte şi se face ca o pastă, apoi se pune făină cât cuprinde, până se face o cocă mai tăricică. Când s-a răcit coca se pun 4-5 ouă, apoi se adaugă puţin bicarbonat. Se fac cocoloaşe ca la gurabie şi se pun în tăvi şi se bagă în cuptorul bine încins. Când s-au copt, se opăresc cu şerbet ca cel de baclavale.
2 kg de smochine curăţate de coajă se pun 2 ore în 2 l de apă în care se pune o lingură de var, după care se spală în multe ape. Se fierb 2 kg de zahăr cu 2 kg de apă, apoi se adaugă smochinele foarte bine spălate. Se fierb aprox. 1 1 ore.
Pe tava bine unsă se pun 15 foi de baclavale, apoi nuci pisate cam două degete grosime, se mai pun încă 15 foi de baclavale. Se coc în cuptor. Deasupra se pune şerbet.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bir varmış, bir yokmuş…
Çok eski zamanlarda bir kral varmış. Uzun zaman geçmiş, saçları artık beyazlanmış ama yazık ki bir çocuğa sahip olamamış. Zavallı kral, derdinden, kahrından erirmiş.
Tam ihtiyarlıkta ise onun da kısmeti açılmış ve çok güzel bir oğlana sahip olmuş; onu bir kez gören hiç unutamazmış. Kral ona Aleodor adını vermiş. Vaftizini yaptığı zaman kral, Doğuyu, Batıyı, Güneyi ve Kuzeydeki tüm kralları bir araya toplamış ve büyük bir ziyafet vermiş. Çocuk büyüdükçe daha güzel, daha akıllı ve becerikli oluyormuş. Kısa zamanda kral hayatının son günlerini yaşadığını anlamış ve çocuğunu dizlerine alarak demiş:
— Biricik oğlum, bak Tanrı beni çağrıyor. Görüyorum ki sen artık koskoca bir yiğit oldun.. Mezarıkta ölü de olsam kemiklerim senin maceralarını duyunca sevinecektir. Krallık konusunda sana diyeceklerim yok, çünkü yeteneklerinle bu işi çok iyi yapacağına inanıyorum. Sadece bir şey söylemek istiyorum: şu dağı görüyor musun? Oraya hiç bir zaman gitme. O dağ Yarı – İnsan – Atlı – Yarı – Topal – Tavşan’ın dağıdır ve toprağına kim basarsa cezasız kalmaz.
Bunu değince kral ağızını üç defa açarak canını vermiş. Ailesi dövünmüş, boyarları dövünmüş, halkı dövünmüş ve sonunda kralı gömmüşler. Aleodor, babasının yerini aldıktan sonra, çok genç olsa bile ülkeyi olgun bir insan gibi yönetiyormuş. Tüm halkı onun hükümdarlığından çok memnun ve mutluymuş.
Aleodor, boş zamanının çoğunu avcılk ile geçiriyormuş. Her zaman babasının söylediklerini hatırlayıp o dağdan uzak duruyormuş. Ama, bir gün, aklı başka bir yerde oldu anda, kendisini o kötü insanın topraklarında buluvermiş. 10-20 adım atar atmaz onunla yüzyüze gelmiş. Bu olaya değil, daha çok babasına verdiği sözü tutmadığı için çok üzülmüş.
Sakatlı onu görergörmez demiş:
— Toprağımı geçen tüm sahtekarlar benim kölelime düşer.
Aleodor cevap vermiş:
— Öncelikle bilmen gereken bir şey vardır; senin toprağına yanlışlıkla girdim ve hiç bir kötü niyetim yoktu.
Sakatlı ise:
— Seni farklı zannederdim oysa sen de, bütün korkaklar gibi, benden özür diliyorsun.
— Allah korusun, demiş Aleodor. Hayır. Ben sadece gerçeği söyledim. Savaş istersen seç: istersen kılıçlarla birbirimizi keselim, istersen topuzlarla vuruşalım, istersen güreşte savaşalım.
— Tekliflerinin hiç birini kabul etmiyorum. Cezadan kurtulmanın tek bir yolu var: Verdeş Kralın kızını bana getir ve cezadan kurtulursun.
Aleodor kabul etmek istememiş ama nafile. Cezadan kurtulmak için, haydut adından? Yiğit adını kurtarmak? ve hayatta kalmak için Verdeş Kralın kızını getirmek gerekiyordu.
Aleodor kendini suçlu biliyordu. Istemeyerek olsa da sakatlının toprağına basmıştı. Sonunda karar vermiş ve bu işi halletmek için kolları sıvamış.
Yarı – İnsan – Atlı – Yarı – Topal – Tavşan, Aleodor’u sözünde duracağını biliyordu.
— Tanrı yardımcın olsun! demiş ona.
Aleodor yola çıkar ve düşüne taşına gidermiş. Birdenbire kendisini bir su boyunda bulmuş ve orada ölümle boğuşan bir turnabalığı görmüş. Hemen onunla karnını doyurmaya istemiş
— Beni öldürme güzel Delikanlı, daha iyi beni suya koyuver ve hiç düşünmediğin anda sana yardımcı olabilirim, demiş turnabalığı.
Aleodor kabul etmiş ve turnabalığını suya koyuvermiş. O zaman turmabalığı:
— Delikanlı, ne zaman bana düşünürsen hemen yanında olurum, demiş.
Delikanlı bu olaya şaşırmış ve yoluna devam etmiş.
Yolda, kanadı kırık bir kargaya rastlamış. Kargayı avlamak isterken karga, ona:
— Güzel Delikanlı, Güzel Delikanlı, beni öldürme daha iyi benim kanadımı bağla ve ben de sana bir iyilikte bulunurum, demiş.
Aleodor onu söylediklerini de kabul etmiş ve kanadını bağlamış. Yoluna devam etme isterken, karga :
— Bu kuş tüyünü tut ve bana düşündüğün an yanında olurum, demiş. Aleodor kuş tüyünü almış ve yoluna devam etmiş. Ama 100 adım bile atmamış ki bir atsineği görmüş. Tam üstüne basacak iken, atsineği:
— Öldürme beni, Aleodor kralım, ben de seni olümden kurtarabilirim. Tut bu kılı ve bana düşündüğün an yanında olacağım, demiş..
Adını bildiğine ve söylediklerine şaşıran Aleodor, atsineğinin ayağını bağışlamış ve tekrar yoluna devam etmiş. Yürüye yürüye Verdeş Kralının sarayına yetişmiş,
Saray kapısının önünde oturmuş. ve birinin gelip oralarda ne aradığını sorayacağını beklemiş.
devam edecektir
Çeviren Nilgün Asan