În elegantul amfiteatru al Bibliotecii Judeţene a avut loc, în 16 aprilie, sub înaltul patronaj al Preşedintelui României, lucrările Forumului cultural zonal.
La manifestare au participat Ministrul Culturii şi Cultelor, acad. Răzvan Teodorescu, parlamentari, autorităţi locale şi judeţene, Î.P.S. Teodosie, arhiepiscopul Tomisului, directori ai instituţiilor de cultură din municipiul şi judeţul Constanţa, reprezentanţi ai Direcţiilor Judeţene de Cultură din Ialomiţa, Buzău, Călăraşi, Tulcea, Brăila, Tulcea.
Şeful statului, în alocuţiunea Domniei Sale, a apreciat că în momentul de faţă cultura română traversează o perioadă dificilă, că se pun probleme serioase de supravieţuire a instituţiilor de profil, bugetul alocat culturii este destul de modest. Cultura este elementul peren al structurii noastre, al existenţei noastre naţionale democratice, un factor fundamental de lansare pe plan mondial.
Preşedintele României a arătat că instituţiile de cultură nu mai pot conta doar pe resursele financiare ale statului, au nevoie de un management eficient, susţinerea în continuare a activităţilor. Preşedintele a pledat pentru îmbunătăţirea legii sponsorizării, promovarea tinerelor talente, prin oferirea de burse sau sprijin financiar, relansarea instituţiilor de cultură din mediul rural. Cultura – a spus Preşedintele – trebuie să devină şi un generator de fonduri şi nu numai un consumator.
Dl. Ion Iliescu a accentuat pe salvarea patrimoniului arheologic, a pledat pentru asigurarea accesului la cultură a tuturor cetăţenilor ţării, pentru lansarea turismului cultural.
Discuţiile ce au urmat, inclusiv alocuţiunea Preşedintelui U.D.T.R., au prilejuit intervenţia D-lui Ministru al Culturii şi Cultelor, care s-a angajat să aloce, în acest an, suma de jumătate de miliard de lei pentru Seminarul musulman din Medgidia, dar şi alte măsuri pentru protecţia culturii, optimizarea funcţionării instituţiilor de cultură.
În finalul manifestării de la Biblioteca judeţeană, şeful statului şi-a lansat volumul „Revoluţia Română”, a acordat autografe tuturor celor care au intrat în posesia cărţii. Unul din fericiţii posesori este şi prof. univ. dr. Ibram Nuredin, Preşedinte U.D.T.R.
Ca om de cultură şi cadru didactic universitar, în calitate de Director al Departamentului de Arte din Universitatea „Ovidius”, şi Preşedinte al Uniunii Democrate Turce din România, sunt onorat de participarea la lucrările Forumului cultural naţional – zona Dobrogea, lucrări care se desfăşoară sub înaltul patronaj al Preşedintelui României, domnul Ion Iliescu.
Pentru noi, cultura nu este un moft, nu este un capriciu, nu este un lux, nu este o dulce inutilitate, ci o necesitate existenţială vitală, un factor de clădire a unui om integrat social, echilibrat, tolerant.
În calitate de Preşedinte al Uniunii Democrate Turce din România, sunt convins că un plus de cultură civică, politică, morală şi estetică este în beneficiul promovării valorilor democratice, al respectului faţă de lege, a unei bune convieţuiri bazată pe acceptarea diversităţii, multiculturalităţii şi afirmarea identităţii noastre etnice şi socio-culturale.
Cultura minoritarului turc este, în opinia noastră, nu o cultură minoră, nu doar o cultură a momentului, conjuncturală, ci o sinteză a unor valori.
Strategia culturală şi acţiunile concrete ale U.D.T.R. implică promovarea a patru tipuri de valori:
Credem că România a făcut şi va trebui să facă şi în continuare, din problema renaşterii culturale şi sociale a etniilor o problemă de interes naţional.
Constanţa şi Dobrogea „o Europă şi o Asie în miniatură”, „un uriaş muzeu etnografic viu” (Constantin Brătescu) reprezintă, în opinia noastră, un model de societate multiculturală, o zonă a convieţuirii interetnice exemplare. Aici, alături de românii majoritari, trăiesc, în bună pace şi înţelegere: turci, tătari, armeni, albanezi, germani, greci, israeliţi, italieni, maghiari, rromi.
Dezvoltarea durabilă a comunităţilor locale şi etnice este calea către integrarea în Uniunea Europeană.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
România va trebui să demonstreze, în acest an, că are un sistem democratic stabil şi o economie de piaţă funcţională, deoarece argumentele sale geostrategice nu sunt suficiente pentru aderarea la NATO, a declarat prim-ministrul Adrian Năstase, cu prilejul prezentării în Parlament a Declaraţiei privind politica Guvernului în vederea aderării României la Organizaţia Tratatului Atlanticului de Nord (NATO).
Năstase a arătat că România este situată, din punt de vedere geopolitic, într-o zonă expusă unor riscuri militare, regiunea balcanică fiind cunoscută pentru problemele existente în ceea ce priveşte asigurarea securităţii şi stabilităţii. Menţinerea unui climat intern stabil, caracterizat de toleranţă interetnică, dialog social şi dezvoltare economică, reprezintă, a afirmat, premierul, un argument important al României în procesul de integrare euro-atlantică.
Şeful Guvernului a arătat că România trebuie să adopte în acest an măsuri concrete pentru restrucurarea sectorului militar şi economic, combaterea corupţiei şi a traficului de fiinţe umane, pentru protecţia informaţiilor clasificate şi organizarea modului de funcţionare a serviciilor speciale, precum şi pentru protecţia drepturilor copilului şi ale minorităţilor naţionale.
Executivul va aloca, în perioada 2002-2005, un procent anual de 2,38 la sută din produsul intern brut pentru bugetul apărării, concomitent cu reducerea nivelului de forţe care acţionează pe timp de pace şi de război, îmbunătăţirea sistemului militar de comandă şi control şi crearea unui sistem de transmisiuni compatibil cu cel al NATO.
De asemenea, România are în vedere îmbunătăţirea capacităţilor de transport aerian şi naval pentru desfăşurarea forţelor proprii în diferite situaţii de criză, aplicarea unui nou ghid al carierei militare, adaptarea planurilor de apărare la noile cerinţe de securitate, înfiinţarea Universităţii Naţionale de Apărare, participarea cu un efectiv de circa o mie de militari la operaţiunile internaţionale de menţinere a păcii.
Deşi efectivele militare de război ale României au scăzut din 1989, de la 850 de mii la 230 de mii de soldaţi, iar cele de pace de la 319 mii la 140 de mii de militari, numărul total al militarilor români care participă la operaţiunile de menţinere a păcii în cadrul SFOR sau KFOR a crescut la 335.
La sfârşitul lunii februarie a fost desfăşurat în Kosovo un detaşament de 115 jandarmi, iar un contingent românesc, compus dintr-un pluton de poliţie militară, trei ofiţeri de legătură şi un avion de transport, a fost trimis în Afganistan pentru a sprijini Forţa Internaţională de Asistenţă şi Securitate.
România a permis forţelor aliate să utilizeze patru aeroporturi pentru operaţiuni de transport aerian de tip cargou, trei aeroporturi pentru alte operaţiuni aeriene şi două porturi prin care s-a asigurat logistica portuară şi navală necesară desfăşurării misiunilor NATO în zona Balcanilor.
Premierul a afirmat că planul de acţiuni al României pentru aderarea la NATO urmăreşte şi securizarea frontierelor, îmbunătăţirea situaţiei copiilor instituţionalizaţi, eliminarea formelor de discriminare a minorităţilor şi combaterea traficului de fiinţe umane.
„România împărtăşeşte îngrijorarea comunităţii internaţionale referitoare la migraţia ilegală şi la traficul de fiinţe umane. Există anumiţi factori externi care îngreunează eforturile noastre de a lupta împotriva acestuia, precum instabilitatea permanentă din zona iugoslavă, accesul relativ uşor peste graniţele din fosta U.R.S.S., acordarea facilă a vizelor pentru intrarea în spaţiul C.S.I., reţelele de trafic care operează pe teritoriul fostelor state sovietice şi atitudinea îngăduitoare a autorităţilor statelor din estul României în raport cu reţelele de trafic 147, a spus Năstase.
El a mai afirmat că îmbunătăţirea mediului de afaceri şi eliminarea blocajului financiar din economie reprezintă, la rândul lor, acţiuni prioritare ale Guvernului în procesul de integrare euro-atlantică, în scopul atragerii investitorilor străini, menţinerii unui nivel scăzut al deficitului bugetar şi reducerii inflaţiei.
Planul de acţiuni pentru aderarea României la NATO mai prevede reducerea efectivelor de ofiţeri cu 2.291 posturi, dintre care 3 generali şi 660 colonei, a efectivelor de subofiţeri cu 700 de posturi şi cele de militari în termen cu circa două mii de posturi, angajarea a 3.832 militari pe bază de contract şi privatizarea a aproximativ 120 de întreprinderi de stat.
De asemenea, ar putea fi înaintată Parlamentului o lege revizuită privind declararea averii, care să prevadă accesul publicului la informaţii precum şi a unei legi referitoare la conflictele de interese, prin care oficialii Guvernului se vor angaja să nu mai desfăşoare activităţi de afaceri pe perioada mandatului.
Planul de acţiuni pentru NATO mai prevede instituirea unor proceduri de verificare a oficialilor guvernamentali, în scopul eliminării îndoielilor referitoare la persoanele care au colaborat cu fosta securitate, demontarea tuturor monumentelor înfăţişându-l pe mareşalul Antonescu, aplicarea unei noi legi pentru finanţarea partidelor politice, înfiinţarea Biroului Avocatului Copilului şi finanţarea procesului de revizuire a Codului Penal.
Adrian Năstase a afirmat că acest plan de acţiuni reprezintă o expresie concretă a modului în care Guvernul are în vedere apărarea interesului naţional pe plan intern şi extern şi a propus celor două Camere parlamentare ca, în urma dezbaterilor pe marginea acestui program, să adopte un mesaj către parlamentele celor 19 state membre ale NATO în care solicită sprijinul faţă de aderarea României la Alianţă.
Extras din ziarul „Adevărul”
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Cetăţenii români care călătoresc în scopuri particulare în statele membre ale Uniunii Europene sau în alte state pentru care nu este necesară viza de intrare trebuie să prezinte la ieşirea din ţară următoarele:
Dovada sumei necesare se face în una din următoarele forme:
Alte garanţii financiare sunt:
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Oraşul Techirghiol ca staţiune Balneo Climaterică are o populaţie majoritară română şi alta minoritară formată din turci, tătari, aromâni şi rromi. Marea majoritate a populaţiei se ocupă cu agricultura, creşterea animalelor şi un număr mic de locuitori se ocupă cu comerţul. Ca peste tot şi la noi, din cauza situaţiei economice precare se află un număr destul de însemnat de şomeri, oameni cu pensii mici, familii cu mulţi copii, văduve şi bătrâni neajutoraţi.
Ca etnic turc şi ca preşedinte al filialei UDTR Techirghiol îmi revine misiunea de a menţine şi promova atât cultura şi tradiţiile etniei mele,dar în aceeaşi măsură să am grijă ca pe feţele celor aflaţi în nevoi să apară din când în cînd zâmbetul, cel puţin de sărbători.
Pentru acst dram de bucurie am apelat la persoane cu un venit mai bun şi cum vechea zicală că pe aici sunt oameni cu suflet mare s-a adeverit în persoana domnului Ciorobai Esat. Acest om cu suflet mare a ajutat mai multe familii nevoiaşe cu bani, alimente şi lemne de foc. Impreună cu un grup de oameni cu suflet şi putere materială au ajutat cu bani sanatoriul de recuperare din localitate. Mai mult, a sprijinit financiar realizarea unor costume populare necesare formaţiei de dansuri populare de copii aparţinând etniei turce şi tătare.
Legătura strânsă cu organele administrative din localitate a dat posibilitate comunităţii noastre să-şi ducă mai departe zestrea culturală, lingvistică şi religioasă pe care a moştenit-o din moşi strămoşi. Mulţumim pe această cale domnului primar Petre Nicolae care în repetate rânduri şi mai ales de sărbători a adus bucurii în casele celor nevoiaşi şi a fost alături de noi la realizarea formaţiei de dansurii Sureia. Mulţumim domnului Ciorobai Esat dar şi tuturor patronilor care ne-au stat alături la ceas de cumpănă.
Riza Gavazoglu, Preşedinte UDTR – Filiala Teghirghiol
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Mecidiye Romanya’nın Dobruca bölgesinde bir şehirdir. Şehrimizde önemli kültür ve sanat yerleri vardır. Güzel Mecidiye’nin yeni bir kardeşi oldu – Yalova şehri. Yalova, Mermera Denizin güney tarafından güzel bir şehirdir. O Türkiye’ye aittir. 29 Mart 2002 tarihinde Yalova’dan önemli kişiler barış ve arkadaşlık umutlarıyla geldiler. Bu güzel olay hepimizi mutlu etti ve sevinçten gözyaşlarımız aktı, kalplerimiz umutla doldu – kardeşlik umuduyla. „Constantin Brancuşi” okulumuza, hem Yalova’dan hem Mecidiye’den 30 civarında bir grup ziyarete geldiler. Onlar birbirinden tecrübeli ve başarılı öğrenciler gördüler. Öğrenciler kısa bir program hazırladılar. Bu programı hazırlayan hocamız Vildan Bormambet hanım idi.
Misafirlerimiz okulumuzun sınıflarını da ziyaret ettiler ve çok memnun kaldılar.
Mecidiye’nin içinde bir bayram havası vardı. Bütün çevre iki ülkenin bayraklarıyla süslenmişti.
Bu kardeşlik Türkiye ile Romanya arasındaki barış ve kardeşlik köprüsünü sağlandırmak için çok önemlidir.
Umarız ki bizim okulumuz da Yalova’dan bir okulla kardeş olur.
Yüksel Nalan, sınıf VI Eö 1 nolu okul „Constantin Bratescu”
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Denumit de asemenea şi Mimar Koca Sinan („Marele arhitect Sinan”), născut pe 15 aprilie 1489, în Ağırnaz, Kayseri, Sinan a crescut în una dintre cele mai splendide perioade ale Statului Otoman şi a contribuit din plin, în această epocă, cu lucrările sale. Numele lui Sinan este cel mai renumit în istoria arhitecturii turce; dacă de exemplu s-ar organiza o competiţie internaţională de artă, unde fiecare ţară ar fi reprezentată de un singur artist, atunci alegerea Turciei va fi cu siguranţă Mimar Sinan.
Datorită lui cele mai importante oraşe al secolului XVI au căpătat o anumită importanţă şi semnificaţie. Talentul i-a fost recunoscut în 1530, atunci când a desenat şi clădit poduri militare şi fortificaţii.
Din multe surse reiese că Sinan a fost arhitectul a aproximativ 360 de structuri, printre care menţionez: 84 de moschee, 51 „mescit” (moschee mici), 57 de şcoli de teologie („medrese”), 7 şcoli de imami („darulkurra”), 22 de mausolee („turbe”), 3 spitale, 19 cimitire, şi multe altele. Întreaga sa carieră este marcată de 3 mari lucrări. Primele două sunt în Istanbul – Moscheea Şehzade (în perioada uceniciei sale, 1548), precum şi Moscheea Suleymaniye – iar cea de-a treia este Moscheea Selimiye din Edirne, aceasta din urmă fiind capodopera sa.
Moscheea Mihrimah Sultan din Edirnekapi, cunoscută şi sub numele de Moscheea Uskudar Quay, a fost clădită în acelaşi an cu moscheea Şehzade şi are un design original.
Când Sinan ajunsese la vârsta de 70 de ani, terminase deja Moscheea Suleymaniye şi complexul (care cuprinde un spital, o bibliotecă, o şcoală, un hamam etc.). Această clădire, situată pe unul din dealurile Istanbulului, şi construită în numele lui Suleyman Magnificul, este una dintre clădirile cele mai simbolice ale perioadei.
Moscheea Selimiye este exemplul cel mai semnificant al realizării ajunse de Sinan în arhitectură. Diametrul clădirii depăşeşte 31 de metri. El a atins culmea artistică cu design-ul, arhitectura si decoraţiunile la Selimiye.
Planul şi tipul arhitecturii de la moscheea Şehzade se regăsesc şi la Noua Moschee (1663), precum şi la Moscheea Fatih (1771), în schimb Suleymaniye şi Selimiye sunt monumente cu o realizare remarcabilă şi unică, astfel încât nici un arhitect nu a îndrăznit să le copieze.
Material prelucrat de Selime SALI
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
‘Anne Frank- Günümüz için bir tarih’ sergisi, II.Dünya Savaşı’nda Nazi toplama ve ölüm kamplarında yaşamını kaybetmiş olan altı milyon Yahudi’nin tüm Batı dünyasında anıldığı güne rastlayan 9 Nisan 2002 Salı günü İstanbul Karaköy’deki Schneidertempel Sanat Merkezi’nde açılacak.
İstanbul Hollanda Başkonsolosluğu’nun işbirliği ile düzenlenen sergi, merkezi Amsterdam’da bulunan ‘Anne Frank House’tan getirtilmiş olup Anne Frank’ın doğumundan II. Dünya Savaşı’nın bitimine, Anne Frank’ın kısa yaşamını izleyerek belge ve fotoğraflarla insanlık tarihinin acı bir kesitini yansıtıyor.
Amacı, sosyal önyargı, ayırımcılık, ırkçılık ve baskıya karşı durmanın yanı sıra dünya insanına kendinden farklı olanı kabul etmeyi öğretmek olan serginin küratörü sanatçı Suzy Hug Levy, organizatörü ise Süzet M. Sidi..
Bugüne kadar 25 milyon adetten fazla satan ve altmıştan fazla dile çevirisi yapılan ‘Anne Frank’ın Hatıra Defteri’ kısa sürede II. Dünya Savaşı’nda yaşanan insanlık dışı olayların bir simgesi haline gelmiştir.
Sergi Schneidertempel Sanat Merkezi’nde 9 Nisan – 1 Eylül 2002 tarihleri arasında izleyicilere açık olacaktır.
16-22 Nisan tarihleri arasında gerçekleşecek ”Çalgı Göktaşı Yağmuru” en yoğun olarak 22 Nisan’da sabaha karşı izlenebilecek. Amatör Astronomi Topluluğu Üyesi Tunç Tezel, 16-22 Nisan tarihleri arasında gerçekleşecek göktaşı yağmurunun kaynağının Çalgı takımyıldızı olduğunu bildirdi. Çalgı takımyıldızı parçacıklarının atmosfere girerek buharlaşacağını bildiren Tezel, 24.00 ila 05.00 saatleri arasında göktaşlarının gözlemlenebileceğini belirtti. Tezel, şu bilgileri verdi:
”Saat 22.00 gibi kuzeydoğuda ortaya çıkan parlak yıldız Vega, Çalgı takımyıldızının bir üyesi. Aynı zamanda tüm gökyüzünün 6. parlak yıldızı olan Vega, ilerleyen saatlerde iyice yükseldiğinde, Çalgı’nın üyesi diğer yıldızlar da seçilmeye başlanıyor. Göktaşı yağmurunun en uygun koşullarda izlenmesi için Çalgı takımyıldızının gece saat 04.30 gibi tepe noktasına yükselmesini beklemek gerekiyor. Göktaşı yağmurunu izlenmek için şehir ışıklarından uzak noktaların seçilmesini öneriyoruz.”
Hazırlayan: Suliman İlmia
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Masca populară reprezintă o formă complexă de manifestare estetică a unor obiceiuri străvechi de origine totemică, mistică sau religioasă. Prin mască omul primitiv s-a identificat cu totemul sau strămoşii creând posibilitatea, în mod simbolic, să aibă acces la un timp şi un spaţiu mitic. Prin jocurile cu măşti oamenii au dorit să-ţi influenţeze benic destinul individual sau comunitar. Deci, masca ca obiect etnografic, are privilegiul de a exprima o motivaţie spirituală.. Putem spune că masca a reprezentat de-a lungul timpurilor şi la mai toate popoarele unul dintre izvoarele istorice nescrise, de ordin mitologic, ale diferitelor culturi.
Ne vom opri la alaiul caprei. Ocupaţia dominantă a ţăranului român de la câmpie este agricultura. Această ocupaţie a determinat conservarea şi diversificarea obiceiurilor agrare menite să asigure fertilitatea holdelor şi animalelor precum şi purificarea gospodăriei ţărăneşti prin practicarea unor obiceiuri foarte vechi.
Printre cele mai vechi, mai răspîndite şi mai semnificative obiceiuri cu măşti de animale, păstrate în datinile agro-pastorale de pe teritoriul ţării noastre, figurează ”capra”. În concepţia mitologică, capra şi ţapul au fost concepute cu” personificări demonice ale prolificităţii zoologice şi fertilităţii pământului”. În timp, obiceiul şi-a pierdut caracterul mitico-magic devenind ceremonial iar apoi ludic. Masca principală- capra- sugerează prin joc moartea şi renaşterea naturii şi este însoţită de un moş precum şi de cel puţin un cuplu de mascaţi al cărui rol este de a mima frenezia şi perpetuarea vieţii. Obiceiul de a umbla cu capra, la români de Anul Nou, iar la popoarele turcice de Nevruz (În unele locuri geografice, cu cămila), capătă valenţe noi şi transformări spectaculoase atât pe plan funcţional cât şi structural în perioada feudală, când apar personaje în alaiul caprei cum ar fi; baba care descântă capra, flăcăul care potoleşte ceaţa, adună banii şi colacii precum şi căldărari care repară tingiri. Motivul obiceiului îl reprezintă aducerea caprei de la munte şi prezentarea ei, cu fast, în faţa mulţimii pentru a fi vândută. Capra este deocheată, moare şi după ce va fi descântată de o babă sau ţigancă învie, spre bucurie şi veselia tuturor. Jocul caprei s-a complicat în timp, cînd au apărut alte personaje secundare ca: harapi, mirele şi mireasa, anul nou şi anul vechi, măscărici, ghiduşi, hornari, boierul şi cucoana, fiecare cu rolul şi semnificaţia sa. Aceste personaje burleşti care colorează alaiul închipuie singure sau împreună scurte scene haioase în timpul colindatului prin sate. Fiecare este mânat de dorinţa de a petrece, iar sătenii ies ca să se distreze pe seama lor. Nelipsiţi din alai sunt, pînă în zilele noastre, moşnegii, ale căror măşti, prin întrega lor construcţie, pledează pentru deosebita vechime ce li se poate atribui. Personajele mascate care fac parte din alaiul caprei, prin strigăte, chiote, mişcări caraghioase, măresc nota de veselie, dând uneori o nuanţă de grotesc, care, împreună cu umorul textului şi dialogul spontan contribuie ca jocul caprei să nu rămână doar un obicei în cadrul sărbătorilor de iarnă, ci şi un adevărat spectacol de teatru popular.
Abdula Necibe
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bozkurt Destanı, bilinen en önemli iki Kök-Türk destanından biridir (ötekisi Ergenekon Destanı’dır. Ayrıca, Ergenekon Destanı’nın, Bozkurt Destanı’nın devamı olması kuvvetli bir olasılıktır). Bu destan bir bakıma Türkler’in soy kütüğü ve var olma hikâyesidir. Türk ırkının yeni bir var oluş biçiminde dirilişi de diyebileceğimiz Bozkurt Destanı, Bilge Kagan’ın Orhun Anıtları’ndaki ünlü vasiyetinin ilk sözleri olan ”Ben, Tanrı’nın yarattığı Türk Bilge Kağan, Tanrı irâde ettiği için, kağanlık tahtına oturdum” cümlesi ile birlikte düşünülecek olursa, soy ve ırkın nasıl yüceltilmek istenildiğini de anlatmaktadır.
Destan, Çin kaynaklarında kayıtlıdır. Bozkurt Destanı’nın iki ayrı söyleniş biçimi vardır. Ama bu iki varyant arasındaki fark azdır ve Çinliler’ce yazıya geçirilirken ad ve kelimelerin Çince’ye uydurulma gayreti yüzünden ortaya çıkmıştır. Kimi araştırmacılar, Türkler’le ilgili başka bir kurt efsanesini de katarak bu varyant sayısını üçe çıkarsalar da, aslında onların Bozkurt efsanesinin üçüncü söylenişi dedikleri bu destan, Hunlar çağındaki Usun Türkleri’nin bir efsanesidir. Bu efsane, Hunlar’da Kurt adlı bölümde anlatılmıştır. Bozkurt Destanı, Çin’de hüküm sürmüş Chou hanedanının resmi tarihinin 50. bölümünde ve yine Çin hanedanlarından olan Sui sülalesinin resmi tarihinde kayıtlıdır.
Bozkurt’tan türeyiş efsaneleri, Türk mitolojisinin en ileri ve romantik bölümüdür. Türk mitolojisinde genel olarak tüm millet düşmanlarınca yok edilir, geriye yalnızca bir çocuk kalırdı. Türk özelliğini taşıyan hemen her efsanede bu motifi bulmak mümkündür. Aşağıda yer verilen Bozkurt Destanı’na göre Türkler, eskiden Batı Denizi adlı bir yerin batısında oturmakta idiler. Efsanedeki Batı Denizi, Aral Gölü olabilir. Batı Denizi’nin Altay Dağları ya da Tanrı Dağları üzerinde bir göl olması da muhtemeldir. Destandaki, geriye kalan tek çocuğun kolları ile bacaklarının kesilerek bir bataklığa atılması da, Türk mitolojisinde önemli bir yer tutar. Bu tür bataklık motifleri, Hun ve Macar efsanelerinde de vardır. Türkler’in yeniden türeyişlerini anlatan bir destan olan Bozkurt Destanı’nın kısa bir özeti aşağıda verilmiştir:
…Türkler’in ilk ataları Batı Denizi’nin batı kıyısında otururlardı. Türkler, Lin adlı bir ülkenin ordularınca yenilgiye uğratıldılar. Düşman çerileri bütün Türkleri erkek-kadın, küçük-büyük demeden öldürdüler. Bu büyük ve acımasız kıyımdan yalnızca 10 yaşlarında bulunan bir oğlan sağ kaldı geriye. Düşman askerleri bu çocuğu da buldular ama onu öldürmediler; bu yaşayan son Türk’ü acılar içinde can versin diye, kollarını ve bacaklarını keserek bir bataklığa attılar.
Düşman hükümdarı, çeri (asker)lerinin son bir Türk’ü sağ olarak bıraktığını öğrendi; hemen buyruk verdi ki bu son Türk de öldürüle ve Türkler’in kökü tümüyle kazına…
Düşman çerileri çocuğu bulmak için yola koyuldular. Fakat dişi bir Bozkurt çıktı ve çocuğu dişleriyle ensesinden kavrayarak kaçırdı; Altay dağlarında izi bulunmaz, ıssız ve her tarafı yüksek dağlarla çevrili bir mağaraya götürdü. Mağaranın içinde büyük bir ova vardı. Ova, baştan ayağa ot ve çayırlarla kaplıydı; dörtbir yanı sarp dağlarla çevrili idi. Bozkurt burada çocuğun yaralarını yalayıp tımar etti, iyileştirdi; onu sütüyle, avladığı hayvanların etiyle besledi, büyüttü. Sonunda çocuk büyüdü, ergenlik çağına girdi ve Bozkurt ile yaşayan son Türk eri evlendiler. Bu evlilikten 10 çocuk doğdu. Çocuklar büyüdüler; dışarıdan kızlarla evlenerek ürediler. Türkler çoğaldılar ve çevreye yayıldılar. Ordular kurup Lin ülkesine saldırdılar ve atalarının öcünü aldılar. Yeni bir devlet kurdular, dört bir yana yeniden egemen oldular. Ve Türk kaganları atalarının anısına hürmeten, otağlarının önünde hep kurt başlı bir sancak dalgalandırdılar…"
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
În perioada 11-13 mai a.c. a avut loc la Medgidia la Colegiul Naţional „Kemal Atatürk”, Faza Naţională a Olimpiadei de Limba Turcă.
Această acţiune a fost organizată ireproşabil de Ministerul Educaţiei şi Cercetării, Direcţia Învăţământ în Limbile Minorităţilor Naţionale prin d-na lector univ.dr. Leman Ali, inspector de specialitate şi de Inspectoratul Şcolar Judeţean Constanţa, prin d-na prof. Gelal Firdes, inspector de specialitate.
Acţiunea a beneficiat de largul concurs al Uniunii Democrate Turce din România şi al Uniunii Democrate a Tătarilor Turco-Musulmani din România.
În cadrul primei zile a acţiunii a avut loc deschiderea oficială a Olimpiadei. S-au remarcat printre participanţi, personalităţi ale comunităţii turce şi tătare din Dobrogea, factori de decizie în învăţământ, numeroşi profesori de limba turcă etc.
La această acţiune au participat printre invitaţi d-nul Fikret Taţçı, viceconsul al Republicii Turcia la Constanţa, d-nul prof.univ.dr. Nuredin Ibram, preşedintele Uniunii Democrate Turce din România, d-nul prof. Ervin Ibraim, preşedintele Comisiei de Învăţământ a U.D.T.R., d-nul prof. Memet Faruk, preşedintele U.D.T.T.M.R., d-nul prof. Gevat Ismet, preşedintele Comisiei de Învăţământ a U.D.T.T.M.R. şi inspector în cadrul I.S.J. Constanţa precum şi alte personalităţi inclusiv inspectoarea generală adjunctă a I.S.J. Constanţa.
Invitaţii au subliniat la unison importanţa acestei activităţi pentru comunitatea turcă şi tătară din România precum şi sprijinul acordat de cele două organizaţii ce reprezintă interesele comunităţii musulmane din România.
Ziua a continuat cu desfăşurarea probelor scrise. Subiectele au fost adevcate unei competiţii de acest gen. Elevii au dat dovadă în aceste probe de competenţe reale în tratarea subiectelor, fapt ce dovedeşte implicarea activă a cadrelor didactice care i-au pregătit.
Ziua s-a încheiat cu o manifestare artistică realizată de elevii Şcolii Generale Nr.1 din Medgidia îndrumaţi de d-na prof. Vildan Bormambet.
A doua zi, vineri 12 aprilie a.c. elevii participanţi la acţiune împreună cu profesorii de limba turcă au participat la o excursie în Bucureşti, excursie oferită de Uniunea Democrată Turcă din România şi Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani din România. Au fost vizitate cu acest prilej Parlamentul României, Cimitirul Eroilor Turci din Bucureşti, Ambasada Republicii Turcia din Bucureşti şi filiala din Bucureşti a U.D.T.T.M.R.
Astfel elevii au avut ocazia să viziteze cele mai importante săli din Palatul Parlamentului şi să cunoască aspecte din activitatea Parlamentului României.
O altă vizită extrem de importantă a fost cea făcută la Ambasada Turciei din Bucureşti. Elevii au avut ocazia să se întâlnească personal cu d-nul ambasador Ömer Zeytinoğlu, căruia îi mulţumim din inimă pentru primirea făcută care a fost la înălţime.
Tot în cadrul excursiei a fost prevăzută vizitarea Cimitirului Eroilor Turci din Bucureşti (Bükreţ Türk Ţehitliği). Elevii au adus un pios de recunoştinţă eroilor turci căzuţi în luptă pentru demnitate şi glorie.
Mulţumim şi filialei Bucureşti a U.D.T.T.M.R. care ne-a oferit masa de prânz.
Sâmbătă, 13 aprilie a avut loc Festivitatea de Premiere. Astfel cei mai valoroşi dintre participanţi au recompensaţi prin premii substanţiale oferite de Uniunea Democrată Turcă din România şi Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani din România prin intermediul celor doi preşedinţi, d-nul prof.univ.dr. Nuredin Ibram respectiv d-nul prof. Faruk Memet. Premiile au constat în telefoane mobile, aparate de fotografiat, calculatoare performante, truse de stilouri, cărţi etc.
Îi felicităm încă o dată pe organizatori, pe elevii participanţi şi pe profesorii de limba turcă ce s-au implicat în această importantă acţiune şi ne exprimăm dorinţa de a vedea şi pe viitor asemenea manifestări importante pentru spiritualitatea de limbă turcă din România.
Noi, Uniunea Democrată Turcă din România vom sprijini permanent acest gen de acţiuni ce au ca scop propăşirea spirituală a comunităţii noastre.
Prof. Ervin Ibraim – Preşedintele Comisiei de Învăţământ a U.D.T.R.
| Nr. crt. | Numele şi prenumele | Nota | Locul obţinut | Clasa |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Şerif Erdin | 9,20 | I | VII |
| 2. | Ziadin Merdal | 8,65 | II | VII |
| 3. | Isleam Meltem | 8,45 | III | VII |
| 4. | Amet Elif | 8,40 | M | VII |
| 5. | Gealmambet Farida | 8,20 | M | VII |
| 6. | Bolat Nurgel | 8,00 | M | VII |
| 7. | Iaia Selma | 7,65 | M | VII |
| 8. | Omer Sibel | 7,50 | M | VII |
| 9. | Yeniay Sevcan | 9,00 | I | VIII |
| 10. | Amet Nelida | 8,90 | II | VIII |
| 11. | Omer Metin | 8,55 | III | VIII |
| 12. | Mujdaba Atila | 8,40 | M | VIII |
| 13. | Zulchefil Selciuc | 8,30 | M | VIII |
| 14. | Mustafa Ilias | 7,50 | M | VIII |
| 15. | Menlivuap Ghiulfer | 9,25 | I | IX |
| 16. | Duagi Aihan | 9,00 | II | IX |
| 17. | Şerip Suzan | 8,90 | III | IX |
| 18. | Murat Nesrin | 8,20 | M | IX |
| 19. | Geauzar Aigean | 8,00 | M | IX |
| 20. | Iaia Şeila | 9,00 | I | X |
| 21. | Amet Elvir | 7,23 | M | X |
| 22. | Muratcea Elif | 9,65 | I | XI |
| 23. | Duruk Nezahat | 9,55 | II | XI |
| 24. | Amet Enghin | 8,55 | III | XI |
| 25. | Menlivuap Sibel | 7,95 | M | XI |
| 26. | Bolat Saber | 7,70 | M | XI |
| 27. | Bagâş Sibel | 9,00 | I | XII |
| 28. | Suliman Selciuc | 8,06 | III | XII |
| 29. | Boracai Side | 7,03 | M | XII |
| 30. | Bolat Elis | 10,00 | I | XIII |
| 31. | Gemaledin Aisen | 9,50 | II | XIII |
| 32. | Abzait Aişe | 8,00 | III | XIII |
| 33. | Menzat Dalida | 7,50 | M | XIII |
| 34. | Mambet Vildan | 7,00 | M | XIII |
| 35. | Mustafa Latife | 7,00 | M | XIII |
| 36. | Salim Dilber | 7,00 | M | XIII |
| 37. | Tosum Aiten | Premiu Special – Tulcea | ||
| 38. | Osman Elif | Premiu Special – Babadag | ||
| 39. | Melat Chenan | Premiu Special – Tulcea | ||
| 40. | Memet Elmira | Premiu Special – Tulcea | ||
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Türkiye ve Romanya arasındaki ilişkiler çok gelişmiş, her bakımdan, yani iki komşu ülke ekonomik, ticari, her bakımdan gelişmiş, Türk fırınları var burda, yani Türkiye ile Romanya arasında ilerdeki ilişkileri de bu nedenlerle daha da gelişmesi söz konusu, onun için, biraz önce çocuklara da söyledim, hem Türkiye’yi, hem Romanya’yı tanıyan, hem iki ülkeninde dilini çok iyi bilen çocuklara ihtiyacımız var. Gerçekten, bu yönde çalışma yapmak lazım, ve Romanya ile Türkiye arasında her zaman, her dönemde, Osmanlı dönemide ait, hep iyi ilişkiler olmuş, hafif savaşlar yok, büyük kavga, dövüş yok, o bakımdan, bugünkü güzel anlayışın temelindede bu gerisi eskiden gelen anlayış yatıyor, ve bunada mecburuz, çünkü gerçekten, bölgenin iki önemli ülkesi Türkiye ve Romanya.
Hocalarımız burdan var, Türkiye’den çok öğretmenimiz geliyor, burdaki çocuklara birşeyler öğretmeye çalışıyorlar, bunu daha da iyileştirmek, kalitesini yükseltmek lazım. Gerçekten, ben Türkiye ve Romanya arasındaki dostluğu ve işbirliğinin ebedi olduğuna sonsuza kadar süreceğini inanıyorum.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Participanţii la Olimpiada naţională de limba şi Literatura Turcă, care s-a desfăşurat la Medgidia, în perioada 11-14 aprilie 2002, în incinta Liceului „M.K.Ataturk”, au avut bucuria şi satisfacţia de a vizita somptuosul Palat al Parlamentului.
Construcţia acestei clădiri a început în anul 1984, după vizitele lui Ceauşescu din China şi Coreea. Toate materialele sunt de provenienţă românească: 1.000.000 de metri cubi de marmură; marmura fiind de la Moneasa, Căpriori şi Ruşchiţa, 3500 tone de cristal din Mediaş pentru 3.000 de candelabre care se află în 3107 camere, 900.000 metri cubi de lemn, esenţa principală este stejarul şi 200.000 metri pătraţi de covoare. Clădirea are 86 metri înălţime, 14 metri sunt sub pământ, iar din punct de vedere al suprafeţei de 66.000 metri pătraţi este a doua clădire din lume după Pentagon, puţin mai mare decât piramida lui Keops din Egipt. Au muncit 20.000 de muncitori români în trei schimburi, 700 de arhitecţi şi ingineri iar arhitectul şef, Anca Petrescu avea 28 de ani. Astăzi, clădirea nu este încă terminată. În 1989, la revoluţie, clădirea era terminată numai în exterior, în interior finisajele fiind realizate în proporţie de 5%. Să spunem că 90-95% este terminată. Sunt aproximativ 3.000 de angajaţi, dar numai în studiouri oficiale, în Camera Deputaţilor, în Monitorul Oficial, Curtea Constituţională. Din punct de vedere al volumului cea mai mare încăpere este Sala Al.Ioan Cuza, iar datorită acusticii deosebite este foarte potrivită pentru concerte. Are o suprafaţă de 2.067 metri pătraţi, 19 metri înălţime, stilul arhitectonic este Versailles, cu foarte mult aur pe tavan, fiind singura încăpere fără candelabre. Are aproximativ 1000-1200 de locuri şi se realizează numeroase conferinţe. A doua sală ca mărime este Sala Unirii cu o suprafaţă de 2.200 metri pătraţi şi 16 metri înălţime, stilul arhitectonic este ca la Palatul Versailles. În această încăpere se află cel mai mare covor din clădire, cu o suprafaţă de 1.000 metri pătraţi, suprafaţă identică cu tavanul şi o greutate estimată între 8-14 tone.
(Datele tehnice au fost furnizate de Dan Lupulescu, student)
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Osmanlı sofralarının en yaygın tatlısı aşuredir. Aşure, bir tören tatlısıdır. Genellikle muharrem ayının onu ile yirmisi arasında yapılır. Bu tarihin Kerbela Vak’ası günleri ile ilişkisi olduğu söylenir.
Söylencelere göre Nuh Tufanı’nın bitiminde, gemideki yolculara, kilerde kalan son yiyecekler bir araya getirilerek yapılan ve kurtuluşun kutlandığı son yemekte yenilen aşure kırk türlü malzemeyi içerir. Eski günlerin evlerinde bu kırk türlü malzeme okumalarla konurmuş kazanlara, tencerelere. İlahiler okunarak karıştırılırmış uzun süre.
Ve sonra, hemen her Osmanlı evinde bulunması âdet olan büyük aşure sürahileriyle komşulara dağıtılırmış, aşurenin bir kısmı. Bu ünlü tatlının başka hikayeleri de var. Muharrem ayının onuncu günü Adem baba ile Havva anamızın ilk tanıştığı günmüş. İlk aşure bu gün için pişirilmiş.
”Hayır öyle değil” diyenler de var. Onlara göre ise aşure, Adem’le Havva’nın cezalandırılıp yeryüzüne indirilmelerinden sonra (Hani Havva Ana Adem Babaya izinsiz ilk elmayı yedirmişti ya…) İşte bu nedenle dünyaya cezalı olarak yollanmışlar. Ama bir gün Tanrı onları affetmiş. İşte o affın müjdesi olarak pişirilmiş ilk aşure…
Biz bu nefis, ama yapımı hayli zor tatlıyı bir af tatlısı olarak değil, tatlıların şahı olarak çok seviyoruz, kim icad ettiyse Tanrı ondan razı olsun.
T.C. Kültür Bakanlığı – Bilgi İşlem Dairesi 2002
| İçindekiler | Ölçü | Miktar |
|---|---|---|
| Dövme aşurelik buğday) | 1 su bardağı | 180 gram |
| Nohut | ⅓ su bardağı | 60 gram |
| Kuru fasulye | ⅓ su bardağı | 60 gram |
| Pirinç | 2 yemek kaşığı | 15 gram |
| Su | 12 Â1 su bardağı | 2.5 kg |
| Kuru kayısı | 10 adet | 60 gram |
| Kuru incir | 5 adet | 125 gram |
| Kuru üzüm (çekirdeksiz) | Â1 su bardağı | 50 gram |
| Portakal | 1 küçük boy | 120 gram |
| Şeker | 1 ⅔ su bardağı | 300 gram |
| Gülsuyu | 2 yemek kaşığı | 20 gram |
| Ceviz (dövülmemiş) | ⅔ su bardağı | 65 gram |
| Nar | Â1 küçük boy | 50 gram |
| Enerji | 634 cal |
| Protein | 15.0 g |
| Yağ | 8.9 g |
| Karbonhidrat | 133.2 g |
| Kalsiyum | 150 mg |
| Demir | 5.53 mg |
| Fosfor | 318 mg |
| Çinko | 3 mg |
| Sodyum | 21 mg |
| A Vitamini | 1164 iu |
| Tiamin | 0.45 mg |
| Riboflavin | 0.10 mg |
| Niasin | 3.35 mg |
| C Vitamini | 5 mg |
| Kolestrol | 0 mg |
Dövme, nohut, kuru fasulye ve pirinci yıka. Kuru fasulye ve nohutu birer su bardağı, dövme, pirinç karışımını 2 su bardağı su ile birgün önceden ayrı ayrı ıslat. Dövmeye 3, nohut ve fasulyeye ikişer su bardağı su ekleyip ayrı ayrı ocağa koy. Dövmeyi taneler parçalanıp, nişastasını dışarı verinceye değin pişir. Nohutu gerekiyorsa basınçlı tencerede haşla. Kuru meyveleri yıka.
1 Â1 su bardağı su ile 2 saat ıslat. Pişmiş malzemeleri ve kuru meyveleri bir tencede birleştir, 15 dakika pişir. Portakalı soy, kabuğunu beyaz kısmı ile birlikte 1 santimetre kalınlığında, 3-4 santimetre uzunluğunda parçalara doğra. Portakal dilimlerini 4-5 parçaya böl. Kabuğu ile birlikte karışıma ekle, 5 dakika daha pişir. Şekeri kat, 1-2 dakika pişir, ocağı kapat. Gülsuyunu ekle, karıştır. Servis kaselerine boşalt. Üzerini ceviz ve nar taneleri ile süsle.
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Ölüm diye adlandırdığımız bu kaçınılmaz akıbet, insanlık tarihi içerisinde insanların düşündüğü çözümü güç bir mesele olmuştur.
Sebebi ise, ölüm gerçeğinin herkese yönelik bir konu olmasındandır. Öyle ki, hayatımız boyunca çok kere ölümün sıkıntısını yaşamı rüyalarımızda ölmüş ölmüş dirilmişzdir. Her ölüm olayı karşısında kendimize çeki düzen vermek ve hayatımızı yeniden gözden geçirmek ihtiyacını hissetmi günahlarımızın çokluğu karşısında da ölüme hazır olamamanın dehşetini duymuşuzdur.Düşünen insan içi her mezarlık dönüşü bir hesaplaşmadır. İhtirasları yumuşata fani hayatı birkaç saatliğine de olsa değersizleştire ibret alma hissini kamçılayan bir zihni hesaplaşma…
Bu sayıdaki Kültür, – sanat köşemizde, zihni hesaplaşmanın vuku bulduğu, ölümü ve ahireti hatırlatan mezarlıklardan bahseceğiz.
Mevtanın gömülü olduğu yeri göstermek üzere baş ve ayak kısmına dikilen taşlara mezartaşı denir. Yüzyıllardır Müslümanların mezarlara diktikleri bu taşlar, sanat ve tarihi değer bakımından önem taşırlar. Tarih ve sanat bakımından önemli birer vesika teşkil eden bu taşlara şahide (orada yatanın kim olduğunu şehadet eden manasına) denilir. Tarih ve biyografi kitaplarında isimleri kayıtlı olmayan alim, yazar, şair ve sanatkarların kısa biyografi ve vefat tarihlerini bu mezar şahidelerindeki kitasbelerden öğrenmekteyiz. Mezar şahideleri mevtanın siyasi ve içtimai durumlarına göre çeşitli şekillerde yapılmıştır ki bunlar:
Bunlar, fakirlerin gömüldükleri yerleri bir müddet bellietmek ve çiğnememelerini temin etmek için konulan işaret taşlarıdır. Anadolu köylerinde, Romanya’da Türklerin yaşadığı bölgelerde genellikle mezar taşları böyledir. Bunlar çoğunlukla yontulmamış büyük kaya parçalarıdır ve üzerlerinde yazı yoktur veya sadece isim ve ölüm tarihi geçilidir.
Zühd sahipleri, mezarlarını gizlemek amacıyla sadece bir işaret olmasını vasiyet ederler. Bu çeşit mezar taşlarına kime ait olduğu yazılmaz ise de, mevtanın içtimai derecesiyle mütenasip muntazam bir şekil verilir.
Bu taşların baştarafına genellikle ”küllü nefsin zaikatü’l- mevt- herkes ölümü tadacaktır” ve ”hüvelbaki- baki olan Allah’dır” sözü oyma olarak yazılıdır. Ayak ucu şahideleri üçgen şeklinde ve tezyinatsızdır.
Bu mezar taşları, nesir yazıları ve manzum tarihleri ihtiva eder. Devrin meşhur hattatlarının yazıları, ressamlarının nakışları, usta taşçılar tarafından taşa oyularak meydana getirilmiş sanat eserleridir. Bu taşlar çeşitli şekillerde olur. Bazılarının her cephesinde de yazı ve oynma süsler vardır.
Bir mezar taşında, hattat, nakkaş ve mermer ustası gibi üç sanatkarın emeği vardır. Önce taşa kazılacak söz seçilir. Hattat, yazacağı yazıyı hangi karakterde yazacaksa onunla ilgili ön hazırlığı yapar. Yazı işi tamamlandıktan sonra nakkaş tarafından taşın şekli belirlenir. Bundan sonra kompozisyon için gerekli ilaveler yapılır. İş mermer ustasına kalır. Mermer ustası, büyük bir sabırla günlerce çalışır. Ellindeki çekiç ve elmas çelik çubukla yazıları mermere nakşeder. Hüsnühatta milimetrik hatalar bile sırıtacağından, bu çalışma da çok dikkat ve incelik ister. Yazılardan sonra, konacak olan sarığın kıvrımları, fesin püskülleri, gül ve karanfil demetlerini bıkıp usanmadan ince ince işler.
Mezar taşına yazılara mezartaşı kitabesi denilir. Buna ” Kitabe-I senk-I mezar”da denilir. Taşa kabartma ve oyma olarak ölünün adı, doğum-ölüm tarihi, işi yazıldığı gibi, bazan bir şiir veya edebi bir cümle de yazılır. Bu yazılar genellikle nesih, sülüs ve talik’tir. Ahlat mezar taşlarında olduğu gibi küfi yazı da kullanılmıştır. Müsenna (karşılıklı çift yazı) yazılmış kitabeler olduğu gibi, ibarenin bir kısmı sağdan sola, bir kısmı soldan sağa yazılmış girift kitabeler de vardır. Yazılar, biri erkek diğeri dişi olmak üzere iki şekilde taşa işlwenmiştir.
Mezar taşlarının bir kısmında medfnun serpusu, ya taşın uzantısı halinde şekilendirilerek yontulmuştur. Yahut ayrıca yapılarak kitabeli taşın üzerinde açılan deliğe yerleştirilmiştir. Bu serpuşlar vasıtasıyla kitabeyi okumaksızın mezarda yatan zatın mesleğini tayın etmek mümkün olur. Bunlardan bir kısmı fevkalade bir itina ile yapılmış sanat mahsülü olan eserlerdir.
Mezar taşlarında bazı tarikatlara mahsus olan şekil ve alametler görülür. Bazı tarikatların alametleri mezar taşlarının boyunlarına işlenmiştir. Bazı mezar taşlarında da damgalar işlenmiştir.
Kadın mezar taşları üzerinde serpur yoktur. Yalnız örtüyü temsil eden işlemli çiçek tezyinatı vardır. Bu suretle bir mezar taşı üzerindeki yazıyı okumadan o mezarın bir erkek veya bir kadına ait olduğu derhal anlaşılır.
Osmanlı Türkleri resme mukabil yazıda emsalsız ve takliti mümkün olmayan şaheserler meydana getirmişlerdir. XVI. Yy itibaren mezar taşlarında çeşitli şekiller görülmüştür. Mezar taşlarının yapılış şekli kemale doğru giderek XIX.yy. ilk yarısında en mükemmel şeklini almıştır. Osmanlı mezarlarını, türbelerini, taşların kavuklarını, kadın mezarları tezyinatını, gelin kıyafetinin saç ve duvaklarına kadar sanatkarane taş oymaları görüp hayran olmamak mümkün değildir. Bu mezar taşlarındaki yazıların bir kısmı meşhur hattatlarımıza ait olup, taşların tyapılışı ressam kadar mahir senkktraş denilen bir taşçı ustasının elinden çıkmıştır.”
Kabirlerimizin bu manavi çekiciliğini, güzellik sırrını, dinlendiriciliğini mezar taşlarında her zaman görmek mümkündür.
Yabancı yazarlardan Moltke bu konudaki müşahadelerini şöyle dile getirir: ”Kadınların mezar taşları çiçeklerle süslenmiştir. Evlenmemiş kızların taşları da bir gül goncasıyla belli edilmiştir. Bir müslümanların mezarını, bizde olduğu gibi bozup yeniden kazmaya kalkışmak kötü bir hareket olarak görülür. Türbelerin yanında çok defa bir imaret ve çeşme şeklinde hayıor eseri vardır. Birçok mezar taşının altı yalak şeklinde oyulmuştur. Buraya yağmur suları toplanır ve sıcak yaz günlerinde kuşlar, susuzluklarını giderirler Müslümanlar, hayvanların şükranlarının da insanlara hayır getireceğine inanırlar. Bu yazımızda, mezar taşlarının yapılmış tarzları ve mezar taşlarına yazılan hat ve tezyinatların güzellikleri üzerinde durmuş olduk. Taşçılık sanatı, hat sanatı ve edebiyatın bir araya gelmesiyle değer kazanan mezar taşlarının sanat açısından kısaca tahillini yapmaya çalıştık
Mezarlıkla ilgili konuyu işlemişken, şu önemli hususu da belirtmekte fayda mülahaza ediyorum: ” Ölen bir kimsenin defnedildiği yerin kaybolmasını önlemek için, israfa vamamak şartıyla basdit bir mezar yaptırılmasında dinen bir sakınca yoktur. Mezar için yapılan harcamaların ölü ve diri için hiçbir yaran bulunmadığından, büyük paralar sarfederek mezar yaptırmak israftır, israf ise haramdır.
Allah’ın ebediliğini ifade eden ve Osmanlılarda mezar baş taşlarına yazılması adet olan Arapça bir ibaredir. Dünya hayatını sona erdiren ölüm hadisesi, ibret alınması gereken bir olaydır. ”Hüvelbaki- ölümsüz ve ebedi olan sadece O’dur” ifadesi, insana bir yandan Allah’ın üstün kudret ve ebediliğini hatırlatırken, öte yandan kulun faniliğini ve ölüm karşısındaki aczıini dile getirmektedir. Dolayısıyla hakiki saadetin ancak Allah’a teslim olmakla gerçekleşeceği belirtilmektedir. Bu ibare, genelikle kabirlerin başucuna dikilen taşlardaki kitabelerin en üst kısımında yer almaktadır. Ölümden hiç kimsenin kurtulamayacağını anlatmak amacıyla yazılmış olup, aynı zamanda ölüm karşısında gende kalanların acısını hafifletmek,
”O verdi,
O aldı” veya
”O’dan geldik
O’na döneceğiz” gerçeğini de yaşayanlara hatırlamaktır.
Sadece Osmanlılar’da görülen ve özellikle İstanbul’un fethinden sonra yaygınlaşan bu uygulamada; hüvelbaki, celi ta’lik ve sülüs hatlarıyla; harf inkılabından sonra da yeni harflerle yazılmış, bu adet günümüze kadar devam etmiştir. Pek çok hattatın Allah, Muuhammed ve besmele istifinden sonra çok bu ibarenin istifiyle meşgul olduğu bilinmektedir. Bu sebeple Türk sanat ve kültürünün bir nevi açık hava müzesi olarak kabul edilen mezarlıklarda birçok ”hüvelbaki” istifi bulunmaktadır. Mezar taşlarına bunun yanında ”Küllü men aleyha fan”, ”Küllü men aleyha fan”, ”Küllü nefsin zalkatülmevi” gibi ayetler de yazılmıştır.
Hiç bir yerde mezarlık, Türk’ün birer yeşil bahçe haline köyduğu mezarlıkları kadar ölümün vekarına ve sükununa uygun değidir. Bazan taşa işlenmiş bir gül demeti kadar güzel, bazan mermerde şeklillenmiş bir Türk vekarı kadar ağırbaşlıdır. İşte bu mezar taşları çok defa koklanacak sevgililer veya derin özleyşle boyunlarına sarılacağımız yalşlı dedeler gibi ölüm dışında kalmış, adeta ölmemiş güzelliklerdir. Yazımızı ibrettamiz bir mezartaşı yazısıyla noktalıyorum. Dikkat ile nazar eyle şu mezarın taşına
Akil isen gafil olma aklını al başına
Salınıp ben bir dem gezer iken neler geldi başıma
Akıbet türab oldum taş kildi başıma”.
Mustafa BEKTAŞOĞLU
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
Bir dilin cümlelerini inceleyen bilime sözdizisi (cümle bilgisi) denir.
İsteklerimizi düzgün, anlamlı bir biçimde belirtebilmek için cümlelerimizi dil bilgisi kurallarına uygun bir biçimde kurmamız gerekir.
- Sözdiziminin ana bölümlerinden biri cümledir.
Bir düşünceyi, bir haberi, bir dileği, bir isteği tam olarak anlatan kelime dizisine cümle denir.
Cümle öğeleri:
Meselâ: Ayşe oynuyor.
Cümlelerde özne ile yüklem arasında şahıs (persoana) ve nicelik (număr) – tekillik-coğulluk (singular-plural)
Pagină realizată de prof. Nermin şi Murat ASAN
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
1920’de Türkiye’nin Meclisi açıldığı gün önder Mustafa Kemal Atatürk’ün isteği üzerine 23 Nisan günü, Çocuk Bayramı olarak kutlanılmaktadır.Bu bayram bütün dünya çocuklarına armağan edilmiştir. ”Yurtta barış dünyada barış” sloganı ile o yandan bu yana, 23 Nisan tomurcukların günüdür.
Hiç çocukların gözlerine derin, derin, bakan oldu mu? Gözlerindeki pırıltıya büyüklerimizin endişelerini eklenmektedir ve maalesef, dünyalarına gölgeler kattığımızı farkında mısınız?
Elbette, çocuklarımız evimize renk veren, yaşantımızı birdenbire sevecanlığa, döndüren kişilerdir. Ne kadar yaşlı olsakda, onların yanında çocuk oluveriyoruz işte… Fakat ben bugün biraz olsa da, talihsiz sokak çocuklardan bahsetmek istıyorum… Bu çok düşündürücu bir olay… Her nereye adımımızı atsak, onlara rastlamak mümkün: yollarda, trenlerde, otobüslerde, mağazalarda v.s.
Saglıklı bir aile ortamında yaşayan çocuklarımızın tam tersine, sokak çocukları güvensiz ve gelecekleri için bir soru işareti koymamız gerekir. Hava koşulları uygun olmadığı bu günlerde, onlar yarı çıplak dolaşıp, dilencilikle uğraşmaktadırlar. Verdikleri imaj pek hoş olmasa da, çoğumuz cebimizden bir kuruş çıkartıp onlara veriyoruz.
Her neyse…Sizi böyle özel bir günde fazla üzmek istemem ve aklıma bütün tomurcuklarımıza 23 Nisan hediyesı olarak, Şükrü Enis Regü’nün ”Hayatı Örenmek İsteyen Çocuk” adında, yazdığı hikayeyi armağan etmek istıyorum:
Bir zamanlar hayatından şikayet eden bir oduncu vardı.
Bir gün yine söyleniyordu:
— Ah bu hayat!.Ah bu hayat!..
Bu sözleri duyan yedi yaşındaki oğlu ona merakla sordu:
— Baba, hayat ne demek?
Adam:
— Büyünce anlarsın, dedi.
Ama çocuk kesinlikle bir cevap istiyordu.
Sorusunu tekrarladı.Babası:
— Çok merak ediyorsan gelip geçene sor. Belki sana iyi bir karşılık veren bulunur.
Ertesi gün bisikletli iki gence rastladı.Sorusunu onlara sorunca birincisi:
— Hayat, temiz havadan yararlanmak, güneş ışığında oynamaktır.
İkinciyse:
— Hayat çevrene bakmak, uzaklara gidip her zaman için bir şeyler aramaktır. Böylece insanın görgüsü artar.
Çocuk, ormanın yanındaki odunları kesen adama:
— Hayatın ne demek olduğunu biliyo musun? Diye sordu.
— Hayat çalışmaktır dedi adam.
Başka bir gün rastladığı köylüye sordu. Köylü yerden bir avuç toprak alıp:
— Hayat budur!Bunun üzerinde açtığın çukurlara tohum atar, zamanı gelince de buğdayını alırsın.Bazıları bundan meyve, bazıları da sebze alır.
Çocuk bebeğiyle gelen bir anne gördü.Sorusunu ona da yöneltti. Anne:
— Hayat, benim sütümle büyüyen şu küçük bebektir. Ögrencilerin arkasında giden ögretmene yaklaştı.Sorusunu sorunca, ögretmen gülümseyerek:
— Hayat ögrenmektir yavrum.Ögrenmek isteyen bir kimse için hiçbir şey önemsiz değildir.İnsan her yerde öğrenebilir, sevebilir…Hayat budur işte.
Çocuk artık hayatın ne olduğunu biliyordu. Kendisi… çevresindekiler… yerdeki taştaş, gökteki bulutlara kadar her şey… Hayat ne kadar büyüktü…
Hayat birçok şeylerin birleşmesinden oluşuyordu. Gök, toprak, su yıldızlar… Hayatı anlamak için çevresine şöyle bir bakması yeterli idi.Bunu anladığı için çok mutluydu…
Hikayemiz bu kadar idi ve umarım siz çocuklar çok beğenmişsinizdir ve bundan azda olsa, birkaç cevap bulmuşsunuzdur. Eminim, çocuklarımızın 23 Nisan günü çok güzel geçecektir bundan hiç şuphem yoktur, bende tüm tomrcuklarımızın gelecekte fefkalade açmanız dileğimle, 23 Nisan gününüzü kutluyorum ve herkezi yanağından öpüyorum. Sizler için daha iyi bir geleceğe, hoşça kalın efendim.
SULİMAN İLMIA
▲ Cuprins ▲ İçindekiler ▲ Contents ▲
In fiecare an, de la 23 aprilie 1920 până în zilele noastre, Turcia se îmbracă cu haine de sărbătoare pentru a primi în braţele-i deschise copiii, miracolul vieţii pe pământ. In ziua de 23 aprilie 1920 în Turcia se deschid porţile primului parlament de tip republican, Marea Adunare Naţională a Republicii Turcia. Pentru a rămâne o zi memorabilă în viaţa ţării, mustafa Kemal Ataturk declară această zi ”Sărbătoarea Copiilor”, acestor mlădiţe care sunt viitorul ţării. Până în anul 1979 această zi era sărbătorită numai de copiii din Republica Turcia. In 1979 când UNESCO declară anul Copiilor, Turcia se hotăreşte să trasforme această sărbătoare într-un festival interna-ţional al copiilor. Din acel an în fiecare primăvară, la 23 aprilie, copii din toate ţările lumii se întâlnesc în Turcia, la Ankara sau alte oraşe mari pentru a participa la marele bal al copilăriei. Ca de fiecare dată şi copiiii României sunt prezenţi.
(A.G.)
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.
Bir Dünya isteriz
Ne başta dert
ne gönülde hasret olsun;
Bir Dünya isteriz,
Ne zengin fakir ne sen ben farkı olsun;
Kış günü herkesin evi barkı olsun.
Bir Dünya isteriz
Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;
Olursa şikayet ölümden olsun.
Cahit Sitki Taranci’dan,
Memleket Isterim’den uyarlama
Cu cerul albastru, cu ramurile verzi, cu cîmpiile galbene
In care florile şi păsările să-şi afle fericirea
Vrem o lume fără probleme şi invidii
Vrem o lume în care să nu existe sărăcie,
Să nu existe diferenţă între de rasă şi clasă
Şi în zile geroase de iarnă toate casele să fie pline
Vrem o lume
In care verbele a fi şi a trăi să pornească din suflet
Şi dacă va trebui să găsim un vinovat,
atunci doar inevitabila moarte să fie
După Cahit Sıtkı Tarancı